1, 2. Ngaa ang pagpakig-abyan ni Jonatan kay David isa ka tumalagsahon nga halimbawa sang pagkamainunungon?

 MAHIMO nga nagdayaw gid si Jonatan sa kaisog sang pamatan-on nga si David sang nagpakig-away sia sa higante nga si Goliat. Nagtindog si David sa atubangan sang amay ni Jonatan, nga si Hari Saul sang Israel, kag “ginabitbit niya ang ulo sang Filistinhon.” (1 Sam. 17:57) Maathag kay Jonatan nga ginabuligan sang Dios si David, gani “nangin suod nga mag-abyanay si Jonatan kag si David.” Ang matuod, “nagpakigkatipan si Jonatan kay David, bangod ginahigugma niya sia subong sang iya kaugalingon.” (1 Sam. 18:1-3) Mainunungon sia kay David sa bug-os niya nga kabuhi.

² Mainunungon gihapon si Jonatan kay David, bisan pa nga si David ang ginpili sang Dios nga mangin sunod nga hari sang Israel. Nabalaka si Jonatan kay David kay gusto sia patyon ni Saul. Agod palig-unon ang iya abyan, nagkadto si Jonatan sa ginapanaguan ni David sa kamingawan sang Juda sa Hores. Ginbuligan ni Jonatan si David nga “magbakod ang iya pagsalig kay Jehova.” Nagsiling si Jonatan: “Indi ka magkahadlok . . . Ikaw ang mangin hari sa Israel,  kag mangin ikaduha ako sa imo.”—1 Sam. 23:16, 17.

3. Ano ang mas importante kay Jonatan sangsa pag-unong kay David, kag paano naton ini nahibaluan? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.)

³ Masami nga ginadayaw naton ang mga tawo nga mainunungon. Pero, may mawasi kita nga importante nga leksion kon ang pagkamainunungon lang ni Jonatan kay David ang dayawon naton kag indi naton pagtalupangdon ang iya pagkamainunungon sa Dios. Ngaa ginkabig ni Jonatan si David nga iya abyan imbes nga karibal? Maathag nga may mas importante kay Jonatan sangsa iya kaugalingon nga kaayuhan. Dumduma nga ginbuligan niya si David nga “magbakod ang iya pagsalig kay Jehova.” Gani, ang pagkamainunungon sa Dios amo ang pinakaimportante kay Jonatan. Ang pagkamainunungon kay Jehova amo ang pundasyon sang iya pagkamainunungon kay David. Mainunungon sila nga duha sa ila sinumpaan: “Kabay pa nga si Jehova mangin saksi sa tunga naton nga duha kag sa tunga sang imo kaliwat kag sang akon kaliwat tubtob san-o.”—1 Sam. 20:42.

4. (a) Paano kita mangin matuod nga malipayon kag kontento? (b) Ano ang binagbinagon naton sa sini nga artikulo?

⁴ Bilang mga Cristiano, wala lamang naton ginadayaw ang pagkamainunungon sang iban; kita mismo dapat mangin mainunungon sa aton pamilya, mga abyan, kag mga masigkatumuluo. (1 Tes. 2:10, 11) Pero sin-o dapat ang aton unahon nga unungan? Siempre, ang Isa nga naghatag sa aton sang kabuhi! (Bug. 4:11) Mangin matuod kita nga malipayon kag kontento kon mainunungon kita sa iya. Pero, para ipakita nga mainunungon kita sa Dios, dapat kita mag-unong sa iya wala sapayan sang mga kabudlayan. Sa sini nga artikulo, binagbinagon naton kon paano ang halimbawa ni Jonatan makabulig sa aton nga mangin mainunungon kay Jehova sa apat ka mabudlay nga sitwasyon: (1) kon ang may awtoridad daw indi takus tahuron, (2) kon dapat magpili kon sin-o ang unungan, (3) kon wala kita nahangpan sang iban, kag (4) kon nabudlayan kita sa pagtuman sang aton pangako.

