KĨLUNGU KYA KWĨMANYĨSYA 18
Kwĩthĩwa na Mĩvango ya Kĩ-veva na Kũmĩanĩsya
“Sũanĩa mũno maũndũ asu; ĩnengane vyũ kwamo, nĩ kana maendeeo maku moneke ũtheinĩ nĩ andũ onthe.”—1 TIM. 4:15.
WATHI 84 Twĩyumye Tũtetheesye Andũ Ũtavanyʼanĩ
KWA ŨKUVĨ a
1. Nĩ mĩvango yĩva ya kĩ-veva tũtonya kwĩthĩwa nayo?
NŨNDŨ twĩ Aklĩsto ma wʼo, nĩtũmwendete Yeova mũno. Twendaa kũmũnenga kĩla kĩseo vyũ. Ĩndĩ nĩ kana twĩke kyonthe kĩla tũtonya tũmwendeesye Yeova, no nginya twĩthĩwe na mĩvango ya kĩ-veva, ta kũtata twĩthĩwe na nguma sya Kĩklĩsto, twĩmanyĩsye ũtũĩka mũna, na tũimantha nzĩa sya kũtetheesya ala angĩ. b
2. Nĩkĩ twaĩle kwĩkĩa kĩthito twĩthĩwe na mĩvango ya kĩ-veva na tũitata vyũ tũmĩanĩsye?
2 Nĩkĩ twaĩle kwĩthĩwa na wendi wa kwĩka maendeeo ma kĩ-veva? Kĩtumi kĩla kĩnene nĩ kũmwendeesya Ĩthe witũ wa ĩtunĩ. Yeova nũtanaa yĩla woona tũitũmĩa nesa vyũ inengo na ũtonyi witũ ũthũkũminĩ wake. Na kwongela ũu, twĩkaa maendeeo ma kĩ-veva nĩ kana tũtetheesye ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ mũnango. (1 Ath. 4:9, 10) O na ethĩwa twĩthĩĩtwe ũwʼonĩ myaka yingĩvĩte ata, vai ũmwe witũ ũteka maendeeo ma kĩ-veva. Ekai twone ũndũ tũtonya kũmeka.
3. Kwosana na 1 Timotheo 4:12-16, mũtũmwa Vaulo eekĩie Timotheo vinya eke ata?
3 O na kau Timotheo aĩ wa mũika mũtũmwa Vaulo aimũandĩkĩa valũa wake wa mbee, nĩvavĩtũkĩte ĩvinda yĩana ũna kuma atwʼĩka mũtumĩa wa kĩkundi. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, Vaulo nĩwamwĩkĩie vinya aendeee kwĩka maendeeo ma kĩ-veva. (Soma 1 Timotheo 4:12-16.) Wasũanĩa nesa ndeto sya Vaulo, nũkwona kana endaa Timotheo eke maendeeo maũndũnĩ aa elĩ: Endaa ekĩe kĩthito ethĩwe na nguma sya Kĩklĩsto, ta wendo, mũĩkĩĩo, na ũtheu, na aitata mũno ethĩwe na ũtũĩka wa kũsoma mbee wa andũ, kũtaa, na kũmanyĩsya angĩ. Tũsũanĩĩte ngelekanyʼo ĩsu ya Timotheo, ekai twone ũndũ kwĩthĩwa na mĩvango twĩsĩ no twĩanĩsye kũtonya kũtũtetheesya kwĩka maendeeo ma kĩ-veva. O na ĩngĩ, nĩtũkwona ũndũ tũtonya kwongelanga ũthũkũmi witũ.
