Pamangkot sang mga Pamatan-on . . .

Paano Ko Malikawan nga Madalahig sa Di-maayo nga mga Tawo?

“Nakigbarkada ako sa isa ka babayi sa eskwelahan. . . . Wala sia nagadroga, wala nagaentra sa magansal nga mga party, kag indi salamwanan. Wala gani sia nagapamuyayaw, kag mataas ang iya mga grado. Apang indi gid sia maayo nga barkada.”—Beverly. *

NGAA nasiling ini ni Beverly? Narealisar niya nga naimpluwensiahan sia sini nga babayi nga madalahig sa makahalalit nga mga buhat. “Sa padayon ko nga pag-upod-upod sa iya,” paathag ni Beverly, “nagbasa man ako sing mga libro tuhoy sa espiritismo, kag nagsulat pa gani ako sing isa ka istorya parte sa sini.”

Ang pamatan-on nga si Melanie ginsulay man sa sayop nga paggawi—apang sang isa nga nagapangangkon nga isa ka masigka-Cristiano! Paano mo mahibaluan kon bala ang isa mangin maayo nga kaupod? Makatalagam gid bala pirme nga makigsuod sa mga di-tumuluo? Maayo gid bala pirme ang pagpakig-abyan sa mga masigka-Cristiano?

Kamusta naman ang pagpakig-abyan sa tuhay nga sekso? Kon nagapangita ka sing mangin tiayon, paano mo mahibaluan kon bala ang relasyon may positibo nga impluwensia sa imo espirituwalidad? Tan-awon naton kon paano ang mga prinsipio sa Biblia makabulig sa pagsabat sining mga pamangkot.

Ano nga Sahi sang mga Abyan ang Maayo?

Dapat bala nga kuntani wala gid magpakig-abyan si Beverly sa iya kabutho bangod wala sia nagasimba sa matuod nga Dios? Matuod, wala ginahunahuna sang matuod nga mga Cristiano nga ang isa ka tawo indi disente ukon imoral bangod lamang indi sia masigkatumuluo. Apang kon tuhoy sa pagpakig-abyan, may rason gid kita  nga maghalong. Ginpaandaman ni apostol Pablo ang nahaunang siglo nga kongregasyon sa Corinto: “Ang malain nga kaupdanan nagadunot sang mapuslanon nga mga batasan.” (1 Corinto 15:33). Ano ang buot niya silingon?

Posible nga ang iban nga mga Cristiano sa Corinto nakig-upod anay sa mga Epicureanhon, mga sumulunod sang Griegong pilosopo nga si Epicurus. Ti, gintudluan ni Epicurus ang iya mga sumulunod nga magkabuhi nga may pagkamahinantupon, kaisog, pagpugong sa kaugalingon, kag katarungan. Ginpalas-ay pa gani niya sila batok sa tago nga paghimo sing sala. Kon amo ngaa ginkabig ni Pablo ang mga Epicureanhon, kag bisan pa gani ang mga yara sa sulod sang kongregasyon nga may amo nga mga ideya, subong “malain nga kaupdanan”?

Indi mga sumilimba sang matuod nga Dios ang mga Epicureanhon. Sanglit wala sila nagatuo sa pagkabanhaw, ang ila igtalupangod nasentro lang sa pagpangalipay. (Binuhatan 17:18, 19, 32) Busa, indi makapakibot nga bangod sang pagpakig-upod sa ila, ang pila sa kongregasyon sa Corinto wala na nagatuo sa pagkabanhaw. Amo kon ngaa ang 1 Corinto kapitulo 15—diin masapwan naton ang paandam ni Pablo batok sa malain nga kaupdanan⁠—nagaunod sing madamo nga argumento agod kumbinsihon liwat yadtong unang mga Cristiano nga matuod gid ang paglaum nga pagkabanhaw.

