Agmataengankayo ta “ti Dakkel nga Aldaw ni Jehova Asidegen”

“Agreggettayo koma a rumang-ay iti kinanataengan.”​—Heb. 6:1.

1, 2. Kasano a dagiti Kristiano idiay Jerusalem ken Judea idi umuna a siglo naaddaanda iti gundaway a ‘makapagkamang iti bambantay’?

IDI adda ni Jesus ditoy daga, immasideg dagiti adalanna ket nagimtuodda kenkuana: “Anianto ti pagilasinan ti kaaddam ken ti panungpalan ti sistema ti bambanag?” Napasamak idi umuna a siglo ti damo a kaitungpalan dayta a padto ni Jesus kas sungbatna iti saludsod dagiti adalanna. Dinakamat ni Jesus ti karkarna a pagilasinan a mangtanda nga umad-adanin ti panungpalan. Apaman a makitada dayta, “dagidiay adda idiay Judea rugianda koma ti agkamang iti bambantay.” (Mat. 24:1-3, 15-22) Mailasinto ngata dagiti adalan ni Jesus ti pagilasinan ket agtignayda a dagus maitunos kadagiti bilinna?

² Dandani tallo a dekada kalpasanna, idi 61 K.P., insurat ni apostol Pablo ti nadagsen ken mamagpanunot a mensahe kadagiti Hebreo a Kristiano nga agnanaed idiay Jerusalem ken iti aglawlawna. Saan nga ammo ni Pablo ken dagiti kapammatianna a kalpasan ti lima laengen a tawen, makitan ti pagilasinan ti panangrugi ti “dakkel a rigat.” (Mat. 24:21) Idi 66 K.P., indauluan ni Cestius Gallus ti buyot ti Roma a rimmaut iti Jerusalem. Ngem idi agballigi koman a mangaramid iti dayta, kellaat a nagsanud, isu a naaddaan dagiti agpegpeggad nga umili iti gundaway nga agkamang iti natalged a lugar.

3. Ania ti imbalakad ni Pablo kadagiti Hebreo a Kristiano, ken apay?

³ Masapul nga adda nauneg ken naespirituan a pannakaawat dagidiay a Kristiano tapno mailasinda dagiti paspasamak ket agkamangda kadagiti bambantay. Nupay kasta, dadduma ti nagbalin a ‘ngelngel iti panagdengngegda.’ Mayaspingda kadagiti ubbing a makasapul iti “gatas.” (Basaen ti Hebreo 5:11-13.) Uray ti dadduma nga adun a tawen a nagbiag maitunos iti kinapudno ipakpakitada nga ‘umad-adayodan iti sibibiag a Dios.’ (Heb. 3:12) ‘Nayugali’ ti dadduma ti agliway kadagiti Nakristianuan a gimong iti tiempo nga “umas-asidegen ti [makadidigra nga] aldaw.” (Heb. 10:24, 25) Naintiempuan nga imbalakad ni Pablo: “Ita ta binaybay-antayon ti pagdamdamuan a doktrina maipapan iti Kristo, agreggettayo koma a rumang-ay iti kinanataengan.”​—Heb. 6:1.

4. Apay a nasken nga agtalinaedtayo a naridam iti naespirituan, ket ania ti makatulong kadatayo a mangaramid iti dayta?

⁴ Agbibiagtayon iti tiempo ti maudi a kaitungpalan ti padto ni Jesus. Asidegen “ti dakkel nga aldaw ni Jehova”​—ti aldaw a mamagpatingga iti intero a sistema ni Satanas. (Sof. 1:14) Ita, masapul nga agtalinaedtayo a nasged ken naridam iti naespirituan. (1 Ped. 5:8) Talaga kadi a kasta ti ar-aramidentayo? Makatulong ti Nakristianuan a kinanataengan tapno agtalinaed a naipamaysa ti panunottayo iti panawen a pagbibiagantayo.

No Ania ti Nakristianuan a Kinanataengan

5, 6. (a) Ania ti ramanen ti naespirituan a kinanataengan? (b) Ania a dua a banag ti masapul pagreggetantayo nga aramiden tapno agmataengantayo?

