NAGUUMMONG da Noe ken ti pamiliana bayat ti napigsa a bayakabak. Iladawam ti kasasaadda, makita ti anniniwanda babaen ti agkurkuridemdem a lawag ti lampara. Agpalpaliiwda bayat a bumayakabak ti tudo iti atep ken agayus iti sikigan ti daong, isu nga awanen ti aridenggan.

Napalalo la ketdi ti panagyaman ni Noe bayat a kitkitaenna ti rupa dagiti ipatpategna a pamilia, ti matalek nga asawana, ken ti tallo a natulnog nga annakna agraman dagiti assawada. Iti dayta a karirigatan a tiempo, naliwliwa la ketdi ni Noe ta kaduana dagiti ipatpategna ken natalgedda amin. Nupay awan ti aridenggan, sigurado nga indauluanna ti pamilia a nagkararag iti napigsa tapno mangngegda.

Nabileg ti pammati ni Noe. Dayta ti makagapu a ni Jehova a Diosna sinalaknibanna ida a sangapamiliaan. (Hebreo 11:7) Kayat kadi a sawen a saandan a kasapulan ti pammati idi nangrugin nga agtudo? Saan, kasapulanda unay dayta kadagiti mapasungad nga aldaw. Kasta met, kasapulantayo ti pammati kadagitoy nariribuk a panawen. Kitaentayo no ania ti masursurotayo iti pammati ni Noe.

Iti ruar ti daong, nagtultuloy ti tudo iti “uppat a pulo nga aldaw ken uppat a pulo a rabii.” (Genesis 7:4, 11, 12) Kas resultana, nagtultuloy nga immadalem ti danum. Gapuna, nakita ni Noe a kabaelan ni Jehova a Diosna a salakniban dagiti nalinteg ken dusaen dagiti managdakdakes.

Ti Layus ti nangipatingga iti panagrebelde a rinugian dagiti anghel. Gapu iti kinamanagimbubukodan ni Satanas, pinanawan ti adu nga anghel ti ‘umiso a lugar a pagnaedanda’ idiay langit tapno makidennada kadagiti babbai ket naaddaanda kadagiti mestiso nga annak a naawagan iti Nefilim. (Judas 6; Genesis 6:4) Naragsakan la ketdi ni Satanas gapu ta kimmaro ti kinadakes dagiti tattao, ti kasayaatan a parsua ni Jehova ditoy daga.

Nupay kasta, bayat nga umad-adalem ti danum, napilitan dagiti rebelde nga anghel a panawan ti nainlasagan a bagida ken agsublida idiay langit, ngem saandan a makapagbalin kas tao. Pinanawanda dagiti assawa ken annakda a matay iti layus, agraman ti kagimongan dagiti tattao.

Sipud idi kaaldawan ni Enoc, dandani pito a siglo a nasaksakbay, pinakdaaranen ni Jehova dagiti tattao a dadaelenna dagiti managdakdakes. (Genesis 5:24; Judas 14, 15) Sipud idin, kimmaro ti kinadakes ken kinaranggas dagiti tattao ken daddadaelenda ti daga. Ita, dimteng ti pannakadadaelda. Naragsakan kadi ni Noe ken ti pamiliana iti pannakadadael dagiti managdakdakes?

Saan, kasta met ti naasi a Dios. (Ezequiel 33:11) Inaramid ni Jehova ti amin tapno maispal ti adu a tao agingga a posible. Imbaonna ni Enoc a mangpakdaar, ken binilinna ni Noe a mangbangon iti daong. Makitkita dagiti tattao nga adu a tawenen nga agtrabtrabaho ni Noe ken ti pamiliana iti dayta a nagdakkel a proyekto. Binilin pay ni Jehova ni Noe nga agbalin a “manangaskasaba iti kinalinteg.” (2 Pedro 2:5) Kas ken Enoc a nagbiag sakbayna, pinakdaaranna dagiti tattao maipapan iti  umad-adani a panangukom iti lubong. Ania ti reaksionda? Kastoy ti kinuna ni Jesus a nakakita manipud langit iti napasamak kadagiti tattao idi panawen ni Noe: “Saanda a nangikankano agingga nga immay ti layus ket inyanudna amin ida.”—Mateo 24:39.

