Mapatihan Mo Bala ang Isa ka Paraiso nga Duta?

ANG pila ka tawo nagapati nga ang duta mangin isa ka paraiso tubtob san-o. Madamo ang nagapati nga indi gid ini padayon nga magaluntad. Suno sa libro nga The Sacred Earth, ni Brian Leigh Molyneaux, ini nga duta nagluntad bangod sang ‘isa ka daku nga kosmiko nga paglupok’ sang nagligad nga minilyon ka tuig. Kag kon ang duta indi malaglag sang tawo mismo, madamo ang nagapati nga ini kag ang bug-os nga uniberso “magakupos [sa ulihi] kag mangin isa ka tuman kainit nga bola.”

Ang Ingles nga mamalaybay sang ika-17 nga siglo nga si John Milton wala sing amo sini nga negatibo nga panghunahuna. Sa iya binalaybay nga Paradise Lost, nagsulat sia nga gintuga sang Dios ang duta nga mangin isa ka paraiso nga puluy-an para sa tawhanon nga pamilya. Ining orihinal nga Paraiso nadula. Apang, nagpati si Milton nga ipasag-uli ini​—⁠nga sa pila ka adlaw, ang manunubos nga si Jesucristo “magapadya sa iya matutom nga mga sumulunod, kag batunon sila sa bug-os nga kalipay . . . sa Langit ukon sa Duta.” Si Milton masinaligon nga nagsiling: “Sa sina nga tion ang bug-os nga Duta mangin Paraiso.”

Paraiso​—⁠Sa Langit Ukon sa Duta?

Madamong relihioso nga mga tawo ang nagaugyon sa pagtamod ni Milton nga sa ulihi agumon nila ang pila ka sahi sang padya bangod sang mga kasubo kag mga kasakit nga ginbatas nila diri sa duta. Apang diin nila agumon ini nga padya? “Sa Langit ukon sa Duta”? Para sa iban, wala gid nila ginahunahuna ang duta. Nagasiling sila nga agumon sang mga tawo ang “bug-os nga kalipay” pagkatapos lamang nga magbiya sila sa duta kag magkabuhi sa duog sang mga espiritu sa langit.

Sa libro nga Heaven​​—⁠A History, ang mga awtor nga sanday C. McDannell kag B. Lang nagsiling nga ang teologo nga si Irenaeus sang ikaduhang siglo nagpati nga ang kabuhi sa isa ka ginpasag-uli nga paraiso “indi mahanabo sa malayo nga duog sa langit, kundi sa duta.” Suno sa sini nga libro, bisan pa naglaum ang relihioso nga mga lider subong ni John Calvin kag ni Martin Luther nga magkadto sa langit, nagpati man sila nga “bag-uhon liwat sang Dios ang duta.” Ang mga miembro sang iban pa nga mga relihion may amo man sini nga pagpati. Si McDannell kag si Lang nagsiling man nga ang iban nga mga Judiyo nagpati nga sa gintalana nga tion sang Dios, ang tanan nga mga kabudlayan sang tawo “dulaon kag magakabuhi [sila] sing malipayon sa duta.” Suno sa dumaan nga Persianhon nga pagpati, “ang orihinal nga kahimtangan sang duta ipasag-uli kag ang mga tawo magakabuhi liwat sing mahidaiton,” siling sang The Encyclopaedia of Middle Eastern Mythology and Religion.

Ano ang natabo sa paglaum nga isa ka paraiso nga duta? Ang pagkabuhi naton sa duta isa lamang bala ka umalagi nga kahimtangan? Subong sa pagpati sang unang-siglo nga Judiyong pilosopo nga si Philo, isa lamang bala ini ka “malip-ot, sa masami makapasubo, nga hitabo” sa paglakbay padulong sa duog sang mga espiritu? Ukon may iban bala nga katuyuan ang Dios sang gintuga niya ang duta kag ginbutang ang mga tawo sa sini sa paraiso nga mga kahimtangan? Makakita bala ang tawo sing matuod nga espirituwal nga kaayawan kag kalipay diri mismo sa duta? Ngaa indi mo usisaon ang ginasiling sang Biblia tuhoy sini nga butang? Mahimo maghinakop ka, kaangay sang nahinakop na sang minilyon, nga ang paglaum para sa isa ka napasag-uli nga paraiso sa duta makatarunganon gid.

[Retrato sa pahina 3]

Nagpati ang mamalaybay nga si John Milton nga ang Paraiso ipasag-uli

 [ICredit Line sang retrato sa pahina 2]

COVER: Earth: U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./NASA

[Credit Lines sang retrato sa pahina 3]

Earth: U.⁠S. Fish & Wildlife Service, Washington, D.C./NASA; John Milton: Leslie’s