1. Gara ahkaw ahkang hpe anhte lu da ai kun?

YEHOWA SAKSE byin lu ai gaw ahkaw hkang kaba re. Karai Kasang a mying hpe anhte hkam la lu ai. Hkaw tsun ai hte sharin achyin ai hta shang lawm ai hku nna, dai mying hte maren asak hkrung nga ai. N htum n wai asak lu la na matu “san da [myit madung hte shakut, NWT] ai ni” hpe kamsham ai ni byin wa hkra karum ya lu ai shaloi anhte kabu ga ai. (Kas 13:48) Sape ni hkaw tsun bungli kaw na awng dang let bai wa ai shaloi, “chyoi pra ai Wenyi hta kabu” wa ai Yesu zawn, anhte mung hkamsha ai.​—Luk 10:1, 17, 21.

2. Hkaw tsun bungli hpe ahkyak shatai ai lam gara hku madun mai ai kun?

² Hkaw tsun bungli hpe anhte grai ahkyak shatai ai. “Na a hkum hpe mung, na a sharin shaga ai lam hpe mung, a sadi nga u; . . . shing rai galaw n yang gaw, na a hkum hpe mung, nang hpe madat mara ai ni hpe mung, nang hkye hkrang la lu na ra ai” ngu Timohti hpe kasa Pawlu n-gun jaw ai. (1 Tm 4:16) Dai majaw, hkaw tsun bungli gaw asak hkye ai bungli re. Anhte gaw, Karai mungdan a mung masha ni re ai majaw, tinang a prat hkrun lam hpe sadi ma ai. Tinang galaw ai lam ni hku nna Yehowa hpe shagrau na matu, tinang tsun ai kabu gara shiga hte maren asak hkrung na matu shakut ai. (Hpl 1:27) Hkaw tsun bungli a matu atsawm hkyen lajang ai, kaga ni hpe n tsun shi yang, Yehowa hpang akyu hpyi ai hku nna, ‘tinang a sharin shaga ai lam hpe sadi’ ai.

3. Kabu gara shiga hpe masha ni gara hku bai htang chye ai kun? Ga shadawn jaw u.

³ Anhte yawng kaja htum shakut tim, tinang a lawk hta kabu gara shiga hpe myit n lawm ai ni hte hkrum chye ai. Aisalan hta 1929 kaw nna 1947 du hkra hkaw tsun wa ai Hpunau Jawk Linda a lam hpe yu yu ga. Laili laika ni hkying hku karan wa tim, tengman ai lam hpe marai langai pyi myit n lawm ma ai. “Tengman  ai lam hpe nkau mi ninghkap ai, law malawng gaw tsep kawp myit n lawm ma ai” ngu hpunau tsun ai. Gilat jawng yu sasana magam gun ni du wa ai hpang hta pyi, 9 ning daram na yang she, Aisalan masha nkau Yehowa hpang apnawng nna hkalup hkam wa ai. *

4. Kabu gara shiga hpe masha ni myit n lawm ai shaloi gara hku hkamsha chye ai kun?

⁴ Masha ni myit n lawm ai shaloi, anhte myit daw chye ai. Yuda masha law malawng gaw, Yesu hpe ga sadi tawn da ai Meshia hku nna n hkap la ai shaloi, “kraw lawang e yawn hkyen kaba” hkrum wa ai Pawlu zawn, anhte mung hkamsha chye ai. (Rom 9:1-3) Tinang a Chyum ga sharin a matu akyu hpyi ya ai, shakut na sharin ya ai raitim, n rawt jat wa ai majaw, sharin ai lam hpe hkring kau ra yang gaw gara hku kun? Shing nrai, hkalup hkam ai du hkra kadai hpe mung n karum ga ai nga yang gaw gara hku kun? Mara nga ai, tinang galaw ai lam hpe Yehowa shaman chyeju n jaw ai ngu sawn la ging ai kun? Ndai sumhpa hta, (1) hkaw tsun bungli awng dang ai hpe hpa hte shadawn ai kun? (2) Hpa hpe myit mada ging ai kun? ngu ai ga san lahkawng hpe bawngban na re.

5. Yehowa a bungli hta tinang myit mada ai hte maren kalang lang hpa majaw n byin wa ai kun?

⁵ Karai Kasang ra sharawng ai hte maren galaw ai wa gaw, “galaw ai yawng mayawng mung tai na ra ai” ngu Chyum Laika hta tsun da ai. (Shk 1:3) Yehowa a matu galaw ai lam yawng gaw, tinang ra sharawng ai hte maren byin wa na ngu tsun mayu ai n re. Tinang mung, kaga ni mung n hkum tsup ai majaw, masha a prat gaw “ru yak ai hte hpring nga ai.” (Yob 14:1) Dai sha n-ga, ninghkap ai ni mung hkaw tsun magam hkring mat hkra shakut nga ai. (1 Ko 16:9; 1 Ht 2:18) Rai yang, anhte a awng dang lam hpe Yehowa hpa hte shadawn ai kun? Mahtai hpe chye na matu Chyum Laika npawt tara nkau hpe bawngban yu ga.