Panunotem no ania ti inaramid ni Noe ken ti pamiliana bayat ti 40 nga aldaw kalpasan nga inserra ni Jehova ti ruangan ti daong. Bayat ti agtultuloy a panagdissuor ti bayakabak iti daong iti adu nga aldaw, mabalin nga adu ti inaramid dagiti walo—nagtitinnulongda a mangaywan iti pagnaedanda, ken mangipaay iti kasapulan dagiti animal nga aywanda. Ngem dimteng ti kanito a naggunggon ken naggarawen ti daong! In-inut nga impangato ti umad-adalem a danum ti daong agingga a ‘timpaw iti ngatuen ti daga.’ (Genesis 7:17) Nakaskasdaaw la ketdi dayta a panangipakita iti bileg ti Dios a Mannakabalin-amin, ni Jehova!

Nagyaman la ketdi ni Noe ta natalgedda a sangapamiliaan ken gapu iti asi ni Jehova inusarna ida a mangpakdaar kadagiti tattao a nadadael iti ruar ti daong. Mabalin a kasla makapaupay ti adu a tawen a panagtrabahoda ta saan a nangipangag dagiti tattao! Panunotem, nalabit adda met kakabsat ken kakaanakanna a nagbiag sakbay ti Layus; ngem awan ti dimngeg kadakuada. (Genesis 5:30) Bayat a natalged ti walo a kararua iti uneg ti daong, sigurado a naliwliwada no mapanunotda ti panawen a binusbosda a mangpakdaar tapno maispal dagiti tattao.

Saan a nagbalbaliw ni Jehova sipud idi panawen ni Noe. (Malakias 3:6) Kinuna ni Jesu-Kristo adu ti nagpadaan ti panawentayo ken “idi kaaldawan ni Noe.” (Mateo 24:37) Ti panawen a pagbibiagantayo ita ket tiempo ti adu a rigat a dandanin agpatingga inton madadael ti dakes a sistema ti bambanag. Ipakpakaammo met ita ti ili ti Dios ti pakdaar kadagiti amin a dumngeg. Ipangagmo kadi dayta? No ammomon ti kinapudno maipapan iti makaispal a mensahe, makiramanka kadi a mangipakaammo iti dayta? Nangipakita ni Noe ken ti pamiliana iti ulidan kadatayo.

Bayat a mayan-anud ti daong kadagiti dadakkel a dalluyon, sigurado a mangngeg dagiti adda iti uneg ti panagranetret dagiti dadakkel a tabla. Madanagan ngata ni Noe kadagiti nagdadakkel a dalluyon amangan no madadael ti daong? Saan. Mabalin a dayta ti pakaseknan dagiti managduadua ita, ngem saan a nagduadua ni Noe. Kuna ti Biblia: ‘Babaen iti pammati nangibangon ni Noe iti daong.’ (Hebreo 11:7) Pammati iti ania? Nangaramid ni Jehova iti maysa a tulag, wenno pormal a tulagan, nga ispalenna ni Noe iti Layus ken amin a kakaduana. (Genesis 6:18, 19) Ipalubos kadi Daydiay namarsua iti uniberso, ti daga, ken amin a sibibiag a bambanag a madadael ti daong? Siempre, saan! Umiso laeng a nagtalek ni Noe ken Jehova a tungpalenna ti karina. Talaga a ni Noe ken ti pamiliana “sitatalged a nailasat iti danum.”—1 Pedro 3:20.

