É ma um ihayi ku 1935 ipu igeli ku Darlaston, aya ku Black Country nōo yɔ ipu éwo ku England a. É gē hi abɔ ka u Black Country, ohigbu odudu nobi nɛhi nōo gē yɔ ico abɔ eko doodu, ohigbu aɔdā ɛyɛɛyɛyi nɛ aucompany alɛwa gē ya abɔ a. Eko nɛ um lɛbɛɛka ihayi ɛnɛ a, apɔlɛ ku um gbɔɔ ō klɔcɛ ku Ubáyíbu mla Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa. Eko nɛ um kwu piya ihayi igwɛɛhɔ a, n gáā le má ka ɔwɛ ɔkwɛyi a nɛ um yɔ a. Ohigbu ɔɔma n lɛ ubatisim ya ihayi ku 1952 eko nɛ um wɛ ihayi gwɛɛhilii (16) a.

Ɛpleeko ɔɔma piii a, n gbɔɔ ō nwu uklɔ ɛga nɛhi éyi néē gē ya aɔdā ɛyɛɛyɛyi mla aya ku umoto ōhī a. N gáā gbɔɔ ō nwu ɛgɛ nɛ um géē je piya ɔcɛ nɛhi ipu uklɔ a, ɔcɛ nōo géē je piya ɔmalɛ o ta ɔkpá ku uwa. N kē jɔɔnyɛ uklɔ ɔɔma nɛhi.

N gáā lɛ ōmiya o cɛgbá nɛhi éyi lɛ nɛ um cɛgbá ō ya, eko nɛ ɔcɛ o leyikwu usɛkut hi um igwú ō gáā leyikwu oklɔcɛ ku ujɔ, ipu ōjila ku ɔtahɛ ku alaadi ipu ujɔ ku alɔ nōo yɔ Willenhall a. N cɛgbá ō ya ōmiya olɔnɔ nɛhi nyā a. Ɛpleeko ɔɔma, n gē gā ōjila ku ujɔ ɛyɛɛyɛyi ɛpa. Ipu ɔtahɛ ku alaadi, n gē gā ōjila ku ujɔ nōo yɔ Bromsgrove nōo yɔ kwu ɛga uklɔ ku um ajaajɛ, nɛ ō ligbo ku nu ŋma ɛga nɛ um lā a wɛ ukilomita 32 (umilu 20) a. Oŋmɛyi ku alaadi eko nɛ um le cigbihi wa ɔlɛ ɛgiyi ɛ́nɛ́ um mla adā um, n gē gā ujɔ ku alɔ nōo yɔ Willenhall a.

Ohigbu ka um dɔka ō je otabɔ lɛ ɔwa ku Ujehofa a, n cɛ igwú nɛ ɔcɛ o leyikwu usɛkut a hi um a, naana nɛ ɛnyā wɛ ka um géē habɔ ɛnɛɛnɛ uklɔ nɛ um yɔ i jɔɔnyɛ nu nɛhi nyā ta a. Ń hijema fluflu ohigbu ōmiya nɛ um ya ku Ujehofa kóō ma ɔwɛ fu gā um, nōo ya ku um jɔɔnyɛ oyeeyi ku um nɛhi nyā a ŋ.

Eko nɛ um yɔ i gā Ujɔ ku Bromsgrove a, n má ɔyinɛ nɔnya éyi nɛ iyē nu lé ka Anne nōo gbonɛnɛ klla lɔhi ō má eyī nɛhi. Alɔ kwu iyi alɔ u lɛ ihayi ku 1957. Alɔ jɔɔnyɛ uklɔ ku ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta eko doodu, ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta ɛdɔ ɛyɛɛyi, ɔcɛ o leyikwu usɛkut, mla uklɔ ku Ubɛtɛlu tɔha. Anne cɛ gā um gweeye nɛhi ipu ɛjɛɛji oyeeyi ku um.

