1.  Galu Kaba Ai Babelon Hpe Ginhka Lu Ai Lam

2.  Meshia Gaw Galoi Aten Hta Paw Pru Wa Ai Kun?

3.  Tsi Tsi Ladat Ni Hta Sai Lawm Ai Lam

4.  Yan La Ni Garan Nga Ai Lam

5.  Poi Nhtoi Ni Hte Poi Lamang Ni A Lam

6.  Kap Bra Ana Hte Seng Ai Lam

7.  Hpaga Lam, Upadi Hte Seng Ai Lam

 1. Galu Kaba Ai Babelon Hpe Ginhka Lu Ai Lam

“Galu kaba ai Babelon” gaw shut shai ai nawku htung yawng hpe, malai tsun ai lam gara hku chye lu ai kun? (Shingran 17:5) Ndai lam ni hpe myit yu ga:

• Mungkan ting hpe shi shalau nga ai. Galu kaba ai Babelon gaw, “wunawng wuwa ni, masha mungdan ni” a ntsa dung nga ai ngu tsun da ai. Shi gaw, “mungkan hkaw­hkam ni hpe madu lu ai.”​—Shingran 17:​15, 18.

• Mung masa (sh) hpaga lam ni hta shi n-gun atsam n nga ai. Shi jahten hkrum ai shaloi, “ga ningtsa hkawhkam ni” hte “gun rai dut” ai ni lawt na re.​—Shingran 18:​9, 15.

• Masha ni hpe Karai Kasang hte tsan hkra shi galaw. Shi hpe shawa num ngu nna shaga ai. Hpa majaw nga yang, gumhpraw hte kaga ni a myi man lu na matu, asuya ni hte lam amyu myu hku nna matut mahkai ai majaw re. (Shing­ran 17:​1, 2) Masha amyu yawng hpe shi hkalem nga ai. Shi a majaw masha law law si ra ai. De a matu shi hta lit nga ai.​—Shingran 18:​23, 24.

Daw 13 No. 6 de

 2. Meshia gaw galoi paw pru wa ai kun?

Mashia du wa ai aten du hkra, nhtoi bat 69 na na ngu Chyum Laika hta tau hkrau tsun da ai.​—Daniela 9:25 hpe hti u.

• Nhtoi bat 69 gaw galoi aten hta hpang ai kun? B.C. 455 ning hta re. Dai shaning hta Munggyi Nehemia gaw mare hpe “bai de shagrin da na” matu Yerusalem de du wa ai.​—Daniela 9:25; Nehemia 2:​1, 5-8.

• Nhtoi bat 69 gaw kade daram na ai kun? Chyum Laika myihtoi ga nkau mi hta, lani mi hpe laning mi hku nna malai tsun ai. (Bu Hkawm 14:34; Ezekela 4:6) Dai majaw, bat shagu gaw, 7 ning hpe malai tsun ai. Ndai myihtoi ga hta, nhtoi bat 69 gaw shaning 483 re. (bat 69 x nhtoi 7 = 483).

• Nhtoi bat 69 gaw galoi htum ai kun? B.C. 455 kaw nna shaning 483 hpe hti na nga yang A.D. 29 de du ai. a Dai shaning hta Yesu hkalup hkam nna Meshia byin wa ai.​—Luka 3:​1, 2, 21, 22.

Daw 15 No. 5 de

 3. Tsi Tsi Ladat Ni Hta Sai Lawm Ai Lam

Machyi masha a sai hpe lang nna, shi hpe sha bai tsi tsi ya ai ladat ni nga ai. Dai zawn tsi tsi ya ai ladat nkau hpe Hkristan ni n hkap la ai. Ga shadawn, marai langai alu jaw da ai sai (sh) ga tsi lajang ai lam n galaw shi yang, tinang a sai hpe shaw nna zing da ai zawn re ai lam ni re.​—Tara Jahprang 15:23.

