1. Pɩtɩla, lɩmaɣza wena a-yɔɔ Yesu kpaɣ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa nɛ ɛmaɣzɩnɩ heŋ yɔ, a-taa naɖɩyɛ lɛ nɖɩ?

 YESU kpaɣ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɛ nɛ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa pɛ-hɛkʋ taa yɔ nɛ ɛmaɣzɩnɩ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ninɖiɣyu nɛ e-heŋ pɛ-hɛkʋ taa yɔ. (Yoh. 10:14) Kɩɖaʋ kʋnɛ kɩmʋnaa. Heŋ sɩm i-ninɖiɣyu nɛ iwelisiɣ ɛ-nɔɔ. Nʋmɔɖɔnʋ nɔɔyʋ na mbʋ nɛ ɛ-ɛsa. Ɛkɛdaa se: “Ðɩɩsɔɔlaa se ɖɩlɩzɩ heŋ nɩɩyɩ foto nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɖɩɩñaɣ pana se ɩñɔtɩnɩ-ɖʋ. Ɛlɛ ɩtɩñɔtɩnɩ-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɩtɩtɩlɩ ɖɔ-nɔsɩ. Pʋwayɩ lɛ, abalɩbɩɣa cikpelaɣ nakɛyɛ, ŋga kɛkɛ ninɖiɣyu yɔ kɔkɔɔ, nɛ katɩɩñɩtaa nɛ kayaa-ɩ lɛ, ɩpaɣzɩ-kɛ tɩŋʋʋ.”

2-3. (a) Ɛzɩma Yesu wayɩ tɩŋɩyaa wɩlɩɣ se pɛwɛɛ nɛ pewelisiɣ ɛ-nɔɔ? (b) Ɛbɛ ɖɩkaɣ naʋ tɔm ñʋʋ kʋnɛ nɛ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa?

² Mbʋ nʋmɔɖɔnʋ ɛnɛ ɛnawa yɔ, pɩtɔzʋʋ-ɖʋ tɔm ndʋ Yesu yɔɔdaa pɩlɩɩnɩ e-heŋ, pʋ-tɔbʋʋ se ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔɔ yɔ tɩ-yɔɔ. Ɛyɔɔdaa se: “Ɩkaɣ welisuu mɔ-nɔɔ.” (Yoh. 10:16) Ɛlɛ, Yesu wɛ ɛsɔdaa. Ye mbʋ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖiwelisiɣni-i? Nʋmɔʋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɖɩtɩŋɩɣna nɛ ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖiwelisiɣ ɖa-Ñʋʋdʋ nɔɔ yɔ, ŋgʋ lɛ se ɖɩɖɔ tɔm ndʋ ɛwɩlaa yɔ tɩ-yɔɔ ɖe-wezuu caɣʋ taa.—Mat. 7:24, 25.

³ Tɔm ñʋʋ kʋnɛ nɛ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ tɔm ndʋ Yesu wɩlaa yɔ tɩ-taa natʋyʋ. Ɛzɩ ɖɩkɔŋʋʋ naʋ yɔ, Yesu wɩlɩ-ɖʋ se pɩpɔzʋʋ se ɖiyele labʋ nabʋyʋ, nɛ ɛwɩlɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ se pɩpɔzʋʋ se ɖɩla nabʋyʋ. Kajalaɣ lɛ, ɖɩkaɣ naʋ mbʋ ninɖiɣyu kɩbanʋ ɖʋ-ɖʋ paɣtʋ se ɖiyele labʋ yɔ pɩ-taa naalɛ.

4. Ɛzɩ Luka 12:29 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ piyele nɛ ‘ɖɩnɩɣzɩɣ kadadayaɣ’?

⁴ Kalɩ Luka 12:29. Yesu heyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se ‘peyele nɩɣzʋʋ kadadayaɣ’ tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm yɔɔ. Ðɩnawa se Yesu lɔŋ tasʋʋ wɛ ɖeu nɛ ɩmʋnɩ paa ɛzɩmtaa. Ðɩsɔɔlaa se ɖɩkpaɣ-ɩ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ, ɛlɛ nabʋyʋ taa pɩtɩla pɩwɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩla mbʋ. Ɛbɛ yɔɔ?

5. Pɩtɩla ɛbɛ yeba nɛ ɛyaa nabɛyɛ paɣzɩ nɩɣzʋʋ mbʋ pɩpɔzʋʋ-wɛ tomnaɣ yɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ?

