Nthĩ ndĩkanangwa o na ĩndĩĩ, o na ndĩkavĩvwʼa na mwaki, kana yũmbwe ĩngĩ. Mbivilia ĩmanyĩasya kana Ngai oombie nthĩ yĩkalawe nĩ andũ tene na tene.

•   “Ala alũngalu makatiĩwa nthĩ, na makatũa vo kũvika tene na tene.”​—Savuli 37:29.

•   “Ũla wambĩlĩlye myambĩlĩlyo ya nthĩ, nĩ kana ndĩkathingithĩke tene na tene.”​—Savuli 104:5.

•   “Nthĩ nĩyĩkalaa tene na tene.”​—Mũtavanʼya 1:4.

•   “Ngai ũla watwʼĩkĩthisye nthĩ na kũmyũmba, ũla wamĩlũlũmĩlye na ndaamyũmba yĩ nthei, ũla wamyũmbie yĩthĩwe ya kũtũa andũ.”​—Isaia 45:18.

 Ngai ndesa kwĩtĩkĩla andũ manange nthĩ vyũ kwa kwĩka maũndũ ala manangaa mawĩthyũlũlũko, makaũ, kana o nzĩa ingĩ. Vandũ va ũu, ‘akananga ala manangaa nthĩ.’ (Ũvuanyʼo 11:18) Ĩndĩ akeeka ũu ata?

 Ngai akavetanga silikalĩ syonthe sya andũ na aiete Ũsumbĩ wa ĩtunĩ, nũndũ silikalĩ sya andũ niemetwe nĩ kũsũvĩa nthĩ. (Ndanieli 2:44; Mathayo 6:9, 10) Mũsumbĩ wa Ũsumbĩ ũsu akethĩwa Mwana wa Ngai, Yesũ Klĩsto. (Isaia 9:6, 7) Yĩla waĩ vaa ĩũlũ wa nthĩ, Yesũ nĩwoonanisye e na ũkũmũ ĩũlũ wa wũmbi yĩla wekaa syama. (Maliko 4:35-41) Yesũ e Mũsumbĩ wa Ũsumbĩ wa Ngai akethĩwa na ũkũmũ ĩũlũ wa nthĩ na syĩndũ syonthe ila syĩ nthĩnĩ wayo. Akaalyũla maũndũ ĩũlũ wa nthĩ methĩwe meũ o tondũ mailyĩ mũũndanĩ wa Eteni.​—Mathayo 19:28; Luka 23:43.

 Aiee, ndĩmanyĩasya ũu. Andũ aingĩ methĩawa na woni ũsu ũtaĩle nũndũ maieleawa nĩ ĩandĩko ya 2 Vetelo 3:7 yĩla yaĩtye: “Matu na nthĩ ila syĩ kwʼo siĩtwe syeteele mwaki.” Ekai tũsũanĩe maũndũ elĩ ma vata mawetetwe mũsoanĩ ũsu matonya kũtũtetheesya kũelewa ũndũ ũsu:

1.   Mbivilia ĩtũmĩaa ndeto “matu,” “nthĩ,” na “mwaki” kwonanyʼa syĩndũ syĩ kĩvathũkanyʼo. Kwa ngelekanyʼo, ĩandĩko ya Mwambĩlĩlyo 11:1 yaĩtye “nthĩ yonthe yaĩ ya kĩthyomo kĩmwe.” Ĩandĩkonĩ yĩu, ndeto “nthĩ” yonanasya andũ ala maĩ kwʼo ĩvindanĩ yĩu.

2.   Mĩsoa ĩla ĩthyũlũlũkĩte ĩandĩko ya 2 Vetelo 3:7 nĩyonanasya kĩla “matu,” “nthĩ,” na “mwaki” ila iwetetwe ĩandĩkonĩ yĩu syonanasya. Mũsoa wa 5 na 6 nũkonanĩtye na ũndũ weekĩkie ĩvindanĩ ya ĩla Mbũa ya Kĩwʼũ Kingĩ ya ĩvinda ya Noa. Ĩvindanĩ yĩu, nthĩ ya tene nĩyaanangiwe, ĩndĩ nthĩ ĩno twĩkalaa ndyaanangwa. Vandũ va ũu, “nthĩ” ĩla Mbivilia yaĩtye nĩyaanangiwe ĩvinda ya Mbua ya Kĩwʼũ Kingĩ nĩ andũ ala maĩ angʼendu. (Mwambĩlĩlyo 6:11) O na ĩngĩ mbua ĩsu nĩyaanangie “matu” ma ngelekanyʼo, ala nĩ andũ ala masumbĩkĩte nthĩ ĩvindanĩ yĩu. Kwoou, andũ athũku nĩmo maanangiwe ĩvindanĩ yĩu. Noa na mũsyĩ wake nĩmavonokie wanangĩko ũsu na kwoou maendeea kwĩkala ĩũlũ wa nthĩ ĩtina wa mbũa ĩsu.​—Mwambĩlĩlyo 8:15-18.

 O tondũ kĩwʼũ kya ĩla Mbua ya Kĩwʼũ Kingĩ kyaetie wanangĩko ĩũlũ nthĩ, nowʼo “mwaki” ũla ũwetetwe ĩandĩkonĩ ya 2 Vetelo 3:7 ũkamina andũ ala athũku vyũ, ĩndĩ ti nthĩ ĩno tũtwĩe. Ngai nĩwathanĩte “matu meũ na nthĩ nzaũ” vala “ũlũngalu ũkekalaa.” (2 Vetelo 3:13) “Nthĩ nzaũ,” ĩla nĩ andũ alũngalu, makasumbĩkwa nĩ “matu meũ,” kana ũtongoi mweũ nawʼo nĩ Ũsumbĩ wa Ngai. Nthĩ ĩkatwʼĩka vandũ vaseo va kwĩkala na ve mũuo ĩsumbĩkĩtwe nĩ Ũsumbĩ ũsu.​—Ũvuanyʼo 21:1-4.