Raitim, tsi tsi ai ladat nkau mi hpe gaw hkap la mai ai. Dai lam ni hta, sai jep ai, sai hpe jak hta jasan ya nna sinde kashin ai (hemodialysis), sai bra shangun ai ladat (hemodilution), se ni hpe sai la ai ladat (cell salvage), salum-sinwawp jak (heart-lung bypass machine) hpe akyu jashawn ai lam ni lawm ai. Tsi tsi ai la­dat, tsi jep ai, ya aten tinang tsi tsi nga ai ladat ni hta tinang a sai hpe gara hku jailang na hte seng nna Hkristan langai hpra dawdan ra ai. Dai zawn tsi tsi ai ladat ni hte seng nna, sarawun langai hte langai gaw loi li shai chye ai. Dai majaw, ga tsi ai lam, tsi jep ai lam, tsi tsi ai lam ni garai n galaw shi yang, Hkristan langai hpra gaw, tinang a sai hpe gara hku lang na hpe atsawm chye hkra galaw da ra ai. Ndai ga san ni hpe myit yu u:

• Nye a sai nkau hpe shinggan de shaw da nna, sai lam hpe jak hte matut mahkai da ai raitim, sai lwi ai chyahkring mi hkring mat yang gaw gara hku kun? Dai zawn aten hta myit nsam gaw, tinang na sai naw re ai, ‘ga de n ru kau’ ra ai ngu hkamsha ai kun?​—Tara Jahprang 12:​23, 24.

• Tsi tsi nga ai laman nye a sai hpe jak hte matut mahkai nna shaw ai, san seng ya ai, dai hpang bai bang ya yang gaw gara hku kun? Chyum Laika hte shaman da ai myit nsam gaw hkraw ai kun? N hkraw ai kun?

Daw 39 No. 3 de

 4. Yan La Ni Garan Nga Ai Lam

Yan la ni garan nga ai hpe Chyum Laika gaw n-gun n jaw ai. Ga­ran nga na nga yang mung, lahkawng yan gaw dinghku bai n mai de ai ngu asan sha tsun da ai. (1 Korinhtu 7:​10, 11) Raitim, masa lam nkau a majaw Hkristan nkau gaw garan nga na matu myit ma ai.

• Dingsang n madi shadaw ai: Madu wa gaw, dinghku a matu arung arai ni n madi shadaw ya ai majaw, asak bau na matu pyi yak nga ai.​—1 Timohti 5:8.

• Ladu lai kayat zingri ai: Ladu lai kayat zingri ai majaw, ningrum ningtau gaw, hkamja lam hkra machyi ai hta n-ga, asak shoihpa pyi nga wa ai.​—Galati 5:​19-21.

• Nawku daw jau lam hta n shang lawm lu hkra tsep kawp pat shingdang ai: Yehowa hpe n nawku lu hkra, ningrum ningtau gaw pat shingdang ai.​—Kasa 5:29.

Daw 42 No. 3 de

 5. Poi Nhtoi Ni Hte Poi Lamang Ni A Lam

Hkristan ni gaw Yehowa n ra sharawng ai poi nhtoi ni hta n shang lawm ai. Poi nhtoi langai hpra hte seng nna gara hku hparan na hpe, Hkristan langai hpra gaw Chyum Laika hte shaman da ai myit nsam hta madung nna dawdan ra ai. Ga shadawn nkau mi hpe myit yu ga.

• Poi nhtoi nkau hta nang hpe shakram ai. “Chyeju kaba sai” ngu tsun mai ai. Hpa majaw poi nhtoi ni hta n shang lawm ai hte seng nna shi chye mayu yang, sanglang dan mai ai.

• Yehowa Sakse n re ai ningrum ningtau gaw, poi nhtoi ni hta lusha sha na matu shaga ai. Na a myit nsam gaw sa na matu hkraw tim, dai lusha poi hta shut shai ai nawku htung hte seng ai lam ni lawm wa yang gaw, shang lawm na n re ai hpe tsun dan da mai ai.

• Poi nhtoi ni laman bungli madu gaw kumhpa jaw ai. Ningdang kau ging ai kun? N ra ai. Poi nhtoi re ai majaw jaw ai kun? Shing nrai, bungli shakut ai majaw chyeju dum ai hku nna jaw ai kun?

• Poi nhtoi ni laman marai langai ngai gaw nang hpe kumhpa jaw ai. Kumhpa jaw ai wa gaw ndai hku tsun chye ai: “Ndai poi hpe nang n galaw ai hpe chye ai. Raitim, nang hpe ndai jaw mayu ai.” Shi gaw tsawra myit madun mayu ai majaw rai na re. Raitim, myit yu na lam ni nga ai. Shi gaw na a makam masham hpe chyam yu nga ai (sh) dai poi hta nang lawm wa hkra shakut nga ai rai kun? Dai lam ni hpe myit yu ngut ai hpang, kumhpa hpe hkap la na, n hkap la na gaw, na myit sha re. Dawdan lam yawng gaw, kaja ai myit nsam nga mayu ai majaw, Yehowa hpe sadi dung mayu ai majaw rai ging ai.​—Kasa 23:1.

