1-2. Ndai sumhpa hta hpa lam hkaja lu na kun?

ANHTE a prat gaw kadun nna, “ru yak ai hte hpring nga ai.” (Yob 14:1) Dai majaw, chyahkring hkring myit daw ai re. Moi prat na Yehowa a mayam law law mung dai zawn hkamsha ai. Nkau nga yang si pyi si mayu ai. (1 Hk 19:2-4; Yob 3:1-3, 11; 7:15, 16) Raitim, Yehowa gaw shanhte hpe shalan shabran ya nna n-gun jaw ai. Anhte hpe shalan shabran ya na matu hte lam matsun ya na matu, dai labau ni hpe ka da ai.​—Rom 15:4.

² Myit daw ai lam hpe hkam jan lu wa ai Yehowa a mayam nkau mi a lam hpe ndai sumhpa hta hkaja lu na re. Shanhte gaw, Yaku a kasha Yosep, gaida jan Naomi hte kanam Ruhta, Shakawn Kungdawn 73 hpe ka ai Lewi masha hte kasa Petru re. Shanhte hpe Yehowa gara hku n-gun jaw ai kun? Shanhte a kasi ningli ni kaw nna hpa sharin la lu ai kun? “Yehowa gaw gawng run ai ni hte ani sha nga ai. Myit daw ai ni hpe hkye hkrang la ai” ngu ai hpe chye lu na re.​—Shk 34:18, NW.

3-4. Yosep hpa ni hkrum wa ai kun?

³ Yosep gaw asak 17 daram hta, Karai Kasang jaw ai yupmang lahkawng mu ai. Lani mi hta, shi gaw nta ting hkungga ra ai shara hta du na ngu ai lachyum re. (Nin 37:5-10) Yupmang mu nna kade n na yang, masa ni galai shai mat ai. Hkungga na malai, kahpu ni gaw shi hpe mayam hku nna dut sha kau ai. Egutu mung na ahkang aya kaba ai Hputihpa a nta masha byin mat ai. (Nin 37:21-28) Aten kadun laman, kawa a grai tsawra ai kasha kaw nna, ahkang aya kaba ai wa a grit nem ai mayam byin mat ai.​—Nin 39:1.

 ⁴ Yosep a masa gaw grau pyi sawng mat ai. Roi rip na matu shakut ai ngu, Yosep hpe Hputihpa a madu jan mara shagun ai. Sagawn ai lam n nga ai sha, Hputihpa gaw Yosep hpe htawng jahkrat kau nna, hpri sumri hte gyit hkang da ai. (Nin 39:14-20; Shk 105:17, 19) Dai zawn n jaw ai hku mara shagun hkrum ai shaloi, Yosep kade daram hkamsha na hpe shingran yu u. De a majaw, Yehowa a amying mung jahpoi asawng hkrum ai masa kaw du mat ai. Yosep grai myit daw na re.

5. Myit daw ai lam hpe Yosep gara hku tawt lai wa ai kun?

⁵ Mayam prat, htawng hkrat ai prat hta, masa ni galai shai hkra Yosep n lu galaw ai. Kaja ai ningmu nga hkra hpa gaw karum ya wa ai kun? N lu galaw ai lam hpe myit maju n jung ai sha, galaw ra na lit hpe kang ka hkra galaw ai. Ahkyak htum gaw Yehowa myit pyaw hkra galaw na matu sha myit maju jung ai. Dai majaw, shi galaw ai lam yawng mayawng hpe Yehowa shaman chyeju jaw ai.​—Nin 39:21-23.

6. Yosep gaw yupmang kaw nna shalan shabran lam gara hku lu la ai kun?

⁶ Yosep gaw shi mu wa ai yupmang hpe bai myit ai hku nna, n-gun lu la ai rai na re. Nta masha ni hte bai hkrum zup lu na, masa grau kaja wa na hpe dai yupmang gaw shadum ya ai. Dai hte maren byin wa ai. Yosep asak 37 daram hta, yupmang gaw mauhpa lam hku nna hpring tsup wa ai.​—Nin 37:7, 9, 10; 42:6, 9.

7. 1 Petru 5:10 hku nga yang yakhkak ai lam ni hpe hkam jan lu hkra hpa gaw karum ya na kun?

