1-2. Deskribirem ti situasion idi imbaga ni Jesus ti maudi a sasaona kas tao.

ALDAW idi ti Nisan 14, 33 C.E. Kalpasan a naakusaran ni Jesus iti ulbod a pammabasol ken nasentensiaan a nakabasol iti krimen a saanna nga inaramid. Napagkakatawaan, siuulpit a naparparigat, sa nailansa iti kayo a pagtutuokan. Simmalput dagiti lansa kadagiti ima ken sakana. Kada aganges, kada agsao, napalalo nga ut-ot ti marikriknana. Ngem masapul nga agsao​—ta napateg ti ibagana.

² Pagsasaritaantayo ti imbaga ni Jesus bayat a matmatay iti kayo a pagtutuokan ken dagiti masursurotayo iti dayta. Iti sabali a pannao, ‘dumngegtayo kenkuana.’​—Mat. 17:5.

3. Siasino dagiti mabalin a tuktukoyen ni Jesus idi imbagana: “Ama, pakawanem ida”?

³ Ania ti imbaga ni Jesus? Idi nailansa ni Jesus iti kayo, inkararagna: “Ama, pakawanem ida.” Siasino ti pakawanenna? Adda pamalatpatantayo iti simmaruno nga imbagana: “Saanda nga ammo ti ar-aramidenda.” (Luc. 23:33, 34) Mabalin a tuktukoyen ni Jesus dagiti Romano a soldado a nangilansa kadagiti ima ken sakana. Saanda nga ammo ti talaga a kinasiasinona. Mabalin a pampanunotenna met ti dadduma iti bunggoy a nangibaga nga isu ket mapapatay ngem namatida met la kenkuana idi agangay. (Ara. 2:36-38) Saan nga impalubos ni Jesus a dagiti di kinahustisia a sinagabana ti makagapu nga agpungtot ken agsakit ti nakemna. (1 Ped. 2:23) Imbes ketdi, kiniddawna ken Jehova a pakawanenna dagidiay mangpapatay kenkuana.

4. Ania ti masursurotayo iti situtulok a panangpakawan ni Jesus kadagiti bumusbusor kenkuana?

 ⁴ Ania ti masursurotayo iti imbaga ni Jesus? Kas ken Jesus, masapul a situtuloktayo a mangpakawan iti sabsabali. (Col. 3:13) Mabalin a busorendatayo ti dadduma, a pakairamanan dagiti kabagiantayo, gapu ta dida maawatan dagiti patpatientayo ken ti Nakristianuan a panagbiagtayo. Baka saan nga umiso ti ibagada maipapan kadatayo, ibabaindatayo iti sanguanan ti sabsabali, dadaelenda dagiti publikasiontayo, wenno ipangtada pay ketdi a dangrandatayo. Imbes nga agipempentayo iti sakit ti nakem, kiddawentayo ken Jehova a luktanna dagiti mata dagiti bumusbusor kadatayo tapno mabigbigdanto met laeng ti kinapudno. (Mat. 5:44, 45) No dadduma, mabalin a marigatantayo a mangpakawan, nangnangruna no nakapasartayo iti nakaro a di kinahustisia. Ngem no bay-antayo nga agramut iti pusotayo ti pungtot ken sakit ti nakem, dangdangrantayo ti bagitayo. Inlawlawag ti maysa a kabsat: “Nabigbigko a ti panangpakawan dina kaipapanan a konsintirek ti dakes nga ar-aramidenda wenno palubosak a gundawayandak. Kaipapananna laeng a saanko nga itultuloy a guraen ida.” (Sal. 37:8) No ikeddengtayo ti mangpakawan, ditay ipalubos a dagiti dakes a kapadasantayo ti mamagtultuloy kadatayo nga agpungtot.​—Efe. 4:31, 32.

5. Ania ti inkari ni Jesus iti maysa kadagiti kriminal a nailansa iti sibayna, ken apay nga inkarina dayta?

⁵ Ania ti imbaga ni Jesus? Dua a kriminal ti nailansa iti agsumbangir nga abay ni Jesus. Idi damo, linalaisda ni Jesus. (Mat. 27:44) Ngem idi agangay, nagbalbaliw ti maysa kadakuada. Nabigbigna nga “awan ti dakes” nga inaramid ni Jesus. (Luc. 23:40, 41) Impakitana met a mamati nga agungarto ni Jesus ken agturay kas ari. Imbagana iti matmatayen a Manangisalakan: “Jesus, laglagipennak inton addakan iti Pagariam.” (Luc. 23:42) Nagdakkel a pammati! Insungbat ni Jesus: “Pudno kunak kenka ita nga aldaw, makikaduakanto kaniak idiay Paraiso [saan nga iti Pagarian].” (Luc. 23:43) Panunotenyo ta personal unay ti kari ni Jesus ta inusarna ti sasao a “kunak,” “kenka,” ken “kaniak.” Gapu ta ammona a manangngaasi ni Amana, imbagana ti sasao a nangted namnama iti daytoy matmatayen a kriminal.​—Sal. 103:8.

