1. Ilaragway ang ginahimo sang mga bantay ni Jehova sang una kag ang mga natabo pagkatapos sini.

 ANG bantay nagatindog sa ibabaw sang pader sang Jerusalem. Ginbutang niya ang iya kamot sa ibabaw sang iya mga mata para indi sia masilawan sang nagatunod nga adlaw. Ginlibot niya ang iya panan-aw sa malayo. Sa hinali, gin-alsa niya ang iya budyong, nagginhawa sing madalom, kag ginhuyop ini para paandaman ang katawhan nga nagapadulong ang mga soldado sang Babilonia! Pero ulihi na ang tanan para sa wala nagapamati nga mga pumuluyo sang siudad. Sa sulod sang mga dekada, nagtangdo si Jehova sing bantay, ukon mga propeta, nga nagpaandam nga magaabot ini nga adlaw. Pero wala gid namati ang katawhan. Napalibutan na sang mga soldado sang Babilonia ang siudad. Pagkatapos sang binulan nga pagkibon, ginguba sang mga soldado ang pader kag nakasulod sila. Ginguba nila ang templo, kag ginpamatay nila ukon ginbihag ang mga pumuluyo sang Jerusalem nga wala sing pagtuo kag nagasimba sa diosdios.

2, 3. (a) Ano nga sitwasyon ang ginaatubang sang mga pumuluyo sang duta subong? (b) Ano nga mga pamangkot ang binagbinagon naton?

² Subong, ang manuglaglag nga mga hangaway ni Jehova nagamartsa na para makig-away batok sa wala sing pagtuo nga mga pumuluyo sang duta. (Bug. 17:12-14) Ini nga pagpakig-away mangin katapusan sang pinakadaku nga kapipit-an nga maeksperiensiahan  sang mga tawo. (Mat. 24:21) Pero indi pa ulihi ang tanan para pamatian ang paandam sang gintangdo ni Jehova nga bantay.

³ Ngaa nagtangdo si Jehova sing mga bantay? Ano nga mensahe ang ginapahayag sang bantay? Sin-o ang ginhatagan sini nga responsibilidad, kag ano ang aton papel? Hibaluon naton ang sabat sa sini nga mga pamangkot.

4. Ngaa nagtangdo si Jehova sing mga bantay? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga kapitulo.)

⁴ Basaha ang Ezequiel 33:7. Sang panahon sang Biblia, ang literal nga mga bantay nagatindog sa ibabaw sang pader sang siudad para proteksionan ang mga pumuluyo. Kon may mga bantay, mabatyagan sang mga pumuluyo nga ang ila hari nagaulikid sa ila. Bisan pa ang matingil nga budyong makaisturbo sa tulog sang mga pumuluyo, makaluwas ini sa kabuhi sang mga nagapamati sa paandam. Nagtangdo man si Jehova sing mga bantay, indi para pahugon ang mga Israelinhon sang mensahe sang paghukom, kundi bangod palangga niya ang iya katawhan kag gusto niya sila maluwas.

5, 6. Ano ang isa ka paagi nga ginapakita ni Jehova ang iya katarungan?

⁵ Sang gintangdo ni Jehova si Ezequiel nga mangin bantay, ginpakita ni Jehova ang mga bahin sang iya personalidad nga makapabakod sa aton. Binagbinagon naton ang duha sa iya mga kinaiya.

⁶ Katarungan: May katarungan gid si Jehova kay wala sia sing ginapasulabi sa kada isa sa aton. Halimbawa, bisan pa nabatian kag ginsikway sang kadam-an ang mensahe ni Ezequiel, wala gintamod ni Jehova nga rebelyuso ang tanan nga Israelinhon, kundi interesado sia sa mangin reaksion sang kada isa. Sulitsulit nga ginasambit niya ang parte sa “malauton” kag “matarong.” Gani ginahukman ni Jehova ang kada isa suno sa reaksion sini sa mensahe.—Ezeq. 33:8, 18-20.

7. Ano ang ginabasihan ni Jehova sa iya paghukom sa mga tawo?

⁷ May katarungan man si Jehova sa paagi niya sa paghukom sa mga tawo. Manabat ang kada isa, indi sa ginhimo niya sang una, kundi sa iya reaksion sa paandam subong. Ginsilingan ni Jehova si Ezequiel: “Kon magsiling ako sa malauton: ‘Mapatay ka,’ apang nagtalikod sia sa iya sala kag ginhimo ang husto kag matarong, . . . mabuhi sia.” Dayon nagsiling pa si Jehova: “Wala sing sala nga ginhimo niya nga sukton sa iya.” (Ezeq. 33:14-16) Pero, ang mga nagarebelde subong indi makapaabot nga matabunan sang ila maayo nga hinimuan sadto ang ila kalainan subong. Nagsiling si Jehova nga kon ang isa ‘magsalig sa iya kaugalingon nga pagkamatarong kag maghimo sing malain, indi na pagdumdumon ang matarong nga ginhimo niya, kundi mapatay sia bangod sa kalautan nga ginhimo niya.’—Ezeq. 33:13.

8. Ano ang ginatudlo sa aton sang paandam sang mga propeta parte sa katarungan ni Jehova?

⁸ Makita pa gid ang katarungan ni Jehova kay nagahatag sia sing abanse nga paandam antes sia manghikot. Mga anom ka tuig nga nagpanagna si Ezequiel antes ginlaglag sang mga soldado sang Babilonia ang Jerusalem. Pero indi si Ezequiel ang una nga nagpaandam  sa katawhan sang Dios nga manabat sila. Sobra isa ka gatos ka tuig antes nalaglag ang Jerusalem, ginpadala ni Jehova ang mga propeta nga sanday Oseas, Isaias, Miqueas, Oded, kag Jeremias para mangin mga bantay. Ginsugo ni Jehova si Jeremias nga paandaman ang mga Israelinhon: “Nagtangdo ako sing mga manugbantay nga nagsiling, ‘Pamatii ninyo ang tunog sang budyong!’” (Jer. 6:17) Indi mabasol si Jehova ukon ang mga bantay sa nagkalamatay nga mga pumuluyo sang ginpadapat ni Jehova ang iya paghukom paagi sa taga-Babilonia.

