NAINTIENDIHAN mo bala si George kag si Emily? Pareho sa ila, indi gid mabatas sang kalabanan nga ginikanan nga makita nga nabudlayan ukon nagapamroblema ang ila kabataan. Natural lang ina sa mga ginikanan. Pero ang mga sitwasyon nga ginsambit sa ibabaw isa tani ka kahigayunan nga matudluan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga mangin responsable. Siempre pa, ang matun-an sang 4 ka tuig nga bata lain kon ikumparar sa 13 anyos.

Tandai nga indi sa tanan nga tion ara ka para proteksionan ang imo bata sa iya mga problema. Sa ulihi magabiya ang bata sa iya amay kag iloy kag “magadala sang iya kaugalingon nga lulan” ukon responsibilidad. (Galacia 6:5; Genesis 2:24) Para mangin responsable ang kabataan, dapat tudluan sila sang ila mga ginikanan nga mangin mabinuligon kag masaligan nga mga adulto. Pero, indi ini mahapos!

 Maayo lang kay nagpakita si Jesus sing halimbawa kon paano niya gintudluan ang iya mga disipulo. Wala si Jesus sing kabataan. Pero, ginpili niya kag ginhanas ang iya mga disipulo para kon wala na sia, masarangan nila nga padayunon ang iya hilikuton. (Mateo 28:19, 20) Pareho kay Jesus, gusto man sang mga ginikanan nga magdaku nga responsable ang ila kabataan. Binagbinaga ang tatlo ka halimbawa nga ginhatag ni Jesus para sa mga ginikanan.

Sang dali na lang sia mapatay, ginsilingan ni Jesus ang iya mga disipulo: “Naghatag ako sa inyo sing sulundan, nga subong sang ginhimo ko sa inyo, dapat man ninyo himuon.” (Juan 13:15) Indi lamang nga ipaathag sang mga ginikanan ang buot silingon sang pagkaresponsable kundi dapat man nila ini ipakita.

Pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Mabatian bala pirme sang akon kabataan nga nalipay ako sa pag-atipan sa akon mga responsibilidad? Ginasugid ko bala sa ila nga nanamian gid ako magbulig sa iban? Ukon pirme bala ako nagareklamo kag ginakumparar ang akon kaugalingon sa iban nga daw nagapahapos lang?’

Matuod, wala sing isa sa aton nga perpekto. Tanan kita ginabudlayan kon kaisa. Pero, ang imo halimbawa amo ang pinakaepektibo nga paagi nga mapakita mo sa imo kabataan nga importante gid kag mapuslanon ang pagkaresponsable.

Nakahibalo si Jesus nga kinahanglan pa ang tion para mangin responsable ang iya mga disipulo kag mahimo nila ang iya ginapaabot sa ila. Ginsilingan niya anay sila: “May madamo pa ako nga butang nga isiling sa inyo, apang indi pa kamo makahangop sini karon.” (Juan 16:12) Wala lang dayon ginpabay-an ni Jesus ang iya mga disipulo. Kundi, pirme niya sila ginaupdan kag ginatudluan sang madamo nga butang. Sang makita niya nga makasarang na sila, amo lang kag ginpalakat ni Jesus ang iya mga disipulo nga sila na lang.

Sing kaanggid, indi rasonable nga paabuton sang mga ginikanan nga himuon sang ila kabataan ang mahimo sang isa ka adulto. Samtang nagadaku ang bata, dapat hatagan lang sila sang mga buluhaton nga masarangan nila. Halimbawa, dapat tudluan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga mangin matinlo. Dapat makahibalo man sila manghimos sang ila kuarto, mag-abot sa eksakto nga tion, kag mag-badyet. Kon nagaeskwela na ang bata, dapat tudluan sia sang iya ginikanan nga mangin responsable sa paghimo sang iya mga asaynment.

Indi lang basta nga hatagan sing responsibilidad sang mga ginikanan ang ila kabataan. Dapat man nila buligan ang pagpaninguha sang ila kabataan. Nabal-an ni George, ang amay nga ginsambit kaina, kon ngaa nagahibi si Michael kon ipahimos niya ang mga hampangan sini. Nagabatyag gali ang bata nga tama gid kadamo sang iya hilimuson. “Sa baylo nga singgitan si Michael nga himuson ang iya mga hampanganan,” siling ni George, “gintudluan ko sia kon paano ini himuon.”

Ano ang iya ginhimo? “Una, ginhambalan ko sia kon ano oras namon dapat himuson ang iya mga hampanganan kada gab-i. Dayon ginabuligan ko sia kag ginapasunod namon ini himos. Para mangin masadya ini, nagakontesanay kami kon sin-o ang una makatapos. Sang ulihi naanad na sia nga himuson ini antes magtulog. Ginpromisahan ko si Michael nga kon mahimos niya dayon ang iya mga hampanganan, basahan ko sia sing isa pa ka istorya. Pero kon nagapahinayhinay sia, indi ko pagtapuson ang istorya,” siling ni George.

Pareho sang iban nga maayo nga manunudlo, nakahibalo si Jesus nga ang pinakamaayo nga paagi para makatuon ang isa amo ang pagpahimo mismo sang hilikuton sa iya. Halimbawa, sang makita ni Jesus nga makasarang na ang iya mga disipulo, ginpadala niya sila “sing tagduhaduha agod mag-una sa iya sa tagsa ka siudad kag duog nga iya kadtuan.” (Lucas 10:1) Pero wala lang niya sila ginpabay-an, kundi ginhatagan niya sila sing espesipiko nga mga instruksion. (Lucas 10:2-12) Sang makabalik na ang mga disipulo kag nagsugid sang maayo nga resulta, gindayaw sila kag ginpalig-on ni Jesus. (Lucas 10:17-24) Ginpakita ni Jesus nga nagasalig sia sa ikasarang nila kag nalipay sia sa ila ginhimo.

Ano ang imo ginahimo kon makita mo nga ang imo bata ginabudlayan? Ginasalo mo bala dayon ang ila mga problema para indi sila masakitan ukon mapaslawan? Mahimo nga ang una mo gid nga himuon amo nga “salbaron” ang imo bata kag ikaw na lang ang maatubang sang iya problema.

Pero binagbinaga: Sa tagsa ka tion nga entrahan mo ang imo bata kag salbaron sia sa iya problema, ano ang ginatudlo mo sa iya? Ginapakita mo bala nga nagasalig ka nga makasarang na sia? Ukon ginapabatyag mo nga daw bata diutay lang sia gihapon kag wala sia sing mahimo kon wala ka?

Halimbawa, ano ang ginhimo ni Emily, nga ginsambit kaina, sa problema sang iya bata? Sa baylo nga magpasilabot, ginbuligan niya si Jenny nga sia mismo ang mag-atubang sa iya maestra. Ginbuligan ni Emily ang iya bata nga magsulat sing mga pamangkot nga ihambal niya sa iya maestra. Dayon gin-istoryahan nila kon paano palapitan ang maestra kag gin-rehearse pa nila ini. “Nakatipon si Jenny sing kaisog para istoryahon ang iya maestra,” siling ni Emily, “kag gindayaw sia sini sa iya ginhimo. Nalipay gid si Jenny, kag nalipay man ako sa iya.”

Kon pirme mo lang salbaron ang imo mga bata, daw pareho lang nga ginapunggan mo ang ila ikasarang sa pag-atubang sa mga kabudlayan. Mas maayo kon buligan mo ang imo kabataan paagi sa pagtudlo sa ila nga mangin responsable. Isa ini sa pinakamaayo nga regalo nga mahatag mo sa ila.