Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

ÑƲƲ 109

Ekuli Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa wayɩ

Ekuli Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa wayɩ

MAATIYEE 22:41–23:24 MAARKƖ 12:35-40 LUKA 20:41-47

  • KRƖSTƲ KƐ A-PƖYALƲ?

  • YESU KULI E-KOYINDINAA PƖ-TƐƐ NƐ PƖ-YƆƆ LAKASƖ YƆƆ

Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa mba pakaɖaɣnɩ Yesu yɔ, patɩpɩzɩ pakpa-ɩ pa-kpacanaa taa. Patɩpɩzɩ ɖɔɖɔ potuyi-i nɛ ɛyɔɔdɩ natʋyʋ nɛ pɩwɩlɩ se ɛkaɖɩɣnɩ Roma kewiyaɣ. (Luka 20:20) Lɛɛlɛɛyɔ, ɛwɛ templo taa, Nisaŋ kɩyakʋ 11 ŋgʋ wiye nɛ ɛpɔzʋʋ tɔm se ɛtɩŋnɩ pɩ-yɔɔ nɛ ɛyaa tɩlɩ-ɩ se ɛnʋ lɛ Krɩstʋ. Ɛcalɩnɩ-wɛ pɔzʋʋ se: “Ɩmaɣzɩɣ mɩ-taa Krɩstʋ tɔm suwe? Ɛkɛ a-pɩyalʋ?” (Maatiyee 22:42) Paa weyi ɛtɩlaa se Krɩstʋ yaa Mesiya kaɣ lɩnʋʋ Daviid liɖe taa. Nɛ mbʋ ɖɔɖɔ pocosi-i.—Maatiyee 9:27; 12:23; Yohanɛɛsɩ 7:42.

Yesu pɔzɩ-wɛ se: “Nɛ pɩla ɛzɩma nɛ fezuu kiɖeɖeu mintʋsʋʋ taa lɛ, Daviid yaɣ-ɩ se ‘Kɩbaɣlʋ’ nɛ ɛtɔŋ tɔm tʋnɛ yɔ tɩ-taa se: ‘[Yehowa] heyi man-Kɩbaɣlʋ se: Caɣ ma-nɩwaŋ yɔɔ, pɩkɔɔ pɩtalɩ mahɩzɩ ño-koyindinaa ñɛ-tɛɛ nɛ ŋɖʋ pɔ-yɔɔ ña-nɩŋgbanzɩ.’ Ye Daviid ɛyaɣ-ɩ se Kɩbaɣlʋ, pɩlakɩ ɛzɩma nɛ ɛkɛɣ ɖɔɖɔ ɛ-pɩyalʋ?”—Maatiyee 22:43-45.

Farɩsɩ ñɩma ɩɩnaɣ se pocosi suwe, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, paaɖaŋaa se Daviid liɖe taa tʋ nɔɔyʋ kaɣ kɔm nɛ eholi-wɛ Roma ñɩma nesi tɛɛ. Ɛlɛ tɔm ndʋ Daviid yɔɔdɩ Keɣa 109:1, 2 taa yɔ, tɩwɩlɩɣ se pɩtasɩnɩ se Mesiya kɛɣnɩ wiyaʋ lɛ, ɛkɛnɩ ɖɔɖɔ Daviid tɛ Kɩbaɣlʋ. Ɛkaɣ caɣʋ Ɛsɔ nɩwaŋ yɔɔ nɛ pʋwayɩ lɛ, ɛmʋ kewiyitu ɖoŋ. Yesu hɔm e-koyindinaa lɩmaɣza nɛ ewoni Daviid tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ lɛ, patɩpɩzɩ nɛ pocosi-i natʋyʋ.

Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ ɛyaa lalaa kaawɛ peeɖe. Yesu kɛzɩnɩ pɔ-yɔɔ nɛ eheyi-wɛ se pakpa pa-tɩ nɛ takayɩsɩ mayaa nɛ Farɩsɩ ñɩma. Ñʋndɩnaa panɛ pa-maɣmaɣ “pacaɣ Moyizi kpelaɣ yɔɔ” se pawɩlɩ Ɛsɔ Paɣtʋ. Pʋyɔɔ Yesu heyi tɔm welisiyaa se: “Ɩla nɛ ɩɖɔ ndʋ pawɩlɩɣ-mɩ yɔ tɩ-yɔɔ. Ɛlɛ, ɩtaala pa-lakasɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɔyɔɔdʋʋnɩ nɔɔ yem, paalakɩ.”—Maatiyee 23:2, 3.

Yesu wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛha pɛ-tɛ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ lakasɩ nasɩyɩ kɩɖaʋ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Posuu . . . payɩŋ weyi ɩwalaa pɩŋŋ yɔ.” Yuda ñɩma nabɛyɛ hɔkaɣ pe-kila taa yaa pe-nesi yɔɔ payɩŋ weyi ɩ-yɔɔ pama Moyizi Paɣtʋ natʋyʋ pazɩ yɔ. Farɩsɩ ñɩma lɛ, paba hɔkaɣ payɩŋ weyi ɛwalɩ pɩŋŋ yɔ se pawɩlɩ se pɛwɛ Moyizi Paɣtʋ yɔɔ ɖoŋ nɛ pɩkɩlɩ lalaa. Pɩtasɩ lɛ, “posuu tokonaa wandamm.” Pɩɩkɛ paɣtʋ Izrayɛɛlɩ piya se paɖʋʋ payɩŋ po-tokonaa nɔsɩ yɔɔ, ɛlɛ Farɩsɩ ñɩma lɛ, paba ɖʋwaɣ payɩŋ nɛ ɩɖaɣlɩɣ camɩyɛ. (Kɩgalʋʋ 15:38-40) Palakɩ mbʋ se “ɛyaa ɩna-wɛ”—Maatiyee 23:5.

