ENƆƆKƖ caɣ wezuu pɩnzɩ sakɩyɛ. Pɩpɩzɩɣ pɩlabɩ-ŋ piti se ɛcaɣ wezuu pɩnzɩ 365; pɩwɩlɩɣ se ye pɛkpɛndɩ sɔnɔ sɔnɔ ɛyaa naanza wezuu caɣʋ pɩnzɩ yɔ, pɩɩtalɩɣ Enɔɔkɩ ñɩnzɩ. Ɛlɛ paa Enɔɔkɩ ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 365 yɔ, ɛtaakɛ akpadɩyʋ ɛ-alɩwaatʋ taa. Ðooo caanaʋ taa lɛ, ɛyaa cakaɣ wezuu pɩɖaɣlɩɣ kpem pɩkɩlɩɣ lɛɛlɛɛyɔ. Aɖam kaawɛnɩ pɩnzɩ ɛzɩ 600 mbʋ yɔ pʋcɔ nɛ palʋlʋʋ Enɔɔkɩ, nɛ palʋlɩ-ɩ wayɩ lɛ, Aɖam tasɩ wezuu caɣʋ ɛzɩ pɩnzɩ 300 mbʋ yɔ. Aɖam sayɩnaa nabɛyɛ caɣ wezuu pɩnzɩ nzɩ yɔ, sɩkpaɖɩ Aɖam ñɩnzɩ. Ye mbʋ, paa Enɔɔkɩ ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 365 yɔ, ɛɛkɛ evebu yem nɛ ɛpɩzaɣ se ɛtasɩ wezuu caɣʋ pɩnzɩ sakɩyɛ. Ɛlɛ Enɔɔkɩ tɩpɩzɩ nɛ ɛtasɩ wezuu caɣʋ.

Enɔɔkɩ kaawɛ kaɖɛ sɔsɔyɛ naɖɩyɛ taa. Maɣzɩ se ŋwɛɛ nɛ ŋnaɣ-ɩ eɖiɣni seu se ɛmɛlɩ ɖoli, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyaa mba esusi-wɛ Ɛsɔtɔm yɔ, pɛwɛɛ nɛ pataŋɩ-ɩ nɛ pana. Mba esusi-wɛ tɔm yɔ, pa-taa wɩɣaɣnɩ-ɩ kpem. Tɔm ndʋ eheyi-wɛ yɔ, tɩtɩkɛdɩnɩ-wɛ, pa-taa wɩɣnɩ Ɛsɔ weyi etiyi-i yɔ ɖɔɖɔ. Pataapɩzɩɣ se pala Ɛsɔ weyi etiyi Enɔɔkɩ yɔ nabʋyʋ, ɛlɛ papɩzaɣ se pakpa Enɔɔkɩ. Pɩtɔma Enɔɔkɩ pɔzaɣ ɛ-tɩ se ɛzɩ wiɖiyi ɛtasɩɣ ɛ-hɔʋ naʋ na. Ɛzɩ ɛɛwɛɛ nɛ ɛmaɣzɩɣ ɛ-halʋ, ɛ-pɛlaa, ɛ-pɩyalʋ Matuusalaa yaa ɛ-sɛyɩ Laamɛɛkɩ yɔɔ? (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 5:21-23, 25) Ɛzɩ ɛ-tɔm tɛma?

Tɔm ndʋ Bibl kɛdɩ Enɔɔkɩ yɔɔ yɔ, tɩwɛ piti. Bibl hɔɔlɩŋ naadozo ɖeke yɔɔdɩnɩ Enɔɔkɩ tɔm pazɩ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 5:21-24; Ebree 11:5; Yuudi 14, 15) Ɛlɛ paa tɔm ndʋ pɛkɛdɩ Enɔɔkɩ yɔɔ yɔ, tɩtɩɖɔɔ yɔ, tɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtɩlɩ kpayɩ kpayɩ se Enɔɔkɩ kaawɛnɩ tisuu siŋŋ. Ŋkɛ hɔʋ caja? Wiɖiyi pɩɩlabɩ-ŋ kaɖɛ se ŋñɔɔnɩ mbʋ ŋnawa se pɩwɛ ɖeu yɔ? Ye mbʋ yɔ, Enɔɔkɩ tisuu pɩzɩɣ nɛ pɩkpɛlɩkɩ-ŋ lɔŋ sakɩyɛ.

