Kapitulo 73

Ti Mannakikaarruba a Samaritano

NALABIT asideg ni Jesus idiay Betania, maysa a purok agarup tallo a kilometro manipud Jerusalem. Maysa a lalaki nga eksperto iti Linteg ni Moises ti immasideg kenkuana nga addaan parikut, ket insaludsodna: “Mannursuro, anianto ti aramidek tapno matawidko ti biag nga agnanayon?”

Naawatan ni Jesus a ti lalaki, a maysa nga abogado, ket agsalsaludsod saan a maipaay iti impormasion, no di ket, tarigagayanna a suoten. Ti panggep ti abogado ket pasungbatenna ni Jesus iti pamay-an a mangopendir iti pannakaawat dagiti Judio. Gapuna innala ni Jesus ti abogado nga isut’ mangeddeng a mismo, babaen ti panangisaludsodna: “Ania ti adda a naisurat iti Linteg? Kasano ti panangbasam?”

Kas sungbat, ti abogado, a mangipakpakita ti kinamannakaawatna, nagadaw manipud linlinteg ti Dios idiay Deuteronomio 6:5 ken Levitico 19:18, a kunkunana: “‘Ayatem ni Jehova a Diosmo iti isuamin a pusom ken iti isuamin a kararuam ken kadagiti amin a pigsam ken iti amin nga isipmo,’ ken, ‘ti kaarrubam a kas iti bagim.’”

“Nalinteg ti isusungbatmo,” kinuna ni Jesus. “Aramidem daytoy ket agbiagkanto.”

Ngem ti abogado, saan a napnek. Saan unay nga espesipiko ti sungbat ni Jesus agpaay kenkuana. Kayatna a maaddaan pammatalged ken ni Jesus a dagiti bukodna a panangmatmat ti umiso ket gapu itoy isut’ nalinteg iti panangtratona kadagiti dadduma. Ngarud, insaludsodna: “Ket asino ti kaarrubak?”

Patien dagiti Judio a ti termino a “kaarruba” ket agaplikar laeng kadagiti padada a Judio, kas iti kasla kayat nga ipamatmat ti konteksto ti Levitico 19:18. Kinapudnona, uray pay ni apostol Pedro kinunana iti kamaudianan: “Ammoyo a dakes iti maysa a lalaki a Judio ti makitipon wenno umay iti sabali a rasa.” Gapuna ti abogado, ken nalabit dagiti met adalan ni Jesus, pinatida a nalintegda no tratuenda a siaasi dagiti padada laeng a Judio, ta, iti pannakaawatda, dagiti di Judio saanda a pudpudno a kaarruba.

Kasano a palintegen ni Jesus ti panangmatmatda, a saanna a sasairen dagiti managdengngegna? Isut’ nag-estoria, a mabalin a naibatay iti aktual a pasamak. “Maysa a [Judio],” inlawlawag ni Jesus, “simmalog a naggapu iti Jerusalem a napan idiay Jerico ket natulisan ket sinamsamda ti amin nga adda kenkuana ken ginagarada ti sugat, ket pinanawanda a ngangngani matay.”

“Ket nairana,” intuloy ni Jesus, “a simmalog ti maysa a padi idiay a dalan, ket idi a makitana, limmabas a liniklikanna. Kasta met, maysa a Levita, idi dimteng iti asideg idiay a disso ket nakitana, liniklikanna. Ngem ti maysa a Samaritano idinto a magmagna napan iti yanna ket idi nakitana, natignay ti asina.”

Adu a papadi ken dagiti katulonganda idiay templo a Levita ti aggigian idiay Jerico, maysa a distansia a 23 kilometros iti nakapegpeggad a kalsada nga agsalog iti 900 metros manipud iti pagserserbianda a templo idiay Jerusalem. Namnamaen a ti padi wenno Levita tulonganda ti maysa a Judio a madisgrasia. Ngem saanda a timmulong. Imbes ketdi, maysa a Samaritano ti timmulong. Dagiti Judio kagurada unay dagiti Samaritano nga iti nabiit pay ininsultoda ni Jesus kadagiti kapipigsaan a termino babaen ti panangawagda kenkuana a “Samaritano.”

Aniat’ aramiden ti Samaritano a pangtulong iti Judio? “Ket immasideg kenkuana,” kuna ni Jesus, “ket binedbedanna dagiti sugsugatna, sinapsapuanna iti lana ken arak. Ket impasakayna iti nagsakayanna ket impanna iti pagdagusan ket tinarakenna. Ket iti sumaruno nga aldaw nangala ti dua a denario [agarup sueldo iti dua nga aldaw], ket intedna idi bumalay, ket kinunana kenkuana, ‘Taraknem, ket isuamin dagiti magastom pay, inton sumubliak bayadakto kenka.’”

Kalpasan panag-estoriana, sinaludsodan ni Jesus ti abogado: “Asino ngarud kadagitoy tallo ti pagarupem a kaarruba daydi natulisan?”

Gapu ta di komportable ti riknana a mangipabiang ti merito iti Samaritano, insungbat lattan ti abogado: “Daydi nangaramat kenkuana iti asi.”

“Inkan ket aramidem met ti kasta,” impatingga ni Jesus.

No direkta koma a kinuna ni Jesus iti abogado a dagiti di Judio ti kakaarrubana met, saan laeng koma a di inakseptar ti tao daytoy no di ket kaaduan kadagiti managdengngegna ti nangala koma iti dasig ti tao iti pannakisarsaritana ken ni Jesus. Daytoy pudpudno nga estoria, nupay kasta, ti namagbalin a nalawag iti din maparmek a pamay-an a dagiti kaarrubatayo ramanenna dagiti tattao a saan laeng a dagidiay karasa ken kanasiontayo. Anian a nakaskasdaaw a pamay-an ti adda ken Jesus a panangisuro! Lucas 10:25-37; Aramid 10:28; Juan 4:9; 8:48.

▪ Ania a parparikut ti insaludsod ti abogado ken Jesus, ket kaawatan aniat’ panggepna iti panagsaludsod?

▪ Asinot’ patien dagiti Judio a kakaarrubada, ket aniat’ rason a pamatian nga uray dagiti adalan kasta met panangmatmatda?

▪ Kasano a naiyallatiw ni Jesus ti umiso a panangmatmat tapno saan a maparmek ti abogado dayta?