Wala Kami Mahadlok—Upod Namon si Jehova
Wala Kami Mahadlok—Upod Namon si Jehova
Panugiron ni Egyptia Petrides
Sang 1972, ang mga Saksi sa bug-os nga Cyprus nagtipon sa Nicosia agod mamati sa pinasahi nga pamulongpulong ni Nathan H. Knorr, nga amo ang nagadumala sadto sa mga hilikuton sang mga Saksi ni Jehova. Bugnuhon ko sia tani, pero naunahan niya ako, kag namangkot sia sa akon: “Kamusta ang aton mga kauturan sa Egypt?” Mga 20 ka tuig antes sini, nakilala ko si Utod Knorr sa amon lugar sa Alexandria, Egypt.
NATAWO ako sa Alexandria sang Enero 23, 1914. Apat kami ka mag-ulutod kag ako ang kamagulangan. Nagdaku kami malapit sa dagat. Matahom nga siudad ang Alexandria, kag ginapuy-an ini sang mga tawo nga may lainlain nga kultura. Nangin bantog man ini sa arkitektura kag maragtas. Nagpuyo diri ang mga taga-Europa, gani sang gamay pa kami, nakatuon kami maghambal sing Arabe, Ingles, Italyano, kag Pranses, lakip ang Griego nga amo ang amon lenguahe.
Sang nakatapos na ako sa pag-eskwela, nakaobra ako sa patahian sang mga Pranses, diin nawili ako sa pagdesinyo kag pagtahi sing matahom nga mga trahe para sa manggaranon nga mga babayi. Relihiosa man ako katama, kag palabasa sing Biblia bisan indi ko ini halos mahangpan.
Sang mga tungatunga sang katuigan 1930, nakilala ko ang isa ka mabuot nga lalaki nga taga-Cyprus. Sia si Theodotos Petrides nga isa ka maayo nga wrestler, apang may ihibalo man sia sa paghimo sing mga dulse kag keyk, kag nagaobra sia sa kilala nga puesto nga nagapanghimo sini. Gamay ako nga babayi nga malagtom sing buhok, kag naluyag sa akon si Theodotos. Pirme niya ako ginaharanahan sing romantiko nga mga ambahanon sang mga Griego. Nagpakasal kami sang Hunyo 30, 1940. Makalilipay gid yadto nga mga tinion. Nag-istar kami sa isa ka apartment sa idalom lang sang ginaistaran ni Nanay. Sang 1941, natawo ang kamagulangan namon nga bata nga si John.
Pagtuon sing Kamatuoran sa Biblia
Madugay na nga indi kumbinsido si Theodotos sa amon relihion, kag may mga pamangkot sia parte sa Biblia. Likom sa akon ihibalo, nagatuon na gali sia sing Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova. Isa ka adlaw, sang yara ako sa balay upod sa amon lapsag, may babayi nga nanuktok sa amon puertahan kag ginpabasa niya ako sing kard nga may mensahe halin sa Biblia. Bisan indi ako interesado, ginpamatian ko sia kag ginbasa ko ang kard. Dayon gintanyagan niya ako sing pila ka literatura sa Biblia. Natingala ako kay pareho ini sa mga libro nga gindala pauli ni Theodotos!
“Abi mo, may amo kami sini nga libro, dali
magsulod ka,” siling ko sa iya. Ginpaulanan ko dayon sing pamangkot ining Saksi nga si Eleni Nicolaou. Ang akon mga pamangkot amat-amat niya nga ginsabat paagi sa Biblia. Nakumbinsi ako sa iya sabat. Nahangpan ko gilayon ang mensahe sang Biblia. Sang nag-untat sing makadali ang amon paghambalanay, natalupangdan ni Eleni ang retrato sang akon bana. “Kilala ko inang lalaki sa retrato!” pabutyag niya. Gani nahibaluan ko na ang likom ni Theodotos, kag daw indi ako makapati. Wala ako ginapaupod ni Theodotos sa Cristianong mga miting—wala niya gani ako ginasugiran nga nagatambong na gali sia! Pagpauli ni Theodotos sina nga adlaw, ginhambalan ko sia: “Sini nga semana, maupod ako sa imo ginkadtuan sang Domingo!”Sa una ko nga pagtambong, ginabinagbinag sang napulo ka tawo ang tulun-an sa Biblia nga Miqueas. Interesado gid ako sini tanan! Sugod sadto, ginaduaw kami kada Biernes sang gab-i nanday George kag Katerini Petraki agod tudluan kami sa Biblia. Ginpamatukan sang akon amay kag pila ko ka mga utod ang amon pagtuon upod sa mga Saksi. Ang manghod ko lang nga babayi ang wala namatok, pero wala man sia mangin Saksi. Apang, ginbaton ni Nanay ang kamatuoran sa Biblia. Sang 1942, si Nanay, si Theodotos, kag ako, ginbawtismuhan sa dagat sang Alexandria subong simbulo sang amon dedikasyon kay Jehova nga Dios.
