1-2. Ano ang binagbinagon naton sa sini nga artikulo?

 MADAMO na gid sing pamatuod nga nagakabuhi na kita sa ulihi nga bahin sang katapusan nga mga adlaw sang sini nga kalibutan. Dali na lang laglagon ni Jehova kag ni Jesucristo ang tanan nga gobierno nga nagapamatok sa Ginharian. Antes sini, padayon nga magakontrahanay ang hari sang aminhan kag hari sang bagatnan, kag padayon nila nga hingabuton ang katawhan sang Dios.

² Sa sini nga artikulo, binagbinagon naton ang tagna sa Daniel 11:40–12:1. Hibaluon naton kon sin-o ang hari sang aminhan subong, kag kon ngaa makasalig kita nga luwason kita ni Jehova kag makapabilin kita nga kalmado ano man ang matabo.

3-4. Sin-o ang hari sang aminhan subong? Ipaathag.

³ Sang nabungkag ukon wala na ang ginatawag nga Soviet Union sang 1991, ang katawhan sang Dios sa mga lugar nga ginagamhan anay sini nakaeksperiensia sing kahilwayan sa malip-ot nga tion. Gintagna ni Daniel ini nga kahilwayan nga “diutay nga bulig.” (Dan. 11:34) Gani hilway sila nga nakabantala. Wala magdugay, ginatos ka libo na ang manugbantala sa mga pungsod nga sakop anay sang Soviet Union. Pero pagligad sang pila ka tuig, ang Russia kag ang mga kaalyado sini amo ang nangin hari sang aminhan. Ginbinagbinag sa nagligad nga artikulo nga ang isa ka gobierno matawag nga hari sang aminhan ukon hari sang bagatnan kon ginhimo sini ang tatlo ka butang. (1) Nagagahom ini sa mga lugar nga madamo nga katawhan sang Dios ang nagaistar ukon ginahingabot, (2) ginapakita sang mga ginahimo sini nga akig ini kay Jehova kag sa iya katawhan, kag (3) nagapaindisanay ini sa kaaway sini nga hari para mangin pinakagamhanan.

 ⁴ Ngaa masiling naton nga ang Russia kag ang mga kaalyado sini amo ang hari sang aminhan subong? Ari ang tatlo ka rason. (1) Ginsalakay sini ang katawhan sang Dios paagi sa pagdumili sa ila nga magbantala kag paagi sa paghingabot sa ginatos ka libo ka kauturan nga nagaistar sa mga lugar nga ginagamhan sini. (2) Ginapakita sang mga ginahimo sini nga akig ini kay Jehova kag sa iya katawhan. (3) Nagapaindisanay ini sa hari sang bagatnan, nga amo ang Britain kag ang United States. Hibaluon naton kon paano ini ginahimo sang Russia kag sang mga kaalyado sini, kag kon paano ini nagapamatuod nga amo ini ang hari sang aminhan subong.

5. Parte sa ano ang gintagna sa Daniel 11:40-43?

⁵ Basaha ang Daniel 11:40-43. Gintagna sini ang matabo sa tion sang katapusan. Ginlaragway sini ang pag-inaway sang hari sang aminhan kag hari sang bagatnan. Gintagna ni Daniel nga “magadis-uganay” sila ukon “magasungayay” sa tion sang katapusan.—Dan. 11:40; footnote.