Paalʋlɩ Enɔɔkɩ lɛ, ɛyaa kɩdɛkɛdaa kaasuni tɛtʋ yɔɔ. Ɛɛkɛ Aɖam liɖe taa canɖaʋ lʋbɛ ŋgʋ taa tʋ. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa paalʋlɩ-ɩ yɔ, ɛyaa kaañɔtɩnɩ pilim wɛtʋ ndʋ Aɖam nɛ Ɛva pelesaa yɔ nɛ pɩkɩlɩ ɛyaa mba pɛwɛ sɔnɔ yɔ. Pʋyɔɔ ɛyaa cakaɣ wezuu pileɖiɣ mbʋ. Ɛlɛ pataacakɩ wezuu kɩbaŋʋ Ɛsɔ ɛzɩdaa. Puuyaɣ lakasɩ kaawɛ paa le. Puuyaɣ lakasɩ nzɩ, sɩpaɣzɩ alɩwaatʋ ndʋ Kayɩnɩ kʋ e-neu Aabɛɛlɩ yɔ. Halɩ pɩwɛ ɛzɩ Kayɩnɩ liɖe taa tʋ nɔɔyʋ kaawɛ puuyaɣ kpem pɩkɩlɩ Kayɩnɩ maɣmaɣ yɔ, nɛ ɛkʋndaɣnɩ lakasɩ nzɩ. Ye mbʋ, puuyaɣ lakasɩ kaatasɩ ɖoŋ kpaʋ ɛyaa canɖaʋ naadozo ŋgʋ taa. Ɛyaa yaɣaɣ Yehowa hɩɖɛ alɩwaatʋ ndʋ, ɛlɛ pataalakɩ ɛ-sɔɔlɩm. Pɩwɩlɩɣ se pataayaɣ ‘Ɛsɔ hɩɖɛ’ nɛ ñamtʋ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 4:8, 23-26, nwt.

Cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ lakasɩ nzɩ sɩɩtɔyɩnɩ Enɔɔkɩ alɩwaatʋ taa. Enɔɔkɩ paɣlaa lɛ, pɩɩwɛɛ se ɛsɛtɩ ɛ-tɩ tɔm. Ɛkaɣ tɩŋʋʋ ɛyaa samaɣ wayɩ? Yaa ɛkaɣ ñɩnʋʋ Ɛsɔ toovenim tʋ Yehowa, weyi ɛlɩzɩ ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ yɔ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛnɩ Aabɛɛlɩ weyi ɛsɩbɩ Yehowa sɔɔlɩm labʋ yɔɔ yɔ ɛ-tɔm lɛ, piitukini ɛ-laŋɩyɛ siŋŋ. Enɔɔkɩ kpaɣ lɩmaɣza se ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛlakɩ Yehowa sɔɔlɩm. Kiɖe Tɛɛ Tɔm 5:22 heyiɣ-ɖʋ se “Enɔɔkɩ nɛ Ɛsɔ pɔɖɔma.” Tɔm tʋnɛ tɩwɩlɩɣ se  paa lalaa ɩtaalakɩ Ɛsɔ sɔɔlɩm yɔ, Enɔɔkɩ ñalakaɣ Ɛsɔ sɔɔlɩm. Ɛnʋ Bibl calɩ yɔɔdʋʋ se ɛ nɛ Ɛsɔ pɔɖɔma.