Kalpasan ti 40 nga aldaw ken 40 a rabii, simmardengen ti tudo. Iti agdama a kalendariotayo, napasamak dayta idi Disiembre 2370 B.C.E. Ngem saan pay a nalpas ti nakaam-amak a kapadasanda a sangapamiliaan iti uneg ti daong. Dayta a daong a napno kadagiti sibibiag a parsua ket tumtumpaw nga agmaymaysa iti taaw iti ngatuen dagiti tapaw ti bambantay. (Genesis 7:19, 20) Mailadawantayo ti panangorganisar ni Noe ken dagiti annakna a da Sem, Ham, ken Jafet kadagiti nadagsen a trabaho tapno agtultuloy a mataraonan, nadalus, ken nasalun-at dagiti animal. Siempre, ti Dios a nangpaamo kadagiti atap nga animal tapno maiserrekda iti daong, kabaelanna nga aramiden dayta bayat ti Layus. *

Nalawag nga inrekord amin ni Noe dagiti napateg a pasamak. Dakamaten ti rekordna no kaano a nangrugi ken nagsardeng ti tudo. Ibaga pay ti rekord a natinep ti daga iti uneg ti 150 nga aldaw. Kamaudiananna, mangrugin nga ages-es ti danum. Iti nakallalagip nga aldaw, in-inut a naisadsad ti daong iti “bambantay ti Ararat,” a masarakan iti agdama a Turkey. Napasamak dayta idi Abril 2369 B.C.E. Kalpasan ti 73 nga aldaw, iti Hunio, makitan ti tapaw dagiti bantay. Iti Septiembre, kalpasan ti tallo a bulan, inikkat ni Noe ti paset ti atep ti daong. Nupay nadagsen dayta a trabaho, nagimbaganda dayta gapu ta makastreken ti lawag ken presko nga angin iti uneg ti daong. Sakbayna, inammo ni Noe no natalgeden iti ruar ken mabalinen a pagnaedan. Isu a nangibulos iti wak ngem immay a nagsublisubli iti daong, nalabit gapu ta awan pagdissuanna. Kalpasanna, nangibulos iti kalapati a nagsublisubli kenkuana agingga a nakasarak iti pagaponanna.—Genesis 7:24–8:13.

Awan duadua nga impangpangruna ni Noe dagiti naespirituan a banag iti inaldaw nga aktibidadna. Mailadawantayo ti eksena a kanayon nga agkararagda a sangapamiliaan ken pagsasaritaanda ti panangsalaknib ti nailangitan nga Amada. Nagpannuray ni Noe ken Jehova iti amin a napateg a desisionna. Uray idi naammuanen ni Noe a “nagmagan” ti daga—kalpasan ti nasurok a makatawen a kaaddada iti uneg ti daong—saanna a basta linuktan ti ruangan ken indauluan ti iruruar iti daong. (Genesis 8:14) Inurayna ti bilin ni Jehova.

Adu ti masursuro ita dagiti ulo ti pamilia iti dayta a matalek a lalaki. Naurnos, nagaget, naanus, ken manangsalaknib kadagiti adda iti aywanna. Ngem kangrunaan ti amin, impangpangrunana ti pagayatan ni Jehova a Dios. No tuladentayo ti pammati ni Noe, mabendisionantayo ken dagiti ipatpategtayo.

Kamaudiananna, binilinen ni Jehova. “Rummuarka iti daong,” kinunana ken Noe, “sika ken ti asawam ken ti annakmo ken ti assawa ti annakmo a maikuyog kenka.” Nagtulnogda a sangapamiliaan, ket rimmuarda agraman dagiti animal. Kasano? Nagiinnunada kadi? Saan! Kuna ti salaysay a “sigun iti pampamiliada rimmuarda iti daong.” (Genesis 8:15-19) Idi nakaruardan, malang-abdan ti presko nga angin iti tapaw ti bantay ken matannawaganda dagiti bambantay manipud Ararat. Nakita ni Noe ken ti pamiliana ti nadalusen a daga. Awanen dagiti Nefilim, ti kinaranggas, dagiti rebelde nga anghel, ken ti dakes a kagimongan! * Addan gundaway ti tao a mangabaruanan.