 Ipu ihayi ku 1966, alɔ lɛ ɛnɛɛnɛ ɛga lɛ ō gā inɔkpa ɔmɛ ofɛɛpa ce ɛpa (42) ku Ugilɛdi. É da alɔ ku alɔ nyɔ gáā yuklɔ ipu éwo ku Malawi, nɛ ācɛ alɛwa gē hi ka ācɛ o gbɔtu nɛɛ ohigbu ɛgɛ néē gbonɛnɛ klla gē miyɛ ācɛ wa ɔlɛ uwa a. Alɔ i leyice ku alɔ i gáā yɔ abɔ gboji ajɛ ŋ.

Alɔ faajɛ éwo ku Malawi Ɔya Ɔmpa 1, 1967. Ipu ɔya aflɛyi a alɔ bi eko ku alɔ alɛwa yɔ i le nwu uce a, igbihi ɔɔma alɔ gáā gbɔɔ uklɔ abɔ. Alɔ gē pɛ umoto éyi néē hi ka u Kaiser Jeep nɛ ācɛ alɛwa gbɛla ka é lɔfu pɛ ɔ gā ɛga duuma gla kwu ipu enkpɔ a. Amáŋ ɛnyā i wɛ ɔkwɛyi ŋ. Enkpɔ nōó lipu ŋ ofoofunu nɛ alɔ lɔfu pɛ ɔ yɛ anu gla a. Ekoohi alɔ gē yɔ inu ací eko ɔgwa. Ohigbu ɛnyā eko ku ɔwɔ alɔ gē cɛgbá ō kpo ili ɔwɔ olɔwa nɛhi kla inu ací a ŋma eyipu, o ya ɛɛ ku enkpɔ kóō nu gā ipu nu ŋ. Ɔwɛ nyā nɛ alɔ bi le gbɔɔ uklɔ ku alɔ a i tɔɔtɛ ŋ, amáŋ alɔ yihɔtu nu!

Ipu Ɔya Ɔmɛnɛ, n gáā gbɔɔ ō má ka ó gboji ŋ, unwalu géē wa ŋma ɛgiyi aigɔmɛnti a. N jahɔ tu ɛlā ō ka tɛɛcɛ éyi nɛ Dr. Hastings Banda nōo wɛ u president ku Malawi ya o bu ipu Uredio a. Ó ka ka Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa i gē gba ije ɔlɛ ŋ, ka uwa klla gē hɛ unwalu taajɛ lɛ aigɔmɛnti. Ɛgɛ nɛ alɔ jé a, oduudu ɛlā nɛ ó kpo ce alɔ nyā wɛ ɛkɛmgbɛ. Ɛjɛɛji alɔ jé ka ɔtu i he aigɔmɛnti abɔ alɔ ta kóō lɛ abɔ ipu ɛlā imeli, klla ta kóō lā ɔkpá ku uwa o ya ɛɛ ku alɔ gáā wɛ ipu ígwu ku uwa a ŋ.

Abɔ Ɔya Ɔmahaanɛ le ya a, alɔ gbɔɔ ō má ipu ɔkpá ku ɔka ɛbɛɛbɛ ka u president a lɛ ɛlā kpo ce ayinɛ alɔ ka é yɔ i he unwalu taajɛ ɛbɛɛbɛ. Ó gáā le ka tɛɛcɛ ipu oduudu ōjila ku uwa ka igɔmɛnti ku anuɔ géē ya odee fiyaa, o ya ɛɛ kóō lɛ uklɔ ku Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa ci. É kē lɛ uklɔ ku alɔ ci ɔkwɛyi Ɔya Ɔmigwo 20, ihayi ku 1967. Ó gboji ŋ  igbihi ɔɔma, aupolihi mla ācɛ nōo gē jɛga lɛ ācɛ nōo ŋma éwo ɔhá (néē hi ka immigration) a le pɛ wa abɔ ku ɛga o yuklɔ ku alɔ o ya ɛɛ kéē lɛ ɔ gwu, anu é lɛ ɛjɛɛji ācɛ o yuklɔ abɔ nōo ŋma éwo ɔhá a kpo nu ŋma éwo a.

