INTERBIU | RACQUEL HALL
Ilawlawag ti Maysa a Babai a Judio No Apay a Binaliwanna ti Pammatina
Judio nga Israeli ti Nanang ni Racquel Hall ken Austrian ti tatangna a nakomberte iti Judaismo. Dagiti apongna iti ina ket Zionists nga immakar idiay Israel idi 1948, ti tawen a nagbalin nga independiente a gobierno. Ni Raquel ket ininterbiu ti Agriingkayo! no apay a sinukimatna ti dati a pammatina kas Judio.
Mabalin kadi nga ibagam kadakami ti nalikudam?
Nayanakak idi 1979 iti United States. Idi tallo ti tawenko, nagdiborsio ti nagannakko. Pinadakkelnak ni Nanang sigun kadagiti tradision dagiti Judio ken pinagadalnak kadagiti yeshivas, wenno eskuelaan dagiti Judio. Idi piton ti tawenko, makatawen a nagnaedkami idiay Israel, ken nagadalak iti eskuelaan iti maysa a pagtrabahuan a komunidad a maawagan iti kibbutz. Kalpasanna, immakarkami ken Nanang idiay Mexico.
Nupay awan ti sinagoga sadiay, inannurotko latta dagiti kostumbre dagiti Judio. Gangtak dagiti kandela para iti Sabbath, basaek ti Torah (sagrado a sursurat dagiti Judio), ken agkararagak nga usarek ti siddur wenno libro dagiti lualo. Iti eskuelaan, masansan nga ibagak kadagiti kaklasek a ti relihionko ti kaunaan a relihion. Diak pay idi nakabasbasa iti Baro a Tulag a nakailanadan ti ministerio ken pannursuro ni Jesu-Kristo. Kinapudnona, pinakdaarannak ni Nanang a diak basbasaen di la ket ta makullaapan ti panunotko kadagiti pannursurona.
Ania ti nakatignayam a mangbasa iti Baro a Tulag?
Idi agtawenakon iti 17, nagsubliak iti United States tapno turposek ti panageskuelak. Adda naam-ammok sadiay a nagkuna nga isu ket maysa a Kristiano. Imbagana kaniak a saan a kompleto ti biagko no awan ni Jesus.
“Nayaw-awan dagiti mamati ken Jesus,” kinunak.
“Nabasam kadin ti Baro a Tulag?” insaludsodna.
“Saan pay,” insungbatko.
“No kasta,” kinunana, “saan kadi nga ignoranteka no agkomentoka iti banag a dimo pulos ammo?”
Nabainanak iti imbagana ta patiek a minamaag ti basta lattan agkomento maipapan iti banag a diak pulos ammo. Dayta ti rason nga inyawidko ti Bibliana ket rinugiak a binasa ti Baro a Tulag.
Ania ti epektona kenka ti nabasam?
Nasdaawak ta naammuak a Judio gayam dagiti nangisurat iti Baro a Tulag. Bayat nga intultuloyko a binasa, ad-adda a naawatak a ni Jesus ket naasi ken napakumbaba a Judio a situtulok a timmulong kadagiti tattao ken dina ginundawayan ida. Napanak pay ketdi iti libraria ket bimmulodak kadagiti libro maipapan kenkuana. Ngem awan kadagita ti nangkombinsir kaniak nga isu ti Mesias. Sigun pay ketdi iti dadduma kadagita, isu kano ti Dios—banag a di pulos nakappapati kaniak. Ngamin, siasino ti nagkararagan ni Jesus—ti kadi bagina a mismo? Maysa pay, natay idi ni Jesus idinto ta kuna ti Biblia maipapan iti Dios: “Saanka a matay.” *
Kasano a naammuam ti sungbat dagita a saludsod?
Ti kinapudno dina kontraen ti kinapudno isu a desididoak idi a mangbirok iti kinapudno. Naimpusuan ken aglulua a nagkararagak iti Dios ket iti damo a gundaway, diak inusar ti libro dagiti lualo. Kalpasan unay ti panagkararagko, adda nagtuktok iti ridaw—dua a Saksi ni Jehova. Inikkandak iti maysa kadagiti broshurda. Dayta a publikasion, agraman dagiti simmaruno a pannakisaritak kadagiti Saksi ti nakakombinsirak a naibasar iti Biblia dagiti patpatienda. Kas pagarigan, dagiti Saksi bigbigenda ni Jesus kas “ti pangrugian ti panamarsua ti Dios” * ken “ti Anak ti Dios,” * saan ket a kas paset ti Trinidad.
Idi agangay, nagsubliak iti Mexico ket babaen iti tulong dagiti Saksi, intultuloyko nga inadal dagiti padto maipapan iti Mesias. Nasdaawak iti kaadu dagita! Kaskasdi a medio agduaduaak. Pinampanunotko: ‘Natungpal laeng kadi ken Jesus dagiti padto?’ ken ‘Kasanon no isu ket maysa laeng a nalaing nga aktor a nagpammarang kas Mesias?’
Ania ti kangrunaan a nakakombinsiram?
Impakita kaniak dagiti Saksi ti adu a padto a di kabaelan nga itungpal ti maysa nga impostor. Kas pagarigan, nasurok a 700 a tawen a nasaksakbay, kinuna ni propeta Mikias a ti Mesias ket mayanak idiay Betlehem ti Judea. * Asino ti makabael a mangpili no pakayanakanna? Insurat ni Isaias a ti Mesias ket mapapatay kas maum-umsi a kriminal, ngem maitabon iti tanem dagiti babaknang. * Amin dagita a prediksion ket natungpal ken Jesus.
Ti kapuonan ni Jesus ti maudi nga ebidensia. Sigun iti Biblia, ti Mesias ket kaputotan ni Ari David. * Dagiti nagkauna a Judio iduldulinda ti adu a rekord dagiti kapuonan. No ni Jesus ket saan a kaputotan ti pamilia ni David, imbutaktak koma daytan dagiti kabusorna! Ngem dida mabalin nga aramiden dayta ta di mabalusingsing a ni Jesus ket kaputotan ni David. Isu ket inawagan pay ketdi dagiti bunggoy kas ti “Anak ni David.” *
Idi 70 C.E.—37 a tawen kalpasan ti ipapatay ni Jesus—dinadael ti buyot ti Roma ti Jerusalem isu a napukaw wenno nadadael ti adu a rekord dagiti kapuonan. No kasta, tapno mapaneknekan nga umiso ti kapuonanna, ti Mesias ket nasken nga addan sakbay pay ti 70 C.E.
Ania ti epekto kenka dagita?
Iti Deuteronomio 18:18, 19, naipadto a ti Dios ket mangibangon idiay Israel iti maysa a propeta a kas ken Moises. Kuna ti Dios: “Ti tao a saanto nga agimdeng iti sasaok a sawennanto iti naganko, siak mangalikagumakto met iti pannakikuenta kenkuana.” Ti nauneg a panagadalko iti intero a Biblia ti nakakombinsirak a dayta a propeta ket ni Jesus iti Nazaret.
^ par. 21 Isaias 9:6, 7; Lucas 1:30-32. Nailanad iti Mateo kapitulo 1 ti kapuonan ni Jesus iti ama, ken iti Lucas kapitulo 3 ti kapuonanna iti ina.