1-2. (a) Ịyẹ tị́ du kahị ka jẹ́-ẹ ya nyori áhị la ụbwọọhị ẹ-ẹpwụ nya akama ẹnẹnẹhẹ ka? (b) Ẹlịyẹ ahị tị́ wẹẹ ka kụ ẹhị yẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ?

 ỤKA ká akama ọnyọọngịrị á chịhị ọgụ, ọ ka lahị lala o-ri ahị nyị la ụbwọọhị ẹ-ẹpwụ nya ipinu ọtụka ọhẹ ọlẹ kahị jẹ́ ụgbẹyị ọ-ka bwu kpehe ka myị́. Ma, áhị tị la ụbwọọhị ka. Adahị ọla epwoohe, kọ ri ọngọ la ọháha kaa yẹ akama ọlẹ kahị ji ẹpwụ nyamwụ, ọ tị myọnụ nyọka dahị ụbwọ ịnyịnyị. IJihova chị anchẹ nyamwụ ehe yẹkẹẹ: “M̀ ka . . . danụ ụbwọ.”—Ayị. 41:10.

² Ang ọjẹ́jẹ ọlẹ ka ya ẹla u-uhye nya abwọlẹ ká iJihova kaa bwu dahị ụbwọ bwula (1) ọ-kpahị ụgbẹyị, (2) ọ-họ ịbaba nyahị, (3) o-chewu keehi, bala (4) ọ-kpụ́ụhị ẹjẹ. IJihova ya ahị ọdahile hahị nyori akama ọnyị myị́ ọnyị kahị la ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị, ọwa nyị́ ka deeri hiihi kpong-kpong ka. Ọ́ ka nyẹẹkpẹ dahị ẹnẹnẹhẹ ka. Lẹ, ahị-ị́ la ụbwọọhị ẹnẹnẹhẹ ka.

IJIHOVA KAA KPAHỊ ỤGBẸYỊ

3-4. Ányị iJihova à tị́ kaa kpahị ụgbẹyị? (Eje Ọnyịịla 48:14)

³ Wa Eje Ọnyịịla 48:14. IJihova á ya ahị guru kahị ka kpa ịlọhị ụgbẹyị ka. Ányị ọ tịị bwu kpa angịlẹ kị kaa gbịgba họọ ọlam-ọlam ụgbẹyị alẹ? Ụgbẹyị ọhẹ ọlẹ kọ kaa bwu họ ịnyị ri ịBayịbụụ. (Eje. 119:105) IJihova kaa kpa Omyi Ẹla nyamwụ dahị ụbwọ nyọka cheje nya ẹla bala ọ-ka la abwẹla ịlẹ kị ka kpa ọkẹkẹnị wahị lẹẹlẹẹ bala ọ-ka la ẹhị ọrịrịị-rịrị nya ọhịhị o-gboyi myị́ oyi. a Ọ-chụ pwokwita, ọ kaa mẹjẹẹhị ya ahị nyị tụụbwọ hi ịkẹjẹ-ahụrụ, ahị nyị họ ẹla ọnụ-ọnụ ẹ-ẹpwụ nya ang myị́ ang  wuu, bala ọ-la ọháha ẹ-ẹga nya angịkịla bwu ẹpwụ ọkịlẹtụ nyahị. (Eje. 37:8; Hib. 13:18; 1 Pit. 1:22) Ụka kahị la abwẹla ịlịịwẹ, ahị kaa ri adịda lee ịnịna ọnyịịla, ahụ lee ọrụ onyịịla, bala aligu ịnyịịla.

⁴ Da ọọwa u-uhye, iJihova họ ị da oja nya angịnyị ehe ịlala ahị-ahị juwa ẹ-ẹpwụ nya Omyi Ẹla nyamwụ. Ị yẹ akama ụma ịlẹ kahị wẹẹ yẹ, ọ tị laa jaabwọ kọ kaa lahị ịnyịnyị. (1 Kọr. 10:13; Jem. 5:17) Ụka kahị wa oja nya angịwẹ kahị kpa ẹla ọlẹ kahị jẹ́ u-uhye nyaa họ ụkụrwọ, ahị kaa yé apyobwuna a-agbẹyị imiiye. Ọhọhẹ, ahị kaa wẹ ka yẹ nyori a-ahị ụbwọọhị à la akama ẹ-ẹwpụ nya ọhịhị ka. Angịkịla la akama ụma nya ịnyahị kpụ ị jẹ́ bọhụ pwụ ocheju myị́ lẹ. (1 Pit. 5:9) Oheeye tị ri, ahị kaa jẹ́ jaabwọ kahị ka bwu bọhụ ẹ-ẹpwụ nya ịmayẹ.—Rom. 15:4.