6. Ania ti masursurotayo iti imbaga ni Jesus iti maysa a kriminal?

⁶ Ania ti masursurotayo iti imbaga ni Jesus? Ni Jesus ti perpekto a nangyanninaw ken Amana. (Heb. 1:3) Magagaran ni Jehova a mangpakawan ken mangipakita iti asi kadatayo no talaga a pagbabbabawyantayo ti dakes a bambanag a naaramidtayo ken ipakitatayo ti pammatitayo a mapakawan dagiti basoltayo babaen ti naibukbok a dara ni Jesu-Kristo. (1 Juan 1:7) Mabalin a marigatan ti dadduma a mamati a mapakawan ni Jehova dagiti napalabas a basolda. No kasta ti marikriknam no dadduma, panunotem daytoy: Sakbay unay ti ipapatay ni Jesus, impakitana ti asi iti nakondenar a kriminal nga idi laeng a namati kenkuana. Isu nga anian nga ad-adda pay nga ipakita ni Jehova ti asi kadagiti matalek nga agdaydayaw kenkuana, a mangar-aramid iti amin a kabaelanda nga agtulnog kadagiti bilinna!​—Sal. 51:1; 1 Juan 2:1, 2.

7. Ania ti imbaga ni Jesus kada Maria ken Juan iti Juan 19:26, 27, ken apay nga imbagana dayta?

⁷ Ania ti imbaga ni Jesus? (Basaen ti Juan 19:26, 27.) Maseknan ni Jesus ken nanangna, a mabalin a balo idin. Mabalin a maited dagiti  kakabsatna ti pisikal ken material a kasapulan ni nanangna. Ngem ti ngay naespirituan a kasapulanna? Awan ti pakakitaan nga ad-adalanna idin dagiti kakabsatna. Nupay kasta, ni Juan ket matalek nga apostol ken maysa kadagiti kasingedan a gayyem ni Jesus. Imbilang ni Jesus a paset ti naespirituan a pamiliana dagidiay nakikadua kenkuana nga agdayaw ken Jehova. (Mat. 12:46-50) Gapu iti ayat ken pannakaseknan ni Jesus ken Maria, intalekna ken Juan, ta ammona a maipaayna ti naespirituan a kasapulanna. Imbagana ken nanangna: “Kitaem ti anakmo!” Sa imbagana ken Juan: “Kitaem ni nanangmo!” Sipud idin, nagbalinen ni Juan kas anak ken Maria ken inaywananna kas agpaypayso nga inana. Anian nga  ayat ti impakita ni Jesus iti maipatpateg a babai a sidudungngo a nangaywan kenkuana idi nayanak ken agtaktakder iti asidegna idi matmatayen!

8. Ania ti masursurotayo iti imbaga ni Jesus kada Maria ken Juan?

⁸ Ania ti masursurotayo iti imbaga ni Jesus? Mabalin a natibtibker ti relasiontayo kadagiti Kristiano a kakabsattayo ngem kadagiti mismo a kapamiliatayo. Mabalin a busorendatayo dagiti kabagiantayo wenno baybay-andatayo pay ketdi. Ngem kas inkari ni Jesus, no agtalinaedtayo a nasinged ken Jehova ken iti organisasionna, “mamin-100” nga ad-adu ti maawattayo ngem iti napukawtayo. Adunto ti agbalin a nadungngo a pannakaanak, pannakaina, wenno pannakaamatayo. (Mar. 10:29, 30) Ania ti mariknam ta pasetnaka ti maysa a naespirituan a pamilia a nagkaykaysa iti pammati ken ayat​​—ayat ken Jehova ken iti maysa ken maysa?​—Col. 3:14; 1 Ped. 2:17.

9. Ania ti masursurotayo iti imbaga ni Jesus iti Mateo 27:46?

⁹ Ania ti imbaga ni Jesus? Sakbay unay a natay ni Jesus, impukkawna: “Diosko, Diosko, apay a binaybay-annak?” (Mat. 27:46) Saan nga ilawlawag ti Biblia no apay nga imbaga daytoy ni Jesus. Ngem usigentayo no ania ti masursurotayo iti dayta nga imbagana. Iti dayta nga imbaga ni Jesus, tungtungpalenna ti padto iti Salmo 22:1. * Kasta met, pinaglawagna a saan a ‘protprotektaran’ ni Jehova ti Anakna. (Job 1:10) Naawatan ni Jesus ti rason nga impalubos ni Amana a naan-anay a masubok iti ima dagiti kabusorna​—a saan pay a pulos napasaran ti asinoman a tao. Kanayonanna, patalgedan dagitoy a sasao nga awan ti basolna iti aniaman a krimen a maikari iti dusa nga ipapatay.

