INDONESIA
Determinado a Saan a Sumuko
Nagtignay dagiti kakabsat iti sangay idi naammuanda a maipariten ti trabaho. Kinuna ni Ronald Jacka: “Inyakarmi dagiti kompidensial a rekord, literatura, ken pondo ti sangay kadagiti balay a pagilemmengan iti intero a Jakarta. Sa inyakarmi ti sanga nga opisina iti nalemmeng a lugar ken sekreto nga inlakomi ti dati a sanga nga opisina.”
Nagtalinaed a natured ken aktibo ti kaaduan a kakabsat idiay Indonesia. Adu ti inibturanda a nakaro a suot sakbay ti pannakaiparit ken nagtultuloyda a nagtalek ken Jehova. Ngem saan a nakasagana ti dadduma a kakabsat. Nagbuteng ti sumagmamano a panglakayen ken nagpirmada iti dokumento a mangibagbaga nga agsardengdan a mangasaba. Imbaga met ti dadduma ti nagan dagiti miembro ti kongregasion. Nangibaon ti sanga nga opisina kadagiti nataengan iti naespirituan a kakabsat a lallaki tapno pabilgenda ti kongregasion ken tulonganda dagiti nagkompromiso. Bimmisita met idiay Indonesia ni John Booth, a miembro ti Bagi a Manarawidwid, ken siaayat a nangipaay iti balakad a kasapulan unay dagiti kakabsat.
Pinabileg ken liniwliwa ti Naindaklan a Pastor a ni Jehova ti ilina. (Ezeq. 34:15) Ad-addan nga inkagumaan dagiti panglakayen nga ibaklay ti responsabilidadda a mangidaulo iti naespirituan, ken nangbirok dagiti kakabsat kadagiti baro ken naannad a pamay-an ti panangasaba. (Mat. 10:16) Adu a kakabsat ti gimmatang iti moderno ken saan a nangina a Biblia iti Indonesian Bible Society ket isu ti intukonda kadagiti bumalay, ken no posible, naannad nga iserrekda iti saritaan ti maipapan iti mensahe ti Pagarian. Inikkat ti dadduma ti panid nga ayan ti copyright kadagiti publikasiontayo sa intedda kadagiti interesado. Intultuloy ti adu a payunir ti mangasaba. Agpammarangda nga aglaklako iti binalaybalay kas iti inaramid dagiti kakabsat bayat ti panangsakup ti Japan.
Idi 1977, adda manen sabali a pamay-an ti Department of Religious Affairs a mangbusor kadagiti Saksi ni Jehova—saandan nga impalubos a mapabaro ti visa dagiti misionero. Naibaon ti kaaduan a misionero iti sabali a nasion. * Nagserbi da Norbert ken Margarete Häusler kas misionero idiay Manado, North Sulawesi. Inyestoria ni Norbert: “Ginasut a kakabsat ti napan iti airport tapno makipinnakadada kadakami. Idi lumugankamin iti eroplano, nagsardengkami biit tapno kitaenmi ida. Agpaypayapayda amin nga agsangsangit. Uray la mangngeg iti pagtarayan ti eroplano ti ipukpukkawda, ‘Pagyamanan. Pagyamanan iti panagserbiyo ditoy.’ Immunegkamin iti eroplano ket nagsangsangitkami.”
Pannakaparigat Idiay Sumba
Idi nagdinamag iti intero nga Indonesia ti pannakaiparit, sinugsogan ti Indonesian Communion of Churches dagiti miembroda nga ireportda iti autoridad no adda aktibidad nga aramiden dagiti Saksi. Gapu iti dayta, adu a kakabsat iti nadumaduma nga isla ti naaresto ken naimbestigar.
Idiay Waingapu, iti isla ti Sumba, pinaayaban ti komander ti militar iti distrito ti 23 a kakabsat iti kampo ti militar ken pinilitna ida nga agpirma iti deklarasion a tallikudandan ti pammatida. Idi saan a kinayat dagiti kakabsat, pinagsubli ida ti komander iti sumaruno nga aldaw a magmagnada iti 14 a kilometro a mapan ken agawid.
