Kwasũanĩa ngelekany’o ĩno: Kamwana ketawa Brian keew’a kĩw’ũ kyetĩka nda ĩla koona tũmwana twĩlĩ masomaa ĩmwe tũkĩte. Mavinda elĩ kyumwa kĩĩ tũmwana tũu nĩtũnamũthing’ĩĩisye anyw’e sikala, na yĩĩ nĩyo ĩvinda ya katatũ tũkwenda kwĩka ũu.

Kamwana ka mbee kaimwĩa atĩĩ:

Kayumya kĩndũ ngusunĩ na kaimũnenga Brian.

Brian asisya ayĩthĩa kamwana kau kakwete sikala. Oona ũu ayĩw’a wia mũno na ayĩw’a kĩw’ũ kyetĩka nda ĩngĩ!

We wĩka ata keka nue Brian?

Tw’o tũmwana tũu nĩtũsũanĩĩte kĩla tũkwĩka? Tw’o nĩtw’o twĩyĩamũĩe kwĩka maũndũ asu? Ti laisi. No nginya twĩthĩwe tweetĩkĩlile twaw’e nĩ andũ angĩ, na nũndũ twendaa twĩtĩkĩlwe nĩ andũ ala angĩ, tweetĩkĩla matwĩkĩe ũtwi.

We yu ũkakwatwa nĩ ũndũ ta ũsu wakwatie Brian, wĩka ata nĩ kana wĩsiĩĩe?

1. ĨTHĨWA WĨYŨMBANĨTYE

   Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Mũndũ wĩ kĩlĩko nĩwonaa ũthũku, na kwĩvitha; Ĩndĩ ala mate ũmanyi nĩmaendeeaa, na kũthĩna.”—Nthimo 22:3.

   Mavinda maingĩ mũndũ no amanye kana ve thĩna ũtonya kumĩla. Kwa ngelekany’o, twasye nĩwoona syana mũsomaa ĩmwe syĩ mbee waku na iinyw’a sikala. Weethĩwa ũmbanĩtye kĩlĩko kyaku, nũũmanya ũndũ ũtonya kwĩvetangana na thĩna ũsu.

2. SŨANĨA

   Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Mwĩ na wasya mũseo wa ngoo.”—1 Vetelo 3:16.

   Ĩkũlye atĩĩ: ‘Maũndũ meĩthĩwa mailyĩ ata neeka maũndũ mataĩle ala meĩkwa nĩ andũ angĩ?’ Ũw’o nĩ kana no wendeew’e nĩ kwĩtĩkĩlwa nĩ andũ ala angĩ kwa kavinda o kanini. Ĩndĩ ĩkũlyo nĩ, Wĩw’a ata ĩtina wa kwĩka ũu? No wende kwĩyanangĩa ĩsyĩtwa nĩ kana wendeesye syana ila mũsomaa ĩmwe?—Kuma 23:2.

3. ĨKA ŨTWI

   Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Mũndũ mũĩ nũkĩaa.”—Nthimo 14:16.

   No nginya twĩke motwi na tũyĩkala kwosana na motwi asu tweeka. Mbivilia nĩyonanĩtye kana Yosevu, Yovu, na Yesũ, nĩ aũme meekie motwi maseo. O na nĩwetete ĩũlũ wa Kaini, Esau, na Yutasi, ala meekie motwi mathũku. Naku we ũtonya kwĩka ata?

Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Ũla wĩ na kĩthito ũndũnĩ ũnini mũno, e kĩthito maũndũnĩ manene.” (Luka 16:10) Ethĩwa nũsũanĩĩte mathĩna ala matonya ũkũkwata weeka ũtwi ũtaĩle na ũkatw’a vyũ ndwĩĩka ũndũ ũtaĩle, nĩ ũndũ wĩ laisi mũno kwĩthĩwa na ũkũmbaũ ĩla ũkũelesya ũtwi waku, na ũndũ ũsu nũtanĩthasya.

O na ndũkamake nũndũ ti lasima ũkatinda ũtavĩtye ala ũsomaa namo maũndũ maingĩ. O kũmatavya ndeto nini ta AIEE no kwĩthĩwe kũtoetye. Kana nĩ kenda ũmatavye vyũ ũtwi waku, no wasye atĩĩ:

• “Nyie ndi vo!”

• “Nyie ndyĩsa kwĩka maũndũ asu!”

• “Naku mbona nĩwĩsĩ ndyĩsa kũnyw’a sikala!”

Ũndũ ũla wa vata nĩ kũneena ũtekwananga ĩvinda na wĩ na ũkũmbaũ. Na weeka ũu, no ũseng’e mũno nĩ kwona ũndũ andũ ala angĩ ma mũika mekwĩvathana naku ĩla meĩka maũndũ mataĩle!

Ũtonya kwĩka ata ĩla syana ila ingĩ syaũtavya ndeto sya kĩvũthya? Nao nata ĩla syakwĩa atĩĩ: “Wĩ na thĩna mwaũ, ko wĩany’a wia ata?” Nũseo ũmanye kana andũ asu ma mũika meũtavya ndeto isu nũndũ meenda kũũthing’ĩĩsya wĩke tamo. Ũtonya kwĩka ata veethĩwa ũu? Ve maũndũ elĩ ũtonya kwĩka.

• No wĩtĩkĩlane na mũndũ ũsu ũkũũvũthĩĩsya. (No ũmwĩe, “Nĩwaweta w’o, nyie nĩ wia mũno!” Na ĩndĩ ũimũelesya nĩkĩ wamwĩa ũu.)

• No ũmũsũngĩe kwa nzĩa ũte kũsũanĩaa. Mũtavye nĩkĩ walea kwĩka ũu, na ũimũwetea ũndũ ũũtuma asũanĩa. (“Aĩ nonaa ũilyĩ ta ũtesa kũnyw’a sikala!”)

Ethĩwa andũ ala angĩ ma mũika nĩmekũendeea kũũvũthĩĩsya nũndũ wa ũtwi waku, uma vala maĩ ũthi! Lilikana kana o ũndũ waendeea kwĩkala vau, now’o mekũendeea kũũthing’ĩĩsya ĩ-ya mũno. Ĩndĩ wauma vala maĩ, wĩthĩawa woonany’a ndũkwenda mũndũ o na wĩva avĩndũe ũtwi waku.

Ũw’o nĩ kana ndwĩsa kwĩkala ũte kũthing’ĩĩw’a wĩke ũndũ ũla ũtaĩle. Ĩndĩ no ũtw’e ũndũ ũkwenda kwĩka, na ũyosa ĩtambya yĩla yaĩle. Lilikana kana nue ũtonya kwĩnyuvĩa ũndũ ũla ũkwenda kwĩka!—Yosua 24:15.