1. Ɛgɛnyá nɛ ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15:​1-5 lɔfu ta alɔ abɔ a?

 IPU ikpɛyi ɛlā nōo gáā yɛ a, alɔ nwu ka ācɛ nōo kwu oyeeyi ku uwa i gwɛɛya lɛ Ujehofa nōo klla lɛ ɛma olɔhi mla ɔ a, lɔfu wɛ ugbɔga ku nu ipu aklɔkpɛ ku nu. Amáŋ ɔdi nɛ alɔ cɛgbá ō ya, o ya ɛɛ ku alɔ wɛ ugbɔga ku nu a? Ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15 lɛ ɛlā alɛwa ō ka lɛyikwu ɛlā nyā. (Jé Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15:​1-5.) Ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā nyā da alɔ ɔdā nɛ alɔ cɛgbá ō ya, o ya ɛɛ ku alɔ wɛ ɔya ku Ɔwɔico nōo kwu ɔ ajaajɛ a.

 2. Ɔdi nɛ Udefidi lɔfu yɔ i gbɛla lɛyikwu ɔ eko nɛ ó kɛla lɛyikwu aklɔkpɛ ku Ujehofa a?

² Ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15 gbɔɔ mla ɔka nyā nōo kahinii: “Óndú, ɔ̄nyɛ géē gbɔga ipū Agblīihɔ-nɛ̄hi [amāŋ aklɔkpɛ] kú uwɔ glá āa? Ɔ̄nyɛ géē lā ɛyí ɛfu otīihɔ kú uwɔ āa?” (Aíjē 15:1) Eko nɛ ó yɔ i kɛla lɛyikwu “agblīihɔ-nɛ̄hi [amāŋ aklɔkpɛ]” ku Ujehofa a, Udefidi nōo ta ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā nyā lɔfu yɔ i gbɛla lɛyikwu agbliihɔ nōo yɔ Ugibiyɔn eko ɔɔma a. Udefidi klla kɛla lɛyikwu “ɛfu otīihɔ” ku Ɔwɔico, á jé ŋ, ó yɔ i gbɛla lɛyikwu agbliihɔ nɛhi nōo yɔ ɛyi Ɛfu Ku Usayɔn nōo yɔ Ujerusalɛm a. Abɔɔ, nōo lɛbɛɛka ukilomita 10 ŋma aya ɛhaajɛ ku Ugibiyɔn a, Udefidi lɛ aklɔkpɛ éyi gwo klla kwu ikpati ku ɛka ku okonu ō ce ku Ɔwɔico a i ta abɔɔ, jaa gbeeko néē kwu agbliihɔ nɛhi a i gwo mɛ.—2 Usám. 6:17.

 3. Ɔdiya nɛ ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15 cika ō he alɔ ɔtu ō jé a? (Má ifoto a.)

³ Ku ɛlā ɔkwɛyi a, ɛyinɛhi ku ācɛ Isrɛlu a i lɛ ɛga ō yuklɔ ipu agbliihɔ nɛhi a ŋ, ācɛ oligii ku uwa foofunu kē lɛ ɛga ō gā ipu aklɔkpɛ a ɛga nɛ ikpati ku ɛka ku okonu ō ce ku Ɔwɔico a yɔ a. Amáŋ ɛjɛɛji ācɛ nōo gē gba Ujehofa ɛ̄gbā kpaakpa icɛ a lɔfu wɛ ugbɔga ipu aklɔkpɛ ku nu, oŋma lɛ ō je piya ɔya mla ō gɔbu ō  wɛ ɔya ku nu. Ɔɔma wɛ ɔdā nɛ ɛjɛɛji alɔ kē dɔka a. Ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15 da alɔ ɔdā nɛ alɔ cɛgbá ō ya, o ya ɛɛ ku alɔ gɔbu ō wɛ ɔya ku Ujehofa a.

