1, 2. (a) Ania ti imbaga da Elifaz ken Bildad maipapan iti panagserbitayo iti Dios? (b) Kasano nga impakaammo ni Jehova ti rikriknana?

ADDA kadi usar ti tao iti Dios? Adda kadi magunggona ti Dios iti asinoman nga adda pannakatarusna? Napateg kadi iti Mannakabalin-amin no nalintegka, wenno adda kadi magunggonana no agbalinka a natarnaw? (Job 22:1-3) Napampanunotmo kadin ti sungbat dagita? Idi damo nga insaludsod dagita ti Temanita a ni Elifaz ken Job, masiguradona a saan ti sungbat dagita. Imbaga pay ti Suhita a kaduana a ni Bildad nga imposible nga ibilang ti Dios a nalinteg dagiti tattao.—Basaen ti Job 25:4.

² Imbaga dagitoy sinsinan a manangliwliwa nga awan serserbi ti matalek a panagserbitayo ken Jehova, ken ibilangnatayo laeng ti Dios a kas insekto, sur-it, wenno igges. (Job 4:19; 25:6) No kitaentayo, kasla kinapakumbaba met ti impakita da Elifaz ken Bildad. (Job 22:29) Ngamin, no addaka iti tapaw ti nangato a bantay wenno iti eroplano, kasla awan serserbi ti ar-aramiden dagiti tattao. Ngem kasta kadi ti panangkita ni Jehova iti maar-aramidantayo para iti Pagarian no kitaenna ti planetatayo manipud iti  nakangatngato nga ayanna? Impakaammo ni Jehova ti rikriknana idi tinubngarna da Elifaz, Bildad, ken Zofar gapu iti panangibagada iti kinaulbod. Ngem naragsakan ken Job, ket inawaganna kas “adipenko.” (Job 42:7, 8) Adda ngarud a talaga usar ti tao iti Dios.

3. Ania ti imbaga ni Eliu maipapan iti panagreggettayo nga agserbi ken Jehova, ket ania ti kayatna a sawen?

³ Saan a kinorehir ni Jehova ni Eliu idi insaludsodna: “No pudno nga addaka iti umiso, ania ti maitedmo kenkuana [ti Dios], wenno ania ti awatenna iti bukodmo nga ima?” (Job 35:7) Ibagbaga kadi ni Eliu nga awan serserbi ti panagreggettayo nga agserbi iti Dios? Saan. Ibagbagana laeng a saan nga agpannuray ti Dios iti panagdayawtayo. Awan ti kasapulan ni Jehova. Saantayo a mapagbalin ti Dios a nabakbaknang wenno nabilbileg. Imbes ketdi, amin a kinaimbag, talento, wenno paglaingantayo ket naggapu iti Dios, ken kitkitaenna no kasano nga usarentayo dagita.

4. Ania ti pangibilangan ni Jehova iti kinaimbag nga ipapaaytayo iti sabsabali?

⁴ No ipakitatayo iti kakabsat ti nasungdo nga ayat, ibilang ni Jehova a kasla isu a mismo ti pangipapaayantayo iti dayta. Kuna ti Proverbio 19:17: “Daydiay mangipakpakita ti pabor iti daydiay nanumo agpapautang ken Jehova, ket ti panangtratona Isu supapakannanto kenkuana.” Ipakita kadi dayta a teksto nga arig ilislista ni Jehova ti amin a kinaimbag nga ar-aramidentayo kadagiti nanumo? Maibagatayo kadi nga arigna adda utang ti Namarsua iti uniberso kadagiti tattao a mangipakpakita iti asi ket bayadannanto dayta iti pabor ken bendision? Wen. Pinaneknekan a mismo dayta ti Anak ti Dios.—Basaen ti Lucas 14:13, 14.