ĨTHĨWA NA NGUMA SYA KĨKLĨSTO
4. Kwosana na Avilivi 2:19-22, nĩ kyaũ kyatumie Timotheo ethĩwa e mũthũkũmi mũseo wa Yeova?
4 Nĩ kyaũ kyatumie Timotheo ethĩwa e mũthũkũmi mũseo wa Yeova? Nĩ nguma syake nzeo sya Kĩklĩsto. (Soma Avilivi 2:19-22.) Maũndũ ala Vaulo wawetie ĩũlũ wa Timotheo monanĩtye kana aĩ mũndũ wĩ wĩnyivyo, kĩthito, mũĩkĩĩku, na wa kwĩkwatwʼa. Nĩwendete ana-a-asa make na nĩwamathĩnĩkĩaa mũno. Nũndũ wa ũu, Vaulo nĩwamwendete mũno na ndaakĩa kũmũnenga ianda ngito. (1 Ako. 4:17) O naitũ tweethĩwa na nguma ila imwendeeasya Yeova, we mwene akatwenda mũno na tũkatetheeasya kĩkundi mũnango.—Sav. 25:9; 138:6.
Sisya nĩ nguma yĩva ya Kĩklĩsto ũtonya kwaĩlangya (Sisya kalungu ka 5-6)
5. (a) Ũtonya kũmanya ata nguma ya Kĩklĩsto ĩla waĩle kwĩkĩa kĩthito ũmĩseũvĩĩsye? (b) Mwĩĩtu-a-asa wa mũika ũla wĩ visanĩ eĩka ata eanĩsye mũvango wake wa kwĩwʼĩa ala angĩ tei mwingangĩ?
5 Nyuva nguma ya mũthemba mũna ũkwenda kwĩthĩwa nayo. Voya na ũisũanĩa nĩ nguma syĩva ũkwenda kũseũvĩĩsya. Nyuva nguma ĩmwe katĩ wa isu ũkwona waĩle kwambĩĩa nayo. Kwa ngelekanyʼo, we no wĩkĩe kĩthito wĩwʼĩae ana-a-asa na eĩtu-a-asa tei mwingangĩ kana wĩthĩwe na wendi mwingangĩ wa kũmatetheesya? Kana no wende kwĩthĩwa mũndũ wendete mũuo na ũekeaa ala angĩ mũnango? No ũtetheke wakũlya mũnyanya ũmũĩkĩĩe aũtetheesye kũmanya kĩla waĩle kwĩka ũmĩseũvĩĩsye.—Nth. 27:6.
6. Ũtonya kwĩka ata wĩanĩsye mũvango waku wa kwĩthĩwa na nguma nzeango?
6 Ĩkĩa kĩthito wĩanĩsye mũvango waku. Ũtonya kwĩka ũu ata? Nzĩa ĩmwe nĩ kwĩmanyĩsya nesa vyũ ĩũlũ wa nguma ĩla ũkwenda kũseũvĩĩsya. Twasye wĩenda kwĩthĩwa mũndũ ũekeaa ala angĩ mũnango. No wambĩĩe na kũsũanĩa kwa ũito ngewa syĩ Mbivilianĩ sya andũ maekeaa ala angĩ na ngenda na angĩ matekaa ũu. Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya Yesũ. Nĩwaekeaa ala angĩ na ngenda. (Luka 7:47, 48) O na ĩngĩ, ndalũnganaa mũno na mavĩtyo moo, ĩndĩ asiasya mũno kĩla matonya kwĩanĩsya. Kĩvathũkanyʼo nake, Avalisi ma ĩvinda yake ‘moonaa ala angĩ mate vata.’ (Luka 18:9) Ĩtina wa kũsũanĩa ngelekanyʼo isu, ĩkũlye-ĩ: ‘Nĩ kyaũ nonaa nasisya ala angĩ? Ndũngaa kĩlĩko kyakwa ngumanĩ syoo nzeo kana nĩ ngumanĩ nthũku ila me nasyo?’ Ethĩwa wĩĩwʼa ve vinya kũekea mũndũ, tata ũandĩke nguma mbingĩ nzeo ila mũndũ ũsu wĩthĩawa nasyo. Wamina kwĩka ũu, ĩkũlye-ĩ: ‘We Yesũ asisya mũndũ ũũ, onaa ailye ata? No amũekee?’ Tweeka ũu, no tũvĩndũe woni ũla twĩ nawʼo ĩũlũ wa mũndũ ũsu. Mbeenĩ, no kwĩthĩwa twaĩle kwĩkĩa kĩthito kingĩ vyũ tũekee mũndũ ũla ũtũvĩtĩsye. Ĩndĩ twaendeea kũtata, ĩtina wa ĩvinda no twĩthĩe tũikwĩwʼa ve vinya kũekeaa andũ ala angĩ.
