BIBL tiheyi-ɖʋ kɩyakʋ ŋgʋ palʋlɩ Yesu yɔ. Ɛlɛ tɔm ndʋ kɩyɔɔdaa yɔ, tɩhaɣ-ɖʋ nʋmɔʋ se ɖɩyɔɔdɩ se patɩlʋlɩ Yesu Saŋayɩŋ fenaɣ taa na.

Maɣzɩ ɛzɩma alɩwaatʋ kaawɛ Saŋayɩŋ fenaɣ taa Bɛtɩlɛhɛm tɛtʋ taa ɖenɖe palʋlɩ Yesu yɔ nɛ ŋna. Yuda mba fenaɣ Kislev (ɖɛ tɛ Kamɩŋ/Saŋayɩŋ fenasɩ) kaakɛ yolum nɛ niŋkaɣ alɩwaatʋ. Fenaɣ ŋga kaka ñɔkɔŋ pʋwayɩ yɔ, ŋga lɛ Tebeth (Saŋayɩŋ/Kɔlaɣ fenasɩ). Fenaɣ ŋga ka-taa niŋkaɣ kaakɩlɩ pɩnaɣ taa nɛ nabʋyʋ taa ɖɔmbɛɛ nɩɣaɣ pʋŋ ñʋŋ taa. Yele nɛ ɖɩna tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ Yuda egeetiye taa helim mbʋ pɩmakaɣ yɔ, pɩ-yɔɔ.

Bibl mayʋ Ɛsdrasɩ wɩlaa se Kislev kaakɛ toovenim yolum nɛ niŋkaɣ fenaɣ. Ɛkɛdaa se samaɣ nakɛyɛ kaakpeɣli Yerusalɛm “fenaɣ nakʋ [Kislev] tɛ kɩyakʋ nɩɩlɛ ŋgʋ wiye lɛ,” keselaɣ mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɛʋ wɛɛ nɛ kɩnɩɣ. Mbʋ pɩwɩlɩɣ ɖɔɖɔ se toovenim yolum taa paawɛɛ yɔ lɛ se samaɣ ŋga kaakpeɣlaa yɔ, kɔtɔm se:  “Pɩkɛ yolum taa. Ðɩɩpɩzɩɣ ɖɩsɩŋ awayɩ.” (Ɛsdrasɩ 10:9, 13; Yeremiya 36:22) Mbʋ labɩna nɛ ɛjaɖɛ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa Saŋayɩŋ fenaɣ ñɔtʋʋ lɛ, ninɖiɣyaa taayeki pa-kpɩna awayɩ ɖoo taa.

Ŋgʋ Bibl ñɛkɛdɩɣ se ɖoo wena a-taa palʋlɩ Yesu yɔ, ninɖiɣyaa kaawɛ hayɩm taa nɛ paɖaŋɩɣ pa-kpɩna yɔɔ. Halɩ Bibl mayʋ Luka ñɔtɔm se: “Ninɖiɣyaa nabɛyɛ kɛwɛ . . . tɛyɛ ɖoo ana a-taa nɛ paɖaŋ pe-heŋ” Bɛtɩlɛhɛm cɔlɔ. (Luka 2:8-12, ABT) Pɔtɔm se ninɖiɣyaa kaawɛɛ tɛyɛ, pɩtaakɛ se palɩ kɩlʋʋ wɩsɩ taa. Pa-kpɩna kaawɛ tɛyɛ yɔɔ ɖoo taa. Ninɖiɣyaa pɩzaɣ se pɛwɛɛ awayɩ ɖoo taa yolum nɛ niŋkaɣ pa-taa Saŋayɩŋ fenaɣ taa Bɛtɩlɛhɛm yaa we? Aayɩ. Ye mbʋ, pɩwɩlɩɣ se pɩtɩkɛ Saŋayɩŋ fenaɣ taa paalʋlɩ Yesu. *

Ɛsɔtɔm kɛdɩ ɖeyi ɖeyi ɛzɩmtaa Yesu sɩba yɔ, ɛlɛ tɩtɩyɔɔdɩ kɩyakʋ ŋgʋ nɛ fenaɣ ŋga ka-taa palʋlɩ Yesu yɔ pɔ-yɔɔ tɔm sakɩyɛ. Pɩtɔzʋʋ-ɖʋ tɔm ndʋ Wiyaʋ Salomɔɔ mawa yɔ, tɩ-yɔɔ: “Hɩɖɛ kɩbanɖɛ kɩlɩ ɖeu tɩlaaɖɩ sɔsɔʋ, nɛ sɩm kɩyakʋ kɩlɩ ɖeu lʋlʋʋ kɩyakʋ.” (Eklesɩyastɩ 7:1) Ye mbʋ, ɖɩnaɣ mbʋ pɩ-yɔɔ Bibl kɛdɩ tɔm sakɩyɛ Yesu tɔm susuu nɛ ɛ-sɩm pɔ-yɔɔ, ɛlɛ kɩtɩkɛdɩ tɔm sakɩyɛ ɛ-lʋlʋʋ alɩwaatʋ yɔɔ.