Igbihi néē lɛ alɔ kpo tu inu agba ɛci ɛta a, é lɛ alɔ nu gā éwo ku Mauritius nōo yɔ ɛhaajɛ íkwu ku Britain a. Amáŋ ācɛ nōo lɛ íkwu ipu éwo ku Mauritius a i gáā cɛ ku alɔ yɔ abɔ, abɔ alɔ wɛ ācɛ o tɔɔna ipu éwo ɔhá a ŋ. Ohigbu ɔɔma é lɛ alɔ kpo gā u Rhodesia (nōo wɛ u Zimbabwe babanya a). Abɔ alɔ le faajɛ abɔ a, alɔ gáā lɛ ɔcɛ ku immigration éyi nōo lɔnɔ ɔtu nɛhi má nɛ ó cɛ ku alɔ gā ipu éwo a ŋ. Ó kahinii: “É lɛ aa nu ŋma ō lā u Malawi abɔfu. É kē cɛ lɛ aa yɔ u Mauritius ŋ, anu aa kwu pɛ wa amanya ohigbu ka ɛbɔ yɔ amanya a.” Anne gbɔɔ ō jikwu. Ó lɛbɛɛka ɔcɛ duuma i dɔka alɔ ŋ ma! Oboobu ɔɔma, n dɔka ō kwu cigbihi gā ɔlɛ ɛga nɛ alɔ ŋma ipu éwo ku England a. Anu igbihaajɛ ācɛ ku immigration a gáā lɛ ɛga je lɛ alɔ ō le gbo abɔ ku ɛga o yuklɔ a, amáŋ é ka alɔ géē cɛgbá ō wa ɔlɛ ɔtahɛ ku uwa oŋma ɔci nu. Ɛjɛ le jɛ alɔ nɛɛnɛhi, amáŋ alɔ gɔbu yɔ i je ɛlā a tu ipu abɔ ku Ujehofa. Ɔlɛnɔ ku oŋma ɔci nu alɔ i kóō leyice ŋ, é gáā lɛ ɛga je lɛ alɔ ka alɔ lɔfu yɔ ipu éwo ku Zimbabwe bɛɛka augbɔga a. Ń gáā je mlanyi ɛgɛ nɛ ɔtu ya um lɛ ɛci ɔɔma a gboogboo gla ŋ—ó gáā le ta um eyī peee ka Ujehofa yɔ i ma ɔwɛ fu lɛ alɔ a.

Ipu abɔ ku ɛga o yuklɔ ku alɔ nōo yɔ Zimbabwe a, é da um ka ami ɔ yuklɔ aya ku Service Department ka um yɔ i leyikwu Malawi mla u Mozambique. É yɔ i ya ayinɛ nōo yɔ u Malawi a ŋmo bɔbi bɔbi. Ipu aya ku uklɔ ku um, n gē cɔwɔ ɔkpá nɛ ācɛ o leyikwu usɛkut ku Malawi gē tɛhɔ wa a. Ɔnɔɔnɛ ku ɛci éyi n miya ō yuklɔ kwu otu, ɛci ɔɔma n jikwu nɛhi ohigbu owe bɔbi bɔbi nɛ ayinɛ nɔnya mla ayinɛ nɔnyilɔ a yɔ i má a. * Amáŋ naana, n lɛ ɔtu ō tu kwu ɔtu nɛhi ohigbu ō hayi kpaakpa, ɔtu okpoce, mla ɔtu ō lé ku ayinɛ a.—2 Ukɔ́r. 6:4, 5.