 Ammo ni Noe ti aramidenna. Rinugianna ti agdayaw. Nangaramid iti altar ken nangala kadagiti inserrekna iti daong a “sagpipito” nga animal nga imbilang ti Dios a nadalus sa indatagna ken Jehova kas daton a mapuoran. (Genesis 7:2; 8:20) Naragsaken kadi ni Jehova iti dayta a panagdayaw?

Nagsayaat ti kuna ti Biblia: “Nangrugi a masay-up ni Jehova ti makabang-ar a sayamusom.” Ti saem a narikna ni Jehova idi a dagiti tattao pinunnoda iti kinaranggas ti lubong ket nasuktan iti makapabang-ar ken makaay-ayo a rikna idi makitana ditoy daga ti maysa a pamilia a matalek nga agdaydayaw ken determinado a mangaramid iti pagayatanna. Saan a namnamaen ni Jehova a saandan nga agbasol. Kuna dayta met laeng a teksto: “Ti pagannayasan ti puso ti tao dakes manipud pay kinaagtutubona.” (Genesis 8:21) Usigem no kasano nga impakita ni Jehova ti panagan-anus ken kinamanangngaasina iti sangatauan.

Inikkaten ti Dios ti lunod iti daga. No subliantayo ti tiempo idi nagrebelde da Adan ken Eva, ti Dios inlunodna ti daga, isu a narigat a talonen. Ni Lamec nga ama ni Noe, pinanagananna ti anakna iti Noe a nalabit kaipapananna “Inana,” wenno “Liwliwa.” Impakpakaunana a ti anakna ti mangyeg iti inana iti sangatauan ken mangikkat iti lunod. Naragsakan la ketdi ni Noe idi nabigbigna a natungpal dayta a padto ken nalakan a talonen ti daga. Di ngarud pakasdaawan a rinugian ni Noe a talonen ti daga!—Genesis 3:17, 18; 5:28, 29; 9:20.

Kasta met, nangted ni Jehova kadagiti annak ni Noe iti nalawag ken simple a bilin a mangiwanwan kadakuada, agraman ti saan a panangpapatay ken ti di umiso a panagusar ti dara. Nangipasdek met ti Dios iti tulag kadagiti tattao nga inkarina a saannan a dadaelen ti daga babaen iti layus. Kas pagilasinan a tungpalenna ti karina, damo nga impakita ni Jehova ti nagpintas a bullalayaw. Agingga ita, no makakitatayo iti bullalayaw malagiptayo ti naayat a kari ni Jehova.—Genesis 9:1-17.

No saan a pudno ti pakasaritaan ni Noe, mabalin a nagpatinggan ti estoria iti dayta a bullalayaw. Ngem pudno a nagbiag ni Noe ken narigat ti panagbiagna. Napaut pay idi ti biag ti tao, isu a masapul nga ibturan daytoy a matalek a lalaki ti 350 pay a tawen ken kadagita a tiempo adu a rigat ti napasaranna. Naminsan, nakaaramid iti biddut idi nabartek, ngem kimmaro dayta idi nakaaramid iti nadagsen a basol ti apokona a ni Canaan. Dayta a basol ti nakaigapuan ti dakes nga epekto iti pamilia ni Canaan. Iti kapaut ti panagbiag ni Noe, nakitana pay ti basol a naaramidan dagiti kaputotanna kas iti idolatria ken kinaranggas idi panawen ni Nimrod. Iti sabali a bangir, nakita ni Noe ti nasayaat nga ulidan ti nabileg a pammati ti anakna a ni Sem para iti pamiliana.—Genesis 9:21-28; 10:8-11; 11:1-11.

Kas ken Noe, masapul nga agtalinaedtayo a matalek uray adu ti problema. Uray no ti dadduma saan nga agdayaw wenno sumardengda nga agserbi iti pudno a Dios, masapul nga agtalinaedtayo a matalek kas ken Noe. Nagpateg ken Jehova ti kasta a panagibtur. Kas kinuna ni Jesu-Kristo, “ti nakapagibtur agingga iti panungpalan isunto ti maisalakan.”—Mateo 24:13.