1-3. (a) Inki beto fwete tula na kisika ya ntete? (b) Inki bampasi bampangi yina ke longuka ndinga ya mpa ke kutanaka ti yo, mpi nki bangiufula beto lenda kudiyula? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)

BUBU yai, Bambangi ya Yehowa mingi ke sala bikesa sambu na kulungisa mbikudulu ya kusamuna “na makanda yonso, na mabuta yonso, na bandinga yonso, mpi na bansi yonso.” (Kusonga 14:6) Keti nge ke longuka ndinga mosi ya mpa? Bampangi ya nkaka kele bamisionere to ke samunaka na bansi yina mpusa kele mingi. Bankaka diaka me yantikaka kukwenda na mabundu ya ndinga ya nzenza na insi na bo.

² Bansadi yonso ya Nzambi fwete tula kimpeve na bo mpi ya bantu ya mabuta na bo na kisika ya ntete. (Matayo 5:3) Kansi bantangu ya nkaka bisalu lenda kanga beto nzila ya kulonguka mbote-mbote beto mosi. Bampangi yina kele na mabundu ya ndinga ya nzenza ke kutanaka diaka ti bampasi ya nkaka.

³ Bo fwete longuka ndinga ya mpa, mpi kulonguka mbala na mbala mambu ya mudindu ya Nzambi. (1 Bakorinto 2:10) Inki mutindu bo lenda sala yo kana bo ke bakisa ve mbote malongi  yina bo ke longa na dibundu? Sambu na nki bibuti yina kele na mabundu ya ndinga ya nzenza fwete sala bikesa sambu na kusadisa bana na bo na kubakisa mbote kieleka?

4. Inki lenda bebisa kinduku na beto ti Yehowa? Pesa mbandu.

⁴ Kana beto ke bakisa ve malongi ya Biblia na ndinga ya nzenza, kinduku na beto ti Yehowa lenda kuma na kigonsa ya nene. Ntangu Nehemia vutukaka na Yeruzalemi, yandi monaka nde bana ya nkaka vandaka kutuba ve Kiebreo. (Tanga Nehemia 13:23, 24.) Sambu bana yai vandaka ve kubakisa Ndinga ya Nzambi, kinduku na bo ti Yehowa bebaka.—Nehemia 8:2, 8.

5, 6. Bibuti ya nkaka yina kele na mabundu ya ndinga ya nzenza me bakisaka nki, mpi nki ke pesaka mpasi?

⁵ Bibuti ya nkaka yina kele na mabundu ya ndinga ya nzenza me bakisaka nde kinduku ya bana na bo ti Yehowa ke vandaka diaka ve ngolo. Bana na bo ke kukaka ve kusoba bikalulu sambu bo ke bakisaka ve mbote-mbote mambu yina bo ke longa na balukutakanu. Pedro, katukaka na Amerika ya sudi mpi kwendaka kuzinga ti dibuta na yandi na Australie. Yandi ke tuba nde: “Ntangu bantu ke tubilaka mambu ya kimpeve, yo ke lombaka nde yo simba ntima mpi mawi na bo.” ^[1] (Tala noti na nsuka ya disolo.)—Luka 24:32.

⁶ Kana beto ke tanga mikanda na ndinga ya nzenza, ziku beto ta kudiwa ve mutindu beto ke kudiwaka kana beto ke tanga na ndinga na beto. Diaka, kana beto ke kuka ve kutuba ndinga yina ya mpa, beto lenda lemba nitu mpi kusambila diaka ve Yehowa mbote. Yo yina, kana beto ke zola kukwenda na dibundu mosi ya ndinga ya nzenza, beto fwete tanina mpi kinduku na beto ti Yehowa.—Matayo 4:4.

7. Bantu ya Babilone salaka nki sambu na kupusa Daniele na kuzinga bonso bo mpi kusambila banzambi na bo?

⁷ Ntangu Daniele ti banduku na yandi vandaka na kimpika na Babilone, bantu ya Babilone sosaka kupusa bo na kuzinga bonso bo mpi kusambila banzambi na bo. Bantu ya Babilone salaka nki? Bo longaka bo “ndinga ya bantu ya Kaldea” mpi pesaka bo bazina ya bantu ya Babilone. (Daniele 1:3-7) Zina ya bo pesaka Daniele vandaka ti zina ya Bel na kati, nzambi ya nene ya Babilone. Ziku ntotila Nebukadenezare zolaka kupusa Daniele na kukwikila nde nzambi ya Babilone kele ngolo mingi kuluta Yehowa, Nzambi ya Daniele.—Daniele 4:8.