6. Anhte a hkaw tsun bungli awng dang ai hpe Yehowa gara hku shadawn ai kun?

⁶ Anhte shakut shaja ai lam, hkam sharang ai lam hpe Yehowa yu nga ai. Masha ni gara hku mi bai htang tim, anhte a bungli hpe tsawra myit hte shakut shaja let galaw ai nga yang, awng dang ai ngu Yehowa mu mada ai. “Nanhte chyoi pra ai ni hpe galaw daw ma nit dai hta n-ga, galaw daw ding-yang rai nga let, Karai Kasang a mying nsang a matu magam bungli gunhpai nna tsaw ra ai myit madun ai lam hpe, malap kau ya na gaw, shi n ding n hpring nga ai, n rai” ngu Pawlu ka wa ai. (Heb 6:10) Kaja ai akyu ni n lu tim, tsawra myit hte shakut shaja ai hpe Yehowa n malap ai. Dai majaw, gara akyu mi lu tim, “nanhte gun hpai ai amu gaw dai Madu hta e kaman lila n rai nga ai” ngu ai Korinhtu hpung masha ni hpe Pawlu tsun wa ai ga ni hpe bai dum ging ai.​—1 Ko 15:58.

7. Hkaw tsun bungli hte seng nna kasa Pawlu a ga kaw na hpa chye lu ai kun?

 ⁷ Kasa Pawlu gaw, grai ningtawn ai sasana magam gun re. Mare law law hta nawku hpung nnan ni gawde lu ai. Raitim, Hkristu a magam gun hku nna atsam hpring ai lam tsun ai shaloi, marai kade hpe kamsham wa hkra karum ya lu ai ngu ai hpe ahkyak shatai n tsun wa ai. Shanhte hta na “amu bungli grau nna ngai galaw nngai” ngu nna sha tsun wa ai. (2 Ko 11:23) Dai majaw, Yehowa manu shadan ai gaw, shakut shaja ai lam hte hkamjan lu ai lam re ai hpe Pawlu zawn anhte dum ra ai.

8. Hkaw tsun bungli hte seng nna gara lam hpe dum ging ai kun?

⁸ Anhte a hkaw tsun bungli hpe Yehowa ra sharawng ai. Yesu gaw sape 70 hpe mungdan kabu gara shiga hkaw na matu dat dat ai. Magam gun ngut ai hpang shanhte “kabu gara ai myit hte” bai wa ma ai. Hpa majaw kabu ai kun? “Na a amying hte nat ni pyi anhte a ga madat ma ai” ngu shanhte tsun ai. Raitim, Yesu gaw, “nat ni nanhte a ga madat ma ai majaw, hkum kabu myit; nanhte a amying sumsing lamu hta ka da nga ai majaw she, kabu nga mu” ngu tsun nna shanhte a myit mang ai lam hpe shading sharai ya wa ai. (Luk 10:17-20) Hkaw tsun bungli hta dai zawn kaja ai akyu ni galoi shagu lu na n re ai hpe Yesu chye ai. Sape ni hkaw tsun ai kaw na marai kade gaw kamsham wa ai ngu ai hpe anhte n chye ai. Tinang galaw awng dang ai lam ni a majaw n re ai sha, tinang shakut shaja galaw ai hpe Yehowa ra sharawng ai ngu ai hpe chye ai majaw sha sape ni kabu ging ai.

9. Galati 6:7-9 hku nga yang, hkaw tsun bungli hta hkamjan na nga yang, hpa akyu lu na kun?

⁹ Hkaw tsun bungli hta hkamjan lu ai atsam nga yang she, htani htana asak lu na. Mungdan tengman lam hpe dang lu ai daram hkaw tsun nga ai gaw, “wenyi hta e gat hkai” nga ai re. Tinang a prat hta chyoi pra ai wenyi lam matsun ai hpe hkam la nga ai re. Marai langai ngai hpe hkalup hkam ai du hkra n lu karum ya tim, anhte asum n jaw ai (sh) “myit n yaw” ai nga yang aten du jang, htani htana asak lu na ngu Yehowa ga sadi jaw da ai.​—Galati 6:7-9 hpe hti u.

