KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA KYA 19
WATHI 22 Ũsumbĩ Nũsumbĩkĩte—Twĩvoya Wũke!
Kĩla Twĩsĩ Ĩũlũ wa Ũndũ Yeova Ũkasilĩla Andũ Ĩvindanĩ Yũkĩte.
“Yeova . . . ndendaa o na ũmwe wenyu anangwe.”—2 VET. 3:9.
KĨLA KĨNEENEWE
No tũĩkĩĩe kana Yeova akaatĩĩa ũlũngalu na ũsili katĩ yĩla ũkeethĩwa aisilĩla andũ ĩvinda yũkĩte.
1. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana twĩkalĩte ĩvindanĩ ya mwanya mũno?
TWĨKALĨTE ĩvindanĩ ya mwanya mũno! Kĩla mũthenya, nĩtwonaa maũndũ ala Mbivilia yathanĩte maianĩa. Kwa ngelekanyʼo, nĩtwonete “mũsumbĩ wa ngalĩ ya ĩũlũ” na “mũsumbĩ wa ngalĩ ya ĩtheo” me na ngusanĩsyo kĩla ũmwe ayenda kũsumbĩka nthĩ yonthe. (Nda. 11:40) O na nĩtwonete ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai ũitavanwʼa nthĩ yonthe, na kĩu kĩkatuma andũ milioni mbingĩ matwʼa kũmũthũkũma Yeova. (Isa. 60:22; Mt. 24:14) Na nĩtũkwataa lĩu mwingĩ wa kĩ-veva ‘ĩvindanĩ yĩla yaĩle.ʼ—Mt. 24:45-47.
2. Nĩ kyaũ tũtaĩlĩte kwĩthĩwa na nzika nakyo, ĩndĩ no nginya tũlilikane kyaũ?
2 Yeova nũendeee kũtũtetheesya tũelewe nesanga maũndũ ma vata ala makilyĩ kwĩkĩka o mĩtũkĩ. (Nth. 4:18; Nda. 2:28) No twĩkale tũte nzika kana ũla thĩna mũnene ũitwʼĩka nĩwaambĩĩa, tũkeethĩwa twĩsĩ kyonthe kĩla twaĩlĩte kũmanya nĩ kana tũmĩĩsye twĩ aĩkĩĩku na tũyĩkala twĩ ngwatanĩo ĩvindanĩ yĩu yũmũ. O na ũu wĩ o vo, no nginya twĩtĩkĩle kana ve maũndũ tũtesĩ makonetye ĩvinda yũkĩte. Ĩsomonĩ yĩĩ, twĩamba kwona nĩkĩ tũneekie moalyũku ĩũlũ wa ũndũ tũnaeleetwʼe maũndũ amwe ma ĩvinda yũkĩte. Na ĩndĩ nĩtũũneenea maũndũ amwe twĩsĩ ĩũlũ wa ĩvinda yĩu na ũndũ Ĩthe witũ wa ĩtunĩ ũkeka.
KĨLA TŨTESĨ
3. Tũnaasya ata ĩũlũ wa kĩla kĩkakwata ala matamũĩkĩĩaa Yeova ũla thĩna mũnene ũtanambĩĩa, na nĩkĩ tũnasũanĩaa ũu?
3 Navu tene, tũnaasya kana yĩla thĩna mũnene ũkambĩĩa oou, andũ ala mataamũĩkĩĩa Yeova maikethĩwa na mwanya wa kũmũĩkĩĩa na maivonoka Alimaketoni. Twaasya ũu nũndũ twasũanĩaa kana maũndũ ala meekĩkie ĩvindanĩ ya ĩla Mbua ya Kĩwʼũ Kingĩ maĩ kyuu kya maũndũ makekĩka ĩvinda yũkĩte. Kwa ngelekanyʼo, twasũanĩaa o ũndũ mũndũ ũtaĩ atonya kũlika ngalawanĩ ĩtina wa Yeova kũvinga mũomo, nowʼo andũ makethĩwa matatonya kũmũĩkĩĩa na maitangĩĩwa yĩla ũla thĩna mũnene ũkambĩĩa.—Mt. 24:37-39.