5. Ania dagiti saludsod nga usigentayo?

⁵ Kiniddaw ni Jehova nga agsao ni propeta Isaias maipaay kenkuana. Ipakita dayta a maragsakan ti Dios a mangusar kadagiti matalek a tattao iti pannakaitungpal ti panggepna. (Isa. 6:8-10) Situtulok a pinatgan ni Isaias ti awis ni Jehova. Ita, rinibu ti mangipakpakita iti kas iti imbaga ni Isaias nga “Adtoyak! Ibaonnak,” tapno itungpalda dagiti narigat nga annongen iti panagserbi ken Jehova. Ngem mabalin a maisaludsod latta ti maysa: ‘Talaga ngata a napateg ti maar-aramidak? Nupay maragsakan ni Jehova iti panagboluntariok, saan ngata a mangaramid iti pamay-an tapno matungpal ti Saona kasanoman kaadu ti kayatko nga aramiden a panagserbi kenkuana?’ Kitaentayo ti napasamak idi kaaldawan da Debora ken Barak tapno masungbatan dagita.

6. Ania ti nagdumaan dagiti Israelita ken ti buyot ni Jabin?

⁶ ‘Inrurumen’ ti Canaanita nga ari a ni Jabin dagiti Israelita iti 20 a tawen. Ket uray la mabuteng dagiti Israelita a rummuar iti balayda. Saanda a pulos kabaelan a depensaan ti bagida ta awan armas ken proteksionda, idinto ta dagiti kabusorda ket addaan iti 900 a pakigubat a karuahe nga addaan iti panabas a landok.—Uk. 4:1-3, 13; 5:6-8. *

7, 8. (a) Ania ti umuna nga imbilin ni Jehova ken Barak? (b) Kasano nga inabak ti Israel ti buyot ni Jabin? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

⁷ Ngem imbaga ni Jehova daytoy nalawag a bilin ken Barak babaen iti propetisa a ni Debora: “Mapanka ket masapul nga agwaraska [wenno, agmartsaka] iti Bantay Tabor, ket masapul a mangikuyogka iti  sangapulo a ribu a lallaki manipud annak ni Neftali ken manipud annak ni Zabulon. Ket sigurado nga iyasidegkonto kenka iti naapres a ginget ti Kison ni Sisera a panguluen ti buyot ni Jabin ken dagiti karuahena a pakigubat ken ti bunggoyna, ket pudno nga isu iyawatko ita imam.”—Uk. 4:4-7.

⁸ Nagdinamag dayta. Naguummong iti Bantay Tabor dagiti nagboluntario. Tinungpal a dagus ni Barak ti imbilin ni Jehova. (Basaen ti Uk-ukom 4:14-16.) Idi madaman ti gubat idiay Taanac, bigla a nagtudo iti napigsa ket nagbalin a nalutlot ti aglawlaw. Kinamat ni Barak ti buyot ni Sisera agingga idiay Haroset, a 24 a kilometro ti kaadayona. Bayat ti panagtalawna, imbati ni Sisera iti dalan ti mapagbutbutngan idi a karuahena ngem awan itan ti serserbina, ket nagtaray a napan idiay Zaanannim, a mabalin nga asideg iti Kedes. Nagkamang ni Sisera iti tolda ni Jael, ti asawa ti Keneo a ni Heber, ket pinastrekna ni Sisera. Nakaturog ni Sisera gapu iti bannogna. Nalaka laengen a papatayen ni Jael ni Sisera. (Uk. 4:17-21) Naabak ti kabusor ti Israel! *

9. Ania dagiti detalye a mabasatayo iti Uk-ukom 5:20, 21 maipapan iti pannakigubat dagiti Israelita ken Sisera?

⁹ Masapul nga aggiddan a maadal ti Uk-ukom kapitulo 4 ken 5 ta makita iti maysa a kapitulo dagiti detalye nga awan iti sabali a kapitulo. Kas pagarigan, kuna ti Uk-ukom 5:20, 21: “Manipud langit nakirupak dagiti bituen, manipud kadagiti pagrikusanda nakirupakda ken Sisera. Inyanud ida ti napegges nga ayus ti Kison.” Tumukoy kadi dayta iti panangtulong dagiti anghel, wenno panagtinnag ti layap? Awan ti ibaga ti salaysay. Ngem adda kadi sabali pay a nakaigapuan ti napigsa a tudo iti eksakto a lugar ken tiempo nga uray la nailumlom ti 900 a karuahe a pakigubat no saan a gapu iti tulong ti Dios? Namitlo a nadakamat iti Uk-ukom 4:14, 15 a ni Jehova ti makingapuanan iti dayta a panangabak. Awan kadagidiay a 10,000 a boluntario nga Israelita ti makapagpannakkel nga isuda ti makagapu iti panangabakda.