Ang punto? Bisan ang wala nagapati sa Dios nga mga tawo mahimo magpakita sing maayo nga mga kinaiya. Apang kon sila ang imo mangin suod nga mga abyan, maapektuhan ang imo panghunahuna, pagtuo, kag paggawi. Gani, sa iya ikaduha nga sulat sa mga taga-Corinto, si Pablo nagsiling: “Dili kamo magpagota sing sampihakan upod sa mga di-tumuluo.”—2 Corinto 6:14-18.

Si Fred, nga 16 anyos, nakatuon sang kaalam sang pinamulong ni Pablo. Nagpasugot sia sang primero nga mag-entra sa ekstrakurikular nga aktibidad sa eskwelahan nga nagalakip sang paglakbay sa isa ka imol nga pungsod agod buligan ang mga kabataan didto. Apang, samtang sia kag ang iya masigka-estudyante nagahanda, nagbag-o ang pensar ni Fred. Sia nagsiling: “Nakita ko nga ang sobra nga paghinguyang sing tion upod sa ila makahalit sa akon espirituwalidad.” Bangod sini nga rason ginpasulabi ni Fred nga mag-untat sa amo nga proyekto kag magbulig sa mga imol sa iban nga paagi.

Pagpakig-abyan sa Masigka-Cristiano

Kamusta naman ang pagpakig-abyan sa sulod sang Cristianong kongregasyon? Sang magsulat sa pamatan-on nga si Timoteo, si Pablo nagpaandam: “Sa isa ka daku nga balay may mga suludlan nga indi lamang bulawan kag pilak kundi kahoy kag daga man, kag ang pila para sa isa ka dungganon nga katuyuan apang ang iban para sa isa ka di-dungganon nga katuyuan. Busa, kon ang isa magpahilayo sa mga naulihi, mangin suludlan sia para sa isa ka dungganon nga katuyuan, ginpakabalaan, mapuslanon sa nagapanag-iya sa iya, ginhanda para sa tagsa ka maayo nga buhat.” (2 Timoteo 2:20, 21) Gani wala ginhinakpan ni Pablo ang katunayan nga bisan gani sa mga Cristiano, may pila nga wala nagagawi sing nagakaigo. Kag prangka gid sia sa pagpalig-on kay Timoteo nga magpalayo sa ila.

Nagakahulugan bala ini nga dapat ka mangin suspetsuso sa imo masigka-Cristiano? Indi. Wala man ini nagakahulugan nga paabuton mo nga perpekto ang imo mga abyan. (Manugwali 7:16-18) Apang, wala man nagakahulugan nga maayo suuron ang isa ka pamatan-on bangod lamang  nagatambong sia sa Cristianong mga miting ukon ang iya mga ginikanan makugi sa kongregasyon.

“Bisan ang bata nagapakilala paagi sa iya mga binuhatan, kon putli ang iya buhat kag kon matarong ini,” siling sang Hulubaton 20:11. Busa, maalamon nga binagbinagon mo: Ang kaangtanan bala sini nga tawo kay Jehova maathag nga amo ang pinakaimportante nga butang sa iya kabuhi? Ukon, sa baylo, may pamatuod bala sang mga panghunahuna kag mga panimuot nga ginapakita “ang espiritu sang kalibutan”? (1 Corinto 2:12; Efeso 2:2) Ang pagpakig-upod bala sa iya nagapalig-on sa imo nga simbahon si Jehova?

Kon ginapili mo ang mga abyan nga may mabakod nga gugma kay Jehova kag sa espirituwal nga mga butang, indi mo lamang malikawan ang mga problema kundi makatigayon ka man sing daku nga kusog nga alagaron ang Dios. Si Pablo nagsiling kay Timoteo: “Tinguhai ang pagkamatarong, pagtuo, gugma, paghidait, kaupod sa mga nagapanawag sa Ginuo gikan sa tagipusuon nga putli.”—2 Timoteo 2:22.

Pagpakig-abyan sa Tuhay nga Sekso

Kon yara ka na sa edad kag luyag magminyo, nabinagbinag mo na bala sing maayo kon paano ining mga prinsipio makabulig sa imo sa pagpili sing isa ka tiayon? Madamong butang ang makapaluyag sa imo sa isa ka mangin tiayon, apang wala na sing mas importante pa sangsa espirituwalidad sang isa.