⁵ Saan laeng a basta imparegta ni Pablo kadagiti Hebreo a Kristiano idi umuna a siglo a pagreggetanda ti agmataengan no di ket imbagana kadakuada no ania ti ramanen ti naespirituan a kinanataengan. (Basaen ti Hebreo 5:14.) Dagiti “nataengan” saanda a mapnek no “gatas” laeng  ti ipapaunegda. Manganda met iti “nakired a taraon.” No kasta, ammoda nga agpadpada dagiti “pamunganayan a banag” ken dagiti “nauneg a bambanag” maipapan iti kinapudno. (1 Cor. 2:10) Kanayonanna, masanay ti abilidadda a mangtarus babaen iti panangusar wenno panangyaplikar iti naammuanda, ket dayta ti tumulong kadakuada a mangilasin iti umiso ken di umiso. No agdesisionda, dayta a pannakasanay ti tumulong kadakuada a mangilasin no ania dagiti nairaman a Nainkasuratan a prinsipio ken no kasano nga iyaplikar dagita.

⁶ “Ti bambanag a nangngegtayo nasken nga ipaayantayo iti panangipangag nga ad-adda ngem iti gagangay, tapno saantayo a pulos mayayus,” insurat ni Pablo. (Heb. 2:1) Mabalin a ditay mapupuotan a mapasamak ti kasta a pannakayayus manipud iti pammati. Maliklikantayo dayta no “ad-adda ngem iti gagangay” ti panangipangagtayo kadagiti naespirituan a kinapudno a maad-adaltayo. No kasta, rumbeng a saludsoden ti tunggal maysa kadatayo: ‘Dagiti pay laeng kadi pamunganayan a bambanag ti us-usigek? Rutina laeng kadi ti panagadalko, a diak ipappapuso ti kinapudno? Ania ngata ti aramidek tapno talaga a rumang-ayak iti naespirituan?’ Tapno agmataengantayo, masapul a pagreggetantayo nga aramiden ti dua a banag. Masapul nga ammuentayo a naimbag ti linaon ti Sao ti Dios ken sursuruentayo ti agtulnog.

Ammuentayo a Naimbag ti Sao

7. Ania ti magunggonatayo no naun-uneg ti pannakaammotayo iti Sao ti Dios?

⁷ Insurat ni Pablo: “Tunggal maysa a makiraman iti gatas di makaam-ammo iti sao ti kinalinteg, ta isu maysa nga ubing.” (Heb. 5:13) Tapno agbalintayo a nataengan, masapul nga ammuentayo a naimbag ti linaon ti sao ti Dios ken ti mensahena kadatayo. Yantangay nailanad dayta a mensahe iti Biblia a Sao ti Dios, rumbeng a napasnek nga adalentayo ti Biblia ken dagiti publikasion nga impablaak ti “matalek ken masirib nga adipen.” (Mat. 24:45-47) No ammuentayo ti panagpampanunot ti Dios iti kasta a pamay-an, makatulong dayta kadatayo a mangsanay iti abilidadtayo a mangtarus. Usigentayo ti kapadasan ti maysa a Kristiano nga agnagan Orchid. * Kinunana: “Ti pammalagip maipapan ti regular a panagbasa iti Biblia ti addaan iti kabilgan nga epekto iti biagko. Nalpasko a binasa ti Biblia iti agarup dua a tawen, ngem nariknak a kasla dayta pay laeng ti damo a pannakaam-ammok iti Namarsua kaniak. Naammuak dagiti dalanna, dagiti pagayatan ken dina pagayatan, ti kabileg ti pannakabalinna, ken ti kauneg ti siribna. Nakatulong kaniak ti inaldaw a panagbasa iti Biblia tapno mapagballigiak dagiti karirigatan a tiempo ti biagko.”

8. Ania ti mabalin nga epekto ti Sao ti Dios kadatayo?

⁸ No regular a basaentayo ti Sao ti Dios, ‘adda nabileg’ nga epekto ti mensahena kadatayo. (Basaen ti Hebreo 4:12.) Ti kasta a panagbasa pasayaatenna ti makin-uneg a kinataotayo ken pagbalinennatayo nga ad-adda a makaay-ayo ken Jehova. Mabalinmo kadi ti mangyeskediul iti ad-adu a tiempo a mangbasa ken mangutob iti ibagbaga ti Biblia?