10, 11. Ania ti “Meroz,” ken apay a nailunod?

¹⁰ Ngem makapainteres ta iti kanta ti panagballigi da Debora ken Barak a mangidaydayaw ken Jehova, inkantada: “‘Ilunodyo ti Meroz,’ kinuna ti anghel ni Jehova, ‘ilunodyo a di agressat dagiti agnanaed kenkuana, ta saanda nga immay tapno tumulong ken Jehova, tapno tumulong ken Jehova agraman kadagidiay mannakabalin.’”—Uk. 5:23.

¹¹ Nalawag a nailunod ti Meroz nga uray la nagrigat a maammuan no ania dayta. Maysa ngata a siudad a saan a nagtulnog dagiti umilina iti awis a panagboluntario? No masarakan dayta iti nagnaan ni Sisera, adda ngata gundaway idi dagiti umilina a mangtiliw kenkuana ngem dida inaramid? Apay koma a saanda a nangngeg ti awis ni Jehova para iti panagboluntario? Sangapulo a ribu a tattao ti nagboluntario manipud iti dayta a rehion. Panunotem dagiti tattao iti Meroz a nangbuya lattan iti desperado ken nagdakes a soldado a ni Sisera nga agmaymaysa a nagtaray kadagiti kalsada iti lugarda. Nagsayaat koma dayta a gundaway tapno maitungpalda ti panggep ni Jehova ket mabendisionanda. Ngem iti dayta a nagpateg a tiempo ti panagpili no agtignayda wenno saan, adda kadi inaramidda? Talaga a naiduma iti dayta ti inaramid ti natured a ni Jael a nailadawan kadagiti sumaruno a bersikulo!—Uk. 5:24-27.

12. Ania ti nagduma a kababalin dagiti tattao iti Uk-ukom 5:9, 10, ket ania koma ti epekto dayta kadatayo ita?

 ¹² Iti Uk-ukom 5:9, 10, makitatayo pay ti nakaidumaan ti kababalin dagiti nakipagmartsa ken Barak kadagidiay saan a nakipagmartsa. Kinomendaran da Debora ken Barak dagiti ‘komandante ti Israel, a nagboluntario a kadua dagiti umili.’ Naidumada la unay kadagiti “agsaksakay kadagiti dumuyaw a nalabaga nga asna,” a mangipapan a natan-okda unay tapno makiraman iti dayta, ken kadagiti ‘nakatugaw kadagiti nabaknang nga alpombra,’ a mangay-ayat iti kinanam-ay! Saan a kas kadagidiay ‘nagna iti dalan’ a kinaykayatda ti nagna iti nalaka a pagnaan, dagidiay simmurot ken Barak ket situtulok a nakigubat iti nabato a Bantay Tabor ken iti kadandanuman a tanap ti Kison! Naiparegta nga ‘agutob’ dagidiay agsapsapul iti nam-ay! Wen, masapul nga utobenda ti sinayangda a gundaway a tumulong a mangitungpal iti panggep ni Jehova. Kasta koma met ngarud ti aramiden dagiti agkedked a mangipaay iti Dios iti amin a kabaelanda nga agserbi.

13. Ania ti nakaidumaan dagiti tribu ti Ruben, Dan, ken Aser kadagiti tribu ti Zabulon ken Neftali?

¹³ Nakita a mismo dagidiay nagboluntario no kasano nga impakita ni Jehova ti kinasoberanona. Mapaneknekanda a mismo dayta no ‘ibinsabinsada ti nalinteg nga ar-aramid ni Jehova.’ (Uk. 5:11) Iti sabali a bangir, iti Uk-ukom 5:15-17, saggaysa a nadakamat nga ad-adda nga impamaysa dagiti tribu ti Ruben, Dan, ken Aser ti material a sanikuada—kas ipakita dagiti karnero, barko, ken sangladanda—imbes nga iti panagaramid iti pagayatan ni Jehova. Ngem inrisgo dagiti tribu ti Zabulon ken Neftali ti “kararuada agingga iti ipapatay” tapno tulonganda da Debora ken Barak. (Uk. 5:18) Nagpateg ti maadaltayo iti dayta nga agduma a kababalin maipapan iti panagboluntario.