8. Inki sadisaka Daniele na kuvanda kaka nduku ya ngolo ya Yehowa?

⁸ Na Babilone, bo vandaka kupesa Daniele madia ya kitoko ya ntotila. Kansi, yandi “bakaka lukanu na ntima na yandi” ya kufwa ve nsiku ya Nzambi. (Daniele 1:8) Daniele landaka kulonguka “mikanda ya santu,” yina bo sonikaka na Kiebreo, mpi yo sadisaka yandi na kuvanda kaka nduku ya ngolo ya Yehowa ata na insi ya nzenza. (Daniele 9:2, noti na nsi ya lutiti) Ata na nima ya kulutisa bamvula kiteso ya 70 na Babilone, bantu vandaka kaka kubinga yandi Daniele, zina na yandi ya Kiebreo.—Daniele 5:13.

9. Inki mutindu nsoniki ya Nkunga 119 vandaka kutadila Ndinga ya Nzambi?

⁹ Nsoniki ya Nkunga 119 niokwamaka ngolo ntangu bansadi ya ntotila vandaka kutuba mambu ya mbi sambu na yandi. Kansi, Ndinga ya Nzambi pesaka yandi kikesa mpi sadisaka yandi na kutanina bikalulu ya mbote. (Nkunga 119:23, 61) Yandi bikaka Ndinga ya Nzambi kusimba kibeni ntima na yandi.—Tanga Nkunga 119:11, 46.

10, 11. (a) Ntangu beto ke longuka Ndinga ya Nzambi, inki lukanu beto fwete vanda ti yo? (b) Inki mutindu beto lenda lungisa lukanu yango? Pesa mbandu.

¹⁰ Ata beto kele ti mikumba to bisalu mingi na dibundu to na kisalu ya kinsuni, beto yonso fwete bumba ntangu ya kulonguka beto mosi mpi kusala lusambu ya dibuta. (Baefezo 5:15, 16) Beto fwete sosa ve kaka kutanga mambu mingi to kuyidika bamvutu ya kupesa na lukutakanu. Lukanu na beto fwete vanda nde Ndinga ya Nzambi kusoba bikalulu na beto mpi kukumisa lukwikilu na beto ngolo.

¹¹ Beto fwete vanda ti bukati-kati sambu na kulungisa lukanu yai. Ntangu beto ke longuka, beto fwete tula ve dikebi kaka na mambu yina ta sadisa bankaka, kansi na mambu yina ta sadisa beto mosi mpi. (Bafilipi 1:9, 10) Beto me zaba nde mambu ya nkaka yina beto ke tangaka kana beto ke yidika badiskure, balukutakanu, to ke yidika mambu ya beto ta longa na kisalu ya kusamuna, ke tadilaka beto mosi ve. Mu mbandu, muntu yina ke lambaka ke mekaka ntete madia na ntwala ya kupesa bantu ya nkaka; kansi yandi fwete suka ve kaka pana. Sambu na kuvanda ti sante ya mbote, yandi fwete diaka mpi yandi mosi. Mutindu mosi, kana beto ke zola nde kinduku na beto ti Yehowa kukuma ngolo beto fwete longuka Biblia mbala na mbala. Yo ta sadisa beto mosi mpenza.

12, 13. Sambu na nki bampangi mingi ke monaka nde bo fwete longuka Biblia na ndinga na bo?

¹² Bampangi mingi yina kele na mabundu ya ndinga ya nzenza ke monaka nde, kulonguka Biblia mbala na mbala na ‘ndinga yina bo butukilaka’ ke sadisaka bo mingi. (Bisalu 2:8) Ata bamisionere yina kele na bansi ya nzenza me zaba nde sambu na kuvanda ngolo na kimpeve bo fwete suka ve kaka na kulanda malongi na balukutakanu.

 ¹³ Alain ke longukaka ndinga Persia kiteso ya bamvula nana ntangu yai. Yandi ke tuba nde: “Ntangu mu ke yidikaka balukutakanu na ndinga yai, dikebi na mono ke vandaka mingi na ndinga yo mosi. Yo ke salaka nde malongi yina mono ke tangaka ke simbaka mpenza ve ntima na mono. Yo yina mono ke bumbaka ntangu mbala na mbala sambu na kulonguka Biblia mpi mikanda ya nkaka na ndinga na mono.”

14. Inki bikesa bibuti fwete sala, mpi sambu na nki?

¹⁴ Bibuti fwete sala bikesa sambu na kukotisa kieleka na ntima mpi na mabanza ya bana na bo. Mu mbandu, Serge ti nkento na yandi Muriel vandaka na dibundu ya ndinga ya nzenza bamvula kuluta tatu. Bo yantikaka kumona nde mwana na bo ya bakala ya bamvula 17 vandaka kuzola diaka ve kisalu ya kusamuna mpi balukutakanu. Muriel ke tuba nde: “Kusamuna na ndinga ya nkaka vandaka kupesa yandi kiseku; kansi na ntwala, yandi vandaka na kiese ya kusamuna na Kifalansa, ndinga na yandi ya kubutukila.” Serge ke tuba nde: “Ntangu beto bakisaka nde diambu yai vandaka kukanga mwana na beto nzila ya kuyela na kimpeve, beto vutukaka na dibundu na beto ya ntama.”

