LISA * yẹkẹẹ: “ọnahị ọhọhọ nya Angịnyị nya ịKịrayịsị à ri ang ọlẹ kọ gum ọ-ọkịlẹtụ gụ́ wuu ẹẹ.” Ang ọlẹ kọ kpọọ wẹ ẹpwụ nya ẹlịlẹhị ọ wẹẹ ya ẹla rụ́ lẹ. Ọ lịnyị-ịnyị ẹ-ẹga nya Anne ko yẹkẹẹ: “Ọnahị ọhọhọ nyaa à gum gbịla jene nya ang ọmẹjẹ nyaa lẹ.” Ọ kaa kpụ aanahị anyang imimiiye ịwẹ ịpyọ la ọ-ka wa ịBayịbụụ bala ọ-kụ irya jwoo lẹẹlẹẹ lẹ, ma ọnahị ọọwa tị gwaa ọ-ọkịlẹtụ yẹẹyẹẹ.

Ányị ahị tị́ ka bwu họ ọnahị ụ-ụgbẹyị ọlẹ kọ ka gu angịnyị ịla oye nyahị ọ-ọkịlẹtụ? Ahị ka ya ẹla u-uhye nya agbẹyị imiiye: bwula ẹlẹlẹ bala abwẹla nyahị. Ọọwa lẹ ahị ka ya ẹla u-uhye nya angịlẹ kahị ka họ ọnahị lẹlẹ.

Ahụ ọnyịịla ọlẹ kị chabwọ ụ-ụpwụ nya Etu 31 kaa “mẹ ẹla jẹ lọdụmwọọ.” (Etu 31:26) Ẹla ọlẹ kọ kaa ya bala abwọlẹ kọ kaa yoo kaa la dụmwọọ. Adịda anyị baba nyọka ya ẹla “lọdụmwọọ” ịnyịnyị. Iru nya adịda bala ịnịna ịhyẹ jẹ́ yẹẹyẹẹ nyori ịkata ọ-kpụ la ọngịrị-ọngịrị nyị́ kaa há ọnyị nyaa ka. Ịkata ọlịnyị á tị du ká ọnyị nyaa kaa jwaa ihi abwọhẹ ka ịnyịnyị. Ụka ká adịda bala ịnịna á ya ẹla la ọdụmwọọ, ọ kaa chị anyị nyaa kpẹẹ la ọ-ke ụrụ bala ọ-jwaa ihi.

Kori ká ri adịda lee ịnịna lee á riri ka, ányị a tị́ ka bwu mẹjẹ ịlọng nyọka ya ẹla la ọdụmwọọ? Ịngịhyẹ ọlẹ kọ ka jẹ́-ẹ dahị ụbwọ lẹẹ ụ-ụpwụ nya Etu 31:26: “Ọọ ya ẹla lẹla ọjẹjẹ.” Ọọwa mẹjẹ nyori ahị ka chụ omyi ẹla bala ọkọ ọlẹ kahị ka kpa ya ẹla ọọwa la ẹla ọjẹ́jẹ. Ọ ka dụbwọ nyahị ọ-ka tọ ịlọhị wo nyori, ‘Ẹla ọlẹ kam wẹẹ ka ya ka du agbama reeji, lee ọ tị́ ka chụ agbama hi?’ (Etu 15:⁠1) Ee, ọ kaa há nyọka kụ irya ene nya ẹla oyaya.

Etu ọkịla yẹkẹẹ: “Ẹla ọlọnụ nya angịhyẹ kaa gu angịnyị chọọchọọ lala ịcha.” (Etu 12:18) Ụka kahị kụ irya u-uhye nya abwọlẹ ká omyi ẹla bala ọkọ nyahị kaa la angịkịla, ọ ka guhị gbịla nyọka kpahị ju ẹla ọlẹ kọ kaa kpehe bwu ọnụ nyahị. Ee, ahị ọ-nwụlanọ nyọka ya ẹla “lọdụmwọọ” ka dahị ụbwọ nyọka wu ịlọhị kpa la ọ-ka ya ẹla chọọ-chọọ bala ọ-kpa ọkọ ọnyọọngịrị. (Efe. 4:​31, 32) Ahị ka ya irya ọnyịịla bala ọkọ ọkpẹnẹẹ ku ọmwakpa nya irya bala ẹla ọtịpyọ oyaya. IJihova ya ọgụ-ẹpẹtẹ ọnyịịla da hahị nyọlẹ kọ da Ịlayịja ụbwọ ụka ọlẹ kọ ju uhi. Olegu-ẹrụ ọlẹ kọ ku ọmwakpa nya iJihova ya ẹla tọọ la “omyi ọdụmwọọ.” (1 Ịdị. 19:12) Ẹlịlẹhị tị ri, ọdụmwọọ ọlala á ba ẹ-ẹga nya ẹla oyaya kem ka. Ahị ka họ ẹla la ọdụmwọọ lee ẹ-ẹpwụ nya ọnahị ịnyịnyị pyii. Ányị ahị tị́ ka bwu họ ịnyị?

