1, 2. (a) Kwa ĩvinda yĩasa athũkũmi ma Yeova methĩĩtwe maitanĩa kwĩka ata? (b) Nĩ kyaũ Yeova wonaa kĩ kya vata?

 KWA ĩvinda yĩasa, athũkũmi ma Yeova aĩkĩĩku nĩmethĩĩtwe maitanĩa kwaka nyũmba ila itumaa ĩsyĩtwa yake yĩnengwa ndaĩa. Kwa ngelekanyʼo, Aisilaeli nĩmeekĩie kĩthito kingĩ mũno kwaka yĩla ĩeema ya kũmbanĩa, o na nĩmaumisye syĩndũ mbingĩ kwondũ wa mwako ũsu.—Kuma 35:30-35; 36:1, 4-7.

² Yeova ndonaa syĩndũ sya mwako ta syo sya vata mũno kwake, o na ndonaa tasyo itonya kũtuma anengwa ndaĩa. (Mt. 23:16, 17) Ĩndĩ kĩla Yeova wonaa kĩ kya vata mũno, kana kĩtonya kũtuma anengwa ndaĩa nĩ ũthaithi, veva wa kwĩyumya, na kĩthito kĩla athũkũmi make methĩawa nakyo wĩanĩ wake. (Kuma 35:21; Mko. 12:41-44; 1 Tim. 6:17-19) Na kũmanya ũu nĩ ũndũ wa vata mũno. Nĩkĩ? Nũndũ myako ndĩtũaa. Kwa ngelekanyʼo, yĩla ĩeema ya kũmbanĩa na ĩkalũ iikwʼo ũmũnthĩ. Ĩndĩ ũu ti kwasya kana Yeova nĩwoolilwe nĩ ũlau wa andũ make na kĩthito kĩla meekĩie nĩ kana makwate mbau wĩa ũsu.—Soma 1 Akolintho 15:58; Aevelania 6:10.

3. Nĩ kyaũ tũũneenea kĩlungunĩ kĩĩ?

³ O namo athũkũmi ma Yeova ũmũnthĩ nĩmekĩĩte kĩthito kwaka nyũmba sya ũthaithi. Na maũndũ ala twĩanĩĩtye wĩanĩ wa mwako tũtongoewʼe nĩ Mũsumbĩ waitũ Yesũ Klĩsto nĩ maũsengyʼa mũno! Vate nzika, Yeova nũathimĩte kĩthito kitũ. (Sav. 127:1) Nthĩnĩ wa kĩlungu kĩĩ, nĩtũũneenea amwe ma maũndũ asu twĩanĩĩtye nthĩnĩ wa wĩa wa kwaka nyũmba sya kũthaithĩa, na ũndũ wĩa ũsu ũtumĩte Yeova anengwa ndaĩa. O na ĩngĩ, nĩtũkwona ũndũ andũ amwe ala methĩĩtwe na kĩanda wĩanĩ ũsu mekwasya.

4. (a) Nĩkĩ vethĩĩtwe na vata mũnene wa nyũmba sya kũthaithĩa? (b) Nĩkĩ ovisi sya ũvonge syĩ kĩvathũkanyʼo syĩthĩĩtwe iitũngĩanĩwa vamwe? (Sisya ĩsandũkũ yĩ na kyongo, “Kwaka Ovisi sya Ũvonge Kwondũ wa Wongeleku Ũla Wĩthĩĩtwe.”)

⁴ O tondũ Kĩlungu kya 16 kyonanĩtye, Yeova nũtwĩyĩaĩe tũmbanae kwondũ wa ũthaithi. (Aevl. 10:25) Maũmbano maitũ nĩmalũlũmĩĩlasya mũĩkĩĩo witũ, o na nĩmatumaa twĩthĩwa na kĩthito kingĩ wĩanĩ wa kũtavanyʼa. O ũndũ mĩthenya ĩno ya mũminũkĩlyo ĩendeee na kũthela, nowʼo Yeova ũendeee na kũkalaata wĩa ũsu wa kũtavanyʼa. Kwondũ wa ũu, andũ ngili mbingĩ mũno nĩmokaa ũseũvyonĩ wa Yeova kĩla mwaka. (Isa. 60:22) Na nũndũ wa wongeleku ũsu, nĩvethĩĩtwe na vata mũnene wa nyũmba  sya kũtumbĩthĩsya mavuku ala maeleetye ĩũlũ wa Mbivilia, na kwakwa kwa nyũmba sya ũthaithi.