Gingamo ang Amon Pagkabuhi
Sang 1939, ang Bug-os Kalibutan nga Inaway II nagsugod, kag nangin masandukot ini. Sang maaga nga bahin sang katuigan 1940, ang Aleman nga heneral nga si Erwin Rommel kag ang iya tropa nga may mga tangke-de-guerra yara lang sa El Alamein, kag tuman kadamo sang soldado sang Britanya sa Alexandria. Nagtipon kami sing madamo nga suplay sang pagkaon. Dayon ginhingyo si Theodotos nga dumalahan ang bag-o nga puesto sang iya amo sa Port Taufiq nga malapit sa Gulf of Suez, gani nagsaylo kami didto. Sa Port Taufiq, ginpangita kami sang mag-asawa nga Saksi nga nagahambal sing Griego. Bisan wala nila matultulan ang amon ginaistaran, nagbantala sila sa pamalay tubtob nakita nila kami.
Samtang yara kami sa Port Taufiq, gintun-an namon sing Biblia sanday Stavros kag Giula Kypraios kag ang ila kabataan nga sanday Totos kag Georgia, kag nangin suod namon sila nga mga abyan. Palatuon gid sing Biblia si Stavros, amo nga ginpaatrasar niya sing isa ka oras ang tanan nga relo sa ila balay agod indi kami makasakay sa katapusan nga tren pauli, amo nga makatener pa kami sing malawig. Bisan gab-i na, padayon gihapon ang amon paghambalanay.
Nag-istar kami sa Port Taufiq sing 18 ka bulan, kag nagbalik kami dayon sa Alexandria kay nagmasakit si Nanay. Napatay sia nga matutom kay Jehova sang 1947. Nabatyagan namon liwat ang paglugpay ni Jehova paagi sa makapalig-on nga
pagpakig-upod sa hamtong nga mga abyan nga Cristiano. Ginaamuma man namon ang mga misyonero nga mapadulong sa ila mga asaynment kon mag-iskala sing makadali sa Alexandria ang ila ginasakyan nga mga barko.Mga Kalipay kag Kasakit
Sang 1952, ginbun-ag ko si James, ang ikaduha namon nga bata. Subong mga ginikanan, luyag namon padakuon ang amon mga bata sa espirituwal nga panimalay. Gani bukas pirme ang amon puluy-an sa regular nga pagtuon sa Biblia, kag pirme man namon ginapadayon sa balay ang mga nagaalagad sing bug-os tion. Bangod sini, ginhigugma sang kamagulangan namon nga si John ang kamatuoran, kag tin-edyer pa lang sia sang nagsugod sia sa pagpayunir. Sa amo man nga tion, nagaeskwela sia kon gab-i agod matapos niya ang iya sekular nga edukasyon.
Wala madugay, nasayasat nga may sakit sa tagipusuon si Theodotos, gani ginhambalan sia nga mangita sing iban nga trabaho. Apat pa lang ka tuig si James. Gapalibog kami kon ano ang amon himuon. Apang nagsaad si Jehova: “Dili ka mahadluk, kay ako nagaupud sa imo.” (Isa. 41:10) Ayhan mahanduraw ninyo kon daw ano ang amon kakibot kag kalipay kay sang 1956 gin-agda kami nga mag-alagad subong mga payunir sa Ismailia nga malapit sa Suez Canal! Nangin magamo ang masunod nga mga tinuig sa Egypt, kag nagakinahanglan sing pagpalig-on ang amon mga kauturan.
Sang 1960, nagbiya kami sa Egypt nga may tig-isa ka maleta. Nagsaylo kami sa Cyprus, sa lugar sang akon bana. Sa sini nga tion, naglala ang balatian ni Theodotos kag indi na sia makaobra. Apang, gintanyag sa amon sang mabuot nga mag-asawa nga utod ang isa nila ka balay. Makapasubo gid kay duha ka tuig sang ulihi, napatay ang akon bana, kag kami na lang ni James ang nagpangabuhi. Si John nga nagsaylo man sa Cyprus may asawa na, kag may ginaatipan naman nga pamilya.