  ⁵ Pɩtɩla nabɛyɛ nɩɣzɩɣ po-tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm yɔɔ, pʋ-tɔbʋʋ se tɔɔnaɣ, wondu kususutu, nɛ ɖɩzʋyɛ yɔɔ. Pɩtɩla pɛwɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa yɔ, ɛyaa sakɩyɛ kɛ kʋñɔndɩnaa nɛ pɩwɛ kaɖɛ se pehiɣ tʋmɩyɛ nɛ pala. Pʋtɔma yɔ, pɩwɛ-wɛ kaɖɛ se pehiɣ liidiye nɖɩ pɩpɔzʋʋ-wɛ yɔ nɛ pɔcɔnɩnɩ pɔ-hɔŋ yɔɔ. Yaa pɩtɩla yɔ, weyi ɛcazɩɣ liidiye nɛ ɛcɔŋnɩ hɔʋ yɔɔ yɔ ɛsɩba nɛ hɔʋ tɩtasɩ wɛnʋʋ liidiye se pɩsa nɛ kɩcɔnɩ kɩ-kɩcɛyɩm ɖeɖe. Pɩtasɩ lɛ, pɩtɩla COVID-19 kʋdɔŋ yeba nɛ ɛyaa sakɩyɛ lesi pa-tʋma nɛ patɩtasɩ wɛnʋʋ liidiye. (Ekl. 9:11) Ye ɖɩkatɩɣ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa natʋyʋ yaa kaɖɛ wɛtʋ lɛɛtʋ yɔ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖɔ lɔŋ weyi Yesu tasɩ-ɖʋ se ɖiyele nɩɣzʋʋ yɔ ɩ-yɔɔ?

6. Kɛdɩ mbʋ pɩtalɩ apostoloo Pɩyɛɛrɩ kɩyakʋ nakʋyʋ yɔ pɩ-tɔm.

⁶ Kɩyakʋ nakʋyʋ, apostoloo Pɩyɛɛrɩ nɛ apostoloowaa lalaa paawɛ Galilee Teŋgu yɔɔ nɛ helim sɔsɔm nabʋyʋ wɛɛ nɛ pɩmakɩ. Pɩkɛdaa lɛ, pana Yesu eɖiɣni ɖɔm lɩm yɔɔ. Nɛ Pɩyɛɛrɩ yɔɔdɩ se: “Kɩbaɣlʋ, ye pɩkɛ ña yɔ, tɔ se mɔnɖɔ lɩm yɔɔ nɛ mɔnkɔɔ ñɔ-cɔlɔ.” Yesu heyi Pɩyɛɛrɩ se “kɔɔ” lɛ, Pɩyɛɛrɩ lɩɩ kpɩyʋʋ taa nɛ “ɛɖɔŋ lɩm yɔɔ nɛ ewoki Yesu cɔlɔ.” Na mbʋ pɩlabɩ pʋwayɩ yɔ: “Ɛcɔŋnaɣ ɛzɩma helim sɔsɔm makaɣ yɔ lɛ, sɔɔndʋ kpa-ɩ. Nɛ ɛpaɣzɩ lɩm tɛɛ sʋʋ lɛ, ɛma kubuka se: ‘Kɩbaɣlʋ, ya ma-ñʋʋ!’” Yesu sezi e-nesi nɛ ɛya ɛ-ñʋʋ. Pɩcɛyaa se ɖɩtɔzɩ se alɩwaatʋ ndʋ Pɩyɛɛrɩ kam ɛ-lɩmaɣza Yesu yɔɔ yɔ, ɛpɩzaa nɛ ɛɖɔ lɩm yɔɔ. Ɛlɛ, alɩwaatʋ ndʋ Pɩyɛɛrɩ kam ɛ-lɩmaɣza helim sɔsɔm yɔɔ yɔ, sɔɔndʋ paɣzɩ-ɩ kpaʋ siŋŋ nɛ ɛpaɣzɩ pɩtʋʋ nɛ ɛpaɣzɩ sʋʋ lɩm tɛɛ.—Mat. 14:24-31.

7. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Pɩyɛɛrɩ kɩɖaʋ taa?