14. Kasano a maipakitatayo ita ti suportatayo iti kinasoberano ni Jehova?

¹⁴ Ita, saantayo a naawis a makigubat, ngem adda pribilehiotayo a mangipakita iti tured babaen ti naregta a panangasabatayo.  Dakdakkel ti panagkasapulan ita ti organisasion ni Jehova kadagiti boluntario. Minilion a kakabsat ken agtutubo ti agbolboluntario nga agserbi iti amin-tiempo kas payunir, Bethelite, Kingdom Hall construction volunteer, ken kas boluntario kadagiti asamblea ken kombension. Panunotem met dagiti panglakayen nga addaan iti nadagsen a responsabilidad kas miembro ti Hospital Liaison Committee ken kadagiti departamento iti kombension. Masiguradom nga ipatpateg a permi ni Jehova ti panagboluntariom, ket saannanto a lipaten dayta.—Heb. 6:10.

15. Kasano a maammuantayo no bimmaaw ti kinapasnektayo a mangaramid iti ipapaaramid ni Jehova?

¹⁵ Nagsayaat nga isaludsodtayo iti bagitayo: ‘Kontentoak kadi lattan a ti dadduma ti agsaksakripisio? Ipalpalubosko kadi a dagiti material a bambanag ti mangigawid kaniak nga agboluntario? Kas kada Barak, Debora, Jael, ken ti 10,000 a boluntario, adda kadi pammati ken turedko a mangusar iti aniaman nga adda kaniak a mangaramid iti ipapaaramid ni Jehova? No agplamplanoak nga umakar iti siudad wenno agabrod tapno sumayaat ti biag ti pamiliak, agkarkararagak kadi tapno makitak ti epektonto dayta iti pamiliak ken iti kongregasion?’ *

16. Ania ti mabalintayo nga ited ken Jehova nga awan pay kenkuana?

¹⁶ Padpadayawannatayo ni Jehova ta ipalpalubosna a suportarantayo ti kinasoberanona. Idi pay un-unana a sulsulisogen ti Diablo dagiti tattao a suportaranda ti panagturayna. Tungpa ken Satanas ti panangsuportarmo iti turay ni Jehova. Makaay-ayo ken Jehova ti pammatim ken ti kinatarnawmo a mangtigtignay kenka nga agboluntario. (Prov. 23:15, 16) Us-usaren ni Jehova ti panangsuportam kenkuana tapno masungbatanna ti panangrurod ni Satanas. (Prov. 27:11) Gapuna, no agtulnog ken agmatalekka ken Jehova, arigna it-itedmo kenkuana ti banag nga ipatpategna, ket pagragsakanna unay dayta.

17. Ania ti ibaga ti Uk-ukom 5:31 maipapan iti masanguanan?

¹⁷ Dandanin mapno ti daga kadagiti tattao nga agpapaituray ken Jehova. Il-iliwentayo unay dayta nga aldaw! Makipagkantatayto kada Barak ken Debora: “Mapukaw koma dagiti amin a kabusormo, O Jehova, ket dagiti managayat kenka agbalinda koma a kas no lumgak ti init iti kinamannakabalinna.” (Uk. 5:31) Masungbatanto dayta a kiddaw inton pagpatinggaen ni Jehova ti dakes a lubong ni Satanas! Inton mangrugi ti Armagedon, saanton a kasapulan dagiti tattao a boluntario a makilaban iti kabusor. Daytanto ti tiempo tapno ‘agtakdertayo a siiintek ket kitaentayo ti panangisalakan ni Jehova.’ (2 Cron. 20:17) Ngem ita, nagadu ti gundawaytayo a situtured ken sireregta a mangsuporta iti pagayatan ni Jehova.

18. Ania ti epektona iti dadduma ti panagboluntariom?

¹⁸ “Gapu iti panagboluntario dagiti umili, bendituenyo ni Jehova.” Inrugi ngarud da Debora ken Barak ti nagkanta iti panangidaydayaw, saan a kadagiti parsua, no di ket iti Kangatuan. (Uk. 5:1, 2) Kasta met laeng ita. No natuloktayo nga agboluntario iti aniaman a panagkasapulan, matignay met ti dadduma a ‘mangbendito ken Jehova!’