⁷ Sharin la lu ai lam. Ndai mungkan gaw nhkru nna, masha ni gaw anhte hpe n tara ai hku kanawn mazum wa chye ai lam bai shadum ya ai. Hpunau nauna langai a hkra machyi hkra galaw ai hpe pyi hkrum chye ai. Yehowa hpe anhte a lunghkrung, shingbyi  shara hku nna mu mada yang, myit daw ai baw, Karai hpe n nawku mat ai baw byin sana n re. (Shk 62:6, 7; 1 Petru 5:10 hpe hti u.) Yehowa kaw nna yupmang lu ai shaloi Yosep gaw asak 17 daram sha naw re ai hpe myit dum u. Yehowa gaw asak kaji ai ni hpe kamhpa ai lam dan dawng ai. Ya aten hta mung, ramma law law gaw Yosep zawn Yehowa hpe kamhpa ai. Nkau mi gaw, Karai Kasang hpe sadi dung mayu ai majaw, n tara ai hku htawng jahkrat hkrum ai.​—Shk 110:3.

8. Naomi hte Ruhta hpa byin wa ai kun?

⁸ Yuda mung hta hku hku wa ai majaw, Naomi a dinghku gaw Moba mung hta maigan masha hku nna sa shingbyi ai. Dai hta madu wa Elimelek si mat nna, kasha yan lahkawng hte ngam da ai. Hpang e kasha lahkawng gaw, Moba num Ruhta yan Orpa hpe hkungran la ai. 10 ning daram na ai hpang, kasha yan mung ma n lu ai sha si mat ai. (Rut 1:1-5) Dai gaida jan 3 gaw grai yawn nga na re. Ruhta yan Orpa gaw dinghku bai de mai ai. Asak kaba ai Naomi hpe kadai yu na. Naomi gaw grai myit daw ai majaw ndai hku tsun ai: “Ngai e, Naomi, hkum ngu ma ni; Mara she ngu mi; N-gun Chyalai rawng ai wa gaw, nachying hka ai hku ngai hpe shatai ni ai.” Gawng run nga ai Naomi gaw Betlehem de bai wa ai. Ruhta gaw shi hte arau hkan nang ai.​—Rut 1:7, 18-20.

9. Ruhta 1:16, 17, 22 hku nga yang Naomi hpe Ruhta gara hku karum ya ai kun?

⁹ Naomi hpe hpa gaw karum ya wa ai kun? Ngang kang ai tsawra myit re. Ga shadawn, Ruhta gaw Naomi hte arau nga ai hku nna, ngang kang ai tsawra myit madun ai. (Ruhta 1:16, 17, 22 hpe hti u.) Betlehem hta, Ruhta gaw muyaw mam nlim gut nna, Naomi hpe bau ai. Bungli shakut ai majaw, amying kaja lu la ai.​—Rut 3:11; 4:15.

10. Naomi hte Ruhta zawn re ai matsan mayan ni hpe Yehowa tsawra myit gara hku madun ai kun?

¹⁰ Naomi yan Ruhta zawn ra kadawn nga ai ni hpe madi shadaw na matu, Yehowa gaw Israela ni hpe matsan dum myit lawm ai tara jaw da ai. Nsi naisi dan la ai shaloi, matsan mayan ni nlim gut lu hkra, hkau na njut nnaw na nsi naisi ni hpe ngam da na matu htet da ai. (Jaw 19:9, 10) Dai majaw, Naomi yan Ruhta gaw, lusha a matu n hkan hpyi ra sai. Shan gaw lusha hpe sari rawng ai hku lu la mai ai.

11-12. Bua gaw Naomi yan Ruhta hpe gara hku nna kabu gara lam jaw ai kun?

¹¹ Ruhta nlim sa gut ai hkauna madu gaw sahti Bua re. Ruhta gaw kamoi hpe sadi dung nna, tsawra myit madun ai lam ni hpe mu ai shaloi grai ra sharawng mat ai. Shanhte a dinghku a sali wunli hpe bai mari la nna, Ruhta hpe hkungran la ai. (Rut 4:9-13) Shan gaw ma Obed hpe lu wa ai. Hpang e, Obed gaw Hkawhkam Dawi a kaji byin wa ai.​—Rut 4:17.