Ahị kaa gbịla iJihova bwula ẹla ọ-ya dụmwọọ bala ọnahị ọhọhọ. (Efe. 4:32; 5:​1, 2) Lisa ọngọlẹ kahị ya ẹla nyamwụ kẹkpẹ chabwọ nya ọnahị ọlẹ ká Alibeenu nya iJihova họọ yẹkẹẹ: “Ụka kị byi ugbiyegu nyahị nyị mwụ lụka ọ-kpịraka, ahụ bala ọrụ imiiye ịhyẹ ye ụka bwu ọlụkụrwọ nyaa nyọka dahị ụbwọ nwụla olo. Ụka ọwẹ lẹ, ḿ dọmwụ kaa jẹ́ ịBayịbụụ lẹka!”  Ọnahị ọhọhọ ọwẹ gu Lisa gbịla nyọka wụla ẹlịlẹhị yẹ rige-rige gụ́ olene.

Ọnahị ọlẹ ká Alibeenu nya iJihova họ Anne, ọngọlẹ kahị ya ẹla nyamwụ bwu ọmwụ ọdada, myọọ lẹhị ịnyịnyị. Ọ yẹkẹẹ: “Chajị nya abwọlẹ ká abwẹla nya angịnyị ịla odehe wuu la lẹ, m̀ kaa da ịwẹẹ nya ẹla yẹẹyẹẹ. Ọ kaa lam ujwo la ọ-ka dahịhile angịnyị.” Ọ myịmyị yẹkẹẹ: “Ụka kam tọ Alibeenu nya iJihova lẹ, ḿ kaa dahịhilaa ka. M̀ kaa tọ ịlọm wo nyori ‘Ịyẹ tị́ du kị kụ irya nya ẹla nyam ịịwẹ?’ Ma irya ọnyịịla ọlẹ ká ọngọ mẹ ịBayịbụụ jẹ́m kaa kpa họm ọnahị gum gbịla nyọka dahịhilọọ.” Ịyẹ á tị́ ri ocheju nya ọọwa? “Ụka ohyẹẹkpẹ, m̀ dọmwụ nyọka ya ẹhị ku ang ọlẹ kam wẹẹ jẹ́.”

Jẹ́ nyori ọnahị ọlẹ ká alọjịra-jịra mẹjẹ ẹ-ẹga nya Lisa bala Anne à gwaa ọ-ọkịlẹtụ lẹ, ọọwa tị du kị wẹ ka jẹ́ ẹlịlẹhị. Ọnahị ọlẹ ká alọjịra-jịra mẹjẹ ẹ-ẹga nyaa daa ụbwọ nyọka dahịhile iJihova bala angịnyị nyamwụ.

Ọ kaa chị angịhyẹ kpẹẹ la ọ-ka ya ẹla dụmwọọ bala ọ-chị umwẹhụ ọọlajị nya  ẹga ọlẹ kị bwu. Ọ há nyọlẹ ká angịhyẹ jẹ́-ẹ họ ịnyị chajị nyọlẹ ko ri ọhọhọ nya aloye nyaa lee o ri abwẹla ọlẹ ká ịwa ayịdang la. Ma ọ́ tị ri ọhọhọ nya aloye nyahị bala abwẹla nyahị kem kọ kaa guhi gbịla aalẹ, ọ-ọnahị nya Ohe ahị wẹẹ gbịla lẹka.​—⁠Kụ ẹhị yẹ Ụkụrwọ nya Alẹrụ 28:2 ịnyịnyị.

Ọnahị ọhọhọ ọlam-ọlam ọlẹ kọ bwu ẹga nya Ohe ri ụpa nya ugbe nya olegu ịgọgọ nya Ohe. (Gal. 5:​22, 23) Ọọwa ri ahị baba nya olegu ịgọgọ nya Ohe kọ ka dahị ụbwọ nyọka họ ọnahị ọlam-ọlam. Ọọwa ka mẹjẹ nyori ahị nwụlanọ nyọka gbịla iJihova bala iJisọsị. Ịnyịnyị, ahị kaa kpa angịkịla i-irya jaabwọ ká iJisọsị họ. Lẹ, ọháha ọlẹ kahị la ẹ-ẹga nya iJihova bala ọngịnyị ehe ọọnahị à kaa kpahị họ ẹla lẹ. Ọọwa ka du ká ọnahị ọlẹ kahị kaa họ ka ri abwẹla ọnyịịla o-bwu ọkịkẹtụ nyahị ọlẹ ká Ohe tị myị ju ịnyịnyị.