5. Nĩkĩ ĩsyĩtwa Nyũmba ya Ũsumbĩ yaĩlĩte? (Ĩngĩ sisya ĩsandũkũ yĩ na kyongo, “Ĩkanisa ya Kyeni Kyeũ.”)

⁵ Athũkũmi ma Yeova ma ĩvinda ĩvĩtu, ala mbeenĩ meetawa Amanyĩwʼa ma Mbivilia, nĩmoonie ve vata wa kwĩthĩwa na nyũmba syoo sya kũthaithĩa. Veonekana kana nyũmba ya mbee vyũ ya ũthaithi yaakiwe West Virginia, Amelika, mwaka wa 1890. Kũvikĩĩa myakanĩ ya 1930, athũkũmi ma Yeova nĩmaakĩte kana kũseũvya nyũmba siana ũna sya ũthaithi, na nyũmba isu iyaĩ inamba kũnengwa ĩsyĩtwa. Ĩndĩ ũu nĩwaalyũkile ĩla Mwana-a-asa Rutherford waendie Hawaii mwaka wa 1935. Ĩvinda yĩu ve mwako waendeee wa nyũmba ya kũthaithĩa na ovisi wa ũvonge. Ĩla wakũlilwʼe ũndũ nyũmba ĩsu ya ũthaithi yaĩle kwĩtwa, Mwana-a-asa Rutherford akũlilye atĩĩ: “Inywʼĩ tyo mũkwona twaĩle kũmĩta ‘Nyũmba ya Ũsumbĩ,’ nũndũ wĩa ũla tũendeee kũtethya nĩ kũtavanyʼa ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ?” (Mt. 24:14) Ĩsyĩtwa “Nyũmba ya Ũsumbĩ” nĩyaaĩlĩte mũno, na nyũmba ĩsu yaakawa nĩyanengiwe ĩsyĩtwa yĩu, na ĩtina wa ĩvinda ĩnini nyũmba  vakuvĩ syonthe sya kũthaithĩa sya andũ ma Yeova syambĩĩe kwĩtwa ũu.

6, 7. Kwaka na mĩtũkĩ Nyũmba sya Ũsumbĩ kũtumĩte kwĩthĩwa ata?

⁶ Kũvikĩĩa myakanĩ ya 1970, vata wa kwĩthĩwa na Nyũmba sya Ũsumbĩ nĩwaendeee kwongeleka mũno. Na kwondũ wa ũu, ana-a-asa nthĩ ya Amelika nĩmambĩlĩĩilye mũvango wa kwaka na mĩtũkĩ nyũmba nzeo sya Ũsumbĩ. Kũvikĩa mwaka wa 1983, Nyũmba sya Ũsumbĩ vakuvĩ 200 nĩsyaakiwe kwa nzĩa ĩsu nthĩ ya Amelika na ya Canada. Nĩ kana matethye wĩa ũsu nesa, ana-a-asa nĩmambĩlĩĩilye kũseũvya kamitii sya mwako sya kĩsio. Kamitii isu nĩsyatethisye wĩa mũseo, na kwondũ wa ũu mwaka wa 1986, Nzama Ĩla Ĩtongoesye yeetĩkĩlya mũvango ũsu wa kwĩthĩwa na kamitii sya mwako. Na kwoou kũvikĩĩa mwaka wa 1987, nthĩ ya Amelika yaĩ na Kamitii sya Mwako sya Kĩsio 60. a Kũvikĩĩa mwaka wa 1992, mũvango ũsu wa kwĩthĩwa na kamitii sya mwako waĩ ũnambĩĩwʼa nthĩ ya Argentina, Australia, France, Germany, Japan, Mexico, South Africa, na Spain. Vate nzika, nĩtwaĩle kũmakwata mbau ana-a-asa me kĩthito ala makaa Nyũmba sya Ũsumbĩ na Nyũmba sya Maũmbano Manene, nũndũ methĩawa maitethya wĩa mũtheu.