9, 10. Ania ti ramanen ti panangammo a naimbag iti linaon ti Sao ti Dios? Iyilustraryo.

⁹ Ti panangammo a naimbag iti linaon ti Biblia  saanna laeng a kaipapanan ti basta panagbalin a pamiliar iti ibagbagana. Dagiti di nataengan a Kristiano idi kaaldawan ni Pablo mabalin a pamiliarda met iti ibagbaga ti naipaltiing a Sao ti Dios. Nupay kasta, saanda nga inyaplikar dayta tapno makitada koma ti pagimbaganna. Saanda nga inammo ti mensahe ti Sao ti Dios babaen ti panagpaiwanwan iti dayta iti panangaramidda kadagiti nainsiriban a desision iti biagda.

¹⁰ Ti panangammotayo a naimbag iti Sao ti Dios kaipapananna nga ammuen ken iyaplikartayo ti ibagbagana. Ipakita ti kapadasan ti Kristiano a kabsat a babai nga agnagan Kyle no kasano a maaramidan dayta. Adda saan a nagkinnaawatan ni Kyle ken ti maysa a katrabahuanna. Ania ti inaramidna tapno marisut ti parikut? Inlawlawagna: “Nalagipko a dagus ti Roma 12:18, nga agkuna: ‘Agingga a makapagpannuray kadakayo, makikappiakayo iti amin a tattao.’ Isu a kiniddawko iti katrabahuak nga agsaritakami kalpasan ti trabaho.” Naballigi ti panagsaritada, ket inapresiar ti katrabahuan ni Kyle ti inaramidna. “Nasursurok nga awan a pulos ti pagdaksan ti panangyaplikar kadagiti prinsipio ti Biblia,” kinuna ni Kyle.

Sursuruen ti Agtulnog

11. Ania ti mangipakita a saan a kaskarina ti agtulnog iti sidong dagiti narikut a kasasaad?

¹¹ Mabalin a narigat nga iyaplikar ti nasursurotayo iti Biblia, nangruna no maipasangotayo kadagiti narikut a kasasaad. Kas pagarigan, kalpasan la unay ti panangispal ni Jehova kadagiti Israelita iti pannakaadipenda idiay Egipto, “nakiririda ken Moises,” ken intultuloyda a ‘sinubok ni Jehova.’ Apay? Gapu ta awan ti inumenda a danum. (Ex. 17:1-4) Awan pay dua a bulan kalpasan ti pannakitulagda iti Dios ken iyaanamongda nga aramidenda ti “amin a sasao a sinao ni Jehova,” linabsingda ti lintegna maipapan iti idolatria. (Ex. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Gapu kadi daytoy iti panagbutengda idi nabayag nga awan ni Moises bayat ti panangawatna kadagiti pammilin idiay Bantay Horeb? Impagarupda kadi a rumaut manen dagiti Amalekita ket awan ti gawayda no awan ni Moises, ta nagballigida idi intag-ay ni Moises ti imana? (Ex. 17:8-16) Posible a kasta, ngem aniaman ti rason, “nagkedked nga agtulnog” dagiti Israelita. (Ara. 7:39-41) Indagadag ni Pablo kadagiti Kristiano nga ‘aramidenda ti amin a kabaelanda’ tapno saanda a “matnag iti isu met laeng a pagannayasan ti kinasukir” nga impakita dagiti Israelita idi nagbutengda a sumrek iti Naikari a Daga.​—Heb. 4:3, 11.