⁷ Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ Pɩyɛɛrɩ kɩɖaʋ  taa. Alɩwaatʋ ndʋ Pɩyɛɛrɩ lɩ kpɩyʋʋ taa nɛ ɛwɛɛ teŋgu yɔɔ yɔ, ɛtaamaɣzɩ se helim sɔsɔm kaɣ yebu nɛ sɔɔndʋ kpa-ɩ nɛ ɛpaɣzɩ sʋʋ lɩm tɛɛ. Ɛɛsɔɔlaa se ɛwɛɛ nɛ ɛɖɔŋ lɩm yɔɔ nɛ ɛkɔɔ nɛ ɛtalɩ Yesu cɔlɔ. Ɛlɛ etiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛka ɛ-lɩmaɣza kaɖʋwa ŋga kɔ-yɔɔ. Pɩkɛ toovenim se ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖɔ lɩm yɔɔ, ɛlɛ ɖɩkatɩɣ wɛtʋ ndɩ ndɩ ndʋ tɩtakɩɣ ɖe-tisuu yɔ. Ye ɖitiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtaa liu Yehowa nɛ e-lidaʋ tɔm yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ɖe-tisuu camɩ. Kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ, paa aawɛ ɛzɩ helim sɔsɔm maɣmaɣ yɔ, pɩwɛɛ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩka ɖa-lɩmaɣza Yehowa nɛ ɖoŋ weyi ɛwɛna se ɛsɩnɩ-ɖʋ yɔ ɩ-yɔɔ. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ?

8. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtaakɩlɩɣ nɩɣzʋʋ ɖo-tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm yɔɔ?

⁸ Mbʋ ɛzɩ ɖiiyeba nɛ kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ ayele nɛ ɖɩnɩɣzɩɣ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩtaa Yehowa liu. Tɔzɩ se ɖa-Caa kʋsɔɔlʋ, Yehowa labɩ-ɖʋ tamaɣ se ye ɖɩsɩɣ fezuu taa wondu kajalaɣ lone taa yɔ, ɛkaɣ cɔnʋʋ ɖe-tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm ɖeɖe. (Mat. 6:32, 33) Ɛɖɔŋ ɛ-tamaɣ ŋga kɔ-yɔɔ paa ɛzɩmtaa. (Wp. 8:4, 15, 16; Keɣa 36:25) Ye Yehowa ɛcɔŋnɩ sumasɩ nɛ hɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩfɛyɩ se ɖɩnɩɣzɩ mbʋ ɖɩkaɣ tɔɔʋ yaa mbʋ ɖɩkaɣ suu yɔ pɩ-yɔɔ! (Mat. 6:26-30; Fil. 4:6, 7) Ɛzɩ sɔɔlɩm seɣtuu lʋlɩyaa se pɔcɔnɩ pe-piya tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm ɖeɖe yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ sɔɔlɩm seɣtiɣ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ se ɛcɔnɩ ɛ-samaɣ tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm ɖeɖe. Ɛɛɛ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa kaɣ cɔnʋʋ ɖɔ-yɔɔ!