Kabigatanna, idi nagsubli dagiti kakabsat iti komander, saggaysa a pinaasidegna ida tapno pagpirmaenna iti deklarasion. No saan nga agpirma ti kabsat, pangpang-oren dagiti soldado iti sanga ti kayo nga adu ti siitna. Sobra ti panangparigatda kadagiti kakabsat nga uray la naawanan iti puot ti dadduma. Kamaudiananna, immasideg ti maysa nga agtutubo a kabsat a ni Mone Kele ket nagsurat iti deklarasion. Nadismaya dagiti kakabsat, ngem pirmi a nakapungtot ti komander. Kastoy ti insurat ni Mone, “Desididoak nga agtalinaed a Saksi ni Jehova iti agnanayon!” Nakabkabil ken limmitem ti dadduma a paset ti bagina ken nayospital, ngem natibker latta ti espiritualidadna.
Iti uneg ti 11 nga aldaw, inkagkagumaan ti komander nga itallikud dagiti kakabsat iti pammatida. Agmalmalem
a pinagtakderna ida iti kainitan. Pinagkaradapna pay ida iti sumagmamano a kilometro ken pinagtarayna iti nakaad-adayo nga adda nadagsen nga awitda. Itutokna ti bayoneta iti karabukobda sa pagsaluduenna iti bandera, ngem saan latta a nagsaludo dagiti kakabsat. Isu nga imbilinna a makabkabilda manen.Binigat a marigrigatan dagiti kakabsat a magna a mapan iti kampo ken pampanunotenda no ania manen a pannakaparigat ti mapasaranda. Bayat a mapmapanda, sangsangkamaysada nga agkararag ken agpipinnaregtada nga agtalinaedda a matalek. Rinabii met nga arigna didan maibagkat dagiti sakada nga agawid, a daradara ken limmitem ti bagida, ngem naragsakda latta ta nagmatalekda ken Jehova.
Idi naammuan ti sanga nga opisina a maparparigat dagiti kakabsat, dagus a nagreklamoda ket nagtelegramada iti military commander iti Waingapu, iti regional military commander iti Timor, iti divisional military commander iti Bali, iti supreme military commander iti Jakarta, ken iti dadduma pay a nangato ti saadna iti gobierno. Nabainan ti military commander iti Waingapu ta nagdinamag iti intero nga Indonesia ti nakadakdakes nga inaramidna, isu nga insardengnan nga idadanes dagiti kakabsat.
“Kasla Lansa Dagiti Saksi ni Jehova”
Kadagiti simmaruno a tawtawen, nakaad-adu a Saksi idiay Indonesia ti naibalud, naimbestigar, ken nakabkabil. Insalaysay ni Bill Perrie: “Iti maysa a lugar, adu a kakabsat ti napusi ti makinsango a ngipenna. No adda makitada a kabsat a kompleto pay ti makinsango a ngipenna, iyangawda:
‘Barbaroka laeng ’nia? Wenno nagkompromisoka?’ Uray no adu ti pakasuotan ken naparparigatda, naragsak ken naregtada latta nga agserserbi ken Jehova.”“Bayat ti pannakaibaludko, nasursurok ti ad-adda pay nga agtalek ken Apo Jehova, ken mas bimmileg ti espiritualidadko”
Iti uneg ti 13 a tawen, 93 a Saksi ti nasentensiaan a maibalud iti dua a bulan agingga iti uppat a tawen. Gapu kadagita a nakaipasanguanda, ad-adda pay a bimmileg ti determinasionda nga agtalinaed a matalek ken Jehova. Idi nawayawayaan ni Musa Rade kalpasan ti walo a bulan a pannakaibaludna, binisitana dagiti kakabsat iti lugarda tapno paregtaenna ida nga agtultuloy a mangasaba. Kinunana: “Bayat ti pannakaibaludko, nasursurok ti ad-adda pay nga agtalek ken Apo Jehova, ken mas bimmileg ti espiritualidadko.” Isu a naibaga ti sumagmamano nga agpalpaliiw: “Kasla lansa dagiti Saksi ni Jehova. Bayat a mapukpukpok, umun-uneg met nga umun-uneg ti pammatida.”
^ par. 1 Gapu ta agtawenen iti nasurok nga 60 dagiti nabayagen a misionero a da Peter Vanderhaegen ken Len Davis ken nakiasawa met iti Indonesian ni Marian Tambunan (Stoove ti dati nga apeliedona), napalubosanda nga agtalinaed idiay Indonesia. Nagtalinaedda a naregta ken nabunga iti ministerioda bayat ti pannakaiparit.