6. Ano ang pamatuod nga nagadis-uganay ang duha ka hari?

⁶ Ang hari sang aminhan kag hari sang bagatnan padayon nga nagadis-uganay para mangin pinakagamhanan sa kalibutan. Halimbawa, pagkatapos sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, gingamhan sang Soviet Union kag sang mga kaalyado sini ang kalabanan nga pungsod sa Europe. Bangod sini, nagdesisyon ang hari sang bagatnan nga makig-alyansa sa puersa militar sang iban pa nga mga pungsod, kag gintawag ini nga North Atlantic Treaty Organization (NATO). Ang hari sang aminhan kag hari sang bagatnan nagapaindisanay man kon sin-o sa ila ang may pinakamabakod nga puersa militar. Nagagasto sila sing daku para sa sini. Sa mga inaway sa Africa, Asia, kag Latin America, ginbuligan sang hari sang aminhan ang mga kaaway sang hari sang bagatnan. Sining nagligad nga mga tuig, ang Russia kag ang mga kaalyado sini nangin gamhanan gid sa bilog nga kalibutan. Ginakontra man nila ang hari sang bagatnan paagi sa mga kompyuter. Ginaakusahan sang hari sang bagatnan ang hari sang aminhan nga ginahalitan sini ang ila ekonomiya kag gobierno paagi sa paggamit sang mga program sa kompyuter. Amo man sini ang ginaakusar sang hari sang aminhan sa hari sang bagatnan. Kag suno gid sa tagna ni Daniel, padayon nga ginasalakay sang hari sang aminhan ang katawhan sang Dios.—Dan. 11:41.

7. Ano “ang Matahom nga duta”?

⁷ Ang Daniel 11:41 nagasiling nga salakayon sang hari sang aminhan “ang Matahom nga duta.” Ano ini nga duta? Sang una, ang duta sang Israel ginakabig nga ‘pinakamatahom sa tanan nga duta.’ (Ezeq. 20:6) Nangin matahom ini nga duta kay diri ginasimba sang mga tawo si Jehova. Pero sugod sang Pentecostes 33 C.E., ini nga “duta” indi na puede nga mangin isa ka literal nga lugar. Kay man, ang katawhan ni Jehova makita sa madamo nga pungsod sa bilog nga kalibutan. Gani subong, “ang Matahom nga duta” nagapatuhoy sa paagi sang pagkabuhi sang katawhan ni Jehova. Nalakip sa sini ang ila pagsimba kay Jehova paagi sa ila mga miting kag pagbantala.

8. Paano ginsalakay sang hari sang aminhan “ang Matahom nga duta”?

⁸ Sa tion sang katapusan nga mga adlaw, madamo nga beses nga ginsalakay sang hari sang aminhan “ang Matahom nga duta.” Halimbawa, sang ang Nazi Germany ang hari sang  aminhan, ginsalakay sini “ang Matahom nga duta” paagi sa paghingabot kag pagpamatay sa katawhan sang Dios. Natabo ini sang ikaduha nga bug-os kalibutan nga inaway. Pagkatapos sang sini nga inaway, sang ang Soviet Union na ang hari sang aminhan, ginsalakay sini nga hari “ang Matahom nga duta” paagi sa paghingabot sa katawhan sang Dios kag pagtapok sa ila sa malayo nga lugar.

9. Sining nagligad nga mga tuig, paano ginsalakay sang Russia kag sang mga kaalyado sini “ang Matahom nga duta”?

⁹ Sining nagligad nga mga tuig, ginsalakay man sang Russia kag sang mga kaalyado sini “ang Matahom nga duta.” Paano? Sang 2017, gindumilian sang Russia ang hilikuton sang mga Saksi ni Jehova kag ginpriso sini ang pila ka kauturan. Gindumilian man sini ang aton mga publikasyon, lakip ang New World Translation. Ginkompiskar man sini ang aton branch office sa Russia pati ang mga Kingdom Hall kag Assembly Hall. Pagkatapos sang mga ginhimo sini, ang Nagadumala nga Hubon nagsiling sang 2018 nga ang Russia kag ang mga kaalyado sini amo ang hari sang aminhan. Pero, ang katawhan ni Jehova wala nagarebelde sa bisan ano nga gobierno ukon nagatinguha nga islan ini, bisan pa ginahingabot sila sang sini nga gobierno. Sa baylo, ginasunod nila ang laygay sang Biblia nga ipangamuyo ang “tanan nga may mataas nga posisyon,” ilabi na gid kon nagadesisyon sila parte sa kahilwayan sa pagsimba.—1 Tim. 2:1, 2.