9. Mbʋ pɩtalɩ koobu nɔɔyʋ nɛ ɛ-halʋ yɔ, ɛbɛ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkpɛlɩkɩ-ŋ?

⁹ Iyele nɛ ɖɩkpaɣ kɩɖaʋ nakʋyʋ nɛ ɖɩna ɛzɩma Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛcɔnɩ ɖo-tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm ɖeɖe yɔ. Koobu nɔɔyʋ nɛ ɛ-halʋ pɛwɛ alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ taa. Kɩyakʋ nakʋyʋ, pasa lɔɔɖɩyɛ nɛ pɩcɛzɩ ñɩɣyʋʋ kʋɖʋmʋʋ yɔɔ se powolo nɛ pakpaɣ koobiya halɩñɩma nabɛyɛ kʋyʋʋ ɖɩɖʋyɛ lone naɖɩyɛ taa nɛ powoni-wɛ ɖe-kediɣzaɣ nakɛyɛ taa; lɔɔɖɩyɛ nɖɩ ɖɩpɩnaa. Koobu abalɩñɩnʋ ɛnʋ, ɛlɩzɩ pɩ-taa se: “Kediɣzaɣ tɛma lɛ, ɖɩyaa koobiya halɩñɩma mba se pɔkɔɔ ɖɛ-tɛ nɛ ɖa nɛ wɛ ɖɩtɔɔ tɔɔnaɣ; ɛlɛ ɖiheyi-wɛ mbʋ nɛ pɩtɛ lɛ, ɖiɖiɣzina se ɖɩtaawɛɛnɩ tɔɔnaɣ nakɛyɛ se ɖɩha-wɛ.” Ɛbɛ labɩ pʋwayɩ? Koobu abalɩñɩnʋ ɛnʋ, ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Ðɩtalɩ ɖɩɣa lɛ, ɖɩna huyiŋ sɔsɔŋ naalɛ ɖɔ-nɔnɔɔ taa, ɩ-taa nɛ tɔɔnaɣ. Ðɩtaatɩlɩ weyi ɛsɩ-ɩ peeɖe yɔ. Yehowa cɔnɩnɩ ɖɔ-yɔɔ.” Alɩwaatʋ natʋyʋ pʋwayɩ lɛ, koobu ɛnʋ nɛ ɛ-halʋ pɔ-lɔɔɖɩyɛ wɛɛkɩ. Pɩpɔzaɣ-wɛ ɖɩ pɔ-tɔm susuu taa, ɛlɛ pataawɛɛnɩ liidiye se pɔñɔɔzɩ-ɖɩ. Powoni lɔɔɖɩyɛ nɖɩ lɔɔɖa ɖɩñɔɔzɩyɛ naɖɩyɛ taa se pana se liidiye ɛzɩma pɔñɔɔzʋʋnɩ-ɖɩ lɛ, abalʋ nɔɔyʋ talɩ nɛ ɛpɔzɩ se: “Atɩnɩ lɔɔɖɩyɛ ɖɩnɛ?” Koobu abalɩñɩnʋ ɛnʋ ecosi se ɛnʋ tɩnɩ-ɖɩ nɛ pɩpɔzʋʋ se pɔñɔɔzɩ-ɖɩ. Abalʋ ɛnʋ ekitini-i se: “Pɩtɩla nabʋyʋ. Ma-halʋ sɔɔlɩ lɔɔɖɩyɛ nɖɩ ɖɩ-ɖɔndɩ, nɖɩ ɖɩwɛnɩ tɔlɩm pʋnɛ ɖeyi ɖeyi yɔ. Liidiye ɛzɩma ɩsɔɔlaa se ɩpɛdɩ-ɖɩ?” Koobu ɛnʋ ɛpɛdɩnɩ ɛ-lɔɔɖɩyɛ abalʋ ɛnʋ, nɛ ɛlɛ hɛyɩ-ɩ liidiye sakɩyɛ, ɖɩtalaɣ-ɩ se ɛya lɔɔɖɩyɛ lɛɛɖɛ. Ɛyɔɔdaa se: “Ða-taa kaawɛ leleŋ siŋŋ ɖanaɣ ŋga kɔ-yɔɔ. Ðɩnawa se pɩtɩla pɩ-tɩ yɔɔ yem. Yehowa sɩnɩnɩ-ɖʋ.”

10. Ɛzɩma tɩyɛ Keɣa 36:5 seɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩtaanɩɣzɩ ɖo-tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm yɔɔ?

¹⁰ Alɩwaatʋ ndʋ ɖiwelisiɣni ninɖiɣyu kɩbanʋ nɛ ɖiyele nɩɣzʋʋ kadadayaɣ tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm yɔɔ yɔ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa kaɣ-ɖʋ haʋ mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ. (Kalɩ Keɣa 36:5; 1 Pɩy. 5:7) Maɣzɩ kaɖɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-tɔm ɖɩyɔɔdɩ  tayʋʋ 5 taa yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ŋna. Pɩkɔm nɛ pɩtalɩnɩ lɛɛlɛɛyɔ yɔ,  pɩtɩla yɔ Yehowa tɩŋnɩ hɔʋ ñʋʋdʋ nɔɔyʋ yɔɔ yaa tʋmɩyɛ ñʋʋdʋ nɔɔyʋ yɔɔ nɛ ɛcɔnɩ paa ɖe-evemiye nɖɩ lɛ, ɖɩ-kɩcɛyɩm ɖeɖe. Ye hɔʋ ñʋʋdʋ ɛɛtasɩɣ pɩzʋʋ se ɛla mbʋ yaa ye ɖilesi ɖa-tʋmɩyɛ yɔ, Yehowa kaɣ tɩŋnʋʋ nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ ɛcɔnɩ ɖɔ-yɔɔ. Ða-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɛkaɣ labʋ mbʋ. Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, iyele nɛ ɖɩna pʋyʋ lɛɛbʋ, mbʋ ninɖiɣyu kɩbanʋ seɣtiɣ-ɖʋ se ɖiyele labʋ yɔ.