10. Anhte hkaw tsun ai hpe nkau mi madat nna, nkau mi n madat ai gaw hpa majaw kun?

¹⁰ Masha ni kabu gara shiga hpe hkap la na, n hkap la na ngu ai gaw, shanhte a myit jasat hta sha madung ai. Dai lam hpe nli gat ai ga shadawn hta Yesu sanglang dan wa ai. Nli gat ai wa gaw, lamu ga amyu myu hta nli gat tim, ga amyu mi kaw sha rawt jat galu kaba wa ai. (Luk 8:5-8) Ga amyu myu ngu ai gaw, “Karai Kasang a mungga” hpe myit masa hku hkan nna lam amyu myu hte bai htang ai ni hpe Yesu tsun mayu ai re. (Luk 8:11-15) Nli gat ai wa zawn, hkaw tsun bungli a akyu hpe n lu hkang ai. Dai gaw, madat ai ni a myit jasat hte sha seng ai. Anhte a lit gaw, mungdan shiga nli hpe matut gat nga na matu re. Kasa Pawlu tsun ai zawn, marai langai hpra gaw, tinang galaw ai akyu a majaw n re ai sha, “tinang a shakut sharang ai hte maren, langai hte langai gaw tinang a shabrai lu la na” re.​—1 Ko 3:8.

11. “Ding hpring ai tara hkaw dan” ai hta, Noa awng dang ai ngu hpa majaw lu tsun ai kun? (Makawp sumla hpe yu u.)

¹¹ Shawng nnan na Yehowa a sakse hkam ni hkaw tsun ai hpe masha ni n kam madat ma ai. Ga shadawn, Noa gaw shaning law law “ding hpring ai tara hkaw dan” wa ai. (2 Pe 2:5) Kaga ni madat na re ngu shi myit mada wa na re. Raitim, dai zawn byin na ngu Yehowa n tsun ai. De a malai, Noa hpe sanghpaw gap shangun ai aten hta, “nang hte na a shadang sha ni mung, na a madu jan hte na a nnam  ni mung, dai shanghpaw li hta nang hte rau shang na rai myit dai” ngu tsun ai. (Nin 6:18) Dai sha n-ga, tinang hkaw tsun ai hpe masha law law madat na n re ai hpe Karai Kasang gap shangun ai sanghpaw hkrang hpe yu nna Noa sadi hkrup na re. (Nin 6:15) Gaja wa mung, Noa hkaw tsun ai hpe langai mi mung n madat ai. (Nin 7:7) Noa n awng dang ai ngu Yehowa mu mada ai kun? N mu mada ai. Tinang tsun ai hte maren, sadi dung let galaw wa ai majaw, awng dang ai hkaw tsun masha hku nna Yehowa mu mada ai.​—Nin 6:22.

12. Myit n lawm ai ni, ninghkap ai ni a lapran myihtoi Yeremia gara hku kabu lu ai kun?

¹² Myihtoi Yeremia mung, myit n lawm ai ni, ninghkap ai ni hpe shaning 40 jan hkaw tsun wa ai. “Shatan nhkan hte jahpoi” hkrum ai majaw, myit htum nna lit hpe asum jaw kau na matu myit hkrup ai. (Yer 20:8, 9) Raitim, asum n jaw wa ai. N kaja ai ningmu hpe tawt lai na matu, hkaw tsun bungli hta matut pyaw na matu, Yeremia hpe hpa gaw karum ya wa ai kun? Ahkyak htum lam lahkawng hpe myit maju jung ai majaw re. Langai, tinang hkaw ai kabu gara shiga gaw, masha ni hpe htawm hpang ‘myit mada lam’ jaw ai. (Yer 29:11) Lahkawng, Yehowa na malai tsun na matu tinang hpe lata da ai. (Yer 15:16) Anhte mung, masha ni a matu myit mada lam jaw ai shiga hkaw tsun nga ai. Yehowa Sakse hku nna Karai a mying hpe hkam la da ai. Dai lam lahkawng hpe myit maju jung yang, masha ni gara hku mi bai htang tim kabu lu na re.

13. Marku 4:26-29 kaw lawm ai Yesu a ga shadawn kaw na hpa chye lu ai kun?

¹³ Wenyi lam rawt jat na matu aten ra ai. Dai lam hpe yup pyaw mat ai nli gat ai wa ngu ai Yesu a ga shadawn kaw mu lu ai. (Marku 4:26-29 hpe hti u.) Nli gat ngut ai hpang, nli ni angwi ngwi tu kaba wa ai. Alawan tu kaba wa na matu, nli gat ai wa hpa mung n lu galaw ai. Dai hte maren, sape shatai ai bungli mung, kalang lang aten na yang she akyu hpe mu lu ai. Hkauna galaw ai wa gaw, tinang ra sharawng ai hte maren, tu kaba wa hkra atik anang n lu galaw ai. Dai zawn sha, Chyum ga sharin hpe mung anhte byin mayu ai madang hte maren, wenyi lam hta rawt jat wa hkra atik anang n mai shadut ai. Tinang myit mada da ai daram rawt jat ai lam n nga ai shaloi myit hkum daw. Asum hkum jaw. Hkauna bungli zawn, sape shatai ai bungli mung myit galu ra ai.​—Yak 5:7, 8.