ĨMANYĨSYE ŨTŨĨKA MŨNA
Ĩyumye ũmanyĩwʼe ũndũ ũtonya kũtũngĩĩa Nyũmba yenyu ya Ũsumbĩ (Sisya kalungu ka 7) e
7. Kwosana na ĩandĩko ya Nthimo 22:29, Yeova atũmĩaa ata athũkũmi me na ũtũĩka?
7 Mũvango ũngĩ ũtonya kwĩthĩwa nawʼo nĩ wa kwĩmanyĩsya ũtũĩka mũna. Kwasũanĩa nĩ andũ meana mendekaa kwaka myako ya Mbetheli, Nyũmba sya Maũmbano Manene, na Nyũmba sya Ũsumbĩ. Aingĩ moo makwataa ũtũĩka wa kũtethya wĩa ũsu mathũkũma na ana-a-asa angĩ me na ũmanyi wĩanĩ ũsu. O tondũ twene visanĩ, ana-a-asa na eĩtu-a-asa makwetye kwĩmanyĩsya ũtũĩka mũna ũkwendeka nĩ kana methĩwe matonya kũsũvĩa Nyũmba sya Maũmbano Manene na Nyũmba sya Ũsumbĩ. Kwa nzĩa ĩsu na ingĩ mbingĩ, Yeova Ngai, ũla nĩwe “Mũsumbĩ wa tene na tene,” na Klĩsto Yesũ, ũla nĩwe “Mũsumbĩ wa asumbĩ,” nĩmaendeee kwĩanĩsya maũndũ ma ũsengyʼa matũmĩĩte athũkũmi asu me na ũtũĩka. (1 Tim. 1:17; 6:15; soma Nthimo 22:29.) Twĩenda kwĩkĩa kĩthito tũtũmĩe ũtũĩka ũla twĩ nawʼo kũmũkumya Yeova, ĩndĩ ti kwĩmanthĩa nguma.—Yoa. 8:54.
8. Ũtonya kũmanya ata ũtũĩka ũla waĩle kwĩkĩa kĩthito wĩthĩwe nawʼo?
8 Nyuva ũtũĩka ũla ũkwenda kwĩmanyĩsya. Nĩ ũtũĩka wĩva ũkwenda kwĩkĩa kĩthito wĩthĩwe nawʼo? No ũkũlye atumĩa ma kĩkundi kyaku kana ethĩwa nĩvatonyeka, mũsyaĩĩsya waku wa mũthyũlũlũko, maũtavye nĩ ũtũĩka wĩva mekwona ũtonya kwĩkĩa kĩthito wĩthĩwe nawʼo. Ethĩwa kwa ngelekanyʼo nĩmakwĩa wĩkĩe kĩthito wĩthĩwe mũneeni na mwalimũ mũseo, makũlye maũtetheesye ũmanye nĩ ũndũ wĩva waĩle kũthũkũmĩa nĩ kana wĩanĩsye kĩu. Ĩtina wa ũu, osa matambya ala maĩlĩte ũthũkũmĩe ũndũ ũsu maũtavya. Ĩndĩ nĩ matambya ta meva?
9. Ũtonya kwĩka ata wĩanĩsye mũvango waku wa kwĩthĩwa na ũtũĩka mũna?
