Ntumwa Polo zabaka nde bansangu ya mbi yina Satana ke mwangaka kele kigonsa ya nene. Bakristu yonso ve vandaka kubakisa kigonsa yai. Mu mbandu, yo ke monana nde Bakristu ya nkaka na Korinto vandaka kuyindula nde Satana lenda bwisa bo ve sambu bo kele ngolo na kimpeve. (1 Bakorinto 10:12) Yo yina Polo zabisaka bo nde: “Mono ke wa boma nde na mutindu mosi buna, mutindu nioka pukumunaka Eva na mayele na yandi ya mbi, mabanza na beno kubeba mpi beno vidisa masonga ti bunkete yina beno fwete monisa na Kristu.”—2 Bakorinto 11:3.

Mambu yina Polo tubaka ke monisa nde kuditudila ntima kuluta ndilu kele kigonsa. Sambu muntu kuditanina na bansangu ya mbi ya Satana, yandi fwete zaba ntete nde yo kele kigonsa.

Na disolo yai, beto ke tubila bansangu ya luvunu yina Satana ke mwangaka sambu na kukusa bantu to kuyala mabanza na bo mpi mambu ya bo ke salaka. Mukanda mosi (Propagande et persuasion) ke tuba nde bansangu yina Satana ke mwangaka kele “luvunu, kigonsa mpi mbi.” Mbala mingi, bantu ke tubaka nde Satana ke tubaka “luvunu, ke kusaka mpi ke ndimisaka bantu mambu ya luvunu.”

Bansangu ya mbi kele kigonso ya nene, yo lenda soba mabanza na beto malembe-malembe kukonda nde beto mosi kubakisa. Beto lenda fwanisa yo ti mupepe ya mbi yina nge lenda mona ve na meso to nkutu kuwa nsudi. Vance Packard, muntu mosi ya mayele yina me longukaka bikalulu ya bantu tubaka nde bansangu ke sobaka beto mingi “kukonda nde beto mosi kubakisa.” Muntu ya nkaka ya mayele sonikaka na mukanda mosi (Easily Led—A History of Propaganda) nde bansangu ya mbi me sobaka bikalulu ya bantu mingi, yo me pusaka bantu ya dikanda mosi na kufwa bantu ya dikanda ya nkaka, yo me basisaka bamvita, yo me salaka nde bantu  kubangika bantu ya mpusu ya nkaka to dibundu mosi kubangika dibundu ya nkaka.

Sambu bantu me nungaka kukusa bantu ya nkaka, yo ke monisa nde Satana ta kusa bantu mingi kuluta. Yandi me longukaka bikalulu ya bantu mbote banda luyantiku. Diaka, yandi muntu ke yala “nsi-ntoto ya mvimba,” yo yina yandi lenda sadila kitini mosi ya nsi-ntoto sambu na kukusa bantu. (1 Yoane 5:19; Yoane 8:44) Satana ‘me fwaka mabanza’ ya bantu ti bansangu yina yandi “ke kusaka ntoto ya mvimba.” (2 Bakorinto 4:4; Kusonga 12:9) Inki mutindu nge lenda telemina bansangu na yandi?

Yezu monisaka kima yina ta sadisa beto na kununga bansangu ya mbi, yandi tubaka nde: “Beno ta zaba kieleka, ebuna kieleka ta katula beno na kimpika.” (Yoane 8:31, 32) Na ntangu ya mvita, soda fwete zaba kisika ya kubaka bansangu ya mbote sambu mbeni kukusa yandi ve. Na wapi nge lenda zwa bansangu yango? Yehowa me tulaka bansangu yai na Ndinga na yandi. Biblia kele ti bansangu yonso ya nge kele na yo mfunu sambu na kutelemina bansangu ya mbi ya Satana.—2 Timoteo 3:16, 17.

Ya kieleka, Satana me zaba mambu yai. Yo yina yandi ke sadilaka nsi-ntoto sambu na kukatula dikebi na beto mpi kulembisa beto na kutanga mpi kulonguka Biblia. Kubika ve nde Diabulu kukusa nge na ‘mayele na yandi ya mbi.’ (Baefezo 6:11) Beto fwete zaba ve kieleka zulu-zulu, beto fwete sala ngolo na kulonguka kieleka mbote-mbote. (Baefezo 3:18) Noam Chomsky, muntu mosi ya mayele, tubaka nde: “Ata muntu mosi ve ta kotisa kieleka na mabanza na nge. Nge fwete longuka yo nge mosi.” Nge ta sala yo kana nge ke longuka “Masonuku mbote-mbote konso kilumbu.”—Bisalu 17:11.

Satana ke zolaka ve nde nge yindula mbote-mbote mambu yina bantu ke tuba mpi nge sosa kuzaba kana yo kele kieleka. Sambu na nki? Mukanda mosi (Media and Society in the Twentieth Century) ke pesa mvutu nde bansangu ya mbi “ke kumaka mbote” kana bantu “ke mona yo diaka mbi ve.” Kundima ve mambu yonso yina nge ke wa kukonda kuzikisa.  (Bingana 14:15) Nzambi me pesaka bantu “mayele ya kuyindula,” yo yina sadila yo sambu na kukumisa lukwikilu na nge ngolo.—Bingana 2:10-15; Baroma 12:1, 2.

Basoda yina ke landaka bansangu ya luvunu ke kumaka boma-boma mpi ke zolaka diaka ve kunwana. Nkutu bansangu ya luvunu lenda sala nde bo nwana bo na bo to bo panzana. Mfumu ya basoda mosi ya Allemagne tubaka nde bansangu ya luvunu salaka nde Allemagne kubela Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba. Diaka, yandi tubaka nde bansangu ya luvunu ke lembisaka bantu nitu. Satana ke sadilaka mayele ya mutindu mosi sambu na kubebisa bumosi ya Bakristu. Mu mbandu, yandi ke sosaka kubasisa mavwanga na kati na beto. Sambu na kupusa beto na kuyambula dibundu ya Nzambi, yandi ke zolaka kundimisa beto nde bampangi yina ke twadisa ke zolaka beto ve to bo ke salaka mambu ya mbi.

Kudikusa ve! Landa bandongisila ya Ndinga ya Nzambi mpi landa kukangama ti bampangi. Mu mbandu, Biblia ke siamisaka beto na kulanda “kulolulana na ntima ya mvimba” mpi na kuyidika mavwanga nswalu. (Bakolosai 3:13, 14; Matayo 5:23, 24) Yo ke songaka beto na kulanda kukangama ti bampangi. (Bingana 18:1) Sala bikesa ya kutelemina bansangu ya Satana. Kudiyula nde, ‘Na mbala ya nsuka yina mpangi mosi salaka mono mbi, keti mono salaka mambu yina sepedisaka Nzambi to Satana?’—Bagalatia 5:16-26; Baefezo 2:2, 3.

Soda yina ke lemfukila ve mfumu na yandi ta nwana mbote ve. Bambeni ke zabisaka basoda bansangu ya mbi sambu bo tudila diaka ve bamfumu na bo ntima. Ntangu bamfumu ya basoda ke salaka bifu, bambeni ke tubilaka bifu yina mbala na mbala sambu na kuzabisa basoda nde: “Beno tudila bo ve ntima!” mpi “Beno bika ve nde bo natila beno bampasi!” Satana ke salaka kiteso mosi. Yandi ta pusa nge na kutudila ve bampangi yina ke twadisaka bansadi ya Yehowa ntima.

 Inki lenda sadisa nge? Landa kukangama na Yehowa mpi na dibundu na yandi, mpi lemfukila bampangi yina ke twadisaka bansadi ya Nzambi ata bo ke salaka bifu. (1 Batesalonika 5:12, 13) Baaposta ti bantu ya mbi lenda telemina dibundu ya Nzambi. (Tito 1:10) Ata mambu yina bo ke tuba lenda monana ya masonga, “kubika ve nde mabanza na [nge] kukuma kisaka-saka nswalu.” (2 Batesalonika 2:2) Landa ndongisila yai ya Polo pesaka Timoteo: “Landa kaka mambu yina nge longukaka,” mpi kuvila ve “banani longaka nge yo.” (2 Timoteo 3:14, 15) Yindula banzikisa yina ke pusaka nge na kutula ntima na mpika ya kwikama yina Yehowa ke sadilaka sambu na kulonga beto kieleka bamvula kiteso ya nkama mosi ke zola kulunga.—Matayo 24:45-47; Baebreo 13:7, 17.

Satana lenda nwanisa nge mpi na mitindu ya nkaka. Bantangu ya nkaka, yandi lenda pesa nge boma. Mukanda mosi (Easily Led—A History of Propaganda) ke tuba nde, boma kele “mayele ya mbi yina Satana ke sadilaka banda ntama sambu na kukusa bantu.” Philip Taylor, muntu mosi ya mayele sonikaka nde bantu ya Asiria sadilaka boma mpi bansangu ya luvunu sambu na kukusa bambeni na bo. Satana ta pusa nge na kuwa boma ya bantu, ya mbangika mpi ya lufwa sambu nge sadila diaka ve Yehowa.—Yezaya 8:12; Yeremia 42:11; Baebreo 2:15.

Kubika ve nde Satana kukanga nge nzila ya kusadila Yehowa! Yezu tubaka nde: “Beno wa boma ve ya bantu yina ke fwaka nitu mpi na nima bo ke kukaka ve kusala kima ya nkaka.” (Luka 12:4) Tula kibeni ntima nde Yehowa ta lungisa lusilu na yandi ya kusadisa nge mpi ya kupesa nge “ngolo yina me luta ngolo ya bantu,” yandi ta sadisa nge na kutelemina Satana.—2 Bakorinto 4:7-9; 1 Piere 3:14.

Ya kieleka, bantangu ya nkaka nge lenda lemba nitu to kuwa boma. Kansi yibuka bangogo yai ya Yehowa songaka Yozue: “Vanda kikesa mpi ngolo. Kutekita ve mpi kuwa boma ve, sambu Yehowa Nzambi na nge kele ti nge konso kisika yina nge ke kwenda.” (Yozue 1:9) Ntangu nge ke kudiyangisa samba Yehowa mpi zabisa yandi mambu yina ke yangisa nge. Ndima nde ‘ngemba ya Nzambi yina me luta mayele yonso ya kubakisa mambu ta tanina ntima na nge mpi mabanza na nge.’ Mpidina nge ta vanda ti ngolo ya kutelemina bansangu ya luvunu ya Satana.—Bafilipi 4:6, 7, 13.

Keti nge ke yibuka bansangu ya luvunu yina Rabshake, muntu ya Asiria zabisaka bansadi ya Nzambi sambu na kupesa bo boma? Yandi zolaka kundimisa bo nde ata muntu mosi ve, yo vanda Yehowa lenda gulusa bo na maboko ya bantu ya Asiria. Na nima yandi kusaka nde Yehowa me tinda bantu ya Asiria na kufwa Yeruzalemi. Inki Yehowa zabisaka dikanda ya Izraele? Yandi tubaka nde: “Kuwa boma ve sambu na mambu yina nge me wa, mambu yina bansadi ya ntotila ya Asiria me tuba sambu na kuvweza mono.” (2 Bantotila 18:22-25; 19:6) Na nima Yehowa tindaka wanzio mosi yina fwaka basoda ya Asiria 185 000 na mpimpa mosi!—2 Bantotila 19:35.

Keti nge me talaka dezia filme ya ke monisa mutindu bo ke kusa muntu kansi yandi ke bakisa ve? Ziku nge zolaka kutuba na ndinga ya ngolo nde: ‘Kundima ve, bo ke kusa nge!’ Mutindu mosi, bawanzio ke songa nge nde: “Kundima ve Satana ke kusa nge!”

Yo yina, kundima ve luvunu ya Satana. (Bingana 26:24, 25) Lemfukila Yehowa mpi tudila yandi ntima na mambu yonso ya nge ke sala. (Bingana 3:5-7) Yandi ke zolaka nge mpi ke songa nge nde: “Mwana na mono, vanda mayele mpi pesa ntima na mono kiese.” (Bingana 27:11) Mpidina, nge ta yala bangindu ya mbi!