4. Nĩkĩ yu tũtasũanĩaa kana ĩla Mbua ya Kĩwʼũ Kingĩ yaĩ kyuu kya maũndũ makekĩka ĩvinda yũkĩte? Elesya.
4 Nĩtwaĩle kũsũanĩa kana kyonthe kĩla kyeekĩkie ĩvindanĩ ya Mbua ya Kĩwʼũ Kingĩ kyaĩ kyuu kya maũndũ ala makekĩka ĩvindanĩ yũkĩte? Aiee. Nĩkĩ? Nũndũ Maandĩko maiwetete ũndũ ta ũsu. a Nĩwʼo kana Yesũ nĩwaelekanilye ‘mĩthenya ya Noa’ na ĩvinda yĩla ũkethĩwa e Mũsumbĩ. Ĩndĩ ndaasya kana kyonthe kĩla kyeekĩkie ĩvindanĩ yĩu kyaĩ kyuu kya maũndũ makeanĩa nesanga ĩvindanĩ yũkĩte, ta kwa ngelekanyʼo, ũndũ Yeova wavingie mũomo wa ngalawa. Ĩndĩ ũu ti kwasya kana vai kĩndũ twĩsa kwĩmanyĩsya ngewanĩ ya Noa na ĩla Mbua ya Kĩwʼũ Kingĩ.
5. (a) Noa oosie ĩtambya yĩva ĩla Mbua ya Kĩwʼũ Kingĩ ĩtanambĩĩa kua? (Aevelania 11:7; 1 Vetelo 3:20) (b) Wĩa witũ wa kũtavanyʼa ũtutenyʼe ata na wa Noa?
5 Yĩla Yeova watavisye Noa ũsilĩlo ũla wakilyĩ kũete, Noa nĩwoonanisye aĩ na mũĩkĩĩo kwa kwaka ngalawa. (Soma Aevelania 11:7; 1 Vetelo 3:20.) O ta ũu, andũ ala mewʼaa ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai no nginya monanyʼe me na mũĩkĩĩo kwĩsĩla meko moo. (Meko 3:17-20) Vetelo eetie Noa “mũtavanyʼa wa ũlũngalu.” (2 Vet. 2:5) O na ũu wĩ o vo, o ũndũ ĩsomo ĩvĩtu yonanĩtye, tũyĩsĩ kana Noa nĩwavangĩthisye kambeini ya kũtavya kĩla mũndũ ĩũlũ wa nthĩ, ĩla Mbua ya Kĩwʼũ Kingĩ ĩtanambĩĩa kua. Ũmũnthĩ, twĩ na wĩa wa kũtavanyʼa ĩũlũ wa nthĩ yonthe, na nĩtwĩkĩaa kĩthito tũũtethye. Ĩndĩ o na tũkatata ata, tũyĩsa kũvota kũtavya andũ onthe ĩũlũ wa nthĩ ũvoo mũseo mũthya ũtanavika. Nĩkĩ?
6-7. Nĩkĩ tũtonya kwasya kana tũikesa kũtavya kĩla mũndũ ĩũlũ wa nthĩ ũvoo mũseo mũthya ũtanavika? Elesya.
6 Kwasũanĩa kĩla Yesũ wawetie ĩũlũ wa wĩa witũ wa kũtavanyʼa. Athanie kana ũvoo mũseo ũkatavanwʼa “nthĩ yonthe wĩthĩwe ũkũsĩ kwa mbaĩ syonthe.” (Mt. 24:14) Ũmũnthĩ, wathani ũsu nũendeee kwĩanĩa kwĩ ĩvinda yĩngĩ o na yĩva. Ũvoo wa Ũsumbĩ nũkwatĩkanaa na ithyomo mbee wa 1,000. Na nũndũ wa kĩsese kitũ kya jw.org, aingĩ ĩũlũ wa nthĩ ũmũnthĩ no memanyĩsye ũvoo ũsu.
7 Ĩndĩ o na vailye ũu, Yesũ nĩwasyokie atavya amanyĩwʼa make kana “[maikakomanyʼa] nongi ndũa syonthe,” kana kwa ndeto ingĩ, maivota kũtavya kĩla mũndũ ũvoo mũseo, atanamba kũka. (Mt. 10:23; 25:31-33) Ũu nowʼo vailye ĩvindanĩ yĩĩ yitũ. Andũ milioni mbingĩ ũmũnthĩ mekalaa isionĩ wĩa wa kũtavanyʼa ũsiĩĩwe vyũ. O na ĩngĩ, syana maana maingĩ nisyaawa kĩla ndatĩka. Nĩtwĩkaa kyonthe kĩla tũtonya tũvikĩsye andũ ma “kĩla mbaĩ na ũko na kĩthyomo” ũvoo mũseo. (Ũvu. 14:6) Ĩndĩ ũwʼo nĩ kana tũikesa kũvikĩsya andũ onthe ĩũlũ wa nthĩ ũvoo mũseo mũthya ũtanavika.