9 Ĩkĩa kĩthito wĩanĩsye mũvango waku. Twasye wĩenda kwongelanga ũtũĩka waku wa kũmanyĩsya. No ũsome nesa vyũ mbulosua Ĩkĩa Kĩthito Ũmanye Kũsoma na Kũmanyĩsya Nesa. Yĩla wanengwa kĩlungu ũmbanonĩ wa katĩkatĩ wa kyumwa, no ũkũlye mwana-a-asa wĩ na ũmanyi akwĩthukĩĩsye ũtanamba kumya kĩlungu kĩu ũmbanonĩ, na aikũtavya vandũ vana ũtonya kwaĩlangya. Ũmbanasya ilungu syaku nesa nĩ kana angĩ mone kĩthito kyaku na maimanya kana wĩ wa kwĩkwatwʼa.—Nth. 21:5; 2 Ako. 8:22.
10. Nengane ngelekanyʼo ĩkwonanyʼa ũndũ tũtonya kwĩkĩa kĩthito twĩthĩwe na ũtũĩka mũna.
10 Nata ethĩwa wĩenda kwĩmanyĩsya ũndũ mũna wonaa ũte na kĩnengo kya kũwĩka? Ndũkakwʼe ngoo! Mwana-a-asa wĩtawa Garry ndaĩ atonya kũsoma nesa. Nũlilikanaa ũndũ weewʼaa nthoni singĩvĩte aisoma na wasya e maũmbanonĩ. Ĩndĩ nĩwaendeeie kwĩkĩa kĩthito ethĩwe e mũsomi mũseo. Na yu easya kana maũndũ ala ana-a-asa me na ũmanyi mamũmanyĩĩtye na ala wĩmanyĩĩtye mavukunĩ maitũ nĩmamũtetheetye akethĩwa atonya kumya maũvoo maũmbanonĩ ma kĩkundi, maũmbanonĩ ma mũthyũlũlũko, na maũmbanonĩ manene!
11. O ta Timotheo, nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya twĩanĩsye ianda nzaũ ila twanewa?
11 We Timotheo nĩwatwʼĩkie mũneeni mũseo kana mwalimũ wĩ na ũtũĩka mwingĩ? Mbivilia ndĩwetete. Ĩndĩ tũi na nzika kana nĩwaendeeie kwĩanĩsya nesanga ianda ila wanengetwe nũndũ nĩwaatĩĩie ũtao ũla wanengiwe nĩ Vaulo. (2 Tim. 3:10) O naitũ tweekĩa kĩthito twaĩlangye ũtũĩka witũ, tũkeethĩwa tũtonya kwĩanĩsya nesa ianda nzaũ ila twanewa.
MANTHA NZĨA SYA KŨTETHEESYA ALA ANGĨ
12. Ũtethekete ata nĩ kũtetheewʼa nĩ andũ angĩ?
12 Ithyonthe nĩtũtethekaa twatetheewʼa nĩ ala angĩ. Yĩla twakoma sivitalĩ, nĩtũtanaa twoona tũithokewa nĩ atumĩa ala methĩawa Kamitiinĩ sya Maũndũ ma Sivitalĩ kana Ikundinĩ sya Kwona Awau. Yĩla twakwatwa nĩ mathĩna, nĩtũtũngaa mũvea yĩla mũtumĩa wa kĩkundi watũmĩa ĩvinda yake kũtwĩthukĩĩsya na kũtũnenga ũkiakisyo. Na yĩla tũkwenda kũtetheewʼa kũmanyĩsya mũmanyĩwʼa witũ wa Mbivilia, nĩtũtanaa yĩla vainia wĩ na ũtũĩka weetĩkĩla kwĩthĩwa vo tũimũmanyĩsya na kũtũnenga mawoni mana. Ana-a-asa na eĩtu-a-asa asu nĩmatanĩaa mũno kũtũtetheesya. O naitũ no tũtane o tamo twamantha ĩvinda ya kũtetheesya ana-a-asa maitũ. Na ũu nĩ wʼo nũndũ Yesũ aisye: “Kũnengane kwĩ ũtanu mwingĩ kwĩ kwosa.” (Meko 20:35) Ethĩwa nũkwenda kwongelanga ũthũkũmi waku ũtũmĩĩte nzĩa isu kana ingĩ, nĩ kyaũ kĩtonya kũũtetheesya?