Ɛlʋlɩ Matuusalaa wayɩ lɛ, Bibl tasɩ yɔɔdʋʋ se ɛ nɛ Ɛsɔ pɔɖɔma. Enɔɔkɩ kaawɛnɩ pɩnzɩ 65 mbʋ yɔ lɛ, ɛpɩsɩ hɔʋ caja. Bibl tɩyaa ɛ-halʋ hɩɖɛ. Ɛɛwɛnɩ ɖɔɖɔ “evebiya nɛ pɛlaa,” ɛlɛ Bibl tɩyaa pa-ñʋʋ. Pʋcɔ nɛ hɔʋ ñʋʋdʋ pɩzɩ nɛ ɛ nɛ Ɛsɔ pɔɖɔ lɛ, pɩwɛɛ se ɛcɔnɩ ɛ-hɔʋ kɩcɛyɩm ɖeɖe nɛ pɩla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Ɛsɔ paɣtʋ. Enɔɔkɩ kaanawa se Yehowa ñɩnaɣ se ɛñɔɔnɩ ɛ-halʋ kpam. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 2:24) Nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛlabɩ e-ɖoŋ ɖeɖe nɛ ɛwɩlɩ e-piya Yehowa tɔm. Pee wena ɛ-pana ñaɣʋ lʋlaa?

Bibl tɩyɔɔdɩ tɔm sakɩyɛ pee wena pɩlʋlaa yɔ a-yɔɔ. Bibl tɩyɔɔdɩ tɔm sakɩyɛ Enɔɔkɩ pɩyalʋ Matuusalaa tisuu yɔɔ. Ɛlɛ ɛyaa mba Bibl yɔɔdɩ pɔ-tɔm yɔ pa-taa lɛ, Matuusalaa wezuu caɣʋ pɩnzɩ kɩlɩnɩ ɖɔʋ, nɛ ɛɛsɩbɩ pɩnaɣ ŋga Tɛʋ Sɔsɔʋ nɩ tɛtʋ yɔɔ yɔ. Bibl heyiɣ-ɖʋ se payaɣ Matuusalaa pɩyalʋ se Laamɛɛkɩ. Palʋlɩ Laamɛɛkɩ pɩcɛzɩ pɩnzɩ 100 pʋcɔ nɛ ɛ-cɔzɔ Enɔɔkɩ sɩkɩ. Laamɛɛkɩ paɣlaa lɛ, ɛɛwɛnɩ tisuu siŋŋ. Yehowa tɩŋnɩ Laamɛɛkɩ yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ natʋ tɔm natʋyʋ ɛ-pɩyalʋ Noa yɔɔ. Natʋ tɔm ndʋ, tɩkɔm pɩ-taa Tɛʋ Sɔsɔʋ wayɩ. Noa alɩwaatʋ taa ɖɔɖɔ lɛ, e-ɖeke ɛ nɛ Ɛsɔ paaɖɔmna ɛzɩ ɛ-cɔzɔ Enɔɔkɩ yɔ. Wiɖiyi Noa nɛ Enɔɔkɩ patɩkatɩ ɖama. Ɛlɛ Enɔɔkɩ kaayebini ɛ-sayɩ fezuu taa ñɩm sɔsɔm. Pʋtɔma, Noa caa Laamɛɛkɩ yaa pɩpɩzɩɣ pɩkɛ ɛ-cɔzɔ Matuusalaa yaa Enɔɔkɩ caa Yaarɛɛdɩ weyi ɛsɩba alɩwaatʋ ndʋ Noa wɛnɩ pɩnzɩ 366 yɔ, pa-taa nɔɔyʋ yɔɔ pɩtɩŋnaa nɛ Noa wɛɛnɩ tisuu siŋŋ mbʋ.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 5:25-29; 6:9; 9:1.

Tʋkaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ kaawɛ Enɔɔkɩ nɛ Aɖam pɛ-hɛkʋ taa. Aɖam kaatalɩ pilim, paa mbʋ yɔ ɛmanɩ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ nɛ eyebini ɛ-sayɩnaa kaañamtʋ nɛ kʋñɔŋ. Enɔɔkɩ ñataatalɩ pilim, paa mbʋ yɔ, ɛ nɛ Ɛsɔ pɔɖɔma nɛ ɛha kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ɛ-sayɩnaa tisuu hɔɔlʋʋ taa. Aɖam sɩba lɛ, Enɔɔkɩ kaawɛnɩ pɩnzɩ 308. Ɛzɩ Aɖam sayɩnaa caɣ kʋñɔwiye pɔ-cɔzɔ piɖeni men-ɖeke tʋ ɛnʋ ɛ-yɔɔ? Ðɩɩsɩŋ. Ɛlɛ ndʋ ɖɩsɩma yɔ lɛ se ‘Enɔɔkɩ nɛ Ɛsɔ toovenim tʋ pɔɖɔŋaɣnɩ tam.’—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 5:24.