Alɔ ceyitikwu ya ɔdā duuma nɛ alɔ ya gla, o ya ɛɛ ku ayinɛ nōo hile u Malawi mla ɛnyā nōo kwu gā u Mozambique ohigbu o ya ŋmo a, kéē yɔ i lɛ aɔkpá ku alɔ eko doodu. Ayinɛ nōo gē cɔwɔ ɔkpá ipu uce ku Chichewa nɛ ācɛ u Malawi alɛwa gē ka a, le kwu nyɔ gáā yɔ ipu ɛhɔ ku ɔyinɛ éyi u Zimbabwe. Ó gbonɛnɛ lɛ ɔlɛ mla inu néē géē yɔ i yuklɔ a gwo lɛ uwa. Ɛnyā ya kéē gɔbu mla uklɔ ku uwa yɔ i cɔwɔ aɔkpá ku alɔ.

Alɔ gē ya ōmiya cɛɛ ku ācɛ o leyikwu usɛkut nōo yɔ u Malawi a, kéē wa ojileyi néē gē ya ipu uce ku Chichewa ipu éwo ku Zimbabwe ihayi doodu a. Eko duuma néē gā abɔ, é gē je aɔkpá ku ɛlā ō ka tɛɛcɛ ku ojileyi a lɛ uwa. Abɔ é yɔ ɔwɛ yɔ i cigbihi gā u Malawi a, é gē kɔ ɔkpá a lɛ ɛjɛɛji ayinɛ a ɛgɛ nɛ ɛji ɔfu ku uwa jɛ lɛ a. Ihayi éyi néē wa u Zimbabwe ɔɔma, alɔ ceyitikwu lɛ inɔkpa ku Kingdom Ministry School éyi kwaajɛ, o ya ɛɛ ku alɔ ta ayinɛ nōo gē leyikwu usɛkut nōo lɔtu nɛhi nyā ɔtu kwu ɔtu.

Ɔya Ɔmpa ku ihayi ku 1975, n nyɔ gáā má Ācɛ Ocijali nōo kwu ŋma u Malawi gā u Mozambique a. Ayinɛ a yɔ i yɛce ōmiya ɛpɛpɛ doodu nɛ ɔwa a yɔ i je kwaajɛ a, kwu ōmiya ɛpɛpɛ ō lɛ ígwu ku anyakwɔcɛ ku ujɔ kwaajɛ a. Anyakwɔcɛ ɛpɛpɛ nyā lɛ ōmiya ku ɛlā ku Ɔwɔico ɛyɛɛyɛyi kwaajɛ, ōmiya ku ɛlā ō ka tɛɛcɛ, ɛ̄gbā ō gba ku ɔcɔɔci, mla ō bēē lɛ aojileyi nɛŋcɛ duu. É lɛ ɛga néē yɔ a ya bɛɛka ɛga o ya ojileyi nɛhi a, aya ku ɛga o ta odee bi yɔ, ɛga ō kɔ ɔdole, mla ācɛ o gbaajɛ. Ayinɛ nyā ya ɔdā alɛwa oŋma lɛ ɔhā nɛ Ujehofa hɛ ce uwa a, abɔ um nyɛɛ ŋma abɔ a, n lɛ ɔtu ō tu kwu ɔtu lɛ nɛhi.

O gbɔɔ ŋma ihayi ku 1970, abɔ ku ɛga o yuklɔ ku alɔ nōo yɔ u Zambia a gbɔɔ ō leyikwu Malawi. Naana igbalɛwa, n gē gbɛla eko doodu ohigbu ayinɛ nōo yɔ u Malawi a, klla gē gbɔɔkɔ lɛyikwu uwa ɛgɛ nɛ ayinɛ alɛwa yɔ i ya a. Igbalɛwa abɔ n wɛ ipu Ígwu Nōo Gē Leyikwu Abɔ Ku Ɛga O Yuklɔ ku alɔ nōo yɔ u Zimbabwe a, n gē jila mla ayinɛ néē gē tɛhɔ ŋma Ɔlɛ Ɔtahɛ ku alɔ mla ayinɛ ɛyɛɛyɛyi ŋma u Malawi, South Africa, mla u Zambia. Eko doodu nɛ alɔ jila tɔha, alɔ gē dɔka nyā kahinii: “Ɔdi kpɔ nɛ alɔ lɔfu ya lɛ ayinɛ nōo yɔ u Malawi a?”