⁷ Andũ ala matwĩe isionĩ ila nyũmba isu sya Ũsumbĩ syaakiwe na mĩtũkĩ, nĩmakwatie ũkũsĩ mũnene. Kwa ngelekanyʼo, ĩkaseti yĩmwe ya ũvoo ya Spain yaĩ na kyongo kĩĩ: “Mũĩkĩĩo Nũthamasya Iĩma” (Faith Moves Mountains). Ĩkaseti yĩu nĩyaeleisye ĩũlũ wa mwako wa Nyũmba ya Ũsumbĩ nthĩnĩ wa taoni ya Martos, na ĩndĩ yakũlya atĩĩ: “Vatonyeka ata nthĩnĩ wa nthĩ ĩno yusĩe andũ meyendete mũno wĩana ũu, andũ kuma isio syĩ kĩvathũkanyʼo [sya  Spain] makeyumya kũka Martos kwaka nyũmba ĩla tũtonya kwasya nĩyo ya mbee kwona ĩyakwa kwa ĩvinda ĩkuvĩ vyũ, ĩyakwa nesa, na kwa mũvango mũseo?” Ĩkaseti yĩu yasũngĩie ĩkũlyo yĩu kwa kũtũngĩlĩĩla ndeto ii sya ũmwe katĩ wa ala meeyumĩtye kwaka nyũmba ĩsu: “Tũneekie ũu nũndũ ithyĩ nĩtũmanyĩĩtwʼe nĩ Yeova.”

8. Mwaka wa 1999, Nzama Ĩla Ĩtongoesye yeetĩkĩlilye mũvango wĩva mweũ, na nĩkĩ?

⁸ Mũthyanĩ wa myaka ya 1900, andũ aingĩ mũno ma nthĩ ila syĩ na ũkwati mũnini nĩmambĩĩie kũka ũseũvyonĩ wa Yeova. Kwondũ wa ũu, ikundi sya nthĩ isu nĩsyatatie ũndũ itonya syake nyũmba sya ũthaithi. Ĩndĩ ana-a-asa ma nthĩ imwe nĩmoosawa naĩ na kũvũthwʼa nũndũ Nyũmba sya Ũsumbĩ syoonekaa syĩ sya kĩlasi kya nthĩ iisianĩwa na makanisa. O na ũu wĩ o vo, kwambĩĩa mwaka wa 1999, Nzama Ĩla Ĩtongoesye nĩyeetĩkĩlilye mũvango wa kũkalaata kwakwa kwa Nyũmba sya Ũsumbĩ nthĩnĩ wa nthĩ ila ite na ũkwati mwingĩ. Mbesa kuma nthĩ ila syĩ na ũkwati mwingĩ nĩsyatũmĩkie nĩ kenda vethĩwe na ‘kwĩanana.’ (Soma 2 Akolintho 8:13-15.) Ana-a-asa na eĩtu-a-asa kuma nthĩ ingĩ nĩmeeyumisye nĩ kana matetheesye wĩanĩ ũsu.

9. Nĩ wĩa wĩva woonekaa ũtatonyeka, ĩndĩ nĩ kyaũ kyeethĩiwe?

⁹ Mbeenĩ, wĩa ũsu woonekaa ta ũtatonyeka. Livoti ĩmwe ya mwaka wa 2001 nĩyoonanisye kana Nyũmba sya Ũsumbĩ mbee wa 18,300 nĩsyendekaa kwakwa nthĩnĩ wa nthĩ 88, syĩ na ũkwati mũnini. Ĩndĩ nũndũ tũtongoewʼe nĩ veva wa Ngai na Mũsumbĩ waitũ Yesũ Klĩsto, vai wĩa ũtatonyeka. (Mt. 19:26) Kwa ĩvinda ya myaka ta 15, kuma mwaka wa 1999 nginya 2013, andũ ma Ngai nĩmaakie Nyũmba sya Ũsumbĩ 26,849 ungu wa mũvango  ũsu. b Yeova no ũendeee kũathima wĩa witũ wa kũtavanyʼa nũndũ kũvikĩĩa mwaka wa 2013, Nyũmba sya Ũsumbĩ ta 6,500 nĩsyendekaa kwakwa nthĩ ila ite na ũkwati mwingĩ, na ũtalo wa Nyũmba sya Ũsumbĩ ila syĩkwendeka kĩla mwaka nũendeee kwongeleka mũno.

10-12. Nĩ kwa nzĩa yĩva wĩa wa kwaka Nyũmba sya Ũsumbĩ ũtumĩte ĩsyĩtwa ya Yeova yĩnengwa ndaĩa?

¹⁰ Nĩ kwa nzĩa yĩva kwakwa kwa nyũmba isu sya Ũsumbĩ kũtumĩte ĩsyĩtwa ya Yeova yĩnengwa ndaĩa? Livoti ĩmwe kuma ovisinĩ wa ũvonge wa Zimbabwe yaĩte ũũ: “Ĩla Nyũmba ya Ũsumbĩ yaakwa, ũtalo wa ala mokaa maũmbanonĩ wongelekaa kũndũ kwĩlĩ nthĩnĩ wa mwei o ũmwe.” Veonekana kana nthĩnĩ wa nthĩ mbingĩ andũ methĩawa mateenda kũka maũmbanonĩ maitũ ethĩwa tũi na vandũ vaseo va kũthaithĩa. Ĩndĩ ĩla Nyũmba ya Ũsumbĩ yaakwa, o mĩtũkĩ nĩyusũaa na vayĩthĩwa na vata wa kwaka ĩngĩ. O na ũu wĩ o vo, ve ũndũ ũngĩ ũla ũkusasya andũ moke kwa Yeova eka myako, nawʼo nĩ wendo ũla wonanawʼa nĩ ala mekwaka myako ĩsu. Wendo ũsu ũtumaa andũ mambĩĩa kwĩthĩwa na mawoni me kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa andũ ma Ngai. Ekai twone ngelekanyʼo mbũthũ.

¹¹ Indonesia. Ĩla mũndũũme ũmwe ũla weethĩĩtwe ayona ana-a-asa mayaka Nyũmba ya Ũsumbĩ wamanyie kana onthe meekĩte o kwĩyumya, aisye ũũ: “Inywʼĩ mwĩ andũ ma ũsengyʼa mũno! Nĩnonete ũndũ kĩla ũmwe wenyu wĩthĩĩtwe aithũkũma na ngoo yonthe na e mũtanu, o na kũtwʼĩka mũyĩĩvawa. Nĩona vai kĩkundi kĩngĩ kya ndĩni kĩilyĩ tenyu!”

¹² Ukraine. Mũndũ mũka ũmwe ũla kĩla mũthenya wesĩlaa vakuvĩ na Nyũmba ya Ũsumbĩ ĩla yaendeee kwakwa, nĩwamanyie o na ate mũtavye kana no nginya ala maakaa nyũmba ĩsu methĩwe ne Ngũsĩ sya Yeova, na maakaa Nyũmba ya Ũsumbĩ. Aisye atĩĩ: “Mwĩĩtu ũmwe tũsyaanĩwʼe nĩ Ngũsĩ ya Yeova, na nĩwandavisye maũndũ mana ĩũlũ wa Ngũsĩ. Ĩtina wa kwona ũndũ Ngũsĩ sya Yeova syatethasya wĩa mwakonĩ ũsu, nĩnendie kwĩthĩwa nĩ ũmwe woo. Nĩnĩneeyoneie ũndũ andũ maĩle kwonanyʼa wendo.” Mũndũ mũka ũsu nĩweetĩkĩlile kwĩmanyĩsya Mbivilia, na avatiswa mwaka wa 2010.

13, 14. (a) Weemanyĩsya kyaũ kumana na ũndũ mũndũũme ũmwe na mũka wake meekie ĩtina wa kwona Nyũmba ya Ũsumbĩ ĩyakwa? (b) Ũtonya kwĩka ata nĩ kenda nyũmba yenyu ya Ũsumbĩ yĩthĩwe ĩtonya kũtuma ĩsyĩtwa ya Yeova yĩnengwa ndaĩa?

¹³ Argentina. Mũndũũme ũmwe na mũka nĩmaneenie na mwana-a-asa ũla waũngamĩe mwako wa Nyũmba ya Ũsumbĩ. Mũndũũme ũsu aisye atĩĩ: “Nĩtwĩthĩĩtwe tũimũsyaĩĩsya mũendeee na mwako ũũ, na . . . vaa nĩvo tũkwenda kwĩmanyĩĩsya ĩũlũ wa Ngai.” Na ĩndĩ akũlya atĩĩ: “Tũtonya kwĩka ata nĩ kenda twĩtĩkĩlwʼe kũka maũmbanonĩ vaa?” Mũndũũme ũsu na mũka wake nĩmeetĩkĩlile kwĩmanyĩsya Mbivilia, ĩndĩ masya kana meenda mũsyĩ woo wʼonthe ũmanyĩawʼe vamwe namo. Ana-a-asa nĩmeetĩkĩlile kwĩka ũu.

¹⁴ Nũtonya kwĩthĩwa ũtaatetheesya nthĩnĩ wa mwako wa Nyũmba ya Ũsumbĩ ĩla mũmbanĩaa, ĩndĩ ve maũndũ maingĩ ũtonya kwĩka nĩ kana nyũmba ĩsu ya ũthaithi ĩtume Yeova anengwa ndaĩa. Kwa ngelekanyʼo, nũtonya kwĩkĩa kĩthito kũmathokya  amanyĩwʼa maku ma Mbivilia, andũ ala ũmasyokeaa ũtavanyʼanĩ, na andũ angĩ, nĩ kenda moke maũmbanonĩ nyũmbanĩ ĩsu ya Ũsumbĩ. O na nũtonya kũtetheesya kũthesya Nyũmba ya Ũsumbĩ, kana kũtũngĩĩa kũla kwanangĩku. O na ĩngĩ, weethĩwa na mĩvango mĩseo no wĩthĩwe ũtonya kumya mũvothi wa kũtũngĩĩa kũla kwaanangĩka nyũmbanĩ yenyu ya Ũsumbĩ, kana ũkaumya mũvothi kwondũ wa kũtetheesya mwako wa Nyũmba sya Ũsumbĩ isionĩ ingĩ. (Soma 1 Akolintho 16:2.) Maũndũ asu onthe nĩmatumaa ĩsyĩtwa ya Yeova yĩtaĩwa.

15-17. (a) Wĩa ũla mwingĩ wa mwako ũtethawʼa naaũ? (b) Weemanyĩsya kyaũ kumana na maũndũ ala mawetetwe nĩ andũ matwaanĩte, ala methĩĩtwe maithũkũma wĩanĩ wa mwako nthĩ syĩ kĩvathũkanyʼo?

¹⁵ Wĩa ũla mwingĩ wa kwaka Nyũmba sya Ũsumbĩ, Nyũmba sya Maũmbano Manene, na movisi ma ũvonge ũtethawʼa nĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa ma kĩsio kĩla myako ĩsu ĩendeee. Ĩndĩ mavinda maingĩ nĩmatetheeawʼa nĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa kuma nthĩ ingĩ, ala mesĩ maũndũ ma myako. Amwe ma ana-a-asa na eĩtu-a-asa asu methĩawa mavangĩte maũndũ moo nesa ũkethĩa no meyumye kũthũkũma nthĩ ingĩ kwa syumwa kauta. Namo angĩ nĩmeyumasya kũthũkũma wĩa ũsu kwa myaka mingĩ, na ũyĩthĩa no matũmwe kuma kĩsio kĩmwe na kũthi kĩngĩ mwako wathela.

¹⁶ O na kau wĩa wa mwako nthĩ syĩ kĩvathũkanyʼo wĩthĩawa na mawũmũ ma mwanya, wĩa ũsu nũetae moathimo maingĩ. Kwa ngelekanyʼo, Timo na mũka wake Lina nĩmethĩĩtwe mayaka Nyũmba sya Ũsumbĩ, Nyũmba sya Maũmbano Manene, na Ovisi sya Ũvonge nthĩ syĩ kĩvathũkanyʼo sya Amelika ya Ĩtheo, Asia, na Europe. Timo aĩtye atĩĩ: “Nthĩnĩ wa myaka 30 mĩvĩtu, nĩthĩĩtwe nditũmwa kũndũ kwĩ kĩvathũkanyʼo ĩtina wa kĩla myaka ĩlĩ ũu.” Lina, ũla watwaiwe nĩ Timo myaka 25 mĩvĩtu, easya atĩĩ: “Nĩnthũkũmĩte na Timo nthĩnĩ wa nthĩ 10 syĩ kĩvathũkanyʼo. Na nĩnonete kana kũmanyĩa malĩu meũ, nzeve nzaũ, kũneena kĩthyomo kyeũ,  kũtavanyʼa isionĩ nzaũ, o vamwe na kũkwata anyanya angĩ, nĩ maũndũ makuaa ĩvinda yingĩ, na mendaa mũndũ eyumye vyũ.” c Kwʼo kwĩyumya kũu kwʼonthe no kwa mana? Lina easya, “O na kau maũndũ asu mayĩthĩĩtwe me laisi, nĩtũkwatĩte moathimo maingĩ. Nĩtwĩthĩĩtwe tũitanĩa wendo na ũlau wa ana-a-asa maitũ. O na nĩtwonete kana Yeova nũtwendete na nũtũthĩnĩkĩaa. O na ĩngĩ, nĩtwonete ndeto sya ĩandĩko ya Maliko 10:29, 30, ila Yesũ watavisye amanyĩwʼa make, iyĩanĩa kwitũ. Nĩtũkwatĩte ana-a-asa, eĩtu-a-asa, na aainyia ma kĩ-veva kũndũ ĩana.” Nake Timo easya atĩĩ: “Nĩtũtanaa mũno kũtũmĩa ũtũĩka witũ kũtethya wĩa ũla wa vata vyũ kwĩ mawĩa onthe, nawʼo nĩ kwĩthĩwa na kĩanda nthĩnĩ wa kwongeleela syĩndũ sya Mũsumbĩ.”

¹⁷ Darren na mũka wake Sarah, ala meyumĩtye kũtetheesya wĩanĩ wa mwako nthĩ sya Africa, Amelika ya Ĩtheo, Amelika ya Katĩ, Asia, Europe, na South Pacific, measya kana nĩmakwatĩte moathimo maingĩ mathonokete maũndũ ala mo meanĩĩtye wĩanĩ woo. O na kau wĩa woo ndwĩ laisi, Darren easya, “Kĩthĩĩtwe ne kĩanda kya mwanya kũthũkũma na ana-a-asa kuma kũndũ kwĩ kĩvathũkanyʼo ĩũlũ wa nthĩ. Nĩnonete kana wendo witũ kwa Yeova no ta ũlii ũthyũlũlũkĩte nthĩ yonthe, na ũkatũkwatanyʼa ithyonthe.” Nake Sarah easya, “Nĩnĩmanyĩĩtye maũndũ maingĩ kuma kwa ana-a-asa na eĩtu-a-asa ma kũndũ kwĩ kĩvathũkanyʼo! Na ĩla noona ũndũ methĩawa meyumĩtye, ũndũ ũsu nũmbĩkĩaa vinya mũno nĩendeee kwĩka kĩla ndonya.”

18. Wathani ũla wĩ ĩandĩkonĩ ya Savuli 110:1-3 wĩanĩĩte ata?

¹⁸ Mũsumbĩ Ndaviti athanie kana o na ethĩwa ala me ungu wa Ũsumbĩ wa Ngai makakwatwa nĩ maũndũ momũ, mo makeeyumya “na ngoo ya kwenda” nĩ kana maendeesye maũndũ makonetye Ũsumbĩ. (Soma Savuli 110:1-3.) Onthe ala matethasya wĩa ũkonanĩtye na kũkwata mbau Ũsumbĩ, methĩawa na kĩanda nthĩnĩ wa kwĩanĩwʼa kwa wathani ũsu. (1 Ako. 3:9) Ũmũnthĩ kwĩ myako mingĩ mũno ya ovisi sya ũvonge, Nyũmba mbingĩ sya maũmbano manene, na nyũmba ngili mbingĩ sya Ũsumbĩ ĩũlũ wa nthĩ. Myako ĩsu yonthe yĩonanyʼa ũtheinĩ kana Ũsumbĩ wa Ngai nĩ silikalĩ ya wʼo ĩsumbĩkĩte ũmũnthĩ. Nĩ kĩanda kĩseũvĩte ta kĩ kũmũthũkũma Mũsumbĩ witũ Yesũ Klĩsto, tũitethya wĩa ũla ũtumaa Yeova anengwa ndaĩa ĩla ĩmwaĩlĩte vyũ!