1, 2. Sang matapos ang ikapito nga palanan-awon ni Zacarias, ano ang kahimtangan sang mga Judiyo sa Jerusalem?

 SANG matapos ang ikapito nga palanan-awon ni Zacarias, madamo sing ginpamensar ang manalagna. Nagpasalig si Jehova nga manabat sa iya ang indi bunayag nga mga tawo bangod sang ila malain nga ginahimo. Pat-od gid nga napalig-on si Zacarias sa sini nga promisa. Pero, wala man nagbag-o ang kahimtangan. Madamo sa gihapon ang indi bunayag kag nagahimo sing malain, kag wala pa matapos ang pagpatindog liwat sang templo ni Jehova sa Jerusalem. Ngaa ginbayaan dayon sang mga Judiyo ang hilikuton nga ginhatag sa ila sang Dios? Nagbalik bala sila sa Jerusalem para lang sa ila kaayuhan?

² Nahibaluan ni Zacarias nga mabakod ang pagtuo sang mga Judiyo nga nagbalik sa Jerusalem. “Ang ila tagipusuon gintandog sang matuod nga Dios,” gani ginbiyaan nila ang ila balay kag negosyo sa Babilonia. (Esd. 1:2, 3, 5) Ginbiyaan nila ang pungsod nga naandan na nila nga istaran para magsaylo sa lugar nga wala pa makita sang kalabanan sa ila. Importante gid sa ila nga patindugon liwat ang templo ni Jehova amo nga handa sila maglakbay sing mga 1,600 ka kilometro bisan pa tuman kabudlay sang alagyan.

3, 4. Ano nga mga kabudlayan ang naeksperiensiahan sang nagbalik nga mga Judiyo?

 ³ Imadyina ang malawig nga paglakbay halin sa Babilonia pakadto sa Jerusalem. Samtang nagalakbay ang mga Judiyo, pat-od gid nga madamo sila sang oras para magpamensar parte sa ila bag-o nga ilistaran. Ginsugiran sila sang kaupod nila nga mga tigulang kon daw ano katahom sadto sang siudad sang Jerusalem kag sang templo sini. (Esd. 3:12) Kon upod ka sadto sa ila paglakbay, ano ayhan ang ginbatyag mo sang nakita mo sa una nga tion ang Jerusalem? Masubuan ka ayhan sang nakita mo ang guba nga mga tinukod kag natabunan na sang hilamon? Ukon basi madumduman mo ang duha ka mabakod nga pader sang Babilonia sang nakita mo ang narumpag nga pader sang Jerusalem nga wala na sing mga gawang kag mga torre sang manugbantay? Pero, wala ginluyahan sing buot ang katawhan. Nakita nila sa ila malawig nga paglakbay ang gahom ni Jehova sa pagluwas sa ila. Ang pinakauna nga ginhimo nila sang mag-abot sila amo ang pagtukod sang halaran diin nahamtang anay ang templo, kag adlaw-adlaw sila nga naghalad kay Jehova. (Esd. 3:1, 2) Handa gid sila sa ila pagahimuon, kag daw wala gid sing makapaluya sang ila buot.

⁴ Wala labot sa pagpatindog sang templo, madamo pa sing dapat himuon ang mga Israelinhon sa ila mga siudad. May mga balay nga dapat kay-uhon, mga uma nga dapat tamnan, kag mga tawo nga dapat pakaunon. (Esd. 2:70) Kadamo gid sang ila dapat himuon. Dayon nag-abot ang ila mga kaaway kag grabe gid ang pagpamatok sa ila. Sang umpisa, malig-on nila nga gin-atubang ini. Pero, ang 15 ka tuig nga pagpamatok amat-amat nga nagpaluya sa ila. (Esd. 4:1-4) Kag sang 522 B.C.E., nagmando ang hari sang Persia nga untaton ang tanan nga ginahimo nga pagpatindog sa Jerusalem. Daw indi na gid mapasag-uli ini nga siudad.—Esd. 4:21-24.

5. Ano ang ginhimo ni Jehova sang nag-untat sa pag-obra ang iya katawhan?

⁵ Nahibaluan ni Jehova kon ano ang kinahanglan sang iya katawhan. Ginpakita sang Dios kay Zacarias ang katapusan nga palanan-awon para pasaligon ang mga Judiyo sang Iya gugma, pasalamatan sila sa tanan nga nahimo na nila, kag pat-uron sa ila nga amligan Niya sila kon magbalik sila sa hilikuton nga ginhatag Niya sa ila. May kaangtanan sa pagpatindog liwat sang templo, nagpromisa si Jehova: “Mahanabo ini, kon mamati kamo kay Jehova nga inyo Dios.”—Zac. 6:15.