Busa, makapila nga nagapaandam ang Biblia batok sa pagminyo sa isa nga indi “sa Ginuo.” (1 Corinto 7:39; Deuteronomio 7:3, 4; Nehemias 13:25) Matuod, ang mga indi masigkatumuluo mahimo nga responsable, disente, kag mabuot. Apang, wala sila sing motibasyon pareho mo nga palambuon ining mga kinaiya kag padayunon ang pag-asawahay samtang nagalakat ang mga tinuig.

Sa pihak nga bahin, ang isa nga dedikado kay Jehova kag mainunungon sa iya nagapalambo gid sing Cristianong mga kinaiya kag nagatipig sini, ano man ang matabo. Nahangpan niya nga suno sa Biblia indi makatigayon ang isa sing maayo nga kaangtanan kay Jehova kon wala niya ginahigugma ang iya tiayon. (Efeso 5:28, 33; 1 Pedro 3:7) Gani, kon ginahigugma sang magtiayon si Jehova, mapahulag gid sila nga magpabilin nga matutom sa isa kag isa.

Nagakahulugan bala ini nga ang pag-asawahay sang masigkatumuluo garantisado nga magmadinalag-on? Indi. Halimbawa, kon magpakasal ka sa isa ka tawo nga may diutay nga interes sa espirituwal nga mga butang, ano ang matabo? Bangod wala nasangkapan sa pagbato sa mga pag-ipit sining sistema, ang maluya sa espirituwal nga tawo mahimo nga madali magpalayo gikan sa Cristianong kongregasyon. (Filipos 3:18; 1 Juan 2:19) Handurawa lamang ang kasakit kag kinamog nga atubangon mo kon ang imo tiayon nadalahig sa “kadagtaan sang kalibutan.”—2 Pedro 2:20.

Antes palambuon ang relasyon nga mahimo magdangat sa pagpakasal, binagbinaga: Isa bala sia ka espirituwal nga tawo? Maayo bala sia nga halimbawa sa Cristianong pagkabuhi? Madalom na gid bala ang iya nahibaluan sa kamatuoran sa Biblia, ukon kinahanglan pa bala niya ang malawig nga tion agod mag-uswag sia sa espirituwal? Kumbinsido ka bala nga ang gugma kay Jehova amo gid ang pinakaimportante sa iya kabuhi? Mas bentaha kon nahibaluan mo nga may maayo sia nga reputasyon. Apang, labaw sa tanan, dapat kumbinsido ka gid nga ang isa nga naluyagan mo matutom kay Jehova kag mangin isa ka maayo nga tiayon.

Dumduma man nga ang pila nga naganyat sa “di-maayo nga mga tawo” una anay nga naganyat sa di-maayo nga mga butang—subong sang pila ka sahi sang di-nagakaigo nga kalingawan ukon aktibidad. Ang huwaran nga mga pamatan-on sa Cristianong kongregasyon indi gid mag-ugyon sa imo sa sining mga butang. Gani usisaa ang imo tagipusuon.

Kon masapwan mo nga kinahanglan disiplinahon ang imo tagipusuon, indi madulaan sing paglaum. Puede madisiplina ang tagipusuon. (Hulubaton 23:12) Ang pinakaimportante nga punto amo: Ano gid ang luyag mo? Luyag mo bala maganyat sa kon ano ang maayo kag sa mga nagahimo sini? Paagi sa bulig ni Jehova, mapalambo mo ini nga sahi sang tagipusuon. (Salmo 97:10) Kag paagi sa paghanas sa imo ikasarang sa pagkilala sing husto kag sayop, madali mo mahibaluan kon sin-o ang maayo kag makapalig-on nga mga abyan.—Hebreo 5:14.

[Nota]

[Retrato sa pahina 26]

Ang maayo nga kaupdanan makabulig sa imo espirituwalidad