Yesu nawa se halɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa maɣmaɣ pɩzɩɣ nɛ pɔtɔlɩ kpaca ŋgʋ kɩ-taa. Pʋyɔɔ ɛtasɩ-wɛ lɔŋ se: “Itaayele payaa-mɩ se: ‘Tɔm wɩlɩyaa,’ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɩkɛ koobiya mi-kpeekpe nɛ ɩwɛnɩ Tɔm Wɩlɩyʋ kʋyʋm koŋ. Ɩtaayaa nɔɔyʋ tataa cɩnɛ se Caa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Caa kʋyʋm koŋ ɩwɛna, ɛnʋ lɛ Ɛsɔ. Itaayele nɛ payaa-mɩ se tɔm sɩnɖaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Tɔm Sɩnɖʋ kʋyʋm koŋ ɩwɛna, ɛnʋ lɛ Krɩstʋ.” Ye mbʋ, lɩmaɣza wena pɩɩwɛɛ se ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ɩwɛɛnɩ pa-maɣmaɣ pɔ-yɔɔ nɛ lakasɩ nzɩ pɩɩwɛɛ se pɛwɛɛna? Yesu heyi-wɛ se: “Mɩ-taa sɔsɔ kaɣ kɛʋ mɩ-lɩmɖʋyʋ. Weyi ɛkpazɩɣ ɛ-tɩ yɔ, pakaɣ-ɩ tisuu hadɛ, piyele nɛ weyi etisiɣ ɛ-tɩ yɔ, pakaɣ-ɩ kpazʋʋ.”—Maatiyee 23:8-12.

Pʋwayɩ lɛ, Yesu lɔ Farɩsɩ ñɩma nɛ takayɩsɩ mayaa, pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa mba pɔ-yɔɔ nɔɔ nɛ ɛtɔ se: “Ileba, takayɩsɩ mayaa nɛ Farɩsɩ mba, nɔsɩ naalɛ tɩnaa, ɩɖɩkɩ lalaa ɛsɔdaa Kewiyaɣ nʋmɔʋ, ɩɩkaɣ sʋʋ nɛ ɩkaɣdɩɣ mba pacaɣ sʋʋ yɔ se pataasʋʋ.”—Maatiyee 23:13.

Yesu lɔ Farɩsɩ ñɩma yɔɔ nɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pa-paa taawɛɛnɩ mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ Ɛsɔ ɛzɩdaa yɔ. Pa-lakasɩ nzɩ sɩ-taa nasɩyɩ yɔ se pawɩlaɣ se: “Ye poɖuuni kooka [yaa templo] yɔ, pɩtɩkɛ pʋyʋ, ɛlɛ ye poɖuuni kooka taa sika yɔ, pɩɖɔkɩ weyi eɖuuna yɔ.” Tɔm tʋnɛ tɩwɩlɩɣ se toovenim pɛkɛ yʋlʋmaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pamaɣzɩɣ se templo taa sika tɔm cɛyɩ siŋŋ nɛ pɩkpaɖɩ templo maɣmaɣ, lone nɖɩ ɖɩ-taa pɛsɛɣ Ɛsɔ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, peniŋaɣ “paɣtʋ taa mbʋ pɩkɩlaa yɔ, lakasɩ kiɖeɖesi, pʋtɔdɩyɛ naʋ, laŋɩyɛ kɩbanɖɛ wɛnʋʋ.”—Maatiyee 23:16, 23; Luka 11:42.

Yesu ya Farɩsɩ ñɩma mba se: “Nʋmɔʋ wɩlɩyaa yʋlʋmaa.” Nɛ eheyi-wɛ se: “Ɩcatɩɣ se pataañɔnɩ pɔɖʋʋ, ɛlɛ iliki nɛ ɩkpɛndɩɣnɩ aɖaaɖaa!” (Maatiyee 23:24) Pacatɩɣ se palɩzɩ pɔɖʋʋ ŋgʋ kɩtɔlɩ sʋlʋm taa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, paɣtʋ taa lɛ, kɩkɛ wonuu ŋgʋ kɩfɛyɩ kele kele yɔ. Ɛzɩma pa-paa fɛyɩnɩ paɣtʋ ndʋ tɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ, pɩwɛ ɖɔɖɔ ɛzɩ peliki nɛ pɛkpɛndɩɣnɩ aɖaaɖaa ŋgʋ kɩpaɣlɩ siŋŋ, ɛlɛ kɩfɛyɩ kele kele ɖɔɖɔ paɣtʋ taa yɔ.—Levitiki 11:4, 21-24.