14. Hkaw tsun bungli hta kaja ai akyu lu na matu aten ra ai lam gara mahkrum madup gaw madun nga ai kun?

¹⁴ Shara nkau mi hta, shaning law law na tim, hkaw tsun magam hta kaja ai akyu n lu ai baw byin chye ai. Kanau kana majing re ai Galekdi hte Rubi Elen ni a mahkrum madup hpe yu yu ga. * 1959, Kaneda mungdan, Kwibet ginwang na mare langai mi hta, aten galu ningshawng hku nna lit ang ai. Kahtawlik nawku hpung a shingkang ka-up ai lam, makau grup yin na masha ni a shadut ai lam ni a majaw, mungdan shiga hpe masha ni n madat ma ai. “Lahkawng ning tup, lani mi hkying hkum 8 nta langai hpang langai hkaw tsun sa tim, kadai mung chyinghka n hpaw ya ai. Chyinghka makau de sa nna, nba grang hpe pyi sa pat kau ai. Raitim, anhte asum n jaw ai” ngu Galekdi tsun ai. Angwi ngwi hte masha ni a myit jasat galai shai wa nna, kabu gara shiga hpe madat wa ma ai. Ya nga yang, dai mare hta nawku hpung 3 nga nga sai.​—Esa 60:22.

15. Sape shatai ai bungli hte seng nna 1 Korinhtu 3:6, 7 hta hpa sharin ya ai kun?

¹⁵ Sape shatai ai bungli gaw jawm galaw ra ai bungli re. Marai langai ngai hkalup hkam ai du hkra, nawku hpung ting jawm karum ya ra ai.  (1 Korinhtu 3:6, 7 hpe hti u.) Hkaw tsun masha langai gaw, myit lawm ai wa hpe magazine (sh) garan laika langai jaw wa ai. Shi hpang de sa kawan na matu n rau ai majaw, kaga hkaw tsun masha langai hpe karum hpyi ai. Dai hkaw tsun masha gaw, Chyum ga sharin hpang lu wa ai. Kaga hpunau nauna ni hpe, sharin ai lamang de shaga sa ai. Shanhte gaw Chyum ga sharin hpe lam amyu myu hku nna n-gun jaw ai. Chyum ga sharin hte hkrum lu ai ni yawng gaw, tengman ai tara nli hpe jawm hka jaw ya nga ai re. Rai yang, Yesu tsun ai zawn, mam dan la ai aten hta, nli gat ai wa mung, dan la ai wa mung rau pyaw lu na re.​—Yhn 4:35-38.

16. Hkaw tsun bungli hta shadawn sharam sha shang lawm lu ai nga yang pyi, hpa majaw kabu gara lu ai kun?

¹⁶ Hkam kaja lam n nga ai majaw, n-gun nau n nga ai majaw, hkaw tsun bungli hte sape shatai ai bungli hta shadawn sharam sha shang lawm lu ai nga yang gaw gara hku kun? Tinang galaw lu ai daram hte sha kabu lu ai. Arung arai ni, nta masha ni hpe Amalek masha ni a lata kaw na bai hkye la wa ai Hkawhkam Dawi hte shi a masha ni a lam hpe myit yu ga. Marai 200 gaw, grai ba nna matut n gasat lu sai majaw, arung arai sin na matu ngam nga ai. Majan awng dang ai shaloi, lu la ai arai ni hpe yawng maren sha garan la na matu Dawi tsun ai. (1 Sa 30:21-25) Mungkan grup hkaw tsun magam hta mung dai zawn sha re. Masha nnan langai, asak lam hta hkawm hpang ai shaloi, dang lu ai daram karum ya wa ai ni yawng rau kabu lu ai.

17. Yehowa hpe hpa a matu chyeju dum ging ai kun?

¹⁷ Anhte a hkaw tsun bungli hpe tsawra myit hte mu mada ya ai majaw, Yehowa hpe grai chyeju dum ai. Tinang shakut ai akyu hpe anhte n hkang lu ai hpe shi chye ai. Dai pyi, anhte a shakut shaja ai lam hte myit jasat hpe chye nna kumhpa jaw na re. Dan la ai bungli hta tinang dang lu ai daram shang lawm ai hku nna matut kabu lu ai hpe mung sharin ya ai. (Yhn 14:12) Anhte asum n jaw ai nga yang, Karai ra sharawng ai lam lu na hpe kam mai ai.