10. Mapierde bala sang hari sang aminhan ang hari sang bagatnan? Ipaathag.

¹⁰ Ang kalabanan nga ginasugid sang tagna sa Daniel 11:40-45 amo ang parte sa pagahimuon sang hari sang aminhan. Buot silingon bala sini nga mapierde niya ang hari sang bagatnan? Indi. “Buhi pa” ang hari sang bagatnan kon laglagon na ni Jehova kag ni Jesus ang tanan nga gobierno sang tawo sa inaway sa Armageddon. (Bug. 19:20) Ngaa makasigurado kita sa sini? Kay amo ini ang ginapakita sang mga tagna sa Daniel kag sa Bugna. Binagbinagon naton ini.

11. Ano ang buot silingon sang Daniel 2:43-45? (Tan-awa ang piktyur sa kober.)

¹¹ Basaha ang Daniel 2:43-45. Ginlaragway ni manalagna Daniel ang isa ka daku nga estatwa nga human sa lainlain nga metal. Ang kada bahin sang lawas sang estatwa nagarepresentar sa mga gobierno nga naggahom sa mga lugar nga madamo nga katawhan sang Dios ang nagaistar. Indi dungan nga naggahom ini nga mga gobierno. Ang tiil sang estatwa human sa salsalon kag daga. Ginarepresentar sini ang katapusan nga gobierno nga amo ang Britain kag ang United States. Ginapakita sini nga tagna nga ang Britain kag ang United States nagagahom pa kon laglagon na sang Ginharian sang Dios ang tanan nga gobierno sang tawo.

12. Ano ang ginarepresentar sang ikapito nga ulo sang mabangis nga sapat, kag ngaa importante nga mabal-an naton ini?

¹² Ginlaragway man ni apostol Juan ang mga gobierno nga naggahom sa katawhan ni Jehova. Sa tagna ni Juan, ang mabangis nga sapat nga may pito ka ulo amo ang nagarepresentar sa sini nga mga gobierno. Ang ikapito nga ulo sang sini nga sapat nagarepresentar sa Britain kag United States. Importante gid nga mabal-an naton ini bangod ginapakita sang tagna nga wala na sing magasunod pa nga ikawalo nga ulo. Laglagon sang Cristo kag sang iya mga kasuldadusan sa langit ang mabangis nga sapat. Matabo ini sa tion nga nagagahom pa ang ikapito nga ulo. b—Bug. 13:1, 2; 17:13, 14.

13-14. Sin-o ang “Gog sa duta sang Magog,” kag ano ang posible nga rason ngaa salakayon niya ang katawhan sang Dios?

¹³ May gintagna si Ezequiel parte sa posible nga matabo antes laglagon ang hari sang aminhan kag hari sang bagatnan. Posible nga pareho nga mga hitabo ang ginalaragway sa mga tagna sa Ezequiel 38:10-23; Daniel 2:43-45; 11:44–12:1; kag Bugna 16:13-16, 21. Kon nagapatuhoy ini sa pareho nga mga tion, mapaabot naton ang masunod nga mga hitabo.

¹⁴ Sa tapos magsugod ang dakung kapipit-an, magatingob ang “mga hari sa bug-os nga duta” kag magaresulta ini sa paghimbon sang mga pungsod. (Bug. 16:13, 14; 19:19) Ini nga paghimbon sang mga pungsod ginatawag sa Biblia nga “Gog sa duta sang Magog.” (Ezeq. 38:2) Salakayon sini nga mga pungsod ang katawhan sang Dios kag tinguhaan sini nga laglagon sila tanan. Ngaa magasalakay sila? Sa tagna ni apostol Juan parte sa sini nga tion, nakita niya nga nagaulan sang dalagku nga mga yelo kag nagtupa ini sa mga kaaway sang Dios. Ining pag-ulan sang dalagku nga mga yelo mahimo nagarepresentar sa masakit pamatian nga mensahe sang paghukom nga ibantala sang katawhan ni Jehova. Ini nga mensahe amo ang posible nga rason ngaa salakayon sang Gog sang Magog ang katawhan sang Dios kag tinguhaan sini nga wala gid sing may mabilin sa ila.—Bug. 16:21.