5. Ngaa nabudlayan ang katawhan sang Israel nga mangin mainunungon sa Dios samtang si Saul ang hari?

⁵ Bisan pa ginhaplasan sang Dios nga mangin hari ang amay ni Jonatan nga si Saul, wala gintuman ni Saul si Jehova sang ulihi, gani ginsikway Niya sia. (1 Sam. 15:17-23) Bangod wala dayon ginpahalin sang Dios si Saul sa iya trono, ang indi maayo nga ginhimo ni Saul nagtilaw sa pagkamainunungon sang iya mga sakop kag sang tanan nga suod sa iya. Nabudlayan sila nga mangin mainunungon sa Dios bangod malain ang ginahimo sang hari nga nagapungko sa “trono ni Jehova.”—1 Cron. 29:23.

6. Paano ginpakita ni Jonatan nga mainunungon gihapon sia kay Jehova?

⁶ Sang nangin indi matinumanon si Saul, ang iya anak nga si Jonatan mainunungon gihapon kay Jehova. (1 Sam. 13:13, 14) Nagsiling sadto si manalagna Samuel: “Indi pagpabay-an ni Jehova ang iya katawhan tungod sa iya halangdon nga ngalan.” (1 Sam. 12:22) Ginpakita ni Jonatan nga nagapati sia sa sini sang ginsalakay ang Israel sang madamo nga soldado sang mga Filistinhon nga may 30,000 ka kangga sa inaway. Si Saul may 600 lang ka soldado, kag sila lang ni Jonatan ang may hinganiban! Pero, ginsalakay ni Jonatan ang garison sang mga Filistinhon, kag ang manugdala sang iya hinganiban amo lang ang upod niya. “Wala sing makapugong kay Jehova sa pagluwas paagi sa madamo ukon sa diutay lang,” siling ni Jonatan. Napatay sining duha ka Israelinhon ang mga 20 ka lalaki sa garison. Dayon ‘nag-uyog ang duta, kay ginpahanabo ini sang Dios.’ Nagsinalasala ang mga Filistinhon amo nga sila ang nagpinatyanay. Gani, nagdaug ang mga Israelinhon bangod  sang pagtuo ni Jonatan sa Dios.—1 Sam. 13:5, 15, 22; 14:1, 2, 6, 14, 15, 20.

7. Paano gintamod ni Jonatan ang iya amay?

⁷ Bisan pa indi na maayo ang kaangtanan ni Saul sa Dios, gintuman gihapon ni Jonatan ang iya amay kon nagakaigo ini. Halimbawa, magkaupod sila nga nagpakig-away agod luwason ang katawhan sang Dios.—1 Sam. 31:1, 2.

8, 9. Ngaa masiling nga mainunungon kita sa Dios kon ginatahod naton ang may awtoridad?

⁸ Pareho kay Jonatan, mapakita naton nga mainunungon kita kay Jehova kon relatibo kita nga magpasakop sa mas mataas nga mga awtoridad, bisan pa ang iban sa ila daw indi takus tahuron. Ginapatuman ini sang Dios. Halimbawa, mahimo nga korap ang isa ka opisyal sang gobierno, pero ginatahod naton gihapon sia bangod nagapasakop kita sing relatibo sa “mas mataas nga mga awtoridad.” (Basaha ang Roma 13:1, 2.) Ang matuod, mapakita naton tanan nga mainunungon kita kay Jehova kon ginatahod naton ang ginahatagan niya sing awtoridad.—1 Cor. 11:3; Heb. 13:17.