11. (a) Ɛzɩ Maatiyee 7:1, 2 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ Yesu heyi-ɖʋ se ɖiyele labʋ? (b) Ɛbɛ yɔɔ pɩ-labʋ pɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ?

¹¹ Kalɩ Maatiyee 7:1, 2. Yesu nawa se ɛyaa tɩtalɩ pilim nɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, pakaŋ pa-lɩmaɣza ɛyaa lalaa ɛjandʋ yɔɔ. Pʋyɔɔ ɛyɔɔdaa se: “Iyele lalaa tɔm hʋnʋʋ.” Pɩtɩla yɔ, ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩñakɩ pana siŋŋ se ɖɩtaahʋʋnɩ ɖo-koobiya Krɩstʋ ñɩma tɔm. Ɛlɛ, pɩtɩkɛ alɩwaatʋ tɩŋa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlakɩ mbʋ. Ye ɖɩnawa se nabʋyʋ taa ɖɩhʋʋnɩ lalaa tɔm yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla? Pɩwɛɛ se ɖiwelisini Yesu, nɛ ɖɩñaɣ pana siŋŋ nɛ ɖiyele lalaa tɔm hʋnʋʋ.

12-13. Ye ɖɩmaɣzɩɣ lɩmaɣza wena Yehowa kaawɛnɩ Wiyaʋ Daviid yɔɔ yɔ a-yɔɔ yɔ, ɛzɩma pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖiyele lalaa tɔm hʋnʋʋ?

¹² Ye ɖɩmaɣzɩɣ Yehowa kɩɖaʋ yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwazɩ-ɖʋ. Ɛkaŋ ɛ-lɩmaɣza mbʋ pɩwɛ ɛyaa taa nɛ pɩwɛ ɖeu yɔ pɩ-yɔɔ. Iyele nɛ ɖɩna mbʋ ɛlaba alɩwaatʋ ndʋ Wiyaʋ Daviid labɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm ndɩ ndɩ yɔ. Ɛ nɛ Bat-Seeba palabɩ acɛyɛ, nɛ halɩ eyele nɛ pakʋ ɛlɛ walʋ. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24) Mbʋ pɩlɩ pɩ-taa yɔɔ lɛ se pɩtasɩna se pɩkɔnɩ kaɖɛ Daviid maɣmaɣ lɛ, pɩkɔnɩ kaɖɛ ɖɔɖɔ ɛ-hɔʋ, pɩkpɛndɩnɩ ɛ-halaa lalaa. (2 Sam. 12:10, 11) Alɩwaatʋ lɛɛtʋ taa lɛ, Daviid wɩlaa se ɛtɩtaa Yehowa liu nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkalɩ Izrayɛɛlɩ sɔɔjanaa ñʋʋ, ŋgʋ Yehowa taaheyi-i se ɛla mbʋ. Pɩtɩla yɔ, Daviid labɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛzɩma ɛ-sɔɔjanaa ɖɔwa yɔ piyeba nɛ ɛkpazɩɣ ɛ-tɩ nɛ ɛtaɣ liu se pakandɩyɩɣ ɛ-yɔɔ. Ɛbɛ lɩ pɩ-taa? Ɛyaa kɩsɩkʋ yeba nɛ Izrayɛɛlɩ mba 70 000 mbʋ yɔ sɩ!—2 Sam. 24:2-4, 10-15.

¹³ Ye ŋŋwɛ Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ taa alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, lɩmaɣza wena ŋŋwɛnɩ Daviid yɔɔ? Ŋŋmaɣzaa se ɛtɩmʋna se Yehowa ɛna ɛ-pʋtɔdɩyɛ na? Yehowa tɩmaɣzɩ mbʋ. Ɛkam ɛ-lɩmaɣza lakasɩ siɣsiɣ ñɩnzɩ nzɩ Daviid labɩ e-wezuu caɣʋ taa nɛ ɛzɩma ekpiɖi siŋŋ yɔ pɩ-yɔɔ. Mbʋ pɩlɩ pɩ-taa yɔ lɛ se Yehowa kpeɣ Daviid kɩwɛɛkɩm sɔsɔm mbʋ ɛlaba yɔ. Yehowa nawa se Daviid sɔɔlɩ-ɩ siŋŋ nɛ ɛsɔɔlaa se ɛla mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ. Ða-taa wɛ leleŋ kpem se Yehowa kaŋ ɛ-lɩmaɣza ɖɛ-wɛtʋ kɩbandʋ ndɩ ndɩ nɛ ɖa-lakasɩ kɩbanzɩ yɔɔ.—1 Aw. 9:4; 3 Aw. 29:10, 17.