6. (a) Ano ang ikawalo nga palanan-awon ni Zacarias? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.) (b) Ngaa sarisari ang kolor sang mga kabayo?

⁶ Ang ikawalo kag katapusan nga palanan-awon ni Zacarias mahimo nga amo gid ang nagpalig-on sa katawhan. (Basaha ang Zacarias 6:1-3.) Imadyina ini nga eksena: Madasig nga nagapadulong halin “sa ulot sang duha ka bukid nga saway” ang apat ka kangga nga handa sa pagpakig-away. Ang mga kabayo nga nagaguyod sang mga kangga sarisari sing kolor, para mahapos makilala ang mga nagasakay sa kangga. “Ano ina?” pamangkot ni Zacarias. (Zac. 6:4) Interesado man kita nga mahibaluan ang sabat bangod nadalahig kita sa sini.

7, 8. (a) Ano ang ginarepresentar sang duha ka bukid? (b) Ngaa saway ang mga bukid?

⁷ Sa Biblia, ang mga bukid mahimo magrepresentar sa mga ginharian, ukon mga gobierno. Ang mga bukid sa palanan-awon ni Zacarias pareho sa duha ka bukid nga ginlaragway sa tagna ni Daniel. Ang isa ka bukid nagarepresentar sa paggahom ni Jehova sa bug-os nga uniberso sing wala sing katapusan. Ang isa pa ka bukid nagarepresentar sa Mesianikong Ginharian nga ginagamhan ni Jesus. (Dan. 2:35, 45) Sugod sang nangin Hari si Jesus sang 1914, ining duha ka bukid  may pinasahi nga papel sa pagtuman sang katuyuan sang Dios sa duta.

⁸ Ngaa saway ang mga bukid? Pareho sang bulawan, ang saway isa ka sahi sang malahalon nga metal. Nagsugo si Jehova nga ining nagabadlak nga metal gamiton sa pagpatindog sang tabernakulo kag sang ulihi sang templo sa Jerusalem. (Ex. 27:1-3; 1 Hari 7:13-16) Bangod saway ang duha ka simbuliko nga bukid, nagapahanumdom ini sa aton kon daw ano ka dalayawon ang pagkasoberano ni Jehova sa bug-os nga uniberso kag ang Mesianikong Ginharian, nga magaamlig kag magapakamaayo sa tanan nga katawhan.

9. Sin-o ang mga nagasakay sa kangga, kag ano ang ila asaynment?

⁹ Balikan naton ang mga kangga. Ano ang ginarepresentar sang mga kangga pati ang mga nagasakay sa sini? Nagarepresentar sila sa mga anghel, mahimo mga grupo sang mga anghel. (Basaha ang Zacarias 6:5-8.) Naggua sila pagkatapos “makaatubang sa Ginuo sang bug-os nga duta” kag may pinasahi sila nga asaynment. Ano ini? Ang mga kangga kag ang mga nagasakay sa sini ginpadala sa espesipiko nga mga lugar. Responsibilidad nila nga amligan ang katawhan ni Jehova, ilabi na batok sa “duta sa aminhan,” ang Babilonia. Paagi sini, ginpahibalo ni Jehova sa iya katawhan nga indi na sila mabihag sang Babilonia. Pat-od gid nga naglugpay ini sa mga nagapatindog sang templo sang panahon ni Zacarias! Indi na sila dapat mahadlok sa ila mga kaaway.

10. Ano ang ginapasalig sa aton sang palanan-awon ni Zacarias parte sa mga kangga kag sa mga nagasakay sa sini?

¹⁰ Pareho sang panahon ni Zacarias, ginagamit gihapon ni Jehova sang mga kasuldadusan ang iya mga anghel para amligan kag palig-unon ang iya katawhan. (Mal. 3:6; Heb. 1:7, 14) Sugod sang 1919, sang ginhilway ang espirituwal nga Israel sa simbuliko nga pagkabihag sini sa Babilonia nga Daku, indi mapunggan ang pag-uswag sang matuod nga pagsimba bisan pa sang grabe nga pagpamatok. (Bug. 18:4) Bangod ginaamligan sang mga anghel ang organisasyon ni Jehova, indi kita dapat mahadlok nga basi mabihag liwat sang butig nga relihion ang katawhan ni Jehova. (Sal. 34:7) Sa baylo, makasalig kita nga ang mga alagad sang Dios sa bilog nga kalibutan padayon nga magauswag sa espirituwal. Ang palanan-awon ni Zacarias nagabulig sa aton nga mahangpan nga ginaamligan kita sang duha ka bukid.

