IDI ubing pay ni Antoine Skalecki, adda kabalio a kanayon a kaduana. Agkaduada a lumasat iti nasipnget nga usok (tunnel) a nakaawit iti karbon nga agturong iti pagminasan a 500 a metro ti kaunegna iti daga. Nadangran ti tatang ni Antoine idi nagreggaay ti maysa a pagminasan, isu a napilitan ti pamiliana a mangibaon kenkuana nga agtrabaho iti pagminasan iti siam nga oras kada aldaw. Naminsan, dandani met natay ni Antoine idi nagreggaay ti maysa a pagminasan.

Maysa ni Antoine kadagiti ubbing a nayanak iti France bayat ti dekada 1920 ken 1930, ngem taga-Poland dagiti nagannakna. Apay nga immakar dagiti taga-Poland iti France? Idi nawayawayaan ti Poland kalpasan ti Gubat Sangalubongan I, nagbalin a problemada ti kinaadu ti tao. Ngem iti France, nasurok a maysa a milion ti natay iti gubat ken agkasapulanda unay kadagiti agtrabaho iti pagminasan iti karbon. Gapuna, idi Septiembre 1919, nagaramid ti gobierno ti France ken Poland iti katulagan maipapan iti iyaakar iti pagilian. Idi 1931, addan 507,800 a taga-Poland nga adda iti France. Adu a Polish ti nagnaed kadagiti lugar a pagminasan iti amianan.

Intugot dagiti nagaget a taga-Poland ti bukodda a kultura, a pakairamanan ti panagbalinda a relihioso. Malagip ni Antoine nga agtawen itan iti 90: “No isarsarita ti lolok a ni Joseph ti Nasantuan a Kasuratan, makitam a dakkel ti panagraemna iti dayta a kas iti insuro ni tatangna.” Kada Domingo, isuot dagiti agminminas a pamilia a Polish ti kapintasan a kawesda no mapanda iti simbaan, kas ti kaugalianda iti lugarda. Ngem kinagura dayta dagiti saan a relihioso a Pranses.

Damo a naam-ammo ti adu a Polish dagiti Estudiante ti Biblia iti Nord-Pas-de Calais. Sireregtan a mangaskasabada iti dayta a lugar manipud pay 1904. Idi 1915, nangrugi a mayimprenta iti kada bulan ti The Watch Tower iti lengguahe a Polish ket idi 1925, magun-odanen ti The Golden Age (Awake! itan) iti dayta a lengguahe. Adu a pamilia ti immawat iti naibatay-Biblia a linaon dagitoy a magasin, kasta met ti libro a The Harp of God iti lengguahe a Polish.

Naam-ammo ti pamilia ni Antoine dagiti Estudiante ti Biblia babaen iti angkelna a damo a nakigimong idi 1924. Iti dayta met la a tawen, inangay  dagiti Estudiante ti Biblia ti umuna nga asambleada iti Bruay-en-Artois iti lengguahe a Polish. Awan pay makabulan kalpasanna, nagpalawag iti dayta met la nga ili ti pannakabagi ti sangalubongan a hedkuarter a ni Joseph F. Rutherford. Adda 2,000 a dimngeg. Gapu ta nakita ni Brother Rutherford a kaaduan kadagiti timmabuno ket Polish, kinunana: “Inyegnakayo ni Jehova ditoy France tapno maammuanyo ti kinapudno. Ita, masapul a dakayo ken dagiti annakyo ti tumulong kadagiti Pranses! Adu pay ti masapul a kasabaan, ket mangipaay ni Jehova kadagiti agibumbunannag a mangaramid iti dayta a trabaho.”

Ket kasta ti inaramid ni Jehova a Dios! Sireregta a nangasaba dagitoy a Polish a kakabsat a kas iti kinagagetda iti pagminasan! Kinapudnona, dadduma ti nagsubli iti Poland tapno iranudda ti nasursuroda a kinapudno. Karaman kadagiti pimmanaw iti France da Teofil Piaskowski, Szczepan Kosiak, ken Jan Zabuda tapno isaknapda ti naimbag a damag iti nalawa a paset ti Poland.

Ngem adu ti nagtalinaed iti France ket intultuloyda ti naregta a panangasabada a kadua dagiti kakabsat a Pranses. Iti asamblea idi 1926 iti Sin-le-Noble, adda 1,000 a timmabuno iti sesion a Polish, 300 met ti timmabuno iti French. Kuna ti 1929 Yearbook: “Iti daytoy a tawen, 332 a Polish ti nangisimbolo iti dedikasionda babaen iti bautismo.” Sakbay ti Gubat Sangalubongan II, 32 iti 84 a kongregasion iti France ti agus-usar iti lengguahe a Polish.

Idi 1947, adu a Saksi ni Jehova ti nangawat iti awis ti gobiernoda nga agsubli iti Poland. Ngem uray idi awandan, ti bunga ti panangasabada ken dagiti kakabsatda a Pranses ket makita iti 10 a porsiento nga iyaadu ti agibumbunannag iti Pagarian iti dayta a tawen. Napasarunuan pay dayta iti 20, 23, ken ti 40 a porsiento nga iyaadu manipud 1948 agingga iti 1950! Tapno masanay dagitoy a baro nga agibumbunannag, nangdutok ti sanga nga opisina iti France kadagiti umuna a manangaywan iti sirkito idi 1948. Iti lima a napili, uppat ti Polish, ket maysa kadakuada ni Antoine Skalecki.

Adu kadagiti Saksi ni Jehova iti France ti mangus-usar pay laeng iti apeliedo dagiti nagannakda a nagaget a nagtrabaho kadagiti pagminasan ken iti ministerio. Ita, maam-ammuan met ti adu nga umak-akar iti France ti kinapudno. Agsubli man dagiti manangaskasaba iti pagilianda wenno agnaeddan iti immakaranda a pagilian, sireregta a tultuladenda dagiti manangiwaragawag iti Pagarian a kas iti inaramid idi dagiti kakabsat a Polish.—Manipud iti archives-tayo iti France.