WƐ ƆCƐ NŌÓ LƐ ƐNYÁ Ŋ ƐGIYI ƆWƆICO KU A KLLA YƆ I YA UCE OKPAAKPA

 4. Ɛgɛnyá nɛ alɔ bi le jé ka ó wɛ ō lɛ ubatisim ya foofunu wɛ ɔdā nɛ Ujehofa cɛgbá ŋma ɛgiyi alɔ ŋ ma? (Ayisáya 48:1)

⁴ Ipu ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15:​2, abɔɔ ka ka ɔya ku Ɔwɔico wɛ “ɔ̄cɛ nɛ̄ ó lɛ ɛnyá ɛgiyí Ɔwɔicō ŋ́ mɛ́mla ɔ̄cɛ nōo klla ī yá ucē okpaakpa ā.” Auce ō ya nyā wɛ ɔdā nɛ alɔ cika ō gɔbu yɔ i ya. Amáŋ ó tɔɔtɛ ku alɔ lɛ “ɛnyá ɛgiyí Ɔwɔicō ŋ́” ɔkwɔɔkwɛyi gla? Ii gboo. Naana nɛ ɔlɛɛcɛ duuma i jila iyē ŋ ma, Ujehofa géē leyi má alɔ ka alɔ wɛ ācɛ nōo lɛ “ɛnyá . . . ŋ́,” ɔdaŋ ka alɔ gē ya ɛji ɔfu ku alɔ ō lɛyitaajɛ lɛ ɔ. Eko nɛ alɔ je iyi alɔ gwɛɛya lɛ Ɔwɔico klla ya ubatisim a, ɔɔma wɛ o gbɔɔ ku iyawu a klɔdɔɔ a. Ocabɔ mafu, ɛpleeko néē ta Ubáyíbu a, ohigbu ka ɔcɛ wɛ ɔcɛ Isrɛlu i wɛ ka ɔcɛ ɔɔma wɛ ugbɔga ku Ujehofa ŋ. Ōhī ku uwa gē gbɔɔkɔ lɛ ɔ, amáŋ “ɛlā [néē i] ka ā wɛ ɛ̄kɛ̄mgbɛ̄, í klla le kpaakpa ŋ́.” (Jé Ayisáya 48:1.) O ya ɛɛ kéē mafu ɔkwɔɔɔkwɛyi ka é dɔka ō wɛ ugbɔga ku Ujehofa, ācɛ Isrɛlu a cɛgbá ō nwu ɛlā lɛyikwu ɔdā nɛ Ujehofa cɛgbá ŋma ɛgiyi uwa a klla yɛce ɔ. Ɔwɛ ekponu ɔɔma icɛ, o ya ɛɛ ku alɔ lɛ ɛma olɔhi mla Ujehofa, alɔ cɛgbá ō ya fiyɛ ō lɛ ubatisim ya mla ō lé iye ka Ācɛ Ocijali Ku Ujehofa. Alɔ cɛgbá ō yɔ i “yá ucē okpaakpa ā.” Ɛgɛnyá nɛ alɔ lɔfu ya ɔɔma a?

 5. Ɔdi nōó wɛ ō lɛyitaajɛ lɛ Ujehofa ipu ɔdā doodu a?

⁵ Tu Ujehofa, ō lɛ “ɛnyá ɛgiyí Ɔwɔicō ŋ́” mla ō yɔ i “yá ucē okpaakpa ā,” fiyɛ ō yɔ i gā ōjila ku ujɔ ojigogo ipu Agbla Ku Ajɔɔcɛ. (1 Usám. 15:22) Alɔ cɛgbá ō ceyitikwu lɔfu lɔfu ō lɛyitaajɛ lɛ Ɔwɔico ipu ɔdā doodu nɛ alɔ gē ya a, kwu eko nɛ alɔ kóō yɔ foofu alɔ. (Aíit. 3:6; Ɔ̄cok. 12:​13, 14) Ó cɛgbá nɛhi ku alɔ ceyitikwu ō lɛyitaajɛ lɛ Ujehofa ipu odee nōo kóō  le ligii a. Ō ya ɔɔma mafu ka alɔ yihɔtu ku nu ɔkwɔɔkwɛyi, ɛnyā kē gē ya kóō yihɔtu alɔ tōōtɔ̄ɔ̄ fiyɛ.—Ujɔ́n. 14:23; 1 Ujɔ́n 5:3.

 6. Ɛgɛ nɛ ɔkpá ku Ācɛ Uhíbru 6:​10-12 ka a, ɔdi cɛgbá nɛɛnɛhi fiyɛ aɔdā olɔhi nɛ alɔ ya ŋma igbihi ɛ ma?