13. Yĩla tũkwĩvangĩĩa maũndũ, nĩ kyaũ twaĩlĩte kũlilikana?
13 Ĩsũvĩe ndũkevangĩĩe ũndũ ũtesĩ wĩanĩsya ata. Kwa ngelekanyʼo, no wasye, ‘Nĩenda kwĩanĩsya maũndũ maingangĩ kĩkundinĩ.’ Ĩndĩ no wĩthĩe ti laisi kũmanya kĩu waweta ũkeanĩsya ata, na no wĩthĩe wĩ ũndũ wĩ vinya kũmanya yĩla wakĩanĩsya. Kwoou tata ũnyuve mũvango mũna ũtonya kũũtetheesya kwĩanĩsya kĩu. O na no ũũandĩke vandũ na ũiandĩka ũndũ ũvangĩte kũwĩanĩsya.
14. Yĩla tũũnyuva mĩvango ĩla tũkwenda kwĩthĩwa nayo, nĩkĩ twaĩlĩte kwĩthĩwa twĩyũmbanĩtye kwĩtĩkĩlana na moalyũku ala matonya kumĩla?
14 O na ĩngĩ, yĩla tũũnyuva mĩvango ĩla tũkwenda kwĩthĩwa nayo, nĩtwaĩle kwĩthĩwa twĩyũmbanĩtye kwĩtĩkĩlana na moalyũku ala matonya kumĩla. Nĩkĩ? Nũndũ vai mũndũ wĩ na ũtonyi wa kũmanya maũndũ ala me mbee wake. Kwa ngelekanyʼo, mũtũmwa Vaulo nĩwatetheeisye kwambĩĩwʼa kwa kĩkundi kyeũ ndũanĩ ya Thesalonika. Na ndalea kwĩthĩwa aĩ na mũvango wa kũendeea kwĩkala vau nĩ kenda atetheesye Aklĩsto asu eũ. Ĩndĩ andũ ala mamũvĩngaa nĩmamũlasimĩthisye kuma ndũanĩ ĩsu. (Meko 17:1-5, 10) Ta keka Vaulo nĩwaendeeie kwĩkala vau, ethĩwa alikilye ana-a-asa make mũisyonĩ. Ĩndĩ ndaakwʼa ngoo. Vandũ va ũu, nĩweetĩkĩlanile na moalyũku asu. Ĩtina wa ĩvinda, nĩwamũtũmie Timotheo akalũlũmĩĩlye Aklĩsto asu eũ ma Thesalonika. (1 Ath. 3:1-3) No nginya Athesalonika asu makethĩwa matanie mũno kwona Timotheo eyumĩtye kũtũmĩa ĩvinda yake atetheesye ala me na vata!