5. Owo iJihova à tị́ kaa kpa kpahị ụ-ụgbẹyị nya ọhịhị?

⁵ IJihova kaa kpahị ụgbẹyị bwula aanahị ịnyịnyị. b Ọ-chụ pwokwita, ọngọ kpẹhị rịrị isekut kaa ju ala ọjịra-jịra ụga bwu ụka ka ụka nyọka juhị ọhụ. Ẹla oyaya nyamwụ kaa ju ọmyịmyị nyahị ọngịrị bala ọ-dahị ụbwọ nyọka jẹ́-ẹ yẹ jula awụlẹ kịnyaa. (Ụkụr. 15:40–16:5) Angịgbahị nya ọjịra-jịra ịnyịnyị kaa kpahị ju ọngọngọọng ẹ-ẹpwụ nya ọjịra-jịra. (1 Pit. 5:2, 3) Angị ri adịda bala ịnịna tị kaa mẹjẹ anyị nyaa kị ka la ọháha ẹ-ẹga nya iJihova, kị ka jẹ́-ẹ cheje nya ẹla kpakpa, bala ọ-la abwẹla ịnyịịla. Ị kaa mẹjáa nyọka wa ịBayịbụụ, ka ọjịra-jịra bala ọ-kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ụka myị́ ụka ịnyịnyị. (Etu 22:6) Aanahị anyang ịlẹ kị la gbẹgbịlẹ lẹ, kaa da anyang ịlẹ kị ri anjwo gwaa ụbwọ bwula ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla nyaa, bwula ọ-jwaa irya ọlẹ kọ ka daa ụbwọ, bala ọ-jwaa ọhụ ịnyịnyị.—Tay. 2:3-5.

6. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka họ pyii nyọka yé apyobwuna bwu ụgbẹyị ọkpakpa nya iJihova?

⁶ IJihova họ ụpa nyamwụ bwula ọ-mẹ ụgbẹyị jẹẹhị chajị kahị ka jẹ́-ẹ cheje nya ẹla kpakpa bala ọ-ka chị ọkẹkẹnị lẹ. Ányị ahị tị́ ka mẹjẹ nyori ang ọlẹ kọ họ hahị myịhị lẹhị? Etu 3:5, 6 yẹkẹẹ: “Dahịhile [iJihova] lọkịlẹtụ nyang wuu, ā kpụnịrọ ang ọjẹjẹ nya ịlọng ka.” Kori kahị họ ịnyị, “ọ ka mẹ ụgbẹyị ọlẹ kọ pwoku” jẹẹhị. Ọọwa ri, ọ ka dahị ụbwọ nyọka yẹ abwọ hi akama lụmẹ-lụmẹ bala ọ-ka yé ọkẹkẹnị gụ́ ọọwa ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị. Ahị chị ọkẹkẹnị yẹẹyẹẹ nyọlẹ ká iJihova jẹ́ẹhị bala ọ-la ọháha ẹ-ẹga nyahị pwụ ọlịịwẹ, du kọ kaa mẹ ẹla ọlẹ kahị baba jẹẹhị!—Eje. 32:8.