8. Nĩ ĩkũlyo yĩva tũtonya kwĩkũlya ĩũlũ wa ũndũ Yeova ũkasilĩla andũ ĩvinda yũkĩte? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
8 Maũndũ asu twaneenea no matume twĩkũlya-ĩ: Nata ĩũlũ wa ala matakakwata mwanya wa kwĩwʼa ũvoo mũseo ũla thĩna mũnene ũtanambĩĩa? We Yeova na Mwana wake, ũla ũnengetwe kĩanda kya kũsilĩla andũ, makeekana ata namo? (Yoa. 5:19, 22, 27; Meko 17:31) Ĩandĩko ya mũsingi ya ĩsomo yĩĩ yaĩtye kana Yeova “ndendaa o na ũmwe [witũ] anangwe.” Ĩndĩ endaa “onthe mavikĩe kwĩlila.” (2 Vet. 3:9; 1 Tim. 2:4) O na kau nĩtwĩsĩ maũndũ asu ĩũlũ wa Yeova, we ndatũtavĩtye ũndũ ũkasilĩla ala mataakwata mwanya wa kwĩwʼa ũvoo mũseo. Na ũwʼo nĩ kana ti lasima atũelesye kĩla wĩkĩte kana kĩla ũkeka.
Yeova akeekana ata na ala matakakwata mwanya wa kwĩwʼa ũvoo mũseo ũla thĩna mũnene ũtanambĩĩa? (Sisya kalungu ka 8) c
9. Nĩ kyaũ Yeova ũtũvuanĩsye Mbivilianĩ?
9 Yeova nũtũvuanĩsye Ndetonĩ yake maũndũ amwe ũkeka. Kwa ngelekanyʼo, Mbivilia ĩtũtavĩtye kana Yeova akathayũũkya “ala mate alũngalu,” namo nĩ ala mataakwata mwanya wa kwĩwʼa ũvoo mũseo na kũvĩndũa mĩkalĩle yoo. (Meko 24:15; Luka 23:42, 43) Na kĩu kĩtuma twĩkũlya makũlyo angĩ ma vata.
10. Nĩ makũlyo angĩ meva tũtonya kwĩkũlya?
10 Yo onthe ala makakwʼa ĩvindanĩ ya ũla thĩna mũnene makaanangwa tene na tene mate na wĩkwatyo wa kwĩsa kũthayũũkwʼa? Maandĩko nĩmonanĩtye nesa kana Yeova na ita syake makaananga andũ ala mamũvĩngaa kaũnĩ wa Alimaketoni, na maikathayũũkwʼa. (2 Ath. 1:6-10) Nao nata andũ angĩ ala matonya kũkwʼa ĩvindanĩ ya ũla thĩna mũnene nũndũ wa maũndũ ta ũwau, ũkũũ, akisitendi, kana ala makoawa nĩ angĩ? (Mũta. 9:11; Nzek. 14:13) Yo nĩvatonyeka amwe makeethĩwa katĩ wa “ala mate alũngalu” makathayũũkwʼa nthĩnĩ wa nthĩ nzaũ? Kwa wʼo, tũyĩsĩ.
KĨLA TWĨSĨ
11. Yesũ akasilĩla andũ na mũsingi wĩva?
11 Ve o maũndũ kauta twĩsĩ makekĩka ĩvindanĩ yũkĩte. Kwa ngelekanyʼo, nĩtwĩsĩ kana Yesũ akasilĩla andũ kwosana na ũndũ makuaa ana-a-asa make. (Mt. 25:40) Ala makasilĩlwa kwĩthĩwa me malondu nĩ ala makethĩwa moonanisye kana nĩmakwataa mbau etĩkĩwʼa mauta vamwe na Klĩsto. O na ĩngĩ, nĩtwĩsĩ kana ana-a-asa amwe ma Klĩsto makeethĩwa o vaa ĩũlũ wa nthĩ ĩtina wa ũla thĩna mũnene kwambĩĩa, na maikathi ĩtunĩ nginya kavinda kakuvĩ kaũ wa Alimaketoni ũtanambĩĩa. Nũndũ wa ũu, nĩvatonyeka andũ ala me na ngoo nzeo makeethĩwa me o na mwanya wa kũmakwata mbau vamwe na wĩa ũla makethĩwa maitethya. (Mt. 25:31, 32; Ũvu. 12:17) Nĩkĩ kũmanya ũu nĩ kwa vata?
12-13. Andũ amwe matonya kwĩsa kwĩka ata moona “Mbaviloni Ĩla Nene” ĩyanangwa? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
12 O na ĩtina wa ũla thĩna mũnene kwambĩĩa, nĩvatonyeka andũ amwe ala makona “Mbaviloni Ĩla Nene” ĩyanangwa makalilikana kana kwa myaka mingĩ, Ngũsĩ sya Yeova nĩsyawetete ĩũlũ wa ũndũ ũsu. Na yo nĩvatonyeka amwe ala makona maũndũ asu mayĩkĩka makavĩndũa mawoni moo?—Ũvu. 17:5; Esek. 33:33.
13 Ethĩwa ũndũ ta ũsu ũkeekĩka, ũkeethĩwa ũvwʼanene na kĩla kyeekĩkie Misili ĩvindanĩ ya Mose. Lilikana kana “nguthu ya elikya” nĩyaendanisye na Aisilaeli yĩla maumĩte Misili. Amwe moo nĩmatonya kwĩthĩwa mambĩĩie kũmũĩkĩĩa Yeova moona ala Mothĩnyʼo Ĩkũmi Mose wawetete maianĩa. (Kuma 12:38) Ethĩwa ũndũ ta ũsu ũkeekĩka ĩtina wa Mbaviloni Ĩla Nene kwanangwa, yo tũkasũanĩa kana ti ũsili wa katĩ andũ kwambĩĩa kũmũĩkĩĩa Yeova kavinda kakuvĩ mũthya ũtanavika? Ti wʼo, o na vanini! Twĩenda kũatĩĩa ngelekanyʼo ya Ĩthe witũ wa ĩtunĩ, ũla nĩ “Ngai wĩ tei na mũseo, ũtathataa mĩtũkĩ, na wĩ wingĩ wa ũseo wĩ wendo na wʼo.” b—Kuma 34:6.
Nĩvatonyeka amwe moona “Mbaviloni Ĩla Nene” ĩyanangwa makalilikana kana kwa myaka mingĩ, Ngũsĩ sya Yeova nĩsyawetete ĩũlũ wa ũndũ ũsu (Sisya kalungu ka 12-13) d
14-15. Mo maũndũ ta ĩvinda yĩla mũndũ ũkakwʼa kana vala wĩkalaa nĩmo makatuma ethĩwa na mwanya wa kwĩkala tene na tene? Elesya. (Savuli 33:4, 5)
14 Mavinda amwe, no twĩwʼe mwana-a-asa kana mwĩĩtu-a-asa ayasya ũũ ĩũlũ wa mũndũ wa mũsyĩ ũtamũthũkũmaa Yeova, “Wĩthĩwa wĩ ũndũ mũseango akakwʼa ũla thĩna mũnene ũtanambĩĩa nĩ kana eĩthĩwa na wĩkwatyo wa ũthayũũkyo.” Ũsu ti woni mũthũku. Ĩndĩ ĩvinda yĩla mũndũ ũkakwʼa ti yo yĩkatuma ethĩwa na mwanya wa kwĩkala tene na tene. Yeova nĩwe Mũsili ũla mũseo vyũ, asilaa katĩ, na nũatĩĩaa ũlũngalu. (Soma Savuli 33:4, 5.) Kwoou no twĩkale tũte na nzika kana “Mũsili wa nthĩ yonthe” akeeka ũlũngalu.—Mwa. 18:25.
15 O na ĩngĩ, nĩ ũndũ ũkũeleeka kwasya kana vala mũndũ wĩkalaa ti vo vakatuma ethĩwa na mwanya wa kwĩkala tene na tene. Yeova ndesa kũsilĩla andũ milioni mbingĩ kwĩthĩwa “mbũi” aĩ no kwĩthĩwa mekalaa nthĩnĩ wa nthĩ mataakwata mwanya wa kwĩwʼa ũvoo wa Ũsumbĩ. (Mt. 25:46) Mũsili mũlũngalu wa nthĩ yonthe nũthĩnĩkĩaa andũ asu mũno vyũ o na kwĩ ũndũ ithyĩ ene tũtonya kũmathĩnĩkĩa. Tũyĩsĩ ũndũ Yeova ũkeka maũndũ ĩvinda ya ũla thĩna mũnene. No kwĩthĩwa andũ amwe katĩ wa asu makakwata mwanya wa kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova, mamũĩkĩĩe, na maiũngama ngalĩ yake yĩla ũkethĩwa aithesya ĩsyĩtwa yake mbee wa andũ onthe ĩũlũ wa nthĩ.—Esek. 38:16.
Ĩtina wa ũla thĩna mũnene kwambĩĩa, . . . nĩvatonyeka amwe ala makona maũndũ asu mayĩkĩka makavĩndũa mawoni moo?
16. Nĩ maũndũ meva twĩsĩ ĩũlũ wa Yeova? (O na ĩngĩ, sisya visa.)
16 Maũndũ ala twĩmanyĩĩtye Mbivilianĩ nĩmatũtetheesye kũmanya ũndũ Yeova wonaa thayũ wa andũ wĩ wa vata mũno wĩana. Nĩwanenganie thayũ wa Mwana wake nĩ kana ithyonthe tũkwate mwanya wa kwĩkala tene na tene. (Yoa. 3:16) Ithyonthe nĩtwĩyoneete ũndũ ũtwendete. (Isa. 49:15) Nĩwĩsĩ kĩla ũmwe witũ na ĩsyĩtwa yake. Eka ũu, esĩ kĩla ũmwe witũ nesa vyũ nginya ũkethĩa o na akwʼa, no amũthayũũkye e o na nguma ila waĩ nasyo na kĩlilikano o kĩla waĩ nakyo atanakwʼa. (Mt. 10:29-31) Kwa wʼo, twĩ na kĩtumi kĩseo kya kũĩkĩĩa kana Ĩthe witũ wa ĩtunĩ nũtwendete, na akaatĩĩa ũsili wa katĩ nesa vyũ yĩla ũkeethĩwa aisilĩla kĩla ũmwe witũ nũndũ we nĩ mũĩ, nĩ mũlũngalu, na e tei.—Yak. 2:13.
No tũĩkĩĩe kana Yeova akaatĩĩa ũsili wa katĩ nesa vyũ aisilĩla kĩla mũndũ nũndũ we nĩ mũĩ, nĩ mũlũngalu, na e tei (Sisya kalungu ka 16)
17. Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe?
17 Ũmanyi ũsu mweũ nũũtuma twona wĩa witũ wa kũtavanyʼa waĩlĩte kũtethwʼa na mĩtũkĩ mũnango kwĩ ĩvinda yĩngĩ o na yĩva. Nĩkĩ tũkwasya ũu? Na nĩ kyaũ kĩtũthangaasya tũendeee kũtavanyʼa ũvoo mũseo na kĩthito? Ĩsomonĩ yĩla yĩatĩĩe, nĩtũũneenea kwa ũliku ũsũngĩo wa makũlyo asu.
WATHI 76 Wĩwʼaa Ata Ĩla Ũũtavanyʼa?
a Nĩ kana ũelewe nĩkĩ ũalyũku ũsu weekiwe, sisya kĩlungu “Ũũ ‘Nĩwʼo Wendeesye Kwaku,’” ĩkasetinĩ ya Mũsyaĩĩsya ya 15/03/2015, ĩth. 7-11.
b Ĩtina wa Mbaviloni Ĩla Nene kwanangwa, athũkũmi onthe ma Yeova makatatwa yĩla makavithũkĩwa nĩ Ngoki wa Makoki. Onthe ala makakwata mbau andũ ma Ngai ĩtina wa kwanangwa kwa Mbaviloni Ĩla Nene, o namo makatatwa.
c MAELESYO MA VISA : Visa itatũ syonanĩtye nĩkĩ amwe methĩawa matatonya kũvikĩwa nĩ ũvoo ũla tũtavanasya: (1) Mũndũ mũka wĩkalaa kũndũ kwĩthĩawa ndĩni ĩmwe nene, na kĩu kĩituma vethĩwa mũisyo kwa Ngũsĩ kũtavanyʼa kũu, (2) mũndũ na mũka mekalaa nthĩnĩ wa nthĩ silikalĩ ĩkũnĩte maluvuku wĩa wa Ngũsĩ na kĩu kĩkatuma vethĩwa ve mũisyo kũtavanyʼa kũu, na (3) mũndũũme wĩkalaa kĩsio kĩ kũasa mũno vyũ na taoni na kĩtaendeka.
d MAELESYO MA VISA: Mũndũ mũka wa mũika waekie kũmũthũkũma Yeova walilikana kĩla weemanyĩisye ĩũlũ wa kwanangwa kwa “Mbaviloni Ĩla Nene.” Nĩwatwʼa kũmũsyokea Yeova na asyoka kwa asyai make Ngũsĩ. Ethĩwa ũndũ ta ũsu ũkeekĩka, twĩenda twĩatĩĩa ngelekanyʼo ya Ĩthe witũ wa ĩtunĩ, ũla wĩ tei na ĩnee, na tũitana kwona mwĩki wa naĩ aimũsyokea.