15. Tũtonya kwĩka ata yĩla maũndũ maitũ maalyũka? Nengane ngelekanyʼo.
15 Kĩla kyamũkwatie Vaulo e Thesalonika no kĩtũmanyĩsye maũndũ mana. Kwa ngelekanyʼo, no kwĩthĩwa twĩkĩĩte kĩthito tũvikĩĩe kĩanda kĩna kya ũthũkũmi, ĩndĩ maũndũ maitũ maialyũka na ũyĩthĩa tũitonya kũkwata kĩanda kĩu. (Mũta. 9:11) Ethĩwa nũkwatĩtwe nĩ ũndũ ta ũsu, ĩthĩwa wĩyũmbanĩtye kũnyuva mũvango ũngĩ ũla ũtonya kwĩanĩsya. Ũu nĩwʼo mwana-a-asa wĩtawa Ted na mũka, Hiedi, meekie. Mathũkũmaa Mbetheli, ĩndĩ nũndũ wa mathĩna ma mwĩĩ malasimĩka kuma. Nĩkwĩthĩwa nĩmamwendete Yeova, nĩmamanthie nzĩa ingĩ sya kwongela ũthũkũmi woo. Mambĩĩie na kwosa ũvainia wa kĩla ĩvinda. Ĩtina nĩmatwʼĩkĩthiwʼe mavainia ma mwanya, na Ted amanyĩwʼa kwĩthĩwa e mũsyaĩĩsya wa mũthyũlũlũko wa kũtetheesya. Ĩndĩ nĩveethĩiwe na ũalyũku ĩũlũ wa ũkũũ wa ala maĩlĩte kwĩthĩwa asyaĩĩsya ma mũthyũlũlũko. Na kwondũ wa ũu, Ted na Hiedi nĩmamanyie kana myaka yoo ndĩtonya kũmetĩkĩlya kũendeea na kĩanda kĩu. O na kau nĩmakwie ngoo, nĩmeesĩ kana no mamũthũkũme Yeova kwa nzĩa ingĩ. Ted easya, “Nĩtweemanyĩisye kana ve nzĩa mbingĩ sya kũmũthũkũma Yeova.”
16. Nĩ kyaũ tũtonya kwĩmanyĩsya ĩandĩkonĩ ya Akalatia 6:4?
16 Ve maũndũ amwe matũkwataa ũkethĩa vai ũndũ tũtonya kwĩka tũkamavĩndũa. Kwoou nũseo tũikasũanĩe kana Yeova atwonaa twĩ ma vata nũndũ wa ianda ila twĩ nasyo, o na nũseo tũikaelekanyʼe ianda ila twĩ nasyo na sya andũ ala angĩ. Hiedi easya, “Ndũtonya kwĩthĩwa na mũuo ethĩwa wĩelekanyʼa maũndũ ala wĩanĩĩtye na maũndũ ala andũ ala angĩ meanĩĩtye.” (Soma Akalatia 6:4.) Kwoou nĩ ũndũ wa vata tũmanthe nzĩa ila tũtonya kũtũmĩa kũtetheesya andũ ala angĩ na tũimũthũkũma Yeova. c
17. Ũtonya kwĩka ata ũkwate ianda sya ũthũkũmi?
17 No wĩanĩsye maũndũ maingangĩ ũthũkũmi wa Yeova wekala ũte na syĩndũ mbingĩ na weevathana na makoani. No wĩyĩkĩĩe mĩvango mĩnini mĩnini nĩ kenda ĩũtetheesye kũvikĩĩa mĩvango ĩla mĩnene wĩvangĩĩe. Kwa ngelekanyʼo, ethĩwa mũvango waku mũnene nĩ kũtwʼĩka vainia wa kĩla ĩvinda, wĩona ata ũkambĩĩa na kwĩthĩwa wĩ vainia mũtetheesya kĩla mwei? Na ethĩwa mũvango waku nĩ kwĩthĩwa mũtetheesya wa kĩkundi, wĩona ata ũkatũmĩa ĩvinda yingangĩ ũtavanyʼanĩ na kũthokea ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala awau na akũũ kĩkundinĩ kyaku? Ũtũĩka ũla ũtonya kũkwata ũyĩka maũndũ ũsu, no ũũtetheesye kũkwata ianda mbingangĩ sya ũthũkũmi ĩvinda yũkĩte. Kwoou ĩkĩa kĩthito wĩanĩsye nesa kĩanda o na kĩva kĩla wanengwa.—Alo. 12:11.