IJIHOVA KAA HỌ ỊBABA NYAHỊ

7. Ụgbẹyị oyina iJihova à tịị bwu họ ịbaba nya ugbinyịrọ nyahị? (Ala iFilipayị 4:19)

⁷ Wa Ala iFilipayị 4:19. Datị hi o-ri iJihova kaa kpahị ụgbẹyị, ọ kaa wahị kụrụ aga ọmama nyahị nyọka yé ang oriri, ang ọkụrụ-kụrụ, bala ẹga ọ-ka nune ọlẹ kahị baba. (Mat. 6:33; 2 Tẹs. 3:12) Ịlẹhị lẹ, ang ịlịịwẹ ri ang ịlẹ ká ọngịnyị ka chuko u-uhye nyaa myị́, ma iJihova á tị tịtọ kahị ka chuko u-uhye nyaa kpoye ka. (Mat. 6:25.) Ịyẹ tị́ du? Chajị Adahị á ka nyẹẹkpẹ da angịlẹ kị kaa gbịgba họọ la ọmyịmyị lụka nya ọbaba ẹnẹnẹhẹ ka. (Mat. 6:8; Hib. 13:5) Ahị ka jẹ́-ẹ dahịhilọọ nyọlẹ kọ ya nyori ọwa nyị ka hu hahị.

8. Ịyẹ iJihova à tị́ họ ha iDevidi?

⁸ Kụ irya u-uhye nya ụgbẹyị ọlẹ ká iJihova da iDevidi ụbwọ wẹẹ. Ẹ-ẹpwụ nya ẹka ịlẹ ká iDevidi wẹẹ rụnyẹ hi Adịrahụ ịSọlụ, iJihova ya ang ịlẹ ká ọwa bala angịnyị nyamwụ baba haa nyọka chịda. Nyọlẹ ká iDevidi kụ irya ju abwọlẹ ká iJihova kpẹhị rịrọọ lụka ọwẹ wuu, ọ da ụpwụ yẹkẹẹ: “Bwu ụka-ụka kam ri onjwo gbee kam ri ọngọgbahị lẹẹlẹẹ, ḿ yẹ ẹnẹnẹhẹ ká [iJihova] nyẹẹkpẹ da alabwẹla  ọnyịịla lẹka, ḿ yẹ ká ọnyị nyaa juwa kpa ogo bịlẹ ang oriri lẹka.” (Eje. 37:25) Lala iDevidi, ọhẹka ahụ ịnyịnyị yẹ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyang nyori iJihova kaa hu ha anchẹ nyamwụ ẹ-ẹpwụ nya ụka olujwo.

9. Ányị iJihova à tị́ kaa họ ịbaba nya anchẹ nyamwụ alẹ lụka nya ayịreji o-bwu agaga? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

⁹ IJihova kaa họ ịbaba nya anchẹ nyamwụ lụka nya ayịreji o-bwu agaga ịnyịnyị. Ọ-chụ pwokwita, ụka ká imyi ọtụka-ọtụka ji iJerusalẹm la oyi ọhọhẹ, Angịnyị nya ịKịrayịsị ịla ẹpwụma datị-datị ya ang ịlẹ kị baba du kịlaa. (Ụkụr. 11:27-30; Rom. 15:25, 26) Anchẹ nya Ohe alẹ kaa la olegu nya o-hu ha ụma ọlịnyị. Ụka ká ayịreji o-bwu agaga á họ ẹ-ẹga, iJihova kaa gu anchẹ nyamwụ gbịla nyọka ya ang ịbaba lala ang oriri, enyi ọnwanwa, bala etiji du kịla angịlẹ ká ẹla ọọwa họ ta. Ebwo nya aanahị ịlẹ kị kaa nwụ ebe kaa da ụbwọ nwụla ẹpwa bala Ebe nya Ịpyị-Adịrahụ ịlẹ kị bịrị. Anchẹ nya iJihova tị kaa kpụ́ angịlẹ ká ẹpwa nyaa ta ayịreji lee ká angịnyị nyaa gbu, ẹjẹ bala ọ-jwaa ọhụ bwu ẹpwụ nya Ụpwụ Ịgọgọ ịnyịnyị. c

10-11. Ẹlịyẹ a tị́ jẹ́ bwu oja nya Borys?