14. Ɛbɛ sɩɣnɩ Krɩstʋ ñɩma se peyele lalaa tɔm hʋnʋʋ?

¹⁴ Yehowa ɛɛɖaŋɩɣ se ɖɩtalɩ pilim; pʋyɔɔ lɛ, pɩtɩpɔzɩ se ɖa ɖɔɖɔ ɖɩɖaŋ se ɛyaa lalaa ɩtalɩ pilim; nɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩnaɣ pɛ-wɛtʋ kɩbandʋ nɛ pa-lakasɩ kɩbanzɩ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, pɩwɛ kɛlɛʋ se ɖɩnaɣ lalaa ɛjandʋ nɛ ɖɩhʋʋnɩ-wɛ tɔm. Ɛlɛ, ɛyʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛnaɣ ɛyaa lalaa ɛjandʋ ɛlɛ ɛ nɛ wɛ powoki pɩ-yɔɔ nɛ palakɩ tʋmɩyɛ camɩyɛ. Diyaamaa ŋgʋ patɩñɔɔzɩ-kʋ yɔ, kɩfɛyɩ kajʋka; ɛlɛ lɔŋsɩnɖʋ nawa se alɩwaatʋ ndʋ pɛsɛtɩɣ-kʋ nɛ pɔñɔɔzɩ-kʋ nɛ pɩtɛ yɔ, kɩwɛɣ kajʋka pɩdɩɩfɛyɩ nɛ kɩmʋ ñɩm ɖɔɖɔ. Ɛzɩ Yehowa nɛ Yesu yɔ, pɩtɩcɛyɩ se ɖɩka ɖa-lɩmaɣza ɛyaa ɛjandʋ yɔɔ; ɛlɛ ɖɩkam-yɛ pɛ-wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ na.

15. Ye ɖɩmaɣzɩɣ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa lalaa wɛɛ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, ɛzɩma pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtaakʋ pɔ-tɔm?

¹⁵ Pɩtasɩna se ɖɩkaŋ ɖa-lɩmaɣza lalaa wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ lɛ, ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtaakʋʋ pɔ-tɔm? Ñaɣ pana nɛ ŋmaɣzɩ nɛ ŋna wɛtʋ ndʋ pakatɩɣ pe-wezuu caɣʋ taa yɔ.  Iyele nɛ ɖɩna kɩɖaʋ kʋnɛ. Kɩyakʋ nakʋyʋ Yesu wɛ templo taa lɛ, ɛna lelu kʋñɔndʋ nɔɔyʋ ɛɖʋ liidiye pɔɔyɩsɩ cikpesi naalɛ, nzɩ sɩtɩlɩɩ pʋyʋ yɔ, liidiye aɖakaɣ taa. Ɛtɩpɔzɩ se: “Ɛbɛ yɔɔ halʋ ɛnʋ ɛtɩɖʋ nɛ pɩkpaɖɩ mbʋ?” Yesu tɩka ɛ-lɩmaɣza liidiye ɛzɩma halʋ ɛnʋ ɛɖʋwa yɔ pɩ-yɔɔ, ɛlɛ ɛmaɣzɩ mbʋ piseɣti-i nɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɛwɛɛ yɔ tɩ-yɔɔ na, nɛ ɛsamɩ-ɩ ɛzɩma ɛlabɩ e-ɖoŋ ɖeɖe yɔ pɩ-yɔɔ.—Luka 21:1-4.