9. Paano ginpakita ni Jehova ang mainunungon nga gugma?

⁹ Gugma: Ginpakita ni Jehova ang mainunungon nga gugma paagi sa pagpadala sang iya mga bantay para paandaman indi lang ang mga matarong kundi pati ang mga malauton—ang mga tawo nga nagpaakig gid sa iya kag nagguba sang iya reputasyon. Ang mga Israelinhon kilala nga katawhan ni Jehova, pero sulitsulit sila nga nagtalikod sa iya kag nagsimba sa butig nga mga dios! Ginpabutyag ni Jehova ang kasakit sang pagluib sa iya sang ginpaanggid niya ang pungsod sa makihilahion nga asawa. (Ezeq. 16:32) Pero, wala sila gilayon ginbiyaan ni Jehova. Wala sia nagbalos, kundi gusto niya nga magbalik sila sa iya. Ginahatagan pirme ni Jehova sing kahigayunan ang iya katawhan nga magbag-o. Ngaa? Ginsilingan niya si Ezequiel: “Wala ako nalipay nga mapatay ang malauton, kundi luyag ko nga magbag-o sia sang iya dalanon kag padayon nga magakabuhi.” (Ezeq. 33:11) Amo sina ang ginabatyag ni Jehova sadto, kag amo man sina ang ginabatyag niya subong.—Mal. 3:6.

10, 11. Ano nga mga leksion ang matun-an naton sa pagpakig-angot ni Jehova sa iya katawhan?

 ¹⁰ Ano ang matun-an naton sa katarungan kag gugma nga ginpakita ni Jehova sa mga Israelinhon? Isa sa matun-an naton amo nga indi naton pagtamdon nga palareho ang mga ginabantalaan naton kundi pinasahi ang kada isa. Indi gid kita magsiling nga indi bagay bantalaan ang isa ka tawo bangod sang iya nagligad ukon bangod lain ang iya rasa, tribo, lenguahe, ukon kahimtangan sa kabuhi. Gintudluan ni Jehova si apostol Pedro sing leksion nga makabulig man sa aton: “Ang Dios wala sing ginapasulabi, apang sa tagsa ka pungsod, nahamuot sia sa tawo nga nagakahadlok sa iya kag nagahimo sing matarong.”—Binu. 10:34, 35.

¹¹ Ang isa pa ka leksion amo nga dapat naton bantayan sing maayo ang aton kaugalingon. Ang maayo naton nga hinimuan sang una indi makatabon kon may malain kita nga ginahimo subong. Tandaan naton nga may makasasala man kita nga mga huyog pareho sa mga ginabantalaan naton. Ang laygay ni apostol Pablo sa kongregasyon sa Corinto para man sa aton: “Ang nagahunahuna nga nagatindog mag-andam nga indi sia matumba. Wala sing pagsulay nga nagaabot sa inyo nga wala maagihan sang iban.” (1 Cor. 10:12, 13) Indi gid kita ‘magsalig sa aton kaugalingon nga pagkamatarong,’ nga nagahunahuna nga indi gid kita pagsilutan kay nagahimo man kita sing maayo. (Ezeq. 33:13) Bisan ano na kadugay nga nagaalagad kita kay Jehova, importante gihapon nga magpabilin kita nga mapainubuson kag matinumanon.

12. Kon nakahimo kita sing mabug-at nga mga sala sang una, ano ang dapat naton tandaan?

 ¹² Ano abi kon nakahimo kita sing mabug-at nga mga sala sang una nga ginhinulsulan na naton, pero ginakonsiensia gihapon kita? Natun-an naton sa mensahe ni Ezequiel nga silutan ni Jehova ang mga nakasala nga wala nagahinulsol. Pero natun-an man naton nga si Jehova, Dios sang gugma, indi sang pagtimalos. (1 Juan 4:8) Kon ipakita naton nga nagahinulsol gid kita, indi kita dapat magbatyag nga indi na kita mapatawad sang Dios. (Sant. 5:14, 15) Handa si Jehova nga patawaron ang mga Israelinhon nga nagluib sa iya, kag handa man sia nga patawaron kita.—Sal. 86:5.

13, 14. (a) Ano nga mensahe ang ipahayag sang mga bantay? (b) Ano nga mensahe ang ginpahayag ni Isaias?

¹³ Basaha ang Ezequiel 33:2, 3. Ano nga mensahe ang ipahayag sang mga bantay ni Jehova? Ang isa sa importante nga responsibilidad nila amo ang pagpaandam sa mga tawo. Pero nagasugid man sila sing maayong balita. Ari ang pila ka halimbawa.

¹⁴ Si Isaias, nga nangin propeta sugod sang mga 778 asta 732 B.C.E., nagpaandam nga ang mga taga-Babilonia magasalakay sa Jerusalem kag itapok ang mga pumuluyo sini. (Isa. 39:5-7) Pero gingiyahan man sia sang Dios sa pagsiling: “Pamatii! Ang imo mga bantay nagsinggit. Tingob sila nga nagsinggit sa kalipay, kay makita nila sing maathag kon tipunon na liwat ni Jehova ang Sion.” (Isa. 52:8) Ginpahayag ni Isaias ang pