1. Inki kima ya mfunu Yezu songaka balongoki na yandi na mpimpa yina yitaka lufwa na yandi?

NTANGU Yezu vandaka ti balongoki na yandi na mpimpa yina yitaka lufwa na yandi, yandi tubilaka zola mbala kiteso ya 30. Yandi songaka bo nde bo fwete “zolana.” (Yoane 15:12, 17) Zola na bo ta yitukisa bantu ya nkaka mpi yo ta ndimisa bantu nde bo kele balongoki ya kieleka ya Kristu. (Yoane 13:34, 35) Zola yina Yezu tubilaka ke vandaka ve kaka na mawi, kansi yo kele kikalulu mosi ya nene mpi yo ke pusaka bantu na kusala bibansa. Yezu tubaka nde: “Ata muntu mosi ve kele na zola ya nene kuluta yai, nde muntu kupesa luzingu na yandi sambu na banduku na yandi. Beno kele banduku na mono kana beno ke sala mambu yina mono ke songa beno.”—Yoane 15:13, 14.

2. (a) Inki ke sadisaka bantu na kuzaba bansadi ya Nzambi bubu yai? (b) Inki bangiufula beto ta tadila?

² Bubu yai, bantu me zabaka nde Bambangi ya Yehowa kele bantu ya masonga, ke vandaka na zola ya kieleka mpi ke vandaka na bumosi ya ngolo. (1 Yoane 3:10, 11) Beto ke bakaka ve na mbalu  insi to dikanda na beto, ndinga na beto, kisika yina beto me katuka to mutindu beto yelaka. Bambangi ya Yehowa na nsi-ntoto ya mvimba ke zolanaka na masonga yonso. Sambu na nki yo kele mfunu mingi nde beto monisa zola bubu yai? Inki mutindu zola ya Yehowa mpi ya Yezu ke pesaka beto kikesa? Inki mutindu beto lenda monisa zola ya mutindu yai sambu na kupesa bampangi ya nkaka kikesa?—1 Bakorinto 8:1.

3. “Bantangu ya mpasi” me pusaka bantu na kusala nki?

³ Beto ke zinga na “bantangu ya mpasi” mpi luzingu “me fuluka ti mavwanga mpi mawa.” (2 Timoteo 3:1-5; Nkunga 90:10) Bantu ke kutana ti bampasi mingi yo yina bankaka kele diaka ve na mfunu ya luzingu. Konso mvula, bantu kuluta 800 000 ke kudifwaka, yo ke tendula nde na nima ya basekondi 40, muntu mosi ke fwaka. Diambu ya mawa kele nde bampangi ya nkaka vandaka kudiwa mutindu yina mpi bo me kudifwaka.

4. Tanga bazina ya bansadi ya Nzambi ya ntangu ya ntama yina lombaka nde bo fwa na ntangu mosi buna?

⁴ Na ntangu ya ntama, bansadi ya nkaka ya kwikama ya Nzambi kudiyangisaka sambu na bampasi yina bo kutanaka ti yo, yo yina bo lombaka nde bo fwa. Mu mbandu, ntangu Yobi vandaka na mpasi, yandi tubaka nde: “Mono ke menga luzingu na mono; mono ke zola ve kulanda kuzinga.” (Yobi 7:16; 14:13) Ntangu Yonasi lembaka kibeni nitu, yandi tubaka nde: “Ntangu yai, O Yehowa, pardo fwa mono, sambu yo kele mbote nde mono fwa na kisika ya kubikala na luzingu.” (Yonasi 4:3) Ntangu profete Eliya vandaka diaka ve ti kivuvu, yandi tubaka nde: “Yo me lunga! Ntangu yai, O Yehowa, fwa mono.” (1 Bantotila 19:4) Kansi Yehowa vandaka kuzola bansadi yai ya kwikama mpi yandi vandaka kuzola ve nde bo fwa. Yandi monaka ve mbi sambu bo lombaka nde bo fwa. Kansi, yandi sadisaka bo na kuwa diaka nzala ya luzingu sambu bo landa kusadila yandi na kwikama yonso.

5. Sambu na nki bampangi kele kibeni na mfunu nde beto monisila bo zola?

⁵ Bubu yai bampangi mingi ke kutana ti mambu ya mpasi mpi bo kele na mfunu nde beto monisila bo zola. Bantu ke vwezaka bampangi ya nkaka to ke bangikaka bo. Ziku yo ke lombaka nde bampangi ya nkaka kukanga ntima sambu bantu ke sosilaka bo to ke tongaka bo na bisika ya kisalu. Bampangi ya nkaka me lembaka nitu sambu bo ke salaka mingi to ke salaka bisalu ya mpasi. Bampangi ya nkaka ke kutana ti mambu ya mpasi na mabuta na bo. Bankaka, bankwelani na bo kele ve Bambangi ya Yehowa mpi mbala ya nkaka bo ke vwezaka bo ntangu yonso. Bampasi ya mutindu yai mpi mambu ya nkaka me lembisaka bampangi mingi mpi me pusaka bo na kuyindula nde bo kele diaka ve na mfunu. Nani lenda sadisa bo?

6. Inki mutindu zola ya Yehowa ke pesaka bansadi na yandi kikesa?

⁶ Yehowa ke ndimisaka bansadi na yandi nde yandi ke zolaka bo mpi ta landa kuzola bo mvula na mvula. Yindula mutindu dikanda ya Izraele kudiwaka ntangu Yehowa songaka bo nde: “Nge kumaka na mfunu mingi na meso na mono, mono pesaka nge lukumu mpi mono zolaka nge,” mpi “kuwa boma ve, sambu mono kele ti nge.” (Yezaya 43:4, 5) Beto me zaba nde Yehowa ke bakaka beto yonso na mbalu. * Biblia ke sila nde: “Sambu yandi kele Muntu ya ngolo, yandi ta gulusa. Yandi ta  yangalala sambu na nge ti kiese mingi.”—Sefania 3:16, 17.

7. Inki mutindu zola ya Yehowa me fwanana ti ya mama yina ke nwisa mwana? (Tala kifwanisu ya luyantiku ya disolo.)

⁷ Yehowa ke sila na kupesa bansadi na yandi kikesa mpi yandi ta lembika bo na bampasi yonso yina bo lenda kutana ti yo. Yandi ke tuba nde: ‘Beno ta nwa mabele mpi mono ta nata beno na luketo na mono mpi ta sakana ti beno na zulu ya mabolongo na mono. Mutindu mama ke lembikaka mwana na yandi, mutindu yo yina mpi mono ta landa kulembika beno.’ (Yezaya 66:12, 13) Yindula mutindu mwana ke kudiwaka mbote ntangu yandi kele na maboko ya mama na yandi to ke sakana ti yandi! Yehowa ke zolaka nge mingi mpi yandi ke zolaka nde nge kudiwa na lutaninu. Kuyindula ve nde Yehowa ke bakaka nge ve na mbalu.—Yeremia 31:3.

8, 9. Inki mutindu zola ya Yezu ke pesaka beto kikesa?

⁸ Tala kikuma ya nkaka ya ke ndimisa nde Yehowa ke zolaka beto: “Sambu Nzambi zolaka nsi-ntoto mingi kibeni yo yina yandi pesaka Mwana na yandi mosi kaka ya kubutuka, sambu konso muntu yina ke monisa lukwikilu na Mwana kufwa ve kansi kubaka luzingu ya mvula na mvula.” (Yoane 3:16) Kimenga ya Yezu ke ndimisa beto nde Yezu ke zolaka beto mpi zola yango ke pesaka beto kikesa. Biblia ke tuba nde “mbangika to nzala” lenda ve “kukabula beto na zola ya Kristu.”—Baroma 8:35, 38, 39.

⁹ Bantangu ya nkaka, beto ke kutanaka ti mambu yina ke lembisaka nitu to mabanza na beto mpi yina lenda manisa kiese na beto ya kusadila Yehowa. Kansi, kuyibuka zola ya nene yina Kristu monisilaka beto lenda pesa beto ngolo ya kulanda kukanga ntima. (Tanga 2 Bakorinto 5:14, 15.) Zola ya Yezu ke pesaka beto mpusa ya kulanda kuzinga mpi ya kusadila Yehowa. Zola yango lenda sadisa beto na kudifwa ve, ata beto ke kutana ti bisumbula, mbangika, mawa to basusi.

10, 11. Nani kele ti mukumba ya kupesa bampangi ya me lemba kikesa? Tendula.

¹⁰ Yehowa ke sadilaka mpi dibundu sambu na kumonisila beto zola mpi kupesa beto kikesa.  Ntangu beto ke zolaka bampangi, beto ke monisaka nde beto ke zolaka Yehowa. Beto ke salaka mambu yonso yina me fwana sambu na kusadisa bampangi na kubakisa nde bo kele na mbalu mpi Yehowa ke zolaka bo. (1 Yoane 4:19-21) Ntumwa Polo sonikaka nde: “Beno landa kupesana kikesa mpi kutungana, mutindu beno ke salaka yo tuka ntama.” (1 Batesalonika 5:11) Bankuluntu mpamba ve fwete pesa bampangi kikesa. Beto yonso fwete landa mbandu ya Yehowa mpi ya Yezu ya kupesa bampangi kikesa.—Tanga Baroma 15:1, 2.

¹¹ Bampangi yina ke niokwama ngolo na mabanza lenda vanda na mfunu ya lusadisu ya minganga to kunwa bankisi. (Luka 5:31) Bankuluntu mpi bampangi ya nkaka ke bakisaka nde ata bo kele ve minganga, lusadisu mpi kikesa yina bo lenda pesa ke vandaka na mfunu mingi. Beto yonso lenda ‘tubila bantu ya kele na mawa na mutindu ya ke lembika, beto lenda sadisa bantu ya kele ngolo ve mpi beto lenda monisila bantu yonso ntima-nda.’ (1 Batesalonika 5:14) Beto fwete sala bikesa sambu na kubakisa mutindu bampangi ke kudiwa. Beto fwete vanda ntima-nda mpi kutuba mambu yina ta pesa bo kikesa ntangu bo me lemba nitu. Keti nge ke pesaka bampangi kikesa? Inki nge fwete sala sambu na kulanda kulembika bampangi mpi kupesa bo kikesa?

12. Pesa mbandu ya mpangi mosi yina bakaka kikesa na zola yina dibundu monisilaka yandi.

¹² Mpangi-nkento mosi na Eropa ke tuba nde: “Na ntangu mosi buna, mono zolaka kudifwa kansi bampangi pesaka mono lusadisu ya me fwana. Bampangi na dibundu gulusaka luzingu na mono. Ntangu yonso, bampangi vandaka kupesa mono kikesa mpi kumonisila mono zola. Bampangi fioti mpamba zabaka nde mono vandaka kuniokwama na mabanza, ata mpidina bampangi ya dibundu vandaka kutudila mono dikebi ntangu yonso. Mpangi-bakala mosi ti nkento na yandi vandaka bonso bibuti na mono na kimpeve. Bo vandaka kutanina mono mpi bilumbu ya nkaka bo vandaka kulutisa kilumbu ya mvimba ti mono.” Ya kieleka, beto yonso ve lenda pesa lusadisu ya mutindu mosi. Kansi beto yonso lenda sala ngolo sambu na kusadisa bampangi. *

13. Inki beto fwete sala sambu na kupesa bampangi kikesa?

¹³ Widikila na dikebi yonso. (Yakobo 1:19) Beto ke monisaka zola ntangu beto ke kuditulaka na kisika ya bampangi mpi ke widikilaka bo. Yula yandi bangiufula na mawete yina ta sadisa nge na kubakisa mutindu yandi ke kudiwa. Yandi ta bakisa nde nge ke tudila yandi kibeni dikebi, nkutu yandi ta mona yo na luse na nge. Ntangu yandi ke tuba, vanda ntima-nda mpi bikila yandi ntangu ya kutuba mambu yonso kukonda kuzenga yandi ndinga. Kana nge ke widikila yandi na dikebi yonso, nge ta bakisa yandi mbote-mbote mpi yo ta pusa yandi na kutudila nge ntima. Mpidina, yandi ta widikila nge mpi na dikebi yonso ntangu nge ke sosa kusadisa yandi. Kana nge ke tudila mpenza bampangi dikebi, yo ta pesaka bo kikesa kibeni.

14. Sambu na nki beto fwete sosa ve kutubila bifu ya bantu ya nkaka?

¹⁴ Kusosa-sosa ve bifu ya bampangi. Muntu ya ke niokwama na mabanza ta wa mpasi mingi kana yandi bakisa nde beto ke sosa kaka kutubila bifu na yandi. Yo ta vanda mpasi mpenza sambu beto sadisa yandi. Biblia ke tuba nde: “Kutuba kukonda kuyindula kele bonso  kulwadisa muntu na mbele ya bitumba, kansi ludimi ya bantu ya mayele ke belulaka.” (Bingana 12:18) Ata beto kele ve ti ngindu ya kutuba mambu yina ta pesa muntu ya ke niokwama na mabanza mpasi, kutuba kukonda kuyindula lenda pesa yandi mpasi mingi. Sambu na kulembika mpangi, beto fwete sala mambu yina ta ndimisa yandi nde beto ke kuditula mpenza na kisika na yandi.—Matayo 7:12.

15. Inki bisadilu ya mfunu beto lenda sadila sambu na kupesa bampangi kikesa?

¹⁵ Sadila Biblia sambu na kupesa bampangi kikesa. (Tanga Baroma 15:4, 5.) Biblia me katukaka na “Nzambi yina ke sadisaka na kukanga ntima mpi ke lembikaka,” yo yina, yo ke yitukisa beto ve na kuzaba nde beto lenda baka kikesa ya mingi na malongi na yo. Beto kele mpi ti Index des publications Watch Tower mpi Mukanda ya Bansosa Sambu na Bambangi ya Yehowa. Kana beto sadila bisadilu yai, beto lenda zwa baverse mpi mikanda yina beto lenda sadila sambu na kulembika bampangi mpi kupesa bo kikesa.

16. Inki bikalulu kele mfunu sambu na kusadisa mpangi yina ke niokwama na mabanza?

¹⁶ Monisa zola mpi vanda mawete. Yehowa kele “Tata ya mawa mingi mpi Nzambi yina ke lembikaka bantu yonso” mpi yandi kele ti “mawa ya nene” sambu na bansadi na yandi. (Tanga 2 Bakorinto 1:3-6; Luka 1:78; Baroma 15:13) Polo pesaka mbandu ya mbote ya mawa sambu yandi landaka mbandu ya Yehowa. Yandi tubaka nde: “Beto sadilaka beno mambu na mawete, mutindu mama yina ke nwisa ke kebaka bana na yandi na zola yonso. Yo yina, sambu beto vandaka ti lutondo sambu na beno, beto vandaka ti lukanu ya kupesa beno kaka nsangu ya mbote ya Nzambi ve, kansi mpi luzingu na beto mosi, sambu beno kumaka bantu ya beto ke zolaka mingi.” (1 Batesalonika 2:7, 8) Kana beto kele mawete bonso Yehowa, beto ta pesa bampangi kikesa yina bo kele na yo mfunu.

17. Inki mabanza beto fwete vanda na yo yina ta sadisa beto na kupesa bampangi kikesa?

¹⁷ Kuvingila ve nde bampangi kusadila nge mambu ya kukuka. Vanda ti mabanza ya mbote. Kana nge ke yindula nde bampangi ta sadila nge mambu ya kukuka, nge ta lemba nitu. (Longi 7:21, 22) Kuvila ve nde Yehowa ke lombaka beto kaka mambu yina beto ta kuka kusala. Yo yina, beto fwete monisilaka bampangi ntima-nda. (Baefezo 4:2, 32) Beto ke zolaka ve ata fioti kumonisa bampangi nde bo ke salaka ve bikesa to kufwanisa bo ti bampangi ya nkaka. Kansi, beto ke pesaka bo kikesa mpi ke sikisaka bo na mambu ya mbote yina bo ke sala. Yo ta sadisa bo na kusadila Yehowa na kiese.—Bagalatia 6:4.

18. Sambu na nki beto fwete pesa bampangi kikesa na zola yonso?

¹⁸ Yehowa ti Yezu ke bakaka beto yonso na mbalu. (Bagalatia 2:20) Sambu beto ke zolaka bampangi na beto mingi, beto fwete sadila bo mambu na mawete yonso. Beto “landa mambu yina ke kotisaka ngemba mpi mambu yina ke sadisaka na kupesana kikesa.” (Baroma 14:19) Beto ke vingila luzingu ya kiese na Paladisu, na ntangu yina ata muntu mosi ve ta lemba nitu! Maladi mpi bitumba ta vanda diaka ve. Bantu ta fwaka diaka ve sambu na masumu mpi mbangika, bampasi ya dibuta to ya luzingu ta vandaka diaka ve. Na nsuka ya bamvula funda, bantu yonso ta kuma ya kukuka. Bantu yina ta bikala ya kwikama na mumekamu ya nsuka, Yehowa ta ndima bo bonso bana na yandi na ntoto mpi bo ta vanda na kiese ya “kimpwanza ya nkembo ya bana ya Nzambi.” (Baroma 8:21) Yo yina, bika nde beto yonso kumonisa zola ya ke pesa kikesa mpi kusadisa bampangi na kukota na nsi-ntoto ya mpa ya kitoko yina Nzambi me silaka.