¹⁰ IJihova tị kaa hu ha angịlẹ kị dọmwụ kaa gbịgba họọ lẹka yẹẹyẹẹ ịnyịnyị. Ahị kaa gbịla iJihova bwula ọ-mwahị nya agbẹyị ịlẹ kahị ka jẹ́-ẹ họ angịlẹ kị kaa gbịgba họọ lẹka ọnahị. (Gal. 6:10) Ọ-họ ịnyị ka du kahị ka jẹ́-ẹ da angịkịla ụbwọ nyọka jẹ́ ang u-uhye nyahị bala iJihova myị́. Kụ ẹhị yẹ oja nya Borys wẹẹ. Ọ kụ ẹpwụma nya Ukraine, ọ tị ri olegbeju nya  ube-ụpwụ ọhẹ. Ịlẹhị lẹ Borys á ri ọngọhẹ nya Alibeenu nya iJihova ka, ọ tị kaa kpa anjwo ịlẹ kị ri Alibeenu nya iJihova uube-ụpwụ ọọwa kẹm-kẹm bala ọ-chị ihi ju ọmyịmyị nyaa ụka wuu. Ụka ká Borys chụ nyọka rụ hi ẹwụ bwu ẹga ọlẹ kọ kụ, ka ụpa ọkịla nya ẹpwụma nyaa ọlẹ kọ kpunyi gụ́, aanahị dọọ ụbwọ. Nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, Borys ka ọ-Họ Kpa Kpịtịya nya Igu nya ỊKịrayịsị. Ụka ká Borys kụ irya u-uhye nya ang ịlẹ wuu ká aanahị họ họọ, ọ yẹkẹẹ: “Alibeenu họm ọnahị bala ọ-kpahị jum yẹẹyẹẹ. Ẹla nya Alibeenu nya iJihova myịm lẹhị yẹẹyẹẹ.”

¹¹ Ahị ịnyịnyị ka jẹ́-ẹ gbịla Adahị ọ-yẹ ahyẹẹrwẹrwa ọlẹ kọ juwa e-epwoohe, bwula ọ-mẹ ọháha jẹ ẹ-ẹga nya angịlẹ kị la ọbaba, kori kị la ọmyịmyị okpokpo balahị lee ị́ la ka wẹwẹ. (Luk. 6:31, 36) Ahị dahịhile nyori aga ọlẹ kahị wẹẹ ma nyọka la ọháha ẹ-ẹga nya angịnyị ka du kị ka wẹ ka ri angịjụgbẹyị nya ị̇Kịrayịsị myị́ wẹẹ. (1 Pit. 2:12) Ma kori kị chụ nyọka gbịgba ha iJihova lee ị́ họ ịnyị ka, ahị ka yé ọkẹkẹnị ọtụka ọlẹ ká ọngịnyị kaa yé bwula o-hu ha.—Ụkụr. 20:35.

IJIHOVA KAA CHEWU KEEHI

12. Ewu ọ-chị ke ọlányị iJihova à tị́ myọnụ ha angịnyị nyamwụ logu-logu? (Eje Ọnyịịla 91:1, 2, 14)

¹² Wa Eje Ọnyịịla 91:1, 2, 14. Alẹ, iJihova myọnụ nyọka chewu keehi hi ịngịngịhyẹ ọlẹ kọ ka bịrị igu oriri nyahị balọọ. Ọ́ ka jẹ́-ẹ ya iwe da Olegu Onyobyi ka chị ịgba ọgbagba ocheri-cheri ịrị ẹnẹnẹhẹ kaka. (Jọn. 17:15) Ụka ká ‘akama ọtụka okpelego’ á dọmwụ wẹwẹ, ahị ka jẹ́-ẹ dahịhile nyori iJihova ka dahị ụbwọ nyọka ju ọmyịmyị nyahị ọngịrị bala ọ-chịhị da, jaabwọ kọ myọnụ.—Ọwụ. 7:9, 14.

13. Agbẹyị iyina iJihova à tị́ kaa chewu ke ọngọngọọng nyahị?

¹³ Ányị iJihova à tị́ kaa chewu ke ọngọngọọng nyahị lẹẹlẹẹ? IJihova kaa kpa Ụpwụ Ịgọgọ dahị ụbwọ nyọka jẹ́ ang ọnyịịla datị hi ọtịpyọ. (Hib. 5:14) Kori kahị kpa ẹla ịlẹ kahị jẹ́ bwu Ụpwụ Ịgọgọ họ ụkụrwọ, ahị ka chewu ke igu oriri nyahị bala iJihova, bala ọ-ka cheje nya ẹla ịlẹ kị ka ya ọkẹkẹnị hahị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị. (Eje. 91:4) Da ọọwa u-uhye, iJihova kaa kpa ọjịra-jịra chewu keehi ịnyịnyị. (Ayị. 32:1, 2) Bwula ọ-yẹ jula angịlẹ kị la ọháha ẹ-ẹga nya iJihova bala ọ-kaa hịhị ba ehile nyamwụ jẹ, ahị kaa yé ọhụ ojuju bala ọngịrị ọlẹ kọ ka chewu keehi chajị ká abwẹla ịtịpyọ á ka chị wuhi ka.—Etu 13:20.