Daw 44 No. 1 de

 6. Kap Bra Ana Hte Seng Ai Lam

Masha ni hpe anhte tsawra ai majaw, tinang kaw nga ai kap bra ana ni hpe kaga ni kaw n kap hkra grai sadi ga ai. Dai majaw, ti­nang hta kap bra ana nga ai, tinang hta kap wa na masa nga ai, kaga ni kaw mung kap wa na masa nga ai nga yang grai sadi ai. Chyum Laika hta ndai hku hkang da ai majaw re: “Na a htingbu wa hpe na a hkum hte maren nang tsaw ra lu na ndai.”​—Roma 13:​8-10.

Ndai ga hpe tatut gara hku hkan sa na kun? Kap bra ana nga ai wa gaw, ahpum ai, manam ai zawn re ai tsawra myit madun ai lam ni hpe n galaw ging ai. Masha nkau gaw, shanhte a nta masha ni hpe makawp maga mayu ai majaw, shanhte a nta de n saw shaga ai nga yang mung, myit n pyaw n byin ging ai. Hkalup garai n hkam shi yang, myitsu salang hpung a bawng jahkrup hpa-awn hpe masa lam ni tsun dan ging ai. Rai yang she, hkalup rau hkam na ni hpe makawp maga lu hkra lajang lu na re. N hkungran shi yang mung, kap bra ana nga ga ai wa gaw, sai jep ging ai. Dai lam ni galaw ai gaw, “tinang hte seng ai sha n rai, masha gale hte seng ai hpe mung, myit yu nga” ai hpe madun ai re.​—Hpilipi 2:4.

Daw 56 No. 2 de

 7. Hpaga Lam, Upadi Hte Seng Ai Lam

Gumhpraw, hpaga lam ni hte seng wa yang, ga sadi laika galaw da ai gaw manghkang law law hpe koi lu ai. Hkristan shada raitim pyi, dai hku galaw ging ai. (Yeremia 32:​9-12) Hkristan shada da raitim pyi, gumhpraw (sh) kaga lam ni a majaw myit n hkrum ai baw byin chye ai. Dai shaloi, simsa let, kadai n chye ai hku alawan hparan ging ai.

Raitim, masu hkalem ai (sh) sari jahpoi ai zawn re ai manghkang kaba ni hte seng nna gaw gara hku galaw ging ai kun? (Mahte 18:​15-17 hpe hti u.) Galaw ra na lam 3 hpe Yesu tsun dan da ai:

1. Shada da shawng hparan na matu shakut u.​—Daw kaji 15 hpe yu u.

2. Dai hku hparan tim n mai ai nga yang, nawku hpung na kunghpan ai marai langai, lahkawng hpe shaga sa nna hparan u.​—Daw kaji 16 hpe yu u.

3. Dai mung n lu hparan shi ai nga yang, myitsu salang ni hpe tsun dan ging ai.​—Daw kaji 17 hpe yu u.

Masa lam law malawng hta, hpunau ni hpe tara rung hta shawk shawn ai lam ni n galaw ai. Hpa majaw nga yang, Yehowa hte nawku hpung a amying hpe hkra machyi shangun ai majaw re. (1 Korinhtu 6:​1-8) Raitim, masa nkau hpe gaw tara upadi hte maren hparan ra ai. Hka mat sai lam rung aming lu na matu, ma bau na ahkang lu na matu, madi shadaw gumhpraw lu na matu, amahkam gumhpraw lu na matu, dewali hkam ai shaloi hka lu ra ai ni a jahpan shang na matu, si numhtet laika teng ai hpe madi madun lu na matu shawk ra ai lam ni hta re. Dai zawn lam ni a matu tara rung hta shawk shawn ai Hkristan langai gaw, Chyum Laika tara hte nhtan n shai ai sha, simsa let galaw mai ai.

Roi rip ai, ma hpe roi rip ai, adup abyen ai, lagu ai, masha sat ai zawn re ai tara tawt lai ai lam ni byin wa yang, Hkristan langai gaw, Chyum Laika tara hte nhtan n shai ai sha, asuya ni hpe shana ya mai ai.

Daw 56 No. 3 de