Ye ŋkɛ hɔʋ ñʋʋdʋ yɔ, maɣzɩ mbʋ Enɔɔkɩ tisuu pɩzɩɣ nɛ pɩkpɛlɩkɩ-ŋ yɔ pɩ-yɔɔ. Pɩwɛɛ se ŋcɔnɩ ñɔ-hɔʋ yɔɔ tomnaɣ taa, ɛlɛ pɩcɛyɩ kpem ɖɔɖɔ se ŋcɔnɩ ñɔ-hɔʋ fezuu taa kɩcɛyɩm ɖeɖe nɛ pɩkɩlɩ. (1 Timootee 5:8) Pɩwɛɛ se ŋtɩŋnɩ ñɔ-yɔɔdaɣ nɛ ña-lakasɩ yɔɔ nɛ ŋsɩnɩ ñɔ-hɔʋ fezuu taa. Ye ña nɛ Ɛsɔ ɩɖɔŋ nɛ ŋyeki se Bibl paɣtʋ kila ɩwɩlɩ-ŋ nʋmɔʋ ñe-wezuu caɣʋ taa ɛzɩ Enɔɔkɩ yɔ, ña ɖɔɖɔ ŋpɩzɩɣ ŋha ñɔ-hɔʋ taa mba kɩɖaʋ kɩbaŋʋ nɛ pamaɣzɩnɩ-ŋ.

Pʋtɔma, pɩɩyɔbɩ Enɔɔkɩ se e-ɖeke koŋ ɛkɛnɩ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa. Ɛlɛ ɛzɩ ɛ-Ɛsɔ Yehowa kaana wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɛɛwɛɛ yɔ? Ɛɛɛ. Evemiye naɖɩyɛ lɛ, Yehowa yɔɔdɩnɩ ɛ-sɛyʋ siɣsiɣ tʋ ɛnʋ. Ɛsɔ heyi Enɔɔkɩ tɔm natʋyʋ se esusi-tʋ ɛ-alɩwaatʋ taa mba. Pʋyɔɔ Enɔɔkɩ pɩsɩ nayʋ kajalaɣ ñɩnʋ weyi ɛ-tɔm Bibl yɔɔdaa yɔ. Enɔɔkɩ tɔm ndʋ, Ɛsɔ tɩŋnɩ e-fezuu kiɖeɖeu yɔɔ  nɛ eyele nɛ Yesu neu Yuudi ma-tʋ Bibl taa pɩnzɩ sakɩyɛ pʋwayɩ. *

Natʋ tɔm ndʋ Yehowa kaaheyi Enɔɔkɩ? Ndʋ yɔ: “Ɩna [Yehowa] kɔma, ɛ nɛ ɛyaa kiɖeɖema canɖaŋ canɖaŋ, se ɛhʋʋnɩ ɛyaa kpeekpe tɔm nɛ ɛɖʋ fɛyɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa kpeekpe, pa-azuluma lakasɩ kpeekpe yɔɔ, tɔm ɖoŋ ndʋ ndʋ kɩwɛɛkɩm laɖaa yɔɔdɩ ɛ-yɔɔ yɔ.” (Yuudi 14, 15) Kajalaɣ ɖeɖe lɛ, ɖɩyʋsɩ se Enɔɔkɩ yɔɔdɩ tɔm ndʋ ɛzɩ tɩtɛm labʋ yɔ. Pʋwayɩ, nayaa nabɛyɛ yɔɔdɩ natʋ tɔm mbʋ ɖɔɖɔ ɛzɩ tɩtɛm labʋ yɔ. Pɩwɩlɩɣ se natʋ tɔm ndʋ, nabʋyʋ taapɩzɩɣ se pɩɖɩɣ-tʋ nʋmɔʋ se tɩtaala, pʋyɔɔ pɔyɔɔdɩ-tʋ ɛzɩ tɩtɛm labʋ yɔ.—Izaayii 46:10.