⁹ Sa South America, ginpakita ni Olga ^[1] nga mainunungon sia sa Dios paagi sa pagtahod sa iya bana bisan pa sa mabudlay nga mga kahimtangan. Tinuig nga ginapakalain sia sang iya bana bangod isa sia ka Saksi ni Jehova. Ginapakanubo sia sang iya bana, ginainsulto, wala sia ginaistorya, kag ginpahog sia nga bayaan kag updon sang iya bana ang ila kabataan. Pero wala nagbalos si Olga sing malaut sa malaut. Ginhimo niya ang iya bug-os nga masarangan nga mangin maayo nga asawa. Ginalutuan niya ang iya bana, ginalabhan ang iya mga bayo, kag ginapakitaan niya sing kaayo ang pamilya sang iya bana. (Roma 12:17) Kon posible, ginaupdan niya ang iya bana sa mga pagtilipon sang pamilya ukon mga abyan sini. Halimbawa, sang gusto sang iya bana magkumpanyar sa lubong sang iya amay sa isa ka siudad, ginbuligan ni Olga ang ila kabataan nga manghimos kag ginpreparar man niya ang tanan nila nga kinahanglanon sa biyahe. Sa tion sang lubong, ginhulat niya ang iya bana sa gua sang simbahan asta natapos ang misa. Pagligad sang madamo nga tuig, amat-amat nga nagbag-o ang bana ni Olga bangod sang iya pagpasensia kag pagtahod. Subong, ginadul-ong na sia sang iya bana sa Kingdom Hall. Ginapalig-on pa gani sia sang iya bana nga magtambong, kag kon kaisa ginaupdan niya sia sa pagtambong.—1 Ped. 3:1.

10. Ano ang nakabulig kay Jonatan sa pagpili kon sin-o ang iya unungan?

¹⁰ Bangod gusto gid ni Saul nga patyon si David, dapat magpili si Jonatan kon sin-o ang iya unungan. Mainunungon si Jonatan sa iya amay, pero gusto man niya unungan si David bangod sang ila katipan. Nahibaluan ni Jonatan nga si David ang ginabuligan sang Dios, indi si Saul. Gani, gin-unungan ni Jonatan si David imbes nga si Saul. Ginpaandaman niya si David nga magpanago, kag maayo ang ginhambal niya kay Saul parte kay David.—Basaha ang 1 Samuel 19:1-6.

11, 12. Paano makabulig ang aton gugma sa Dios nga mangin mainunungon sa iya?

¹¹ Ang pagkamainunungon sa Dios ang nagbulig kay Alice, nga taga-Australia, sa pagpili kon sin-o ang iya unungan. Sang magtuon sia sa Biblia, ginsugid niya sa iya pamilya ang iya mga natun-an. Sang ulihi, ginsilingan sila ni Alice nga indi na sia magsaulog sang Krismas, kag ginpaathag niya kon ngaa. Sang primero, nasubuan lang sila, pero sang ulihi naakig na sila sa iya. Abi nila indi na sila palangga ni Alice. Nagsiling si Alice: “Naghambal ang akon iloy nga ginasikway na niya ako. Daw indi ako makapati kag nasakitan gid ako kay palangga ko gid sila. Pero, namat-od ako nga unahon si Jehova kag ang iya Anak, kag nabawtismuhan ako pagkasunod nga asembleya.”—Mat. 10:37.

¹² Kon indi kita maghalong, mahimo nga mas importante pa sa aton ang pagkamainunungon sa pungsod, eskwelahan, ukon team sa isport sa baylo nga sa Dios. Halimbawa, nanamian si Henry maghampang sang chess. Madamo nga beses na nga nagdaug ang ila eskwelahan, kag gusto niya himuon ang iya bug-os nga masarangan para magdaug. Pero gin-aku niya: “Amat-amat nga mas nangin importante sa akon ang pagkamainunungon sa eskwelahan sa baylo nga sa Dios. Indi na ako makaalagad kon Sabado kag Domingo bangod sang mga kompetisyon. Gani nagdesisyon ako nga indi na mag-entra sa chess team.”—Mat. 6:33.

13. Paano makabulig ang pagkamainunungon sa Dios kon may problema ang pamilya?

¹³ Kon kaisa, mabudlay ang magpili kon sin-o ang unungan sa sulod sang pamilya. Halimbawa, si Ken nagsiling: “Gusto ko nga duawon sing regular ang akon tigulang na nga iloy, kag kon kaisa pateneron man sia sa amon. Pero indi sila magsahuay sang akon asawa. Sang primero, nabudlayan ako kay indi puede nga pasugtan ko ang isa nga indi magsunggod ang isa. Pero narealisar ko nga sa sini nga sitwasyon, ang akon asawa ang dapat ko unungan. Gani mas ginpabaloran ko ang akon asawa sa akon ginhimo nga solusyon.” Ang pagkamainunungon sa Dios kag ang pagtahod sa iya Pulong naghatag kay Ken sing kaisog nga ipaathag sa iya asawa kon ngaa dapat pakitaan sing kaayo ang iya iloy, kag ipaathag sa iya iloy kon ngaa dapat tahuron ang iya asawa.—Basaha ang Genesis 2:24; 1 Corinto 13:4, 5.