Abɔ eko yɔ i nyɔ a o ya ŋmo a gbɔɔ ō tabɔ waajɛ. Ayinɛ nōo kwu ŋma éwo ku uwa a gbɔɔ ō cigbihi  gā u Malawi ɛmɛɛma, aɛnyā nōo kē yɔ néē kwu ŋ ma gbɔɔ ō lɛ ɛbɔ ɛmɛɛma ŋma owe bɔbi bɔbi néē yɔ i má a. Aéwo ɔhá nōo kē yɔ kwu uwa ajaajɛ a gbɔɔ ō jɛga lɛ Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa kéē gbɔɔ ō tɔɔna klla jila tɔha. É klla gbɔɔ ō fu aíne ōhī néē kpo kwu ajɛ a duu. Ɔdā ekponu ɔɔma nɛ u Mozambique ya ihayi ku 1991 duu a. Amáŋ alɔ yɔ i hidaago kahinii: ‘Eko nyá néē gáā habɔ Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa nōo yɔ u Malawi a ta a?’

Igɔmɛnti ku Malawi kwu piyabɔ, ohigbu ɛnyā ihayi ku 1993 aigɔmɛnti habɔ uklɔ ku Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa néē ci a ta. A kpo eko bonu ŋ ma, n gbɔɔ ō kɛla mla ɔcɛ o tɔna ipu éwo ɔhá nōo da um ɔka kahinii: “A géē cigbihi gā éwo ku Malawi kpɔ ɛɛ?” Eko ɔɔma n wɛ ihayi 59, ohigbu ɔɔma n ta ɔ ohi kahinii: “Ehee, n kwu ya ɔnyakwɔcɛ ɛ!” Amáŋ iciicɛ ɔɔma piii a, alɔ gáā miyɛ ɛhɔ ŋma ɛgiyi Ígwu Nōo Gē Leyikwu Ɔwa Ku Alɔ a ka alɔ kwu ce gā u Malawi.

Alɔ yihɔtu uklɔ nɛ alɔ yɔ i ya Zimbabwe a, ohigbu ɛnyā ōmiya nyā lɔfu tu alɔ nɛhi. Alɔ lɛ eeye nɛhi u Zimbabwe klla lɛ aɔkpa olɔhi alɛwa lɛ ɛ. Ígwu Nōo Gē Leyikwu Ɔwa Ku Alɔ a gbonɛnɛ lɛ alɔ nɛhi, é da alɔ ku alɔ lɔfu yɔ u Zimbabwe ɔdaŋ ka alɔ dɔka. Ó lɔfu tɔɔtɛ ku alɔ le miya fiyaa ka alɔ dɔka ō yɔ u Zimbabwe. Amáŋ n gáā le blatu ɛgɛ nɛ Ebraham mla Usara habɔ ɛnɛɛnɛ ɔlɛ ku uwa ta eko néē kwu hilokplicii ɛ ma, o ya ɛɛ kéē lɛyitaajɛ lɛ ōmiya ku Ujehofa a.—Ohút. 12:1-5.

Alɔ le miya ō yɛce ōmiya nɛ ɔwa ku Ujehofa ya a, ohigbu ɔɔma alɔ kwu cigbihi gā u Malawi Ɔya Ɔmpa 1, 1995, ighihi ihayi ofu ce ahata (28) nɛ alɔ ŋma abɔ a. Oboobu Ígwu Nōo Gē Leyikwu Abɔ Ku Ɛga O Yuklɔ ku alɔ gáā kwaajɛ, ami mla ayinɛ nɔnyilɔ ɛpa ɔhá, a kē kpo eko bonu ŋ ma alɔ gbɔɔ ō lɛ ōmiya ku uklɔ ku Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa ɛyɛɛyɛyi kwaajɛ.