¹² Naomi gaw ma Obed hpe pawn da nna, Yehowa hpe kabu gara let chyeju dum ai lam tsun dan nga ai hpe shingran yu u. Naomi yan Ruhta a matu kaja htum lam ni naw byin wa na re. Shan hkrung rawt wa ai shaloi, Obed gaw ga sadi tawn da ai Meshia re ai Yesu Hkristu a kaji kawoi re ai hpe chye lu na re.

13. Naomi yan Ruhta a labau kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

¹³ Sharin la lu ai lam. Manghkang ni hkrum ai shaloi, myit daw ai lam, gawng run ai lam ni pyi hkamsha chye ai. Lawt lu lam n nga ai ngu hkamsha chye ai. Dai aten ni hta, Karai Kasang hpe tsep kawp kamhpa nna, hpunau  nauna ni hte ni htep hkra nga ging ai. Yehowa gaw manghkang ni hpe galoi shagu gaw yeng seng kau ya na n re. Ga shadawn, Naomi a matu madu wa hte kasha yan hpe bai n jahkrung ya wa ai. Raitim, hpunau nauna ni a tsawra myit lawm ai lam ni hku nna mayak mahkak hpe hkam jan lu hkra karum ya na re.​—Gsh 17:17.

14. Lewi masha gaw hpa majaw grai myit daw wa ai kun?

¹⁴ Shakawn Kungdawn 73 hpe Lewi masha ka wa ai. Shi gaw Yehowa a nawku ai shara hta magam gun na ahkang lu da ai. Dai pyi kalang mi hta shi myit daw wa ai. Nhkru n kaja ai, gumrawng gumtawng re ai ni a ngamu ngamai ai prat hpe manawn wa ai. (Shk 73:2-9, 11-14) Shanhte a prat gaw lusu ai, ngamu ngamai ai, myit tsang lam n nga ai zawn rai nga ai. Dai hpe mu ai shaloi grai myit daw wa nna ndai hku tsun ai: “Gaja wa, ngai gaw nye a myit kaman sha shapra nga nna, Nye a lata hpe, mara n kap hkra, kashin kau we ai.” Shi a wenyi lam grai shoihpa nga taw ai.

15. Shakawn Kungdawn 73:16-19, 22-25 hku nga yang Lewi masha gaw myit daw ai lam hpe gara hku ninghkap wa ai kun?

¹⁵ Shakawn 73:16-19, 22-25 hpe hti u. Lewi masha gaw Karai Kasang a chyoi pra ai nta de shang ai. Yehowa hpe nawku ai masha ni hte arau nawku daw jau let, tinang a masa hpe akyu hpyi nna, jaw ai hku mu hkra san jep wa ai. Dai shaloi, shi a ningmu gaw hpaji n rawng ai, Yehowa kaw na tsan mat shangun ai shoihpa nga ai lam kaw du nga ai hpe chye mat ai. Nhkru ai masha ni gaw, “ma nem ai shara hta” nga taw ai majaw, “atsai awai hten mat” na hpe shi chye na wa ai. Shi gaw manawn ai myit ni, myit daw ai lam ni hpe ninghkap na matu masa lam ni hpe Yehowa zawn mu hkra shakut ra ai. Dai hku galaw ai majaw, simsa lam hte kabu gara lam bai lu la ai. “[Yehowa] hpe lu yang ngai mungkan ga hpe hpa n ra nngai” ngu nna lu tsun wa ai.

16. Lewi masha kaw nna hpa sharin la lu ai kun?

¹⁶ Sharin la lu ai lam. Kaja ai prat lu la ai zawn rai nga ai nhkru ai masha ni hpe manawn ai myit galoi mung n nga ging ai. Shanhte a ngwi pyaw lam gaw ntsa lam  sha rai nna, chyahkring chyahkra sha re. Shanhte hta htani htana asak myit mada lam n nga ai. (Hpj 8:12, 13) Shanhte hpe manawn na nga yang, myit daw wa chye nna wenyi lam mung htenza mat chye ai. Manawn ai myit nga wa yang, Lewi masha zawn galaw u. Tsawra myit lawm ai Karai a hpaji jaw ga ni hpe madat nna, Shi a myit ra ai hpe galaw nga ai ni hte kanawn mazum u. Yawng hta na Yehowa hpe grau tsawra yang, jet ai ngwi pyaw lam lu la na re. “Asak majing ngu ai asak” hpe lu la na lam kaw matut hkawm nga lu na re.​—1 Tm 6:19.