⁶ Aɔdā nɛ alɔ ya lɛ Ujehofa ŋma igbihi ɛ ma jɛ ɔ eyī nɛhi. Amáŋ, ohigbu ka alɔ ya aɔdā olɔhi ŋma igbihi a, i wɛ ka alɔ géē gɔbu ō wɛ ugbɔga ku nu ipu aklɔkpɛ ku nu ŋ. Ɛlā nyā le teyi peee fiyɛ ipu ɔkpá ku Ācɛ Uhíbru 6:​10-12. (Jé.) Ujehofa i gē je aɔdā olɔhi nɛ alɔ ya ŋma igbihi ɛ ma mlanyi ŋ. Amáŋ ó dɔka ku alɔ gɔbu yɔ i gba ɔ ɛ̄gbā ŋma ɛjɛɛji ɔtu ku alɔ jaa “gaajɛ.” Ó géē wɛ ɔya ku alɔ piyoo “ɔ́dāŋ́ nɛ̄ alɔ í gbagbafú je cīgbīhi ŋ́.”—Ugal. 6:9.

KƐLA ƆKWƐYI A ŊMA ƆTU KU UWƆ

 7. Ɔdi nōó wɛ ō kɛla ɔkwɛyi ŋma ɔtu a?

⁷ Ɔcɛ nōo dɔka ō wɛ ugbɔga ipu aklɔkpɛ ku Ujehofa géē cɛgbá ō yɔ i “kɛlā ɔ̄kwɛyi ŋmá ɔtū kú nū.” (Aíjē 15:2) Ɛyi ɛnyā lɛ ō ya fiyɛ ō yɔ i kɛmgbɛ ŋ. Ujehofa dɔka ku alɔ gē ka ɔkwɛyi a ipu ɔdā doodu. (Uhíb. 13:18) Ɔɔma cɛgbá nɛhi, ohigbu ka “Óndú ā gē wɔ́tū ācɛ o yá ɔdōbɔ̄bí [amāŋ ācɛ nōo gē pla ācɛ] ā. Amáŋ Óndú ā lɔtūce [amāŋ wɛ ɔya ku] ācɛ oyēŋēē mɛ́mla ācɛ okpaakpa ā.”—Aíit. 3:32.

 8. Uce ō ya nyá nɛ alɔ cika ō lɛ abɔ ci ɔ a?

⁸ Ācɛ nōo gē “kɛlā ɔ̄kwɛyi ŋmá ɔtū kú [uwa]” a, i gē lɛyitaajɛ lɛ Ɔwɔico eko nɛ ācɛ ɔhá gē má uwa, amáŋ gē ya ɔdobɔbi tayinu ŋ. (Ayis. 29:13) É gē ya uce bɛɛka ācɛ o pla ācɛ a ŋ. Ɔcɛ nōo gē pla ācɛ lɔfu gbɔɔ ō gbɛla ka ó wɛ íne ku Ujehofa wɛ ɛ̄nɛ̄ o lɔhi fiyɛ duu a eko doodu ŋ. (Ujɛ́m. 1:​5-8) Ó lɔfu ta ō lɛyitaajɛ lɛ Ujehofa ipu odee nɛ ó gbɛla ka ó cɛgbá nɛhi lɛ a ŋ ma. Cɛɛ eko duuma nɛ ɔdobɔbi duuma i ya da ɔ ohigbu ka ó ta ō lɛyitaajɛ lɛ Ujehofa ŋ, ó lɔfu gbɔɔ ō ya aɔdā nōo kóō bɔbi fiyɛ a. Naana nɛ ó gbɛla ka ó yɔ i gba Ɔwɔico ɛ̄gbā a, Ujehofa i gáā miyɛ ɛ̄gbā ō gba ku nu ŋ. (Ɔ̄cok. 8:11) Amáŋ alɔ a dɔka ō bēē ka ɔkwɛyi ipu ɔdā doodu.

 9. Ɔdi ya eko aflɛyi nɛ Ujisɔsi má Unataniyɛlu a, ɔdi nɛ ɔɔma kē nwu alɔ a? (Má ifoto a.)