12. Kasano a nasursuro ni Jesus ti agtulnog, ken ania ti nagunggonana?

¹² Tapno agmataengantayo, nasken nga ikagumaantayo ti agtulnog ken Jehova. Kas inyulidan ni Jesu-Kristo, masansan a dagiti banag a sagabaentayo ti pakasursuruantayo nga agtulnog. (Basaen ti Hebreo 5:8, 9.) Natulnog ni Jesus ken Amana sakbay pay nga immay ditoy daga. Nupay kasta, ti panangaramidna iti pagayatan ni Amana ditoy daga ramanenna ti pisikal ken mental a panagsagaba. Babaen iti panagtulnogna iti sidong dagiti narigat a kasasaad, ni Jesus “napagbalin a naan-anay” agpaay iti baro a saadna​—ti panagbalinna nga Ari ken Nangato a Padi, kas pinanggep ti Dios.

13. Ania ti mangipakita a nasursurotayon ti agtulnog?

¹³ Datayo met ngay? Determinadotayo kadi nga agtulnog ken Jehova uray no maipasangotayo kadagiti nadagsen a parikut? (Basaen ti 1 Pedro 1:6, 7.) Nabatad ti pammagbaga ti Dios maipapan iti moralidad, kinamapagpiaran, umiso a panangusar iti dila, personal a panagbasa iti Biblia, Nakristianuan a panaggigimong,  ken pannakiraman iti panangasaba. (Jos. 1:8; Mat. 28:19, 20; Efe. 4:25, 28, 29; 5:3-5; Heb. 10:24, 25) Natulnogtayo kadi kadagita a pammagbaga ni Jehova uray iti sidong dagiti narigat a kasasaad? Ti panagtulnogtayo ipasimudaagna a rimmang-aytayon iti kinanataengan.

Nakristianuan a Kinanataengan ​—Apay a Makagunggona?

14. Iyilustraryo no kasano nga agbalin a salaknib ti panangikagumaan nga agmataengan.

¹⁴ Iti lubong a ‘napukawen ti amin a moral a riknada,’ talaga a pakasalakniban ti maysa a Kristiano no nasanay a naimbag ti abilidadna a mangilasin iti naimbag ken dakes. (Efe. 4:19) Kas pagarigan, maysa a kabsat nga agnagan James, a kanayon nga agbasa ken mangipatpateg kadagiti publikasion a naibatay iti Biblia, inawatna ti maysa a trabaho a bin-ig a babbai ti katrabahuanna. “Nababa ti moral ti adu kadakuada,” kinuna ni James, “ngem adda maysa kadakuada nga agparang a nasayaat ti kababalinna ken interesado iti kinapudno a linaon ti Biblia. Nupay kasta, idi duduakami laeng nga agtartrabaho iti maysa a kuarto, rinugiannakon nga arakupen ken agkan. Impagarupko no agang-angaw ngem nagrigaten a pasardengen. Giddato a nalagipko ti kapadasan a naisalaysay iti Pagwanawanan maipapan iti maysa a kabsat a lalaki a naipasango iti umasping a sulisog. Inusar ti artikulo ti ulidan ni Jose idi sinulisog ti asawa ni Potifar. * Dagus nga inwadagko ti babai, ket timmaray a rimmuar.” (Gen. 39:7-12) Agyamyaman ni James ta saan a nakaaramid iti imoralidad ket nasalimetmetanna ti nadalus a konsiensiana.​—1 Tim. 1:5.

15. Kasano a ti panagmataengan pabilgenna ti piguratibo a pusotayo?

¹⁵ Makagunggona met ti kinanataengan ta pabilgenna ti piguratibo a pusotayo ken makatulong dayta tapno saantayo a ‘maallukoy iti nadumaduma ken karkarna a sursuro.’ (Basaen ti Hebreo 13:9.) No ikagumaantayo ti rumang-ay iti naespirituan, agtultuloy a naipamaysa ti panunottayo kadagiti “napatpateg a bambanag.” (Fil. 1:9, 10) Iti kasta, ad-adda a mariknatayo ti panagyaman iti Dios gapu iti amin a probisionna a pagimbagantayo. (Roma 3:24) Ti maysa a Kristiano a ‘nataengan iti pannakabalin ti pannakaawatna’ mapatanorna ti kasta a kinamanagyaman ken addaan iti nasinged a relasion ken Jehova.​—1 Cor. 14:20.