11. Ngaa indi kita dapat mahadlok sa nagahilapit nga pagsalakay sa katawhan sang Dios?

¹¹ Sa indi madugay, magatingob ang pulitikal nga kagamhanan sang kalibutan ni Satanas sa tuyo nga laglagon ang katawhan sang Dios. (Ezeq. 38:2, 10-12; Dan. 11:40, 44, 45; Bug. 19:19) Sa tagna ni Ezequiel, ginlaragway sila nga daw gal-um nga nagatabon sa duta, kag nagasakay sila sa kabayo para salakayon ang katawhan sang Dios. (Ezeq. 38:15, 16) a Dapat bala kita mahadlok sa sini? Indi! Kaupod naton ang kasuldadusan ni Jehova. Sa tion sang dakung kapipit-an, ang mga anghel ni Jehova sang mga kasuldadusan magaamlig sa katawhan sang Dios kag laglagon nila ang mga nagapamatok sa iya pagkasoberano. (2 Tes. 1:7, 8) Tumalagsahon gid ina nga adlaw! Pero sin-o ang magapanguna sa kasuldadusan ni Jehova sa langit?

12, 13. (a) Ano ang ginsugo kay Zacarias nga himuon niya? (b) Paano naton nahibaluan nga ang tawo nga ginatawag Salingsing nagarepresentar kay Jesucristo?

¹² Si Zacarias lang ang nakakita sang walo ka palanan-awon. Pero ang masunod niya nga ginhimo nakita sang iban, kag nagpalig-on ini sa mga nagapatindog liwat sang templo. (Basaha ang Zacarias 6:9-12.) Ginsugo si Zacarias nga kuhaon ang amot nga pilak kag bulawan sang tatlo ka bag-o nga nag-abot halin sa Babilonia nga sanday Heldai, Tobija, kag Jedaias. Dayon himuon niya ini nga “daku nga korona.” (Zac. 6:11, footnote) Ginsugo bala si Zacarias nga koronahan si Gobernador Zorobabel nga halin sa tribo ni Juda kag kaliwat ni David? Wala. Mahimo gid nga natingala ang mga tawo sang ginkoronahan ni Zacarias ang mataas nga saserdote nga si Josue.

¹³ Buot bala silingon nga ang mataas nga saserdote nga si Josue na ang hari kay sia ang ginkoronahan? Indi. Si Josue indi kaliwat ni David gani indi sia kalipikado mangin hari. Ginapakita sang pagkorona sa iya ang himuon sa ulihi sa isa nga mangin hari kag saserdote tubtob sa wala sing katapusan. Ang mataas nga saserdote nga ginhimo nga hari gintawag nga Salingsing. Maathag nga ginapakita sang Kasulatan nga ang Salingsing amo si Jesucristo.—Isa. 11:1; Mat. 2:23, footnote.

14. Ano ang ginahimo ni Jesus bilang Hari kag Mataas nga Saserdote?

¹⁴ Bilang Hari kag Mataas nga Saserdote, si Jesus ang lider sang kasuldadusan ni Jehova sa langit. Ginahimo ni Jesus ang tanan para maamligan ang katawhan sang Dios sa sining masingki nga kalibutan. (Jer. 23:5, 6) Sa indi madugay, pangunahan sang Cristo ang pagpierde sa mga pungsod para sakdagon ang pagkasoberano sang Dios kag amligan ang katawhan ni Jehova. (Bug. 17:12-14; 19:11, 14, 15) Pero antes sini, may daku pa nga hilikuton nga dapat himuon ang Salingsing.

15, 16. (a) Paano ginpasag-uli kag ginpuro ang katawhan sang Dios, kag sin-o ang naghimo sini? (b) Ano ang kahimtangan pagkatapos sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom sang Cristo?

¹⁵ Magluwas nga gintangdo si Jesus bilang Hari kag Mataas nga Saserdote, sia man ang “magapatindog sang templo ni Jehova.” (Basaha ang Zacarias 6:13.) Sang 1919, ginhimo ni Jesus ini nga pagpatindog paagi sa paghilway sa matuod nga mga sumilimba sa pagkabihag sa Babilonia nga Daku kag pagpasag-uli sang Cristianong kongregasyon. Nagtangdo man sia sang “matutom kag mainandamon nga ulipon” nga magapanguna sa hilikuton sa dutan-on nga mga luwang sang daku nga espirituwal nga templo. (Mat. 24:45) Masako man si Jesus sa pagpuro sa katawhan sang Dios kag pagbulig sa ila nga magsimba sa matinlo nga paagi.—Mal. 3:1-3.

