1, 2. Nĩ ngelekanyʼo myaũ yonanasya kana ve vata wa kwĩthĩwa na kĩthimi kya ũtwʼa maũndũ ma ndĩni?

 TŨTONYA kũvikĩa ũmũmanya Ngai ata? Ve vata wa kũliliũkanyʼa momanyĩsyo ma ndĩni syonthe singĩvĩte ũu? Ũsu nũndũ ũtatonyeka. Ĩndĩ-ĩ, ona kethĩwa notũtonya, nĩ kwa nzĩa myaũ tũmanya ũmanyĩsyo ũla wa wʼo?

² Nĩ kwĩthĩwa kwĩ mawoni mavĩtene ĩũlũ wa Ngai, vate nzika ĩndĩ, twĩna vata wa kwĩthĩwa na kĩthimi kĩla andũ onthe matonya kwĩtĩkĩlana nakyo. Kwa ngelekanyʼo: Twasye ve ngananĩo ndukanĩ ya ngũa ĩũlũ wa ũasa wa kĩtambaa. Mũthoosya easya kĩtambaa nĩ meta itatũ, mũthooi nake easya nĩ kĩnini kĩyĩana ũu. Matonya kũmina ngananĩo ĩsu ata? Vai nzĩa ĩngĩ ateo kũthima kĩtambaa kyu na tevu.

3. Mbivilia yaandĩkiwe kwa kĩtumi kyaũ?

³ Ve kĩthimi ta tevu kana vuti ya ũthima maũndũ ma ndĩni? Ĩĩ, nĩvo kĩĩ na kyo nĩ Mbivilia. Ngai endie Mbivilia ĩandĩkwe nĩ kana kĩla vandũ andũ memanyĩsye ũwʼo ĩũlũ wake. Mbivilia ila syaaandĩkwa nĩ mbilioni mbingĩ. Mbivilia ĩalyũlĩtwe yonthe kana ilungu imwe syayo kwa ithyomo ivĩtũkĩte 2,100. Vakuvĩ o kĩla mũndũ nũtonya kũsoma ũwʼo ĩũlũ wa Ngai kwa kĩthyomo kyake mwene.

4. Mbivilia yĩna ũvoo wa mũthemba mwaũ?

⁴ Mbivilia nĩ mũthĩnzĩo wa vata mũno twanengiwe nĩ Ngai. Yo ĩtũtavasya maũndũ tũtaĩ twĩsa ũmamanya kwa nzĩa ĩngĩ.  Nĩtũtavasya ĩũlũ wa syũmbe ila syĩkalaa motũonĩ ma veva. Ĩkasyoka ĩkavuanyʼa mesilya ma Ngai, ũndũ we ũilyĩ, vamwe na ũtũtavya ieleelo syake. Ĩngĩ nĩtũtavasya meko make kwelekela andũ ivĩnda ya myaka ngili mbingĩ mĩvĩtu. Nĩsyokaa ĩkatũtavya maũndũ ala makekĩka ĩvinda yĩla yũkĩte. Na ĩngĩ ĩitwonyʼa ũndũ tũtonya ũmyona nzĩa ya kũthi thayũnĩ ũtathela.

5. Nĩ ngelekanyʼo myaũ yonanasya kana Mbivilia nĩ yĩwʼanaa na saenzi?

⁵ Kwĩ itumi mbingĩ ila itumaa tũĩkĩĩa kana Mbivilia nĩ Ndeto ya Ngai. Kĩtumi kĩmwe nĩ kwĩthĩwa Mbivilia yĩ mwĩwʼano na saenzi. Tene andũ onthe ĩũlũ wa nthĩ meesilasya kana nthĩ yatindiĩte ĩũlũ wa kĩndũ kĩna. Ta nthĩ ya Avĩlĩka ya Ũthũĩlonĩ wa Syũa ve ĩvinda andũ maĩkĩĩĩte kana nthĩ yatindiĩte ĩũlũ wa kĩlinga kya nzoka nene yeelingĩte mavĩta 3,500 ĩũlũ wa ĩ nthĩ na ĩkelinga mavĩta angĩ 3,500 ungu wayo. Ĩndĩ mũandĩki ũmwe wa Mbivilia, ta myaka 3,500 mĩthelu aisye, Ngai ‘nũsũnzũlasya nthĩ vate kĩndũ.’ Vau akewʼana na saenzi.—Yovu 26:7.