10. Ania dagiti masursurotayo iti imbaga ni Jesus ken Amana?

¹⁰ Ania ti masursurotayo iti imbaga ni Jesus? Ti maysa a masursurotayo ket ditay namnamaen a protektarannatayo ni Jehova kadagiti pakarigatan a mangsubok iti pammatitayo. No kasano a naan-anay a nasubok ni Jesus, masapul a sisasaganatayo met a mangpaneknek a matalektayo agingga ken patay no kasapulan. (Mat. 16:24, 25) Ngem masiguradotayo a saan nga ipalubos ti Dios a masuboktayo iti saantayo a kabaelan nga ibturan. (1 Cor. 10:13) Ti sabali pay a masursurotayo ket mabalin nga agsagabatayo iti di kinahustisia kas ken Jesus. (1 Ped. 2:19, 20) Aramiden dayta dagiti bumusbusor kadatayo, saan a gapu ta adda dakes a naaramidantayo no di ket gapu ta saantayo a paset ti lubong ken pampaneknekantayo ti kinapudno. (Juan 17:14; 1 Ped. 4:15, 16) Naawatan ni Jesus no apay nga impalubos ni Jehova nga agsagaba. Ngem saan a kas kenkuana, mabalin nga isaludsod no dadduma dagiti matalek nga agdaydayaw ken Jehova no apay nga impalubosna a mapasamak ti dadduma a banag. (Hab. 1:3) Maawatan ti naasi ken naanus a Diostayo a saan a kurang ti pammatida; kasapulanda ti liwliwa nga isu laeng ti makaipaay.​—2 Cor. 1:3, 4.

11. Apay nga imbaga ni Jesus ti sasao a masarakan iti Juan 19:28?

¹¹ Ania ti imbaga ni Jesus? (Basaen ti Juan 19:28.) Apay nga imbaga ni Jesus: “Makain-inumak”? Imbagana dayta “kas kaitungpalan ti kasuratan”​—kayatna a sawen, ti padto iti Salmo 22:15, nga agkuna: “Naibusen ti pigsak. Kaslaak la nabuong a banga, dimket ti dilak  iti gugotko.” Kasta met, kalpasan ti amin a sinagaba ni Jesus, a pakairamanan ti napalalo nga ut-ot a nariknana bayat nga adda iti kayo a pagtutuokan, sigurado a makain-inum idin. Kasapulanna ti tulong tapno makainum.

12. Ania ti masursurotayo iti imbaga ni Jesus a “Makain-inumak”?

¹² Ania ti masursurotayo iti imbaga ni Jesus? Saan nga imbilang ni Jesus a pagilasinan iti kinakapuy ti panangibagana iti kasapulanna; kastatayo met koma. Kaaduanna a ditay kayat nga ibaga iti sabsabali no ania dagiti masapultayo. Ngem no dumteng ti tiempo nga agkasapulantayo iti tulong, ditay koma agkedked nga agpatulong iti sabsabali. Kas pagarigan, no nataengan wenno nakapuytayon, mabalin nga agpatulongtayo iti maysa a gayyem a mangipan kadatayo iti tiendaan wenno doktor. No malidliday wenno maup-upaytayo, mabalin nga agpatulongtayo iti maysa a panglakayen wenno iti sabali a gayyem a nataengan iti naespirituan tapno dumngeg wenno mangiranud kadatayo iti “naimbag a sao” a mangparagsak kadatayo. (Prov. 12:25) Laglagipentayo koma nga ay-ayatendatayo dagiti kakabsattayo, ket kayatdatayo a tulongan “no adda rigat.” (Prov. 17:17) Ngem saanda a mabasa ti pampanunotentayo. Mabalin a saanda nga ammo a kasapulantayo ti tulong malaksid no ibagatayo.

13. Ania ti naaramidan ti panagtalinaed ni Jesus a matalek agingga iti ipapatayna?

¹³ Ania ti imbaga ni Jesus? Agarup alas tres iti malem ti Nisan 14 idi impukkaw ni Jesus: “Natungpalen!” (Juan 19:30) Sumagmamano la a kanito sakbay ti ipapatay ni Jesus, naibanagna ti amin nga impaaramid kenkuana ni Jehova. Babaen ti panagtalinaed ni Jesus a matalek agingga iti ipapatayna, adu ti naaramidanna. Umuna, pinaneknekanna nga ulbod ni Satanas. Impakita ni Jesus a kabaelan ti perpekto a tao ti agtalinaed a matalek iti laksid ti amin a pannubok ni Satanas. Maikadua, inted ni Jesus ti biagna kas subbot. Gapu iti ipapatayna, posible a maaddaan dagiti imperpekto a tattao iti nalinteg a takder iti Dios, ken maipaayanda iti namnama nga agbiag nga agnanayon. Maikatlo, intandudo ni Jesus ti kalintegan ni Jehova nga agturay ken dinalusanna ti pannakaumsi ti nagan ni Amana.