¹⁶ Sa tion sang Isa ka Libo ka Tuig nga Paggahom, si Jesus kag ang 144,000 nga kaupod niya nga mga hari kag saserdote magabulig sa matutom nga katawhan nga mangin himpit. Kon mahimo na nila ini, ang matuod nga mga sumilimba na lang sang Dios ang mabilin sa natinluan nga duta. Mapasag-uli na sing bug-os ang matuod nga pagsimba!

17. Ano ang masunod nga ginpasalig ni Jehova sa mga Judiyo, kag ano ang epekto sini sa ila?

¹⁷ Ano ang epekto sang mensahe ni Zacarias sa mga Judiyo sang iya panahon? Nagpromisa si Jehova nga buligan niya sila kag amligan para matapos nila ang ila ginahimo. Ang iya pasalig nga mahuman ang templo mahimo nga naghatag sa ila sing paglaum bisan pa naluyahan sila. Pero paano matapos sang pila lang ka tawo ang madamo nga ulubrahon? Ang masunod nga ginsiling ni Zacarias nagdula sang ila kahadlok ukon pagpangduhaduha. Magluwas sa bulig sang mga matutom pareho  nanday Heldai, Tobija, kag Jedaias, nagsiling ang Dios nga madamo pa ang ‘magaabot nga mga tawo kag magabulig sila sa pagpatindog sang templo ni Jehova.’ (Basaha ang Zacarias 6:15.) Kumbinsido gid ang mga Judiyo nga buligan sila sang Dios, gani nagbalik sila dayon sa ila obra nga pagpatindog liwat sang templo bisan pa sang pagdumili. Ini nga pagdumili daw isa ka daku nga bukid nga nagaupang sa ila alagyan. Sang ulihi, ginkuha ini ni Jehova, kag nahuman ang templo sang 515 B.C.E. (Esd. 6:22; Zac. 4:6, 7) Pero, ang ginsiling ni Jehova nagalaragway man sa mas daku pa nga hilikuton nga ginahimo subong.

18. Paano nagakatuman ang Zacarias 6:15 subong?

¹⁸ Subong, minilyon ang nagaupod sa matuod nga pagsimba, kag kinabubut-on sila nga nagaamot sang ila “hamili nga mga butang,” pareho sang ila tion, kusog, kag kuarta para sakdagon ang daku nga espirituwal nga templo ni Jehova. (Hulu. 3:9) Ngaa makasigurado kita nga ginapabaloran ni Jehova ang aton matutom nga pagsakdag? Dumduma nga sanday Heldai, Tobija, kag Jedaias nagdala sing materyales para himuon ni Zacarias nga korona. Ini nga korona nangin “handumanan,” ukon “pahanumdom,” sang ila gin-amot para sa matuod nga pagsimba. (Zac. 6:14; footnote) Sing kaanggid, ang aton ginahimo kag gugma para kay Jehova indi gid malipatan. (Heb. 6:10) Indi gid ini madula sa memorya ni Jehova kag ginapabaloran niya ini.

19. Ano dapat ang mangin epekto sa aton sang mga palanan-awon ni Zacarias?

¹⁹ Sa sining katapusan nga mga adlaw, madamo gid ang ginahimo sang katawhan ni Jehova para sa matuod nga pagsimba. Pamatuod ini sang pagpakamaayo ni Jehova kag sang pagpanguna sang Cristo. Bahin kita sang organisasyon nga malig-on, masaligan, kag magapadayon tubtob sa wala sing katapusan. Ang katuyuan ni Jehova para sa matuod nga pagsimba “mahanabo.” Gani, pabalori ang imo bahin sa katawhan ni Jehova, kag ‘mamati kay Jehova nga imo Dios.’ Paagi sini, amligan ka sang aton Hari kag Mataas nga Saserdote kag sang mga anghel nga nagasakay sa mga kangga. Himua ang imo bug-os nga masarangan para sakdagon ang matuod nga pagsimba. Sigurado gid nga amligan ka ni Jehova sang mga kasuldadusan sa sining sistema sang mga butang tubtob sa wala sing katapusan!