16. Lɔŋ weyi Veronica kɩɖaʋ kpɛlɩkɩɣ-ŋ?

¹⁶ Mbʋ pɩtalɩ koobu halɩñɩnʋ Veronica yɔ, pɩwɩlɩɣ-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩmaɣzɩɣ ɛyaa lalaa wɛtʋ yɔɔ yɔ. Ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩ-taa Veronica kaawɛɛ yɔ, koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ nɛ ɛ-pɩyalʋ paawɛ ɖɩ-taa, nɛ e-ɖeke ɛcɔŋnaɣ ɛ-pɩyalʋ yɔɔ. Veronica yɔɔdaa se: “Pɩlakaɣ-m ɛzɩ paalakɩ ɛgbɛyɛ taa tʋma sakɩyɛ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. Pʋyɔɔ lɛ, mantaawɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana pɔ-yɔɔ. Ɛlɛ pʋwayɩ lɛ, ma nɛ ɖoyo ɖɩlɩɩ ɖisusi tɔm. Eheyi-m se ɛ-pɩyalʋ wɛnɩ lɩmaɣza taa kʋdɔŋ nakʋyʋ. Ɛlakaɣ e-ɖoŋ ɖeɖe se ɛcɔnɩ ɛ nɛ ɛ-pɩyalʋ po-tomnaɣ yɔɔ nɛ pe-fezuu taa kɩcɛyɩm ɖeɖe. Nabʋyʋ taa, ɛ-pɩyalʋ kʋdɔŋ yɔɔ lɛ, powokaɣ kediɣzisi ɛgbɛyɛ lɛɛɖɛ taa.” Veronica kɔ tɔm ñʋʋ se: “Mantaaɖiɣzina kpa se ɛkatɩɣ kala ana e-wezuu caɣʋ taa. Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, mɔnsɔɔlɩ koobu halɩñɩnʋ ɛnʋ nɛ mañaŋɩ-ɩ siŋŋ mbʋ payɩ ɛlakɩ nɛ ɛsɛɣ Yehowa yɔ pʋyɔɔ.”

17. (a) Ɛbɛ Yakubu 2:8 pɔzʋʋ-ɖʋ se ɖɩla? (b) Nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ?

 ¹⁷ Ye ɖiɖiɣzinaa se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩhʋʋnɩ koobu Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ tɔm yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla? Pɩwɛɛ se ɖɩtɔzɩ se pɩpɔzʋʋ se ɖɩsɔɔlɩ ɖo-koobiya. (Kalɩ Yakubu 2:8.) Pɩtasɩ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩtɩmnɩ Yehowa siŋŋ nɛ ɖitendi-i se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖiyele lalaa tɔm hʋnʋʋ. Ðɩtɩmɩɣ nɛ pɩtɛ lɛ, ye ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɖa nɛ weyi ɖɩhʋʋnɩ-ɩ tɔm yɔ ɖɩcakɩ yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖa-lakasɩ lakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɖa-adɩma. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩha-ɖʋ waɖɛ nɛ ɖɩtɩlɩ-ɩ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyaa-ɩ nɛ ɖa nɛ ɩ ɖisusi tɔm yaa ɖɩyaa-ɩ se ɛkɔɔ nɛ ɖa nɛ ɩ ɖɩtɔɔ tɔɔnaɣ. Ðɩwɛɣ nɛ ɖɩtɩlɩɣ ɖo-koobu ɛnʋ camɩyɛ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yehowa nɛ Yesu nɛ ɖɩka ɖa-lɩmaɣza ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩñaŋ paɣtʋ ndʋ ninɖiɣyu kɩbanʋ ɖʋ-ɖʋ se ɖiyele lalaa tɔm hʋnʋʋ yɔ.

18. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖiwelisiɣ ninɖiɣyu kɩbanʋ nɔɔ?

¹⁸ Ɛzɩ heŋ welisuu i-ninɖiɣyu nɔɔ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ Yesu wayɩ tɩŋɩyaa welisiɣ ɛ-nɔɔ. Ye ɖɩñakɩ pana siŋŋ se ɖiyele nɩɣzʋʋ ɖo-tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm yɔɔ nɛ ɖɩñakɩ pana ɖɔɖɔ se ɖiyele lalaa tɔm hʋnʋʋ yɔ, Yehowa nɛ Yesu pakaɣ wazʋʋ ɖa-pana ñaɣʋ yɔɔ. Paa ɖɩtɩɩwɛ “ewiɖe cikpeɖe” taa yaa “heŋ lɛɛŋ” taa yɔ, tɛtɛ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖiwelisiɣni ninɖiɣyu kɩbanʋ nɛ ɖɩñaŋɩ-ɩ. (Luka 12:32; Yoh. 10:11, 14, 16) Tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ mbʋ Yesu heyi ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa se pɩwɛɛ se pala yɔ pɩ-taa naalɛ.