14. Ano ang ginhimo ni Saul kay Jonatan?

¹⁴ Mahimo matilawan ang aton pagkamainunungon kay Jehova kon wala kita nahangpan sang isa nga may katungdanan. Ayhan amo sini ang natabo kay Jonatan. Si Hari Saul, nga hinaplas sang Dios, nakahibalo nga abyan sang iya anak si David, pero wala niya mahangpan kon ngaa suod gid sila. Gin-akigan ni Saul si Jonatan kag ginpakahuy-an. Pero, wala nagbalos si Jonatan. Mainunungon gihapon sia sa Dios kag kay David, nga magabulos nga hari sang Israel.—1 Sam. 20:30-41.

15. Kon wala kita nahangpan sang aton utod, ano ang dapat naton himuon?

¹⁵ Sa mga kongregasyon sang katawhan ni Jehova subong, ginatinguhaan gid sang mga nagapanguna sa aton nga mangin makatarunganon sa tanan. Pero, indi sila himpit kag mahimo nga indi nila mahangpan kon kaisa ang aton mga ginahimo. (1 Sam. 1:13-17) Kon matabo  ini, magpabilin kita nga mainunungon kay Jehova.

16. Sa ano nga mga kahimtangan dapat mangin mainunungon kita sa Dios kag indi pag-unahon ang aton kaayuhan?

¹⁶ Gusto ni Saul nga unahon ni Jonatan ang iya kaayuhan. (1 Sam. 20:31) Pero bangod sang iya pagkamainunungon sa Dios, mas ginpili ni Jonatan ang iya pagpakig-abyan kay David sangsa mangin hari. Mailog man naton ini nga kinaiya ni Jonatan kon dumdumon naton nga ginakahamut-an ni Jehova ang tawo nga ‘nagatuman sang iya saad, bisan pa mabudlay ini tumanon.’ (Sal. 15:4) ‘Gintuman ni Jonatan ang iya saad’ kay David; kag dapat amo man kita sa aton mga pangako. Halimbawa, kon sa ulihi mabudlayan kita sa pagtuman sang aton ginkasugtan sa isa ka negosyo, ang aton pagkamainunungon sa Dios kag pagtahod sa Biblia makabulig sa aton nga tumanon ang aton pangako. Kag ano abi kon may problema sa aton pag-asawahay? Ang gugma sa Dios pat-od nga makabulig agod mangin mainunungon kita sa aton asawa ukon bana.—Basaha ang Malaquias 2:13-16.

17. Paano ka nabuligan sini nga artikulo?

¹⁷ Kon pamalandungan naton ang halimbawa ni Jonatan, indi bala nga mapahulag man kita nga ilugon ang iya pagkamainunungon sa Dios? Indi naton pag-unahon ang aton kaayuhan. Kag pareho kay Jonatan, ipakita naton ang aton pagkamainunungon kay Jehova paagi sa pag-unong sa iya katawhan, bisan pa sa mga nagpaslaw sa aton. Kon mainunungon kita kay Jehova nga Dios wala sapayan sang mabudlay nga mga sitwasyon, mapasadya naton ang iya tagipusuon, kag makapahalipay gid ini sa aton. (Hulu. 27:11) Kon magpabilin kita nga mainunungon kay Jehova, maeksperiensiahan naton kon paano niya ginaatipan ang mga nagahigugma sa iya. Sa masunod nga artikulo, binagbinagon naton ang importante nga mga leksion sa mga ginhimo sang mga mainunungon kag indi mainunungon sang panahon ni David.