Ɛzɩ ɛzɩma pɩlakaɣ Enɔɔkɩ alɩwaatʋ ndʋ esusaɣ natʋ tɔm tʋnɛ ɛyaa samaɣ yɔ? Pɩtaakɛ aleɣya tɔm Enɔɔkɩ susaɣ, nɛ esusi-tʋ nɛ kpekpeka. Ɛya-wɛ tam sakɩyɛ se kɩwɛɛkɩm laɖaa. Nɛ pɩwɩlɩɣ se paakɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa sɔsaa kpem. Natʋ tɔm tʋnɛ tɩwɩlaɣ kpayɩ kpayɩ se kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ pɔɖɔɔnɩ Aɖam nɛ Ɛva Edɛɛnɩ kaɖaɣ taa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ Enɔɔkɩ alɩwaatʋ taa yɔ, ɛjaɖɛ kaawɛɛkaa kpem. Yehowa nɛ “ɛyaa kiɖeɖema canɖaŋ canɖaŋ” pɔkɔŋaɣ se paɖɩzɩ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ nɖɩ. Enɔɔkɩ ɖeke koŋ susini nɩŋgbaaŋ hɔm tɔm tʋnɛ nɛ abalɩtʋ. Pʋtɔma ɛ-sayɩ Laamɛɛkɩ naɣaɣ-ɩ, nɛ ɛnaɣaɣ ɛzɩma ɛɛwɛ abalɩtʋ lɛ, pɩɖɩɣzaɣ-ɩ yem. Ye mbʋ yɔ, ɛɛwɛnɩ toovenim se pɩɖɩɣzɩ-ɩ.

Enɔɔkɩ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ kʋnɛ kiyeki se ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se ɖɩwɛnɩ lɩmaɣza wena Yehowa wɛnɩ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ yɔ? Tɔm ndʋ Enɔɔkɩ susini abalɩtʋ yɔ, titukuuni ɖɔɖɔ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ sɔnɔ yɔ. Ɛzɩ Enɔɔkɩ kaayɔɔdʋʋ yɔ, Yehowa ɖɩzɩ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ nɖɩ nɛ Tɛʋ Sɔsɔʋ Noa alɩwaatʋ taa. Ɛzɩma paaɖɩzɩ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ nɖɩ yɔ, pɩwɩlɩɣ-ɖʋ ɖɔɖɔ se Yehowa kaɣ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɔɖɔ ɖɩzʋʋ. (Maatiyee 24:38, 39; 2 Pɩyɛɛrɩ 2:4-6) Yehowa nɛ e-tiyiyaa kiɖeɖema pakaɣ tɔm hʋnʋʋ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɛzɩ ɛɛlabʋ Noa alɩwaatʋ taa yɔ. Pɩcɛyaa se ɖa-tɩŋa ɖɩmaɣzɩɣ Enɔɔkɩ tɔm yɔɔ, nɛ ɖɩsɩnɩ lalaa ɖɔɖɔ nɛ peɖiɣzina se pakaɣ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩzʋʋ. Pʋtɔma yɔ, ɖɔ-hɔʋ taa mba nɛ ɖa-taabalaa ɩɩkaɣ-ɖʋ welisinuu. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩyɔbɩ-ɖʋ se ɖe-ɖeke ɖɩlakɩnɩ Yehowa sɔɔlɩm. Ɛlɛ Yehowa taayele Enɔɔkɩ wiɖiyi kaaʋ, nɛ ɛɛkaɣ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa yebu sɔnɔ ɖɔɖɔ.