Ó wɛ ɔhā nɛhi ō má ɛgɛ nɛ Ujehofa ya ku uklɔ a kóō jɛ gɔbu fiya fiya a! Gbɔbu ɛɛ ku a jé, ayinɛ a gbɔɔ ō nwune tōōtɔ̄ɔ, oŋma aluka ku ayinɛ bɛɛka ula ofu ɛta ce igwɛɛhɔ (30,000) ipu ihayi ku 1993 gā ula ofu ɛhɔ ce ɛhɔ (42,000) ihayi ku 1998. * Ígwu Nōo Gē Leyi Kwu Ɔwa Ku Alɔ a lɛ ɛga je kéē lɛ abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ ɛpɛɛpɛ gwo, o ya ɛɛ kóō tɔɔtɛ ō teyi ta uklɔ nɛhi nɛ alɔ lɛ ō ya a. Alɔ lɛ ajɛ nōo nwune bɛɛka ufiidi o ta ubɔlu igwɛɛhili (12-hectare) lá u Lilongwe, é klla lɛ um fu ō wɛ ipu ígwu ku ācɛ o leyi kwu uklɔ ɔlɛ ō gwo a.

 Ɔyinɛ alɔ Guy Pierce nōo wɛ ipu Ígwu Nōo Gē Leyi Kwu Ɔwa Ku Alɔ a, ya ɛlā ō ka tɛɛcɛ nɛ ó je aɔlɛ ɛpɛpɛ a, tu Ujehofa abɔ ipu Ɔya Ɔmɛhɔ ku 2001 a. Ayinɛ ipu éwo ku Malawi nōo wa ōjila ɔɔma a fiyɛ ula ɛhɔ, ɛyinɛhi ku uwa ya ubatisim fiyɛ ihayi ofu ɛpa (40) ɛ. Ayinɛ nōo humayi hayi kpaakpa nyā lɔtu ku o ya ŋmo bɔbi bɔbi, ihayi alɛwa néē lɛ abɔ ci uklɔ ku alɔ abɔɔ a. É lɛ ije nwune ŋ duudu, amāŋ ɔtu okpoce ku uwa nwune nɛhi é klla lɛ ɛma olɔfu mla Ujehofa. É kē gweeye nɛhi abɔɔ é yɔ i bi uwa yɛ bli bli ipu Ubɛtɛlu ɛpɛpɛ ku uwa a. Ɛga doodu ipu Ubɛtɛlu a, é yɔ i gwiije ku alɔ ɔwɛ olɔnyɛ nɛ ācɛ ku Africa gē gwiije tɔha a. Ɛnyā lɛ abɔ kwu ācɛ ɔtu nɛhi, ń má ɔdā duuma bɛɛka anu a ipu oyeeyi ku um jeeje ɛ ŋ. Ó wɛ ocabɔ mafu ka Ujehofa gē hɔha nɛhi ce ācɛ, nōo hayi kpaakpa lɔtu ku ojama a.

Igbihi néē lɛ abɔ ku ɛga ō yuklɔ ku alɔ a gwo mɛ duudu a, ɔtu he um nɛhi abɔɔ é gbɔɔ ō je uklɔ gā um o Iɛ Agbla Ku Ajɔɔcɛ ɛpɛpɛ néē gwo tu Ujehofa abɔ a. Aujɔ nōo yɔ u Malawi a yɔ i lɛ itene ŋma ōmiya nɛ ɔwa a le kwaajɛ, o gwo Aagbla Ku Ajɔɔcɛ fiya fiya ipu éwo nōó lɛ ije nwune ŋ ma. Gbɔbu a, ó lɛ aujɔ ōhī nōo bi ɔcí néē hi ka eucalyptus a le gwo agbla ku uwa. É bi ací mla ipoto lɛ agbla a fiyɛ klla bi ɔmɛ le ya ɔdā ō yaajɛ olikpo. Babanya ayinɛ a yɔ i bi ɔtu caca le ma ublɔkwu, yɔ i ya ɛga ō gwo ɔla tu ublɔkwu a, cɛɛ é bi aublɔkwu a le gwo agbla o heyifuu nɛhi. Ayinɛ a ka ikɔkɔ ɔcí ō yaajɛ ɔlamu a, ubɛnci nɛ aa dɔka ipu Agbla Ku Ajɔɔcɛ a, ohigbu ka ācɛ alɛwa lɔfu yaajɛ ɔɔma!