Ọ kaa chịkpẹẹ la ọ-ka họ ọnahị ẹ-ẹga nya angịlẹ kị họhị ọnahị ụka ọhẹ lẹ bala angịlẹ kahị jẹ́. (2 Sam. 2:⁠6) Ụgbẹyị ọhẹ ri ọ-ka jaa obe ọhọhọ. (Kol. 3:15) Ma ọ́ tị ri ká ọngọhẹ-ẹ́ juwa kọ lahị lala o-ri nyị́ baba nyọka họọ ọnahị ka bẹ?

Kụ irya ju ẹla ọlẹ: IJihova ya ọgụ-ẹpẹtẹ ọlẹ kọ há gụ́ wuu da hahị ẹ-ẹpwụ nya ọnahị ọhọhọ, Omyi Ẹla nyamwụ tị mẹ ẹla ọkpọnchị jẹ́ẹhị u-uhye nyahị ọ-ka la abwẹla ọnyịịla ọwẹ. Ị kpa omyi ẹla ọlẹ ko ri “ọnahị ọgahị” ya ẹla ụka lụmẹ-lụmẹ ụpa nya ịBayịbụụ ọlẹ kị da la òja nya iGiriki. Ányị Ohe à tị́ họhị ọnahị?

Kụ irya u-uhye nya ụnọ ịmanyị tị́ nya angịnyị ehe ịlẹ ká iJihova kaa họ ọnahị bwula ọ-ya ang ịlẹ kị baba nyọka hịhị haa wẹẹ. (Mat. 5:45) Ene kahị dọmwụ ka wẹ ka jẹ́ iJihova lẹ, ọ kaa họhị ọnahị ene-ene lẹ. (Efe. 2:​4, 5, 8) Ọ-chụ pwokwịta, o hu Ọnyẹwẹ nyamwụ, ko ri ang ọlala nyamwụ ọlẹ kọ há gụ́ wuu, ha chajị nya angịnyị ehe. Ọlẹrụ ịPọlụ da ụpwụ ya nyori iJihova nyị họ iya ọkịlaa-kịla chịkpẹẹ “bwula ụdụ nya ọnahị ọchakụ-chakụ ọtụka” nyamwụ. (Efe. 1:⁠7) Ịnyịnyị, nanana nyori ahị kaa họ ịhọbịrị bala ọ-họ ẹla wụ́ iJihova ẹjẹ, ọ kaa kịnyaa la ọ-kpahị ụgbẹyị bala ọ-mẹ ang jẹ́ẹhị. Ẹla ọmẹjẹ bala omyi ẹla nyamwụ la dụmwọọ lala “emyo oluhye nya amẹ.” (Ehile. 32:⁠2) Ahị-ị́ ka jẹ́-ẹ nwọọ uri kpá nya ọnahị ọlẹ kọ kaa họhị wuu kaka. Ẹlịlẹhị tị ri ọnahị nya iJihova à du kahị la ẹhị ọrịrịị-rịrị nya ijuju ọnyịịla lẹ.​—⁠Kụ ẹhị yẹ 1 iPita 1:⁠13.

Ịwẹẹ ọdada á juwa ka, ọnahị nya iJihova kaa tụ́ụhị bọọ bala o-guhị gbịla. Ọọwa du kahị ka maga nyọka gbịla iJihova bwula ọ-họ angịkịla ọnahị ụka wuu ọkọkọ nyọka chụ angịhyẹ ịlẹ kahị ka họ ọnahị datị. (1 Tẹs. 5:15) Ó-ri kahị kaa họ ọnahị ụka wuu, ahị ka lala ịla obwebweebwe ọlẹ ká ọngịnyị kaa wo ụka nya ohu. Ahị ka ri ẹjẹ ọkpụkpụ ha alugbiyegu nyahị, aanahị ịla ọjịra-jịra, ala ọlụkụrwọ nyahị, alube-ụpwụ nyahị, bala aloye-ẹpwa nyahị.

Kụ irya nya alugbiyegu lee alọjịra-jịra nyang ịlẹ kị ka yé apyobwuna bwu ẹla o-ya dụmwọọ lee ọnahị ọhọhọ nyang. Ọngọhẹ ka juwa ọọjịra-jịra nyang kọ ka baba nya ụbwọ ọdada nyọka kpa ẹpwa bala ọdọda nyamwụ cheri-cheri lee ẹ-ẹga nya ang ọrara bwu ihi myị́. Da ọọwa u-uhye, kori ká yẹ ọngịnyị ẹ-ẹrụ ọnyịịla ọ-kpa pyẹ kọ baba nya ụbwọ ọdada, à ka jẹ́-ẹ dọọ ụbwọ ụ-ụgbẹyị ohẹ ọlẹ kọ baba myị́?

Ahị kịnyaa la ọ-ka ya ẹla bala ọ-họ ẹla “lọdụmwọọ” ụka wuu lala iJihova mẹ.