6. Ũĩkĩĩthyo ũla mũnene vyũ nĩ wĩva wa kana Mbivilia yaumie kwa Ngai?

⁶ Ũĩkĩĩthyo ũla mũnene wa kana Mbivilia yumĩte kwa Ngai, nĩ kwĩanĩa kwa wathani wayo ĩũlũ wa wa ĩvinda yĩla yũkĩte. Ngai aiweta maũndũ ma ĩvinda yĩla yũkĩte eethĩawa esĩ vyũ kĩla kĩumĩla. We ndailyĩ ta andũ ala mathĩĩasya maũndũ.

7. Nĩ mawathani amwe meva ma Mbivilia ala meanĩiwʼe mavinda ma tene?

⁷ Mawathani maingĩ mũno ma Mbivilia nĩmeanĩie ĩvinda ya tene. Kwa ngelekanyʼo: Mbivilia yathanie mĩaka 700 mbee wa kũsywa kwa Yesũ kana we akasyaĩwa ndũanĩ ya Mbetheleemu, nake esa ũsyaĩwa ovo. (Mika 5:2; Mathayo 2:3-9) O vamwe na mawathani angĩ maingĩ makonetye Yesũ, ĩngĩ Mbivilia yathanĩte kana akasyawa nĩ mwĩĩtu ũtesĩ mũndũ mũũme, na kana akathoowʼa ilungu 30 sya vetha. Mawathani asu onamo nĩmeanĩie. Kwoou vaiĩ mũndũ waĩ atonya kwathana maũndũ asu!—Isaia 7:14; Nzekalia 11:12, 13; Mathayo 1:22, 23; 27:3-5.

8. Nĩ mawathani meva ma Mbivilia ala maendee kwĩanĩwʼa ũmũnthĩ, namo maĩkĩĩthasya kyaũ?

⁸ Kwĩ mawathani maingĩ ma Mbivilia ala  maendee kwĩanĩa ĩvinda yĩĩ yitũ. Amwe mamo nĩmo aya:

•   “Mbaĩ ĩkookĩlĩla mbaĩ [kaũnĩ], na ũsumbĩ ũkookĩlĩla ũsumbĩ; na kũkeethĩwa itetemo nene sya nthĩ, na mayũa na mĩimũ kũũ na kũũ.”—Luka 21:10, 11.

•   Kũkeethĩwa “wongeleku wa ũtũli wa mĩao.”—Mathayo 24:12, NW.

•   “Mĩthenya ya mũminũkĩlyo . . . andũ makeethĩwa makĩyenda ene, makyenda mbesa, . . . matewʼaa asyai, . . . mate na wĩtingʼo, ai, matendete ũseo, . . . me na mĩyimbyo, endi ma motanu ma nthĩ mbee wa kũmwenda Ngai.”—2 Timotheo 3:1-5.

 We nũkwĩtĩkĩla kana maũndũ asu nĩmo maendee kwĩkĩka mĩthenya yaitũ? Kwĩanĩa kwa mawathani ma Mbivilia kwonanasya kana Mbivilia nĩ ĩvuku yĩtailyĩ ala angĩ. Nĩ Ndeto ya Ngai ĩla yaveveeiwe nĩwe!—2 Timotheo 3:16.

9, 10. Nĩ kyaũ kyonanasya kana Ngai ndetĩkĩla andũ mathoekye Mbivilia?

⁹ Twasye wĩna athũkũmi na nũandĩkĩte ũvwaũnĩ mĩao ĩla ũkwenda maatĩĩe. We wĩka ata mũmaitha akaalyũla maũndũ ala ũandĩkĩte? We tyo ũandĩke ĩngĩ maũndũ ala mathyoekye? Nowʼo Ngai ũtetĩtĩkĩla andũ mathoekye ũwʼo wa Ndeto yake Mbivilia.

¹⁰ Ala onthe maatata kũthyoekya momanyĩsyo ma Ndeto ya Ngai mayaavota kwĩka ũu. Twasianĩsya Mbivilia ila twĩ nasyo ũmũnthĩ na Mbivilia ila sya tene vyũ, ivwʼana o ũndũ ũmwe. Ũu nĩ kwonanyʼa kana Mbivilia ndyaathyoekwʼa myakanĩ ĩsu yonthe mĩvĩtu.