Gin-atipan sa Tion sang Mabudlay nga Kahimtangan
Sang ulihi, ginpaistar kami nanday Stavros kag Dora Kairis sa ila balay. Nagluhod ako kag nagpasalamat kay Jehova bangod ginhatag niya liwat ang amon mga kinahanglanon. (Sal. 145:16) Nagdesisyon si Stavros kag Dora nga ibaligya ang ila balay kag magpatindog sing bag-o, kag himuon nga Kingdom Hall ang una nga panalgan. Apang ginpahimuan man nila ini sing duha ka kuarto nga palayas para sa amon ni James.
Sang ulihi, nangasawa si James, kag nagpayunir sila sang iya asawa tubtob nabun-ag ang kamagulangan sa apat nila ka kabataan. Sang 1974, mga duha ka tuig pagkatapos sang indi malipatan nga pagduaw ni Utod Knorr, nangin magamo ang pulitika sa Cyprus. * Madamo nga tawo, lakip ang mga Saksi, ang nagbiya sa ila mga balay kag nagsaylo sa iban nga lugar. Lakip sa ila amo si John. Nagsaylo sila sang iya asawa kag tatlo ka kabataan sa Canada. Bisan pa madamo ang nagsaylo, nalipay gid kami bangod sadto man nga tion, nagadugang gihapon ang mga manugbantala sing Ginharian sa Cyprus.
Sang pensionada na ako, labi pa gid nga nakigbahin ako sa pagministeryo. Apang pila ka tuig antes ako nagpensionada, naistrok ako apang wala man matam-an, kag nag-istar ako dayon sa ila ni James. Sang ulihi, sang nagluya na gid ako, naospital ako sing pila ka semana kag ginsaylo sa balay para sa mga tigulang. Bisan nagalain ang akon pamatyag, ginpanaksihan ko ang mga nars, mga pasyente, kag mga bisita. Naghinguyang man ako sing madamo nga tion sa personal nga pagtuon. Kag sa bulig sang mga utod, nakatambong ako sa Pagtinuon sang Kongregasyon sa Libro nga ginahiwat sa malapit.
Nalugpayan Ako Bisan Tigulang Na
Nalugpayan ako kon mabalitaan ko ang tuhoy sa mga nabuligan namon ni Theodotos. Madamo sa ila mga kabataan kag mga apo ang yara sa bug-os tion nga pagministeryo. Ang pila sa ila nagaalagad sa Australia, Canada, Gresya, Inglaterra, kag Switzerland. Sa karon, si John kag ang iya asawa nagaistar sa Canada upod sa ila bata nga lalaki. Ang kamagulangan nila nga bata nga babayi kag ang iya bana, mga payunir. Ang kinagot nila nga bata nga babayi nga si Linda kag ang iya bana nga si Joshua Snape, gin-agda sa ika-124 nga klase sang Gilead School.
Si James kag ang iya asawa nagaistar na karon sa Alemanya. Ang duha sa ila mga bata nga lalaki nagaalagad sa Bethel, ang isa sa Athens sa Gresya, kag ang isa naman sa Selters sa Alemanya. Ang ila kinagot nga lalaki kag ang ila bata nga babayi upod sa iya bana, mga payunir sa Alemanya.
Madamo gid kami sing isugid kay Nanay kag sa akon bana nga si Theodotos kon banhawon na sila! Malipay gid sila sa resulta sang maayo nga palanublion nga ila ginbilin sa ila pamilya. *
[Mga footnote]
^ par. 21 Tan-awa ang Awake! Oktubre 22, 1974, pahina 12-15.
^ par. 26 Samtang ginahanda ang pagbalhag sini nga artikulo, si Utod Petrides napatay sa edad nga 93.
[Blurb sa pahina 24]
Nabatyagan namon liwat ang paglugpay ni Jehova paagi sa makapalig-on nga pagpakig-upod sa hamtong nga mga abyan nga Cristiano
[Mapa sa pahina 24]
(Para sa aktual nga format, tan-awa ang publikasyon)
CYPRUS
NICOSIA
MEDITERRANEAN SEA
EGYPT
CAIRO
El Alamein
Alexandria
Ismailia
Suez
Port Taufiq
Suez Canal
[Credit Line]
Based on NASA/Visible Earth imagery
[Piktyur sa pahina 23]
Upod kay Theodotos sang 1938
[Piktyur sa pahina 25]
Si James kag ang iya asawa
[Piktyur sa pahina 25]
Si John kag ang iya asawa