Ĩyĩkĩĩe mũvango wĩsĩ no wĩanĩsye (Sisya kalungu ka 18) f
18. O tondũ visa wonanĩtye, ngelekanyʼo ya Beverley yĩtũmanyĩsya kyaũ?
18 O na ethĩwa twĩ akũũ, nĩ ũndũ ũtonyeka tũkeyĩkĩĩa mĩvango ya kĩ-veva na tũkamĩanĩsya. Kwasũanĩa ngelekanyʼo ya mwĩĩtu-a-asa wĩtawa Beverley, ũla wĩ na myaka 75. Ĩvinda yĩmwe nĩwakwatiwe nĩ thĩna mũnene wa mwĩĩ watumaa aemwa nĩ kũtembea. Ĩndĩ o na vailye ũu, aĩ na mea ma kwĩka kyonthe kĩla ũtonya atetheesye kambeininĩ ya kũthokya andũ ũmbanonĩ wa kũlilikana kĩkwʼũ kya Yesũ. Kwoou nĩweeyĩkĩĩie mĩvango mĩna ũtonya kwĩanĩsya. Beverley nĩwatanie mũno yĩla weanĩisye mĩvango ĩla weekĩĩte kwondũ wa kambeini ĩsu. Kĩthito kĩla waĩ nakyo nĩkyatetheeisye angĩ o namo meekĩa kĩthito ũtavanyʼanĩ. Yeova nĩwonaa wĩa ũla ũtethawʼa nĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala akũũ wĩ wa vata, o na ethĩwa ve maũndũ mana meũmasiĩĩa.—Sav. 71:17, 18.
19. Nĩ mĩvango ta yĩva ya kĩ-veva tũtonya kwĩthĩwa nayo?
19 Ĩyĩkĩĩe mĩvango ũtonya kwĩanĩsya. Tata wĩthĩwe na nguma itonya kũmwendeesya Yeova. Ĩmanyĩsye ũtũĩka ũtonya kũtuma ũtũmĩwa mũnango nĩ Ngai na ũseũvyo wake. Mantha nzĩa ila ũtonya kũtũmĩa nĩ kana ũtetheesye mũnango ana-a-asa eĩtu-a-asa maku. d Na o ta Timotheo, Yeova no aũtetheesye nĩ kenda “maendeeo maku moneke ũtheinĩ nĩ andũ onthe.”—1 Tim. 4:15.
WATHI 38 Akakũne Vinya
a Timotheo aĩ mũtavanyʼa wĩ ũtũĩka mwingĩ wa ũvoo mũseo. O na vailye ũu, mũtũmwa Vaulo amwĩkĩie vinya aendeee kwĩka maendeeo ma kĩ-veva. Nũndũ Timotheo nĩwaatĩĩie ũtao wa Vaulo, Yeova nĩwamũtũmĩie kwĩanĩsya maũndũ maingĩ, na nĩwatetheeisye ana-a-asa na eĩtu-a-asa make mũno. O ta Timotheo, we wĩ na wendi mwingĩ wa kũmũthũkũma Yeova na athaithi ala angĩ mũnango? Vate nzika, wĩ nawʼo. Ĩndĩ nĩ mĩvango yĩva ĩtonya kũũtetheesya wĩke ũu? Na nĩ kyaũ kĩtonya ũkũtetheesya wĩyĩkĩĩe mĩvango ĩsu na ũimĩanĩsya?
b MAELESYO MA NDETO IMWE: Mĩvango ya kĩ-veva nĩ maũndũ ala twĩkĩaa kĩthito tũmeanĩsye nĩ kana tũmũthũkũme Yeova mũnango na tũimũtanĩthya.
c Sisya kĩlungu kĩ na kyongo, “Kutumikia Katika Maeneo Yenye Uhitaji Mkubwa,” ĩvukunĩ Tengenezo Linalofanya Mapenzi ya Yehova, kĩlungu kya 10, kal. 6-9.
d Sisya ĩsomo ya 60, “Endeea Kwĩka Maendeeo,” ĩvukunĩ Tanĩa Thayũ Tene na Tene!