Ɛbɛ pɩtɛmnɩ Enɔɔkɩ? Ɛ-sɩm wɛ piti pɩkɩlɩ e-wezuu caɣʋ. Bibl yɔɔdʋʋ se: “Enɔɔkɩ nɛ Ɛsɔ pɔɖɔma, nɛ ɛmʋʋ yem, mbʋ yɔ Ɛsɔ kpaɣ-ɩ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 5:24) Pɔyɔɔdʋʋ se Ɛsɔ kpaɣ Enɔɔkɩ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Apostoloo Pɔɔlɩ lɩzɩ pɩ-taa pʋwayɩ se : “Tisuu yɔɔ yɔɔ Enɔɔkɩ mʋʋ yem nɛ ɛtɩɖɩŋ sɩm, nɛ patɩtasɩ-ɩ naʋ, mbʋ pʋ-yɔɔ yɔ Ɛsɔ kpaɣ-ɩ. [Pʋcɔ nɛ Ɛsɔ kpakɩɣ-ɩ lɛ], palɩzɩ ɛ-yɔɔ aseɣɖe se eɖeni Ɛsɔ.” (Ebree 11:5) Pɔɔlɩ yɔɔdʋʋ se “Enɔɔkɩ mʋʋ yem nɛ ɛtɩɖɩŋ sɩm” yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Biblwaa nabɛyɛ taa pamawa se Ɛsɔ kpaɣ Enɔɔkɩ nɛ ɛkpanɩ ɛsɔdaa. Ɛlɛ pɩɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɛ toovenim. Bibl wɩlɩɣ se Yesu kɛnɩ ɛyʋ kajalaɣ ñɩnʋ weyi pefezi-i nɛ ɛkpa ɛsɔdaa yɔ.—Yohanɛɛsɩ 3:13.

Ye mbʋ, pɔyɔɔdʋʋ se “Enɔɔkɩ mʋʋ yem nɛ ɛtɩɖɩŋ sɩm” yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yehowa yeba nɛ Enɔɔkɩ sɩ nɛ ɛtɩha nʋmɔʋ e-koyindinaa se pawɩlɩ-ɩ ñaŋ pʋcɔ nɛ pakʋ-ɩ. Ɛlɛ pʋcɔ nɛ pɩlakɩ mbʋ lɛ, “palɩzɩ aseɣɖe [Enɔɔkɩ]  yɔɔ se eɖeni Ɛsɔ.” Ɛzɩma tɩyɛ? Pʋtɔma yɔ, pʋcɔ nɛ ɛsɩkɩ lɛ, Ɛsɔ wɩlɩ-ɩ ɛzɩma tɛtʋ kaɣ pɩsʋʋ paradisuu yɔ natʋ natʋyʋ taa. Nɛ Enɔɔkɩ na natʋ ndʋ lɛ, eɖiɣzina se eɖe Ɛsɔ ɛzɩdaa pʋcɔ nɛ ɛsɩ. Apostoloo Pɔɔlɩ yɔɔdaɣ Enɔɔkɩ nɛ halaa nɛ abalaa siɣsiɣ tɩnaa lalaa tɔm lɛ, ecuuzaa se: “Tisuu taa pe-kpeekpe pasɩba.” (Ebree 11:13) Pɩtɩtɩlɩ yɔ, Enɔɔkɩ sɩm wayɩ lɛ, e-koyindinaa ñɩnaɣ e-tomnaɣ, ɛlɛ patɩna-kɛ. “Patɩtasɩ-ɩ naʋ” mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩtɩla Yehowa laba nɛ e-tomnaɣ mʋʋ se pɩtaaha nʋmɔʋ e-koyindinaa se pakpaɣ-kɛ nɛ palabɩnɩ mbʋ pɩtɩmʋna yɔ. *

Bibl taa tɔm tʋnɛ tɩpɩzɩɣ tɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩmaɣzɩ nɛ ɖɩna ɛzɩma Enɔɔkɩ wezuu caɣʋ tɛma yɔ. Maɣzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: Enɔɔkɩ wɛɛ nɛ eseɣ, pɩɩnɩ-ɩ kpem, ɛlɛ kɩlabɩm nabʋyʋ tɩtasɩ wɛʋ. E-koyindinaa kaawɛ ɛ-wayɩ, nɛ pɛwɛɛ pataŋɩ-ɩ nɛ ɖɩwɩzɩyɛ kpem tɔm ndʋ esusi-wɛ yɔ tɩ-yɔɔ. Enɔɔkɩ kɔɔ nɛ ɛna ɖɩmɛlɩyɛ naɖɩyɛ, nɖɩ ɖɩ-taa ɛpɩzaɣ se ɛcaɣ nɛ ɛhɛzɩ pazɩ yɔ, ɛlɛ ɛnawa se ɛɛpɩzɩɣ ɛmɛlɩ peeɖe nɛ pileɖi. Ɛɛnawa se pawɩzɩ-ɩ kpaʋ se pawɩlɩ-ɩ ñaŋ nɛ pakʋ-ɩ. Ɛwɛ ɖɩmɛlɩyɛ taa peeɖe lɛ, ɛtɩmnɩ ɛ-Ɛsɔ. Ɛtɩmaa ɛtɛ lɛ, ɛ-laŋɩyɛ hɛɛ. Ɛsɔ yele nɛ ɛna ɛ-tɩ paradisuu taa natʋ natʋyʋ taa.

