Gapu ta ni Jehova a Dios * ti Namarsua iti amin a bambanag ken mannakabalin-amin, ibaga ti adu a tattao a gapuanan ti Dios ti amin a mapaspasamak iti lubong, agraman ti kinadakes. Ngem usigem ti kuna ti Biblia maipapan iti pudno a Dios:

•  “Ni Jehova nalinteg iti amin a daldalanna.”—Salmo 145:17.

•  “Amin a daldalanna [ti Dios] kinahustisia. Maysa a Dios ti kinamatalek, a kenkuana awan ti di kinahustisia; isu nalinteg ken napalungdo.”—Deuteronomio 32:4.

•  “Ni Jehova nadungngo unay iti panagayat ken naasi.”—Santiago 5:11.

Saan a gapuanan ti Dios dagiti dakes a mapaspasamak. Ngem sugsoganna kadi ti dadduma nga agaramid iti dakes? “No adda iti sidong ti pannakasuot,” kuna ti Biblia, “awan koma ti agkuna: ‘Susuotennak ti Dios.’” Apay? Gapu “ta iti dakes a bambanag saan a mabalin a suoten ti Dios ket isu saanna met a suoten [wenno sugsogan] ti asinoman.” (Santiago 1:13) Saan a sugsogan ti Dios ti asinoman nga agbalin a dakes. Saanna met a gapuanan ti kinadakes wenno sugsogan ti asinoman nga agaramid iti dakes. Asino ngarud ti mapabasol no adda dakes a mapasamak?

Dakamaten ti Biblia ti maysa a rason nga agrigrigat dagiti tattao. “Ti tiempo ken ti di mapakpakadaan a pasamak mapagteng kadakuada amin.” (Eclesiastes 9:11) No adda aksidente wenno di ninamnama a pasamak, apektado man ti maysa wenno saan, kaaduanna nga agdepende dayta iti ayanna a lugar idi napasamak dayta. Dandani 2,000 a tawenen ti napalabas, dinakamat ni Jesu-Kristo ti didigra a nakatayan ti 18 a tattao a natupakan iti torre. (Lucas 13:1-5) Natayda saan a gapu iti wagas ti panagbiagda, no di ket naiparna nga addada iti batog ti torre idi narba dayta. Idi Enero 2010, nagginggined iti napigsa iti Haiti. Kuna ti gobierno ti Haiti a natay ti nasurok a 300,000. Natay dagita aniaman ti kasasaadda. Mabalin met nga agsakit ti asinoman iti aniaman nga oras.

Mabalin a maisaludsod ti dadduma: ‘Saan kadi a malapdan ti Dios dagita a kalamidad? Saanna kadi a masalakniban dagiti naimbag a tattao?’ Tapno bumallaet ti Dios kadagita a kasasaad, masapul nga ammonan a mapasamak ti dakes sakbay a mapagteng dagita. Nupay kabaelan ti Dios nga ammuen a nasaksakbay ti mapasamak iti masanguanan, ti saludsod a kayattay nga usigen ket: Usaren latta kadin ti Dios ti pannakabalinna a mangammo a nasaksakbay kadagita?—Isaias 42:9.

Kuna ti Biblia: ‘Ti Dios adda iti langlangit; amin a nagragsakanna nga aramiden inaramidna.’ (Salmo 115:3) Aramiden laeng ni Jehova ti ammona a nasken a maaramid, saan nga amin a kabaelanna  nga aramiden. Kasta met, no maipapan iti ikeddengna nga ammuen. Kas pagarigan, idi nasaknapen ti kinadakes iti nagkauna a siudad ti Sodoma ken Gomorra, kinuna ti Dios ken Abraham: “Determinadoak unay nga umulog tapno makitak no naan-anay nga agtigtignayda sigun iti ikkis gapu iti dayta a dimteng kaniak, ket, no saan, maammuak.” (Genesis 18:20, 21) Iti dayta a gundaway, saan pay nga inammo ni Jehova ti kakaro ti kinadakes kadagita a siudad. Kasta met, pilien ngarud ni Jehova a saan nga ammuen a nasaksakbay ti amin a bambanag. (Genesis 22:12) Dina kaipapanan dayta nga adda kinaimperpekto wenno adda pagkapuyanna. Gapu ta “naan-anay ti aramidna,” balansien ti Dios no masapul nga ammuenna a nasaksakbay ti mapasamak iti masanguanan maitunos iti panggepna. Ngem dina pulos piliten ti asinoman a mangsurot iti maysa a dana. * (Deuteronomio 32:4) Ania ngarud ti konklusiontayo? Pilien ken ikeddeng ti Dios no kaanona nga usaren ti abilidadna a mangammo iti masanguanan.

Dagiti tattao ti sabali pay a makagapu no apay nga adda kinadakes. Paliiwem no kasano a dineskribir ti Biblia ti nakaigapuan ti dakes nga ar-aramid. “Tunggal maysa masuot babaen ti pananggargari ken panangsulbog ti bukodna a derrep. Kalpasanna ti derrep, inton nayinawen, mangipasngay iti basol; kalpasanna, ti basol, inton naibanagen, mangpatanor iti ipapatay.” (Santiago 1:14, 15) No agaramid dagiti tattao iti dakes gapu iti di umiso a tarigagayda, apitenda dagiti epekto ti inaramidda. (Roma 7:21-23) Kas ipakita ti pakasaritaan ti tao, nakaaramidda iti nakaam-ames a nakaigapuan iti nakaro a panagsagaba. Kasta met, dagiti managdakdakes impluensiaanda ti sabsabali nga agbalin a dakes, isu nga agtultuloy ti kinadakes.—Proverbio 1:10-16.