17. Gara lam ni a majaw Petru myit daw chye ai kun?

¹⁷ Kasa Petru gaw myit rawt ai wa re. Raitim, hpang she myit malai lu na lam ni hpe kalang lang tsun chye galaw chye ai. Ga shadawn, tinang gaw zingri hkrum nna si ra na lam kasa ni hpe Yesu tsun ai shaloi, Petru gaw “dai nang hta n byin u ga; dai gaw nang hpe galoi n hkra lu na rai” ngu nna mara shagun ai. (Mat 16:21-23) Petru hpe Yesu shading sharai ya ai. Yesu hpe rim na matu masha hpawng sa wa ai shaloi, n myit ai sha kalang ta hkinjawng agyi a mayam na ana hpe kahtam di kau ai. (Yhn 18:10, 11) Yesu kalang bai shading sharai ya ra ai. Dai sha n-ga, kaga kasa ni Yesu hpe kau da mat tim, galoi kau da na n re ngu shakawng shakat tsun ai. (Mat 26:33) Raitim, Petru gaw shadu da ai daram nden marai n nga wa ai. Masha hpe hkrit ai majaw, dai shana jang Yesu hpe 3 lang nyet kau ai. Grai myit daw ai majaw, “shinggan de pru nna ja ja hkrap nga ai.” (Mat 26:69-75) Yesu shi hpe mara raw ya na kun? ngu nna myit tsang na re.

18. Myit daw ai hpe ninghkap na matu Petru hpe Yesu gara hku karum ya ai kun?

¹⁸ Petru gaw myit daw ai lam hpe shingkang ka-up na ahkang n jaw ai. Ahtu kataw mat tim, bai rawt nna kaga kasa ni hte arau Yehowa hpe matut nawku ai. (Yhn 21:1-3; Kas 1:15, 16) Hpa gaw karum ya ai kun? Petru a makam masham n hten mat hkra Yesu  tau hkrau akyu hpyi da ya ai. Shi bai nhtang wa ai shaloi, hpunau nauna ni hpe n-gun jaw na matu, Yesu htet da ai. Yehowa gaw dai akyu hpyi ga hpe mahtai jaw ai. Hpang de, Yesu gaw Petru hpe hkum shadan dan ai. N-gun jaw mayu ai majaw re ai hpe asan sha chye lu ai. (Luk 22:32; 24:33, 34; 1 Ko 15:5) Shana tup nga hkwi nna, myit daw nga ai kasa ni hpe mung Yesu hkum shadan dan ai. Dai aten hta, shi hpe Petru tsawra ai ngu tsun na ahkang jaw ai. Petru hpe mara raw ya nna, bungli kahtap jaw wa ai.​—Yhn 21:15-17.

19. Mara galaw ai shaloi Yehowa mu ai zawn mu chye hkra Shakawn 103:13, 14 gaw gara hku karum ya ai kun?

¹⁹ Sharin la lu ai lam. Petru hpe Yesu kanawn mazum ai lam hta Yesu a tsawra myit hpe mu lu ai. Kawa hpe Yesu kasi la ai re. Dai majaw, anhte mara galaw ai shaloi, Yehowa galoi mung mara raw ya na n re ngu n myit ging ai. Satan gaw dai zawn myit shangun mayu ai. Tinang hkum tinang mung, tinang hpe hkra machyi hkra galaw ai ni hpe mung Yehowa mu ai zawn mu chye hkra shakut ga.​—Shakawn 103:13, 14 hpe hti u.

20. Hpang na sumhpa hta hpa lam hkaja lu na kun?

²⁰ “Yehowa gaw gawng run ai ni hte ani sha nga ai” lam Yosep, Naomi, Ruhta, Lewi masha hte Petru a kasi ningli ni gaw anhte hpe kam ai myit jaw ai. (Shk 34:18) Yakhkak ai lam ni, myit daw ai lam ni byin na matu kalang lang Yehowa ahkang jaw ai. Yehowa a karum shingtau lam hte manghkang ni hpe hkam jan lu nna, makam masham mung ngang kang wa ai. (1 Pe 1:6, 7) N hkum tsup ai majaw, yakhkak ai masa ni a majaw, myit daw nga ai sadi dung ai ni hpe Yehowa gara hku madi shadaw ai lam hpang na sumhpa hta grau chye lu na re.