Dapat Mo Bala Bayaran ang Imo mga Buhis?

“Bayari ang tagsatagsa sang imo utang sa iya: Kon may utang ka nga buhis, bayari sing buhis; kon rentas, sing rentas; kon pagtahod, sing pagtahod; kon dungog, sing dungog.”​—⁠Roma 13:​7, New International Version.

BANGOD sang nagadaku nga buhis, ang laygay sa ibabaw daw mabudlay batunon. Apang, si apostol Pablo ang nagsiling sini, kag nasulat ini sa Biblia. Walay duhaduha nga ginatahod mo ang Biblia. Apang mahimo mamangkot ka, ‘Dapat gid bala bayaran sang mga Cristiano ang tanan nga buhis​—⁠lakip ang mga buhis nga mahimo ginakabig sang iban nga indi rasonable ukon indi makatarunganon?’

Hunahunaa ang ginlaygay ni Jesus sa iya mga disipulo. Nahibaluan niya nga naugot gid ang iya Judiyo nga mga kasimanwa sa mga buhis nga ginapatuman sang Roma. Walay sapayan sini, si Jesus naglaygay: “Ibayad ninyo kay Cesar ang mga butang ni Cesar, apang ang mga butang sang Dios sa Dios.” (Marcos 12:17) Makawiwili nga ginsakdag ni Jesus ang pagbayad sing buhis sa gobierno mismo nga magapatay sa iya sa indi madugay.

Pagligad sang pila ka tuig, ginhatag ni Pablo ang laygay nga ginbalikwat sa umpisa. Naglaygay sia nga bayaran ang mga buhis, walay sapayan nga daku nga kantidad sang buhis ang ginagasto sa militar sang Roma kag sa pagsuportar sa imoral kag maluho nga pagkabuhi sang Romanong mga emperador. Ngaa ginpili ni Pablo ining indi popular nga panindugan?

Superyor nga mga Awtoridad

Binagbinaga ang konteksto sang ginsiling ni Pablo. Sa Roma 13:​1, sia nagsulat: “Ang tagsa ka kalag magpasakop sa superyor nga mga awtoridad, kay wala sing awtoridad nga indi paagi sa Dios; ang nagaluntad nga mga awtoridad ginabutang sang Dios sa ila relatibo nga mga posisyon.” Sang ang mga manuggahom sa pungsod sang Israel mahinadlukon sa Dios, mahapos lamang tamdon ang pagbulig sa pungsod subong isa ka pangbanwahanon kag relihioso nga katungdanan. Apang amo man bala sini ang nangin salabton  sang mga Cristiano sang ang mga manuggahom di-tumuluo nga mga sumilimba sa idolo? Huo! Ginpakita sang ginsiling ni Pablo nga ginhatagan sang Dios ang mga manuggahom sing “awtoridad” sa paggahom.

Daku ang ginahimo sang mga gobierno agod mahuptan ang kahim-ong. Nagatugot ini sa mga Cristiano nga himuon ang ila nanuhaytuhay nga espirituwal nga mga hilikuton. (Mateo 24:14; Hebreo 10:​24, 25) Gani, si Pablo nagsiling tuhoy sa nagaluntad sadto nga gobierno: “Ini alagad sang Dios para sa imo kaayuhan.” (Roma 13:4) Ginhimuslan ni Pablo mismo ang proteksion nga gintanyag sang Romanong gobierno. Halimbawa, sang mabiktima sia sang isa ka akig nga guban, ginsalbar sia sang Romanong mga soldado. Sang ulihi nag-apelar sia sa hudisyal nga sistema sang Roma agod makapadayon sa iya pagmisyonero.​—⁠Binuhatan 22:22-​29; 25:​11, 12.

Busa ginhatag ni Pablo ang tatlo ka rason kon ngaa dapat bayaran ang mga buhis. Una, ginsambit niya ang “kasingkal” sang gobierno sa pagsilot sa mga nagalapas sa kasuguan. Ikaduha, ginpaathag niya nga ang konsiensia sang isa ka diosnon nga indibiduwal tublagon kon nagdinaya sia sa iya mga buhis. Ikatlo, ginpakita niya nga ang mga buhis panumbas lamang sa mga serbisyo nga ginahimo sang gobierno subong “publiko nga mga alagad.”​—⁠Roma 13:1-6.

Ginsunod bala sang mga masigka-Cristiano ni Pablo ang iya ginsiling? Mahimo gid, kay ang manunulat nga si Justin Martyr nga Cristiano sa ngalan lamang sang ikaduha nga siglo (mga 110 tubtob 165 C.⁠E.) nagsiling nga ang mga Cristiano nagbayad sang ila mga buhis nga “kapin ka handa sangsa tanan nga mga tawo.” Sa karon, kon ang mga gobierno nagapangayo sing bayad, tion man ukon kuarta, ang mga Cristiano kinabubut-on nga nagasunod gihapon.​​—⁠Mateo 5:⁠41.⁠ *

Sa pagkamatuod, yara sa mga Cristiano kon luyag nila himuslan ang legal nga mga buhin sa buhis. Sa pila ka kahimtangan, mahimo nga yara sila sa posisyon nga himuslan ang mga bentaha sa buhis nga ginahatag sa mga nagaamot sa relihioso nga mga organisasyon. Apang, bilang pagtuman sa Pulong sang Dios, ang matuod nga mga Cristiano wala nagalikaw sa pagbayad sing buhis. Ginabayaran nila ang ila mga buhis, kag ginatugyan sa mga awtoridad ang bug-os nga responsibilidad kon paano nila gamiton ang kuarta.

Ang mabug-at nga buhis isa lamang ka paagi nga “gingamhan sang tawo ang tawo sa iya kasamaran.” (Manugwali 8:9) Nalipay ang mga Saksi ni Jehova sa saad sang Biblia nga sa indi madugay magaluntad ang hustisya para sa tanan sa idalom sang gobierno sang Dios​—⁠isa ka gobierno nga indi gid magpabug-at sa mga tawo paagi sa indi makatarunganon nga mga buhis.​—⁠Salmo 72:​12, 13; Isaias 9:7.

[Nota]

[Blurb sa pahina 11]

Ang unang mga Cristiano nagbayad sang ila buhis nga “kapin ka handa sangsa tanan nga mga tawo.”​—⁠JUSTIN MARTYR

[Retrato sa pahina 10]

Ginatuman sang matuod nga mga Cristiano ang mga kasuguan sa buhis

[Retrato sa pahina 11]

Si Jesus nagsiling: “Ibayad ninyo kay Cesar ang mga butang nga iya ni Cesar”

[Picture Credit Line sa pahina 10]

© European Monetary Institute