16. Ania ti nakatulong iti maysa a kabsat tapno mapatanorna ti ‘natibker a puso’?

¹⁶ Inamin ti maysa a kabsat a babai nga agnagan iti Louise a kalpasan ti panagbautisarna, ti panagparangna a makaay-ayo iti sabsabali ti kangrunaan a pakaseknanna. “Awan dakes nga ar-aramidek,” kinunana, “isuna laeng ta saan a nasged ti tarigagayko nga agserbi ken Jehova. Naamirisko a masapul nga agbalbaliwak tapno mariknak nga ipapaayko ti amin a kabaelak nga agserbi ken Jehova. Ti kangrunaan a panagbalbaliw nga aramidek ket ti panagbalinko a naimpusuan iti panagdayawko.” Babaen iti kasta a panangikagumaan, napatanor ni Louise ti ‘natibker a puso,’ ket kasapulanna unay dayta idi naipasango iti makapaleddaang a parikut iti salun-at.  (Sant. 5:8) Kinuna ni Louise, “Kasta unay ti panagibturko ngem simminged ti relasionko ken Jehova.”

Agtulnogkayo a Naimpusuan

17. Apay a nakapatpateg ti panagtulnog idi umuna a siglo?

¹⁷ Kadagiti Kristiano nga agnanaed idiay Jerusalem ken Judea idi umuna a siglo, makaispal-biag kadakuada ti ‘panagregget nga agmataengan,’ kas imbalakad ni Pablo. Dagiti nangipangag iti dayta addaanda iti nauneg a naespirituan a pannakaawat tapno mailasinda ti tanda nga inted ni Jesus ket ‘rugianda ti agkamang iti bambantay.’ Idi nakitada a ti Jerusalem ket linakuben ti buyot ti Roma wenno “ti makarimon a banag a mamaglangalang . . . a sitatakder iti maysa a nasantuan a disso,” ammoda a masapul nga agtalawdan. (Mat. 24:15, 16) Kas panangipangag dagiti Kristiano iti ballaag ni Jesus, pinanawanda ti siudad ti Jerusalem sakbay ti pannakadadaelna ket, sigun ken Eusebius a historiador maipapan iti relihion, nagkamangda iti siudad ti Pella a kabambantayan ti Gilead. Kas resultana, naliklikanda ti kakaruan a didigra iti pakasaritaan ti Jerusalem.

18, 19. (a) Apay a nakapatpateg ti panagtulnog iti kaaldawantayo? (b) Ania ti usigentayo iti sumaganad nga artikulo?

¹⁸ No natulnogtayo kas resulta ti panagreggettayo nga agmataengan, maispaltayto met inton maipasangotayo iti dakdakkel a kaitungpalan ti padto ni Jesus nga “addanto dakkel a rigat” a saan pay a napasamak. (Mat. 24:21) Agtulnogtayto kadi iti aniaman a naganat a panangiwanwan ti “matalek a mayordomo”? (Luc. 12:42) Anian a nagpateg a masursurotayo ti agtulnog a naimpusuan!​—Roma 6:17.

¹⁹ Tapno agmataengantayo, masapul a sanayentayo ti abilidadtayo a mangtarus. Maaramidtayo daytoy no ikagumaantayo a paunegen ti pannakaammotayo iti Sao ti Dios ken no sursuruentayo ti agtulnog. Dakkel a karit para kadagiti agtutubo ti agbalin a nataengan a Kristiano. Ilawlawag ti sumaganad nga artikulo no kasano a mapagballigian dagita a karit.

[Footnotes]

Ania ti Naadalyo?

• Ania ti naespirituan a kinanataengan, ken kasano a mapatanortayo dayta?

• Ania ti maitulong ti panangammo a naimbag iti Sao ti Dios iti panagreggettayo nga agmataengan?

• Kasano a masursurotayo ti agbalin a natulnog?

• Kadagiti ania a pamay-an a magunggonaantayo no agmataengantayo?

[Salsaludsod]

[Ladawan iti panid 10]

Nataengan ti panangtamingtayo kadagiti parikut no iyaplikartayo ti balakad ti Biblia

[Ladawan iti panid 12,13]

Naispal dagiti nagkauna a Kristiano gapu iti panagtulnogda iti balakad ni Jesus