15. (a) Inki lenda sadisa bibuti na kubaka lukanu ya kusoba dibundu? (b) Kulonga 6:5-7 ke lomba bibuti na kusala nki?

¹⁵ Inki lenda sadisa bibuti na kubaka lukanu ya kuvutuka to ve na dibundu ya ndinga yina bana na bo ke bakisaka mbote? Ntete-ntete, bibuti fwete sosa kuzaba kana bo kele kibeni ti ngolo mpi ntangu ya kulonga bana na kuzola Yehowa mpi kulonga bo ndinga yina ya mpa. Ya zole, bo lenda mona nde bana na bo ke zola ve kusamuna, kukwenda na balukutakanu to kusamuna na teritware ya dibundu yina ya ndinga ya nzenza. Mambu yai lenda pusa bibuti na kubaka lukanu ya kuvutuka na dibundu ya ndinga yina bana ke bakisaka mbote. Na nima, kana bana me kuma banduku ya ngolo ya Yehowa, bibuti lenda kwenda diaka na dibundu ya ndinga ya nzenza.—Tanga Kulonga 6:5-7.

16, 17. Inki me sadisaka bibuti ya nkaka na kulonga bana mambu ya Yehowa?

¹⁶ Bibuti ya nkaka ke longaka bana mambu ya Yehowa na ndinga na bo mosi, ata bo ke kwendaka balukutakanu na kimvuka to na dibundu ya ndinga ya nzenza. Charles kele ti bana tatu ya bankento ya bamvula banda na 9 tii na 13. Bo ke kwendaka balukutakanu na kimvuka mosi ya Lingala. Yandi ke tuba nde: “Beto ke yidikaka balukutakanu mpi ke salaka lusambu ya dibuta ti bana na ndinga na beto. Kansi, beto ke salaka mpi bansonga ti bansaka ya nkaka na Lingala; mpidina, bana lenda longuka Lingala na kiese yonso.”

¹⁷ Kevin kele ti bana zole ya bankento, ya bamvula tanu mpi nana; bo kele na dibundu ya ndinga ya nzenza. Yandi ke salaka bikesa ya kulonga bana na yandi kieleka sambu bo ke bakisaka ve mbote malongi na balukutakanu ya dibundu ya ndinga ya nzenza. Yandi ke tuba nde: “Mono ti nkento na mono ke longukaka ti bana na ndinga na beto, Kifalansa. Beto me bakaka mpi lukanu ya kukwendaka na balukutakanu ya Kifalansa mbala mosi konso ngonda. Na konzie, beto ke kwendaka na balukutakanu ya nene na Kifalansa.”

18. (a) Inki mutindu Baroma 15:1, 2 lenda sadisa nge na kubaka lukanu ya mbote sambu na kusadisa bana na nge? (b) Inki bangindu bibuti ya nkaka me sadilaka? (Tala noti na nsuka ya disolo.)

¹⁸ Konso dibuta fwete pona mambu yina kele mbote sambu na bana mpi sambu na kinduku na bo ti Yehowa. ^[2] (Tala noti na nsuka ya disolo.) (Bagalatia 6:5) Muriel ke tuba nde, ata yandi ti bakala na yandi vandaka kuzola kibeni kupesa maboko na dibundu ya ndinga ya nzenza, bo bakaka lukanu ya kuvutuka na dibundu  ya ndinga na bo sambu na kusadisa mwana na bo na kuzola Yehowa mingi. (Tanga Baroma 15:1, 2.) Bubu yai, Serge me bakisaka nde bo bakaka lukanu ya mbote. Yandi ke tuba nde: “Ntangu beto vutukaka na dibundu ya Kifalansa, mwana na beto yelaka kibeni na kimpeve mpi bakaka mbotika. Bubu yai, yandi kele mupasudi-nzila ya ntangu yonso. Nkutu yandi ke zola kukwenda diaka kupesa maboko na kimvuka mosi ya ndinga ya nzenza!”

19, 20. Inki mutindu beto lenda monisa nde beto ke zolaka Ndinga ya Nzambi?

¹⁹ Yehowa ke zolaka bantu yonso. Yandi me pesaka beto Biblia na bandinga mingi sambu “bantu ya mitindu yonso” kubaka nzayilu ya siki-siki ya kieleka. (1 Timoteo 2:4) Yandi me zaba nde kana beto ke tanga Biblia na ndinga yina beto ke bakisa mbote, beto ta kuma banduku na yandi ya ngolo.

²⁰ Beto yonso fwete sala bikesa sambu na kukuma banduku ya ngolo ya Yehowa. Inki lenda sadisa beto? Kulonguka Biblia mbala na mbala na ndinga yina beto ke bakisa mbote. Yo ta sadisa beto mpi na kulonga bantu ya dibuta na beto na kuvanda kaka ti kimpeve ya ngolo, mpi beto ta monisa nde beto ke zolaka kibeni Ndinga ya Nzambi.—Nkunga 119:11.