Ɔdā ɔhá nōo klla he um ɔtu nɛhi ō má a, wɛ ɛgɛ nɛ Ujehofa ta ācɛ abɔ ō kwu lɔfu ipu ɛ̄gbā ō gba ku nu a. Aɛdrɔ nɔnyilɔ ku Africa lɛ abɔ kwu um ɔtu ɛdɔ ɛyɛɛyi, ohigbu ka é je iyi uwa tɛɛcɛ o tabɔ é klla nwu ɛlā fiya fiya oŋma uklɔ néē yɔ i ya mla ɛlā nɛ ɔwa ku Ujehofa nwu uwa a. Ohigbu ɛnyā, é gbɔɔ ō je otabɔ aya o nwune fiyɛ ipu Ubɛtɛlu mla aujɔ a. Ɔdā ɔhá nōo ya nɛ aujɔ a klla le lɔfu tōōtɔ̄ɔ̄ a lɛ ō ya mla ācɛ o leyikwu usɛkut ɛpɛpɛ néē fu nɛ alɛwa ku uwa kē lɛ ɔnyā a. Naana nɛ ɛyinɛhi ācɛ mla ācɛ apɔlɛ ku uwa leyice ka ācɛ bɛɛka uwa a cika ō ma ayi a, é le miya ō hii ma ayi babanya ŋ o ya ɛɛ kéē yuklɔ nwune fiyɛ lɛ Ujehofa.

Igbihi nɛ um lɛ ihayi 52 ya ipu Africa a, n gbɔɔ ō lɛ unwalu ku ōcē. Anu Ígwu Nōo Gē Leyikwu Ɔwa Ku Alɔ a gáā le miya, kéē lɛ uklɔ ku alɔ piyabɔ gā abɔ ku ɛga o yuklɔ ku alɔ nōo yɔ u Britain a. Ó kwu alɔ iyē nɛhi ō habɔ uklɔ ku alɔ nɛ alɔ yihɔtu nu nɛhi a ta, amáŋ apɔlɛ ku abɔ ku ɛga o yuklɔ ku alɔ nōo yɔ u Britain a, yɔ i leyikwu alɔ lɔɔlɔhi naana nɛ alɔ kwu hilokplicii ɛ ma.

N gáā le má peee kōo ōmiya nɛ um ya ku Ujehofa kóō ma ɔwɛ fu gā um a, wɛ ōmiya olɔhi fiyɛ duu nɛ um ya ipu oyeeyi ku um a. Ɔdaŋ ka um géē yɛ i gbolo ce ɔdā ō jé ku um nɛ, ɔnyɛ jé ɛga nɛ ɔdā nɛ um miya ō ya ipu oyeeyi ku um a géē yɛ i bi um gáā kwu a. Ujehofa jé ɛjɛɛji ɔdā nɛ um cɛgbá a, ɔɔma kē ya ɛɛ nɛ ó ‘ma ɔwɛ okpaakpa fu gā um a.’ (Aíit. 3:5, 6) Eko nɛ um wɛ ɔyipɛ oklobiya a, ó he um ɔtu nɛhi ō jé ɛgɛ nɛ ucompany nɛhi gē yuklɔ lɛ a. Naana a, ōmiya nɛ um ya kóō bi oyeeyi ku um le gba Ujehofa ɛ̄gbā ipu ɔwa ku nu a, je eeye gā um fiyɛ duu a. Lɛ ami a, ō gba Ujehofa ɛ̄gbā wɛ oyeeyi ɔkwɛyi nɛ um lɛ fiyɛ duu a!