Ania ti Kuna ti Biblia Maipapan ken Daniel?
Sungbat ti Biblia
Ni Daniel ket nagpaiduma a Judio a propeta a nagbiag idi maikapito ken maikanem a siglo B.C.E. Inikkan isuna ti Dios iti abilidad a mangilawlawag kadagiti tagtagainep, inikkanna kadagiti sirmata maipapan kadagiti pasamak iti masanguanan, ken inwanwanna a mangisurat iti libro ti Biblia a naawagan iti naganna.—Daniel 1:17; 2:19.
Asino ni Daniel?
Dimmakkel ni Daniel iti pagarian ti Juda. Masakupan dayta ti siudad ti Jerusalem ken ti templo dagiti Judio. Idi 617 B.C.E., ti ari ti Babilonia, a ni Nabucodonosor, pinarmekna ti Jerusalem ket impanna idiay Babilonia dagiti “panguluen a lallaki ti daga.” (2 Ar-ari 24:15; Daniel 1:1) Karaman kadakuada ti nalabit tin-edyer pay la idi a ni Daniel.
Ni Daniel ken ti dadduma pay nga agtutubo (a pakairamanan da Sidrak, Mesak, ken Abednego) ket naipan iti palasio ti Babilonia tapno masanayda nga agserbi iti gobierno. Uray napilit ni Daniel ken ti tallo a gagayyemna a mangikompromiso kadagiti patpatienda, nagtalinaedda a matalek iti Diosda a ni Jehova. (Daniel 1:3-8) Kalpasan ti tallo a tawen a pannakasanayda, indayaw ida ni Ari Nabucodonosor gapu iti sirib ken abilidadda, nga imbagana a “maminsangapulo a nalalaingda ngem iti amin a salamangkero a papadi ken madyikero iti intero a pagturayanna.” Inapointaranna ni Daniel ken dagiti gagayyemna nga agserbi iti palasio ti ari.—Daniel 1:18-20.
Adu a dekada kalpasanna, idi nasuroken a 90 ti tawen ni Daniel, napaayaban iti palasio. Ti lalaki nga agnagan Belsazar, nga agturturay idi iti Babilonia, kiniddawna ken Daniel nga ilawlawagna ti misterioso a sursurat ti ima a nagparang iti diding. Iti panangiwanwan ti Dios, imbaga ni Daniel a ti Babilonia ket parmeken ti Imperio ti Medo-Persia. Naparmek ti Babilonia iti dayta met laeng a rabii.—Daniel 5:1, 13-31.
Idi agturturayen ti Medo-Persia, naapointaran ni Daniel kas nangato nga opisial ken kayat pay ni Ari Dario nga ipangato ti saadna. (Daniel 6:1-3) Nagtutulag dagiti umap-apal nga opisial a mangpapatay ken Daniel babaen ti pannakaipuruakna iti rukib dagiti leon, ngem insalakan isuna ni Jehova. (Daniel 6:4-23) Idi agpatinggan ti biag ni Daniel, nagparang kenkuana ti maysa nga anghel ket namindua nga impasiguradona nga isu ket “maipatpateg unay a tao.”—Daniel 10:11, 19.
Buyaem dagitoy a pasamak iti dua ti pasetna a naibatay-Biblia a drama a Daniel—Biag a Napnuan Pammati.