Ðɩpɩzɩɣ ɖɩmaɣzɩ se ɛna ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ ndɩ kpem nɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa ɛɛwɛɛ yɔ natʋ ndʋ tɩ-taa. Ɛjaɖɛ nɖɩ paawɩlɩ-ɩ yɔ, ɖɩɩwɛ ɖeu ɛzɩ Edɛɛnɩ kaɖaɣ yɔ, ɛlɛ kerebimwaa taaɖaŋ nɔnɔɔ se ɛyaa ɩtaasʋʋ. Ɛna ɛyaa sakɩyɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa nɛ paawɛnɩ tomnaɣ taa kpeetaɣ. Pɛwɛ laŋhɛzɩyɛ taa. Ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa lɛ, ɛyaa paɖʋʋ fɛyɩ, nɛ paawɩlɩɣ nɔɔyʋ ñaŋ Ɛsɔtɔm yɔɔ. Natʋ ndʋ tiyeba nɛ Enɔɔkɩ na se ɛ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa nɛ Yehowa sɔɔlɩ-ɩ ɖɔɖɔ. Pɩɩlabɩ-ɩ leleŋ se ɛcaɣ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa. Enɔɔkɩ laŋɩyɛ wɛɛ nɛ ɖɩhɛɣ mbʋ lɛ, ehuuzi ɛ-ɛza nɛ ɖom cukaŋ ñɩmbʋ nabʋyʋ kpaɣ-ɩ.

Nɛ ɖom mbʋ pɩ-taa ɛwɛ halɩ nɛ sɔnɔ sɩm taa. Paa mbʋ yɔ, ɛwɛ Yehowa maɣzɩm taa. Yesu yɔɔdɩ pʋwayɩ se ɛyaa mba payɩ pɛwɛ Ɛsɔ maɣzɩm taa yɔ, ñɩɣyʋʋ talɩɣ lɛ, ɛkaɣ pe-kpeekpe yaʋ nɛ efezi-wɛ nɛ pacaɣ wezuu laŋhɛzɩyɛ taa ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa.—Yohanɛɛsɩ 5:28, 29.

Ŋsɔɔlaa se ŋcaɣ ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa? Maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma ña-taa kaɣ labʋ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ŋkatɩɣ Enɔɔkɩ yɔ! Maɣzɩ tɔm kɩbandʋ ndʋ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩkpɛlɩkɩ ɛ-cɔlɔ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ŋna! Ɛpɩzɩɣ ɛkɛdɩ-ɖʋ ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩɩtɛmnɩ-ɩ yɔ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩna se ndʋ ɖɩmaɣzaɣ yɔ tɩkɛ toovenim yaa we. Ɛlɛ Enɔɔkɩ ha kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ pɩcɛyaa se ɖa-tɩŋa payɩ ɖɩmaɣzɩna sɔnɔ yɔ. Apostoloo Pɔɔlɩ yɔɔdɩ Enɔɔkɩ tɔm nɛ ɛtɛ lɛ, ɛmawa se: “Piyele tisuu ɛfɛyɩ kɔyɔ, pɩɩsaŋ [Ɛsɔ] ɖenuu.” (Ebree 11:6) Ye mbʋ, pɩcɛyɩ kpem se ɖa-tɩŋa payɩ ɖɩmaɣzɩnɩ Enɔɔkɩ tisuu sɔsɔm mbʋ!