14. (a) Ịyẹ tị́ du ká Ohe-é kaa kpa ịmayẹ rụ hiihi ụka wuu ka? (b) Ẹlịyẹ Eje Ọnyịịla 9:10 à tị́ họ kahị jẹ́ myị̀myị̀? (Kụ ẹhị yẹ ọdawụlẹ oleji ịnyịnyị.)

¹⁴ Lụka onyogo, iJihova kaa chewu ke anchẹ nyamwụ ụka ọhẹ hi ang ọlẹ kọ ka haa ang lee ọ-ju ọmwụ igu nyaa myị́. Ma, ọ́ kaa họ ịnyị ẹ-ẹga nyahị alẹ ụka myị́ ụka ka. Ụka ọhẹ, ẹla ọ-ya ahị me ka kaa họ tahị. (Ọngọ. 9:11) IJihova tị ya iwe da kpụ ị tụ anchẹ nyamwụ ịhyẹ pyịpyị bala ọ-dọmwụ nwaa, chajị nyọka mẹjẹ nyori Olegu Onyobyi ri ọla ọnọọkịla. (Job. 2:4-6; Mat. 23:34) Jaabwọ kọ la ẹ-ẹga nya angịnyị nyamwụ lụka ọkẹkpẹ, ọ kaa lịnyị alẹ wẹẹ. Ịlẹhị lẹ iJihova á ka kpa ịmayẹ nyahị rụ hiihi ka myị́, ahị tị ka jẹ́-ẹ jẹ́ myị̀myị̀ nyori ọ́ ka nyẹẹkpẹ da angịlẹ kị la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ ẹnẹnẹhẹ ka. d—Eje. 9:10.

IJIHOVA KAA KPỤ́ỤHỊ ẸJẸ

15. Ẹjẹ ọkpụ́kpụ oyina ahị tị́ kaa yé bwu ẹpwụ nya abwọ ọrịrị, Omyi Ẹla nya Ohe, bala ẹga nya aanahị? (2 Ala ịKọrịntị 1:3, 4)

¹⁵ Wa 2 Ala ịKọrịntị 1:3, 4. Ụka ọhẹ, ahị kaa la uko ọchịchị, ọjụjụ lee ọkịlẹtụ okpenyi. Ọhẹka, à juwa chịpwụrụ bwu ẹpwụ nya akama ọjụjụ ọhẹ ọlẹ kọ du kọ lang lala o-ri ahụ nyị la ụbwọọng. Ọngọngọhẹ ji kọ jẹ́ jaabwọ kọ lang? IJihova jẹ́. Ọjụjụ nyahị á kaa jwọọ kem ka, ọ  kaa “kpụ́ụhị . . . ẹjẹ ẹ-ẹpwụ nya akama ọyẹyẹ nyahị wuu” ịnyịnyị. Ányị ọ tịị bwu họ ịnyị? Ụka kahị ya ẹla ọla ọkịlẹtụ nyahị je iJihova ẹ-ẹpwụ nya abwọ ọrịrị, ọ kaa ya “okpunyi nya Ohe Oluhye ọlẹ kọ kaa kpoye nya ọ-jẹ́ myịmyị nya angịnyị ehe wuu” hahị. (Filip. 4:6, 7) Ahị kaa yé ẹjẹ ọkpụ́kpụ ịnyịnyị ụka kahị wa ịBayịbụụ, kọ ri ẹla ọlẹ ká iJihova wẹẹ ya tahị. Ẹ-ẹpwụ nyamwụ, iJihova kaa ya jaabwọ kahị họ́ọ kaka ba, ọ kaa mẹ ang jẹẹhị kahị ka jẹ́ ẹla, ọ tị kaa ya ẹhị ọrịrịị-rịrị hahị ịnyịnyị. Ahị tị kaa yé ẹjẹ ọkpụ́kpụ bwu ọjịra-jịra nyahị ịnyịnyị, chajị ahị kaa jẹ́ ẹla ọlẹ kọ ka juhị ọhụ bwu ẹpwụ nya ịBayịbụụ ụ-ụwa bala ọ-kaa yẹ jula aanahị.