14. Ania koma ti determinasiontayo iti inaldaw a panagbiagtayo? Ilawlawag.

¹⁴ Ania ti masursurotayo iti imbaga ni Jesus? Masapul a determinadotayo nga agtalinaed a matalek iti tunggal aldaw. Usigentayo ti imbaga ni Brother Maxwell Friend, a nagserbi kas instruktor iti Watchtower Bible School of Gilead. Iti maysa nga international assembly, imbaga ni Brother Friend iti palawagna maipapan iti kinamatalek: “Dimo ipabigat ti mabalinmo nga aramiden wenno ibaga ita. Sigurado kadi a sibibiagka pay inton bigat? Agbiagka iti tunggal aldaw a kasla daytan ti maudi a gundawaymo a mangipakita a maikarika nga agbiag nga agnanayon.” Sapay koma ta agbiagtayo iti kada aldaw a kasla daytan ti maudi a gundawaytayo nga agtalinaed a matalek! Iti kasta, uray no mataytayo, maibagatayo, “Jehova, inaramidko ti amin a kabaelak tapno agtalinaedak a matalek tapno mapaneknekak nga ulbod ni Satanas, ken tapno maalangonko ti naganmo ken ti kinasoberanom!”

15. Sigun iti Lucas 23:46, ania ti masigurado ni Jesus?

¹⁵ Ania ti imbaga ni Jesus? (Basaen ti Lucas 23:46.) Naan-anay ti panagtalek ni Jesus isu nga imbagana: “Ama, italekko kenka ti biagko.” Ammo ni Jesus a nakadepende ken Jehova  ti masanguananna, ken sigurado a laglagipen isuna ni Amana.

16. Ania ti masursurom iti kapadasan ti maysa a Saksi a 15 ti tawenna?

¹⁶ Ania ti masursurotayo iti imbaga ni Jesus? Situtulokka koma a mangitalek iti biagmo ken Jehova. Tapno maaramidmo dayta, masapul nga “agtalekka ken Jehova iti amin a pusom.” (Prov. 3:5) Usigentayo ti kapadasan ni Joshua, a maysa a Saksi a 15 ti tawenna nga addaan iti nakaro a sakit. Saanna nga inawat ti pamay-an ti panangagas a maikontra iti linteg ti Dios. Sakbay unay a natay, imbagana ken nanangna: “Nanang, aywanannakto ni Jehova. . . . Masiguradok daytoy, Nanang: Ammok a pagbiagennakto ni Jehova inton panagungar. Nabasana ti pusok, ket pudno nga ay-ayatek.” * Nasayaat nga isaludsodtayo amin iti bagitayo, ‘No maipasangoak iti situasion a mamagpeggad iti biagko ken mangsubok iti pammatik, italekko kadi ken Jehova ti biagko ken agtalekak a laglagipennak?’

17-18. Ania dagiti nasursurotayo? (Kitaen met ti kahon a “ No Ania Dagiti Masursurotayo iti Maudi a Sasao ni Jesus.”)

¹⁷ Adda dagiti nakapatpateg a masursurotayo kadagiti maudi a sasao ni Jesus! Naipalagip kadatayo a masapul a pakawanentayo ti sabsabali ken agtalektayo a pakawanennatayo ni Jehova. Pribilehiotayo ti agbalin a paset ti nagsayaat a naespirituan a pamilia a buklen dagiti kakabsattayo a sisasagana a tumulong. Ngem no kasapulantayo ti tulong, masapul nga ibagatayo dayta. Ammotayo a tulongannatayo ni Jehova a mangibtur iti aniaman a suot a pakaipasanguantayo. Ken makitatayo ti kinapateg ti agbiag iti kada aldaw a kasla daytan ti maudi nga aldawtayo a mangpaneknek a matalektayo, ta siguradotayo a natalged ti biagtayo ken Jehova.

¹⁸ Wen, adu ti masursurotayo iti maudi a sasao ni Jesus idi matmatayen iti kayo a pagtutuokan! No iyaplikartayo dagiti nasursurotayo, ipangpangagtayo ti mismo a sasao ni Jehova maipapan iti Anakna: “Dumngegkayo kenkuana.”​—Mat. 17:5.