Rumbeng kadi a bumallaet ti Dios ken lapdanna dagiti tattao nga agaramid iti dakes? Usigem no kasano a naaramid ti tao. Kuna ti Biblia a pinarsua ti Dios ti tao iti ladawanna, kayatna a sawen, kaasping ti Dios. Kabaelan ngarud ti tao nga ipakita dagiti galad ti Dios. (Genesis 1:26) Naikkan ti tao iti wayawaya nga agpili ken mabalinna a pilien nga ayaten ken agmatalek iti Dios babaen ti panangaramidna iti umiso iti imatangna. (Deuteronomio 30:19, 20) No piliten ti Dios dagiti tattao a sumurot iti maysa a dana, saan kadi a pagbalinenna nga awan mamaayna ti wayawayada nga agpili? Ngamin agbalinda a kas kadagiti robot nga aramidenda laeng ti naiprograma! Kasta met, no maipapan iti gasat wenno Kismet nga ikeddengda ti aramidentayo ken amin a mapasamak kadatayo. Makaparagsak ta inikkannatayo ti Dios iti wayawaya nga agpili iti kayattayo a pagbalinan! Ngem dina  kayat a sawen nga agnanayonen a mangparigat iti sangatauan ti dakes nga epekto ti basol ken di umiso a panagpili ti tao.

No damagem iti maysa a Hindu wenno Budista ti saludsod a mabasa iti akkub daytoy a magasin, mabalin a kunana: “Mapasamak ti dakes kadagiti naimbag a tattao gapu iti linteg ti Karma. Apitenda ti bunga ti inaramidda iti napalabas a panagbiagda.” *

No maipapan iti sursuro a Karma, makatulong no ammotayo ti ibaga ti Biblia maipapan kadagiti natay. Iti hardin ti Eden a nangrugian ti tao, kinuna ti Dios iti umuna a lalaki a ni Adan: “Iti tunggal kayo iti minuyongan mabalinmo ti agpennek a mangan. Ngem no maipapan iti kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes dika mangan manipud iti dayta, ta iti aldaw a manganka manipud iti dayta mataykanto a di bumurong.” (Genesis 2:16, 17) No saan a nagbasol ni Adan gapu iti panagsukirna iti Dios, nagbiag koma nga agnanayon. Natayda kas dusa iti panagsukirda iti bilin ti Dios. Kalpasanna, idi naipasngay dagiti annak, “ti ipapatay nagsaknap iti amin a tattao.” (Roma 5:12) Ngarud, maikunatayo a ti “isupapak ti basol isu ti ipapatay.” (Roma 6:23) Ngem ibaga met ti Biblia: “Ti natayen naluk-atanen iti basolna.” (Roma 6:7) Iti sabali a pannao, no matay ti maysa nabayadannan ti aniaman a basolna.

Adu ti mangibaga nga agrigrigat dagiti tattao gapu iti Karma. Gagangayen nga akseptarenda nga agrigrigatda gapu iti dayta. Ngem ipakita daytoy a kapanunotan nga agtultuloy latta ti kinadakes. Patienda a ti kakaisuna a pakabang-aran ti indibidual ket mawayawayaan manipud iti pannakayanak manen babaen ti kababalin nga anamongan ti kagimongan ken naisangsangayan a pannakaammo. Siempre, saan a kasta ti isursuro ti Biblia. *

Saan a ti tao ti kangrunaan a makagapu iti kinadakes. Ti sigud a matalek nga anghel ti Dios a nagbalin a Satanas a Diablo ket saan a nagtalinaed iti kinapudno ken inyegna ti basol iti lubong. (Juan 8:44) Insungsongna ti panagrebelde idiay hardin ti Eden. (Genesis 3:1-5) Isu ket inawagan ni Jesus kas “daydiay nadangkes” ken “ti agturay iti lubong.” (Mateo 6:13; Juan 14:30) Sursuroten ita ti kaaduan a tattao ti kayat ni Satanas ken sukirenda dagiti nasayaat a pagalagadan ni Jehova. (1 Juan 2:15, 16) “Ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes,” kuna ti 1 Juan 5:19. Adda pay dagiti espiritu a parsua a nagbalin a dakes ken nakikadua ken Satanas. Ipakita ti Biblia a ni Satanas ken dagiti demoniona ‘iyaw-awanda ti intero a mapagnaedan a daga’ a pakaigapuan ti panagrigattayo. (Apocalipsis 12:9, 12) Ni Satanas a Diablo ngarud ti kangrunaan a makimbasol iti kinadakes.

Nalawag, saan a ti Dios ti mapabasol kadagiti dakes a mapaspasamak kadagiti tattao; saan met nga Isu ti makinggapuanan iti panagrigatda. Iti sabali a bangir, inkarina a pukawenna ti kinadakes kas ipakita ti sumaruno nga artikulo.