15-16. (a) Ano nga mga hitabo ang mahimo ginalaragway sa Daniel 11:44, 45? (b) Ano ang matabo sa hari sang aminhan kag sa iban nga mga pungsod nga bahin sang Gog sang Magog?

¹⁵ Ining masakit pamatian nga mensahe kag ang katapusan nga pagsalakay sang mga kaaway sang Dios mahimo amo ang mga hitabo nga ginlaragway sa Daniel 11:44, 45. (Basaha.) Nagsiling si Daniel nga “ang mga balita halin sa sidlangan kag halin sa aminhan” magatublag sa hari sang aminhan, kag magasalakay sia nga “may daku nga kaakig” para “laglagon ang madamo.” Sa sini nga tagna, ang “madamo” mahimo nagapatuhoy sa katawhan ni Jehova. c Mahimo nga ginalaragway  ni Daniel ang katapusan nga pagsalakay sa katawhan sang Dios.

¹⁶ Kon salakayon na sang hari sang aminhan kag sang iban pa nga mga gobierno ang katawhan sang Dios, maakig gid ang Labing Gamhanan nga Dios. Dayon magasugod na ang inaway sa Armageddon. (Bug. 16:14, 16) Sa sini nga tion, laglagon ang hari sang aminhan kag “wala sing magabulig sa iya.” Laglagon man ang iban pa nga mga pungsod nga bahin sang Gog sang Magog.—Dan. 11:45.

17. Sin-o si Miguel nga “gamhanan nga prinsipe” sa Daniel 12:1, ano ang iya ginahimo subong, kag ano pa ang iya pagahimuon?

¹⁷ May ginasugid pa gid ang Daniel 12:1 kon paano laglagon ang hari sang aminhan kag ang mga kaalyado sini, kag kon paano kita maluwas. (Basaha.) Ano ang buot silingon sang sini nga teksto? Si Miguel amo ang nagagahom na naton nga Hari nga si Cristo Jesus. “Nagatindog” sia para sa katawhan sang Dios sugod sang 1914 sang nangin Hari sia sang Ginharian sang Dios sa langit. Sa indi madugay, “magahulag” sia ukon laglagon niya ang iya mga kaaway sa Armageddon. Ini nga inaway amo ang katapusan nga hitabo sa ginatawag ni Daniel nga pinakamalala nga “tion sang kagamo” sa kasaysayan sang tawo. Sa tagna ni Juan nga mabasa sa Bugna, ini nga tion gintawag niya nga “dakung kapipit-an.”—Bug. 6:2; 7:14.

18. Ngaa makapabilin kita nga kalmado ano man ang matabo sa palaabuton?

¹⁸ Nagsiling si Daniel kag si Juan nga luwason ni Jehova kag ni Jesus ang ila mga alagad sa dakung kapipit-an. Gani makapabilin kita nga kalmado ano man ang matabo. Nagsiling si Daniel nga ang mga maluwas amo ang mga tawo nga ang ila mga ngalan “nasulat sa libro sang Dios.” (Dan. 12:1) Ano ang himuon naton para masulat ang aton ngalan sa sini nga libro? Dapat naton pamatud-an nga nagatuo kita kay Jesus nga Kordero sang Dios. (Juan 1:29) Dapat kita magdedikar sa Dios kag magpabawtismo. (1 Ped. 3:21) Kag dapat naton sakdagon ang Ginharian sang Dios paagi sa pagbulig sa iban nga makatuon parte kay Jehova.

19. Ano ang dapat naton himuon subong, kag ngaa?

¹⁹ Dapat gid naton pabakuron subong ang aton pagsalig kay Jehova kag sa iya organisasyon. Dapat gid naton sakdagon subong ang Ginharian sang Dios. Kon himuon naton ini, maluwas kita kon laglagon na sang Ginharian sang Dios ang hari sang aminhan kag hari sang bagatnan.