⁹ Ó cɛgbá nɛhi ō wɛ ɔcɛ nōo gē ka “ɔ̄kwɛyi ŋmá ɔtū.” Alɔ lɔfu má ɛnyā ŋma ɔdā nōo ya eko nɛ Ufilipu hi Unataniyɛlu nōo wɛ oklobiya ku nu a igwú ō gā má Ujisɔsi a. Naana nɛ  Ujisɔsi i má Unataniyɛlu jejee ɛ ŋ ma, Ujisɔsi kahinii: “Aá má ɔ̄cɛ Ísrɛ̄lu ɔkwɛ̄yi, nōó gē plá ɔ̄cɛ ŋ́.” (Ujɔ́n. 1:47) Ujisɔsi jé ka ayikpo ku nu ɔhá a wɛ ācɛ nōo gē ka ɔkwɛyi a, amáŋ ɔkwɛyi ō ka ŋma ɔtu ku Unataniyɛlu a wɛ ɛ̄nɛ̄ ó lɛ ɛdɔ ŋ. Naana nɛ Unataniyɛlu wɛ ɔcɛ nōó jila iyē ŋ bɛɛka alɔ a, ó wɛ ɔcɛ o leyi ɛpa ŋ, ikɔkɔ ɔɔma ó gē ka ɔkwɛyi a ipu ɔdā doodu. Uce ō ya ɔɔma he Ujisɔsi ɔtu nɛhi, ó kē cɛtra Unataniyɛlu ku uce ō ya ɔɔma. Ku ɛlā ɔkwɛyi a, ɛjɛɛji alɔ dɔka ku ɔtu kóō ya Ujisɔsi lɛyikwu alɔ ɔwɛ ekponu ɔɔma!

10. Ɔdiya nɛ alɔ cika ō leyi kwɛɛcɛ lɔɔlɔhi ku ɛlā nɛ alɔ gē ka a? (Ujɛ́mīsi 1:26)

¹⁰ Ɛyinɛhi ku aɔdā nɛ Ujehofa cɛgbá ŋma ɛgiyi alɔ nōo yɔ ipu ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15 a, lɛ ō ya mla ɛgɛ nɛ alɔ gē ya ɛlā mla ācɛ ɔhá a. Ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15:3 ka ka ugbɔga ipu aklɔkpɛ ku Ujehofa, wɛ “ɔ̄cɛ nɛ̄ ó gē lɛ okónu kwu ɔ́mpa nū iyē ŋ́. . . . Ɔ̄cɛ nɛ̄ ó gē yá oklóbīya nū ɔdōbɔ̄bí ŋ́, nɛ̄ ó klla ī yá awanda tū aɔ́mpa nū ŋ́ mā.” Ɔdaŋ ku alɔ gē lɛ okonu kwu ācɛ ɔhá iyē, ó lɔfu biya uwa ɔtu nɛɛnɛhi, alɔ i kē gáā wɛ ugbɔga ipu aklɔkpɛ ku Ujehofa a gɛ ŋ.—Jé Ujɛ́mīsi 1:26.

11. Ɔdi wɛ ɛyi kóō lɛ okonu kwu ɔcɛ iyē a, ɔdi kē gáā ya da ɔcɛ nōo gē lɛ okonu kwu ācɛ ɔhá iyē nōo ta ō ya opiyabɔ a?

¹¹ Ɔcɛ nōo ta ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā ɔɔma kɛla kpɔcii lɛyikwu ō lɛ okonu kwu ɔcɛ iyē. Ɔdi wɛ ɛyi kóō lɛ okonu kwu ɔcɛ iyē a? Ó lɛ ō ya mla ɛkɛmgbɛ ō ka lɛyikwu ɔcɛ nōo lɔfu biya iyē ku nu. É lɔfu je ɔcɛ nōo gē lɛ okonu kwu ɔmpa nu iyē nōo ta ō ya opiyabɔ a baajɛ ŋma ipu ujɔ.—Ujɛr. 17:10.

12-13. Ɔdi wɛ āhɔ̄ ōhī nɛ alɔ i gáā lɔfu kweyigedee ŋ ka awanda tu aɔmpa alɔ a? (Má ifoto a.)

¹² Ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15:3 klla ta alɔ ɛlá kwu ɔ, ka augbɔga ku Ujehofa i gē ya aoklobiya ku nu ɔdobɔbi ŋ, é klla gē ya awanda tu aɔmpa uwa ŋ duu. Ɛgɛnyá nɛ alɔ lɔfu ya awanda tu aɔmpa alɔ a?

¹³ Alɔ i lɔfu kweyigedee ŋ ka awanda lɛyikwu ɔcɛ ŋma lɛ ō ka aɛlā nōó lɔhi lɛyikwu ɔcɛ  ɔɔma. Leyi yɛ aocabɔ ɛyɛɛyɛyi nyā: (1) ɔyinɛ nɔnya éyi lɛ abɔ ci ō wɛ ɔcɛ o gbɔbu ɔna ō ta, (2) ɔba mla ɔnyā éyi i gɔbu ipu uklɔ ku Ubɛtɛlu gɛ ŋ, amāŋ (3) ɔyinɛ nɔnyilɔ éyi i wɛ ɔnyakwɔcɛ ku ujɔ amāŋ ɔcɛ o ta anyakwɔcɛ ku ujɔ abɔ gɛ ŋ. Ó géē wɛ ɔdobɔbi ō da ācɛ ɔhá ka ayinɛ nɔnyilɔ mla ayinɛ nɔnya nyā lɔfu lɛ ɔdobɔbi éyi ya, ɔɔma ya ɛɛ nɛ āhɔ̄ ku uwa piyabɔ a. Ó lɔfu lɛ aɔdā alɛwa nōo ya ɛɛ nɛ āhɔ̄ ku uwa piyabɔ nɛ alɔ i jé ɔdā duuma lɛyikwu ɔ ŋ. Ugbɔga ipu aklɔpɛ ku Ujehofa wɛ “ɔ̄cɛ nɛ̄ ó gē yá oklóbīya nū ɔdōbɔ̄bí ŋ́, nɛ̄ ó klla ī yá awanda tū aɔ́mpa nū ŋ́.”

LƐ OJILIMA CE ĀCƐ NĒÉ GĒ LƐYITAAJƐ LƐ UJEHOFA A

14. Ɛdɔ ācɛ nyá nɛ alɔ gē “tá ucē kú uwā ā”?

¹⁴ Ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15:4 ka ka ɔya ku Ujehofa gē “wɔ́tū ācɛ nɛ̄ Óndú tá ucē kú uwā ā.” Alɔ i gáā lɔfu miya abɔyi alɔ ɔdaŋ ka Ujehofa ta uce ō ya ku ɔcɛ amāŋ ka ó cɛla ku ɔcɛ ɔɔma oŋma lɛ ɛlá ō gbo ku alɔ, amāŋ ɔdā nɛ alɔ dɔka a ŋ. Ɔdiya a? Alɔ i jila iyē ŋ, ohigbu ɛnyā alɔ lɔfu dɔka ācɛ nɛ alɔ gbɛla ka ó tɔɔtɛ lɛ alɔ ō ya oklobiya amāŋ ɔncɛnya tu uwa, amáŋ gē wɔtu ācɛ ɔhá ohigbu ka uce ō ya ku uwa gē tu alɔ anya. Ohigbu ɛnyā, ācɛ nɛ alɔ gē ta uce ō ya ku uwa foofunu a, wɛ ācɛ nɛ Ujehofa “tá ucē kú uwā ā.” (1 Ukɔ́r. 5:11) Ācɛ nyā kē lɛ ō ya mla ācɛ nōo ta ō piyabɔ ŋma ɔdobɔbi néē gē ya a, ācɛ nōó gē lɛ ojilima ce ɔdā nɛ alɔ kpɔtuce a ŋ, amāŋ ācɛ nōo gē ceyitikwu ō lɛ ɛma nɛ alɔ lɛ mla Ujehofa a biya a.—Aíit. 13:20.

15. Ɔdi wɛ ɔwɛ éyi nɛ alɔ lɔfu lɛ ojilima ce “ācɛ nēe gē lɛyítáajɛ lɛ Óndú ā”?

¹⁵ Ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15:4 klla ka ka alɔ cɛgbá ō lɛ ojilima ce “ācɛ nēe gē lɛyítáajɛ lɛ Óndú ā.” Ohigbu ɛnyā, alɔ gē dɔka ɔwɛ ɛyɛɛyɛyi nɛ alɔ géē mafu uce ogbonɛnɛ klla lɛ ojilima ce aɔya ku Ujehofa. (Uróm 12:10) Ɛgɛnyá a? Ɔwɛ éyi nɛ alɔ lɔfu ya ɛnyā néē kɛla lɛyikwu ɔ ipu ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15:4 a, wɛ ka ugbɔga ipu aklɔkpɛ ku Ujehofa gē “yá okónu nɛ̄ ó cē ā piíí, ɛ́gɛ́ dúú nɛ̄ ó lɛ ɔnɔ tū ɔ̄ lɛ ā.” Ɔdaŋ ku alɔ i gē ya okonu nɛ alɔ ce a ŋ, alɔ géē lɔfu biya ācɛ ɔhá ɔtu. (Umát. 5:37) Ocabɔ mafu, Ujehofa leyice ku aɔba mla anya géē lɛ okonu néē ce mla iyi uwa eko néē lɛ iyi uwa a tu. Ó klla gē gweeye eko duuma nɛ ó má aɛ́nɛ́ mla aadā gē ceyitikwu lɔfu lɔfu ō lɛ okonu néē ce lɛ ayi uwa a tu. Ohigbu ka alɔ yihɔtu Ɔwɔico mla ācɛ ɔhá a, alɔ géē ya ɔdā duuma nɛ alɔ ya gla a ō lɛ aokonu nɛ alɔ ce a tu.

16. Ɔdi wɛ ɔwɛ ɔhá nɛ alɔ lɔfu lɛ ojilima ce aɔya ku Ujehofa a?

¹⁶ Ɔwɛ ɔhá nɛ alɔ lɔfu lɛ ojilima ce aɔya ku Ɔwɔico a wɛ ō mafu uce ogbonɛnɛ lɛ uwa mla ō nwula abɔ lɛ uwa. (Uróm 12:13) Ɔdaŋ ku alɔ gē le eko taajɛ ō jɔɔnyɛ ō yɔ tɔha mla ayinɛ alɔ nōó wɛ eko ku ōjila ku ujɔ amāŋ ipu uklɔ ku ɔna ō ta foofunu ŋ, alɔ géē tubla uwa mla Ujehofa ajaajɛ fiyɛ. O ka tu ɔ, ɔdaŋ ku alɔ gē mafu uce ogbonɛnɛ, alɔ gē gbla Ujehofa ya.

A HII YIHƆTU IJE FIYƐ ƆFU Ŋ

17. Ɔdiya nɛ ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15 kɛla lɛyikwu ije a?

¹⁷ Alɔ jé ŋma ipu ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā ka ugbɔga ku Ujehofa i “gē lɛ ɔdā dúúmā tá ije nóō le kplá ɔ̄cɛ ɔkwu ŋ́, mɛ́mla ɔ̄cɛ nɛ̄ ó gē mīyɛ omíci lé kóō cɛ̄ ijáalí tū ɔ̄cɛ áncā ŋ́.” (Aíjē 15:5) Ɔdiya nɛ ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā nyā kɛla lɛyikwu ije a? Ohigbu ka ɔdaŋ ka alɔ yihɔtu ije fiyɛ ɔfu, ó lɔfu je piya ɔdā nōo cɛgbá lɛ alɔ nɛɛnɛhi fiyɛ ācɛ ɔhá kwu Ɔwɔico abɔyi nu. (1 Utím. 6:10) Ɛpleeko néē ta Ubáyíbu a, ācɛ ōhī gē ya ɛlā mla ayinɛ uwa ōhī nōo wɛ ogbɛha a ɔwɛ nōó kpaakpa ŋ, ŋma lɛ ō ya kéē gba ije fiyɛ ɛ̄nɛ̄ é le kpla uwa a. Acohɛpɔ klla gē miyɛ omici lé cɛɛ kéē kɛpɔ uji tu ācɛ nōo lé ɛpɔhi a. Ó gē he Ujehofa ɔtu ŋ eko duuma nɛ  ācɛ ya oduuma ku aɔdā nōo ba nyā.—Isík. 22:12.

18. Aɔka nyá nɛ alɔ lɔfu da iyi alɔ o ya ɛɛ ku alɔ jé ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya alɔ lɛyikwu ije a? (Ācɛ Uhíbru 13:5)

¹⁸ Ó lɔhi nɛhi ku alɔ jila iyi alɔ má lɛyikwu ɛgɛ nɛ ɔtu gē ya alɔ lɛyikwu ije a. Da iyi uwɔ ɔka kahinii: ‘Igbalɛwa n gē gbɛla lɛyikwu ije mla ɔdā nɛ ije ɔɔma lɔfu lā a? Ɔdaŋ ka um lɛ ije kpla, n gē piya ɔkwu ajɛ nɛhi ō gba ije ɔɔma ohigbu ka um gbɛla ka ɔcɛ nōo kpla um ije ɔɔma i cɛgbá nu ŋ? Ɔdaŋ ka um lɛ ije, ɔɔma gē ya ka um gbɛla ka um lɔhi fiyɛ ācɛ ɔhá? Ó gē tɔɔtɛ gā um ō nwula abɔ lɛ ācɛ ɔhá? N gē kɛpɔ tu ayinɛ um ka é wɛ ācɛ nōo yihɔtu ije nɛɛnɛhi fiyɛ Ujehofa ohigbu ka é lɛ ije? N gē ya oklobiya amāŋ ɔncɛnya tu ācɛ nōo lɛ ije a fiyɛ ɛgɛ nɛ um gē ya mla ācɛ nōo wɛ ogbɛha a?’ Ó cɛgbá nɛhi ku alɔ da iyi alɔ aɔka nyā ohigbu ka alɔ miyɛ ɛnɛɛnɛ igwú ō hi ŋma ɛgiyi Ujehofa ō wɛ ugbɔga ku nu. Amáŋ alɔ lɔfu gɔbu ō wɛ ɔya ku Ujehofa foofunu, ɔdaŋ ku alɔ leyi kwɛɛcɛ lɔɔlɔhi ku alɔ hii yihɔtu ije fiyɛ ɔfu ŋ. Ɔdaŋ ku alɔ ya lɛ a, Ujehofa i gáā cigbihi kwu alɔ gboogboo ŋ!—Jé Ācɛ Uhíbru 13:5.

UJEHOFA YIHƆTU AƆYA KU NU

19. Ɔdiya nɛ Ujehofa dɔka ku alɔ ya ɛjɛɛji aɔdā néē kɛla lɛyikwu ɔ ipu ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15 a?

¹⁹ Aíjē Kú Ɛ̄gbā 15 ŋmɛyi mla okonu ō ce nyā: “[Ɔcɛ duuma nōo gē ya aɔdā nōo ba nyā], ɔdā dúúmā í gáā jíla ɔ̄cɛ ɛgɔ́ɔ́mā iyē ŋ́.” (Aíjē 15:5) Amanya, ɔcɛ nōo ta ɔkpá ku Aíjē Kú Ɛ̄gbā a lɛ ɔ ta alɔ eyī peee ɔdā nōo ya ɛɛ nɛ Ujehofa dɔka ku alɔ ya ɛjɛɛji aɔdā nɛ ó kɛla lɛyikwu ɔ ipu aɛga ku Ubáyíbu nyā a. Ujehofa dɔka ku alɔ lɛ eeye. Ɔdaŋ ku alɔ ya aɔdā nɛ Ɔwɔico da alɔ ka alɔ ya a, alɔ géē lā oyeeyi olɔhi, ó klla géē je ogbotu lɛ alɔ.—Ayis. 48:17.

20. Ɔdi nɛ augbɔga ku Ujehofa yɔ i leyice a?

²⁰ Augbɔga ku Ujehofa yɔ i leyice ɛnɛɛnɛ ɛcɔbu. Ācɛ néē lɛ anɔ tu uwa ɛyi a géē lā ɔkpanco ɛga nɛ Ujisɔsi tutu gbeyi uwa a. (Ujɔ́n. 14:2) Ācɛ nōo lɛ eyiyoce ō lā oyeeyi opiyoo ipu ɛcɛ nyā a, yɔ i leyice eko nɛ aokonu ō ce nōo yɔ ipu ɔkpá ku Ɔdā Nēé Mafú Lɛ Ujɔ́ni 21:3 a géē ya jila a. Ó wɛ ɛnɛɛnɛ ɛga ku ojilima lɛ alɔ ka Ujehofa hi alɔ igwú ō wɛ ugbɔga ipu aklɔkpɛ ku nu piyoo!