16. Ẹlịyẹ a tị́ jẹ́ bwu oja nya Nathan bala Priscilla?

¹⁶ Nyọka chụ pwokwita jaabwọ ká iJihova kaa kpụ́ụhị ẹjẹ bala o-juhị ọhụ bwula Omyi Ẹla nyamwụ, ahị kụ ẹhị yẹ oja nya Nathan bala Priscilla, kị kụ United States wẹẹ. Ẹka lụmẹ-lụmẹ ka ẹkpẹ, ị chụ nyọka mwụ ka ẹga ká ọbaba nya angị kpa ẹrụ ọnyịịla nya Ịpyị-Adịrahụ pyẹ ji gụ. Nathan yẹkẹẹ: “Ahị dahịhile nyori iJihova ka wahị kụrụ aga ọmama nyahị.” Ma, nyọlẹ kị pwụ ẹga onyeewe ọọwa, ị la akama nya ịnyịrọ ọ-la gogo ka bala akama nya okpoko ọ-lala ka, ịlẹ kị ya ahị me ka. Ọ la kpụ ahụ bala ọrụ ịwẹ rụ tịrẹkpẹ ka ẹpwa, ị tị la akama nya okpoko ụ-ụwa ịnyịnyị wẹẹ. Nathan kpịtịya kọ yẹkẹẹ: “Ọ lam ẹbyẹbyị nyọlẹ ká iJihova á dahị ụbwọ jaabwọ kahị me irya ka. M̀ dọmwụ kaa kụ irya kori kam họ ẹla ọtịpyọ ọhẹ.” Ma, nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, Nathan bala Priscilla wẹ ka jẹ́ nyori Ohe-é nyẹẹkpẹ daa lụka nya ọbaba ka. Nathan yẹkẹẹ: “Ẹ-ẹpwụ nya ụka olujwo ọwẹ, ịBayịbụụ lala oligu ọ-jẹ́ ẹla ọlẹ kọ kaa juhị ọhụ bala ọ-mẹ ụgbẹyị jẹẹhị. Ọ-ya irya nyahị nọ u-uhye nya abwọlẹ ká iJihova dahị ụbwọ nyọka bọhụ ẹ-ẹpwụ nya akama ọwẹ ọkọkọ nyọka ya ẹhị rịrị u-uhye nya akama ịịwa, dahị ụbwọ nyọka jẹ́ nyori iJihova ka kịnyaa la ọ-dahị ụbwọ ị-ịlahị.”

17. Ányị ọọnahị ọnyang ọlẹ kị wụrụ Helga à tị́ bwu yé ẹjẹ ọkpụ́kpụ? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

¹⁷ Aanahị ka jẹ́-ẹ kpụ́ụhị ẹjẹ ịnyịnyị. Ányị ị tị́ kaa bwu họ ịnyị? Kụ ẹhị yẹ ọ-chụ pwokwita  nya Helga, kọ kụ ẹpwụma nya Hungary wẹẹ. Ẹ-ẹpwụ nya ẹka lụmẹ-lụmẹ, ọọnahị ọnyang ọwẹ la akama ịdatị-datị du kọ kaa la uko ọchịchị bala ọ-yẹ ịlọmwụ lala ọngọ ju apyobwuna ka. Ma ụka kọ chẹhị kẹkpẹ, ọ yẹ jaabwọ ká iJihova kpọ́ọ ẹjẹ bwula aanahị ịla ọjịra-jịra. Ọ da ụpwụ yẹkẹẹ: “IJihova kaa dam ụbwọ nyịlẹhị-ịlẹhị ụka kọ yẹ nyori ọngịrị nyam ja chụ hi ọọlajị nya ụkụrwọ ọlẹ kam kaa họ, ẹhị ọ-kpa rịrị ọnyị nyam ụka ọlẹ kọ jụ ẹdụrụ, bala ịmayẹ ịkịla. Ahyẹẹnụ ọnyị myị́ ọnyị ẹ-ẹpwụ nya ẹka 30 ịlẹ kị chịpwụrụ wẹ, ọ kaa kpụ́m ẹjẹ jaabwọ kọ myọnụ. Ọ kaa jum ọngịrị bwula ọhụ ojuju nya angịkịla. Ị kaa da ụpwụ bwu ifon du wam, da ang ju ụpwụ ọhụ́hị-hụ́hị ya ham, lee ọ-mịla oja ham bwula ẹla oyaya nyaa ụka kam baba nyamwụ gụ́gụ wuu.”

18. Ányị ahị tị́ ka bwu kpụ́ angịkịla ẹjẹ?

¹⁸ O ri iwe ọtụka hahị nyọka gbịla Ohe nyahị bwula ọ-kpụ́ angịkịla ẹjẹ. Ányị ahị tị́ ka bwu họ ịnyị? Ahị ka jẹ́-ẹ ke ụrụ wo la angịkịla la ọhụ ọdapịlẹ, ya ẹla ọlẹ kọ ka kpáa ẹjẹ, bala ọ-daa ụbwọ a-agbẹyị ịlẹ kị baba. (Etu 3:27) Ahị kaa maga nyọka kpụ́ angịlẹ wuu kị ja yẹ akama ẹjẹ, tụ́ angịlẹ kị dọmwụ kaa gbịgba ha iJihova lẹka. Ụka ká ọngọhẹ o-oye ẹpwa nyahị á ji ẹpwụ nya ọjụjụ, ọ jụ ẹdụrụ, lee ọkịlẹtụ ja kpọọ enyi, ahị ka jwoo ụga, ke ụrụ wo lọọ, bala o-jwoo ọhụ la ẹla ọla ịBayịbụụ. Ụka kahị gbịla iJihova, kọ ri “Ohe Oluhye nya ẹjẹ ọkpụ́kpụ wuu,” ahị ka jẹ́-ẹ da aanahị ụbwọ nyọka bọhụ ẹ-ẹpwụ nya ịmayẹ, ahị tị ka jẹ́-ẹ da angịlẹ kị kaa gbịgba ha Ohe lẹka ụbwọ nyọka jẹ́ ang u-uhye nyamwụ ịnyịnyị myị́.—Mat. 5:16.

IJIHOVA JUWA HAHỊ ỤKA WUU

19. Ẹlịyẹ iJihova à tị́ kaa họ hahị? Ányị ahị tị́ ka bwu gbịlọọ?

¹⁹ IJihova kaa kpahị ju angịlẹ wuu kị la ọháha ẹ-ẹga nyamwụ. Ọ́ kaa nyẹẹkpẹ dahị ụka kahị la akama ka. Jaabwọ ká adịda lee ịnịna kaa kpahị ju ọnyị nyamwụ, iJihova kaa kpahị ju anchẹ nyamwụ ịlẹ kị kaa gbịgba họọ la ọmyịmyị. Ọ kaa kpahị ụgbẹyị, ọ kaa hu hahị, ọ kaa chewu keehi, bala ọ-kaa kpụ́ụhị ẹjẹ. Ahị kaa gbịla Adahị ọla epwoohe ụka kahị da angịkịla ụbwọ bala o-jwaa ọhụ lụka nya ịmayẹ nyaa. Ịlẹhị lẹ akama bala ịmayẹ ka wẹ ẹga nyahị odehe ọlẹ myị́, ma ahị ka jẹ́-ẹ jẹ́ myị̀myị̀ nyori iJihova jam tahị. Ọ dọmwụ chịhị ehe yẹkẹẹ: “Anụ ju uhi ka, m̀ juwa tanụ.” (Ayị. 41:10) Ọnụ ọmyịmyị ọwẹ ya ahị ọdahile hahị nyori iJihova juwa tahị ụka myị́ ụka! Lẹ, áhị la ụbwọọhị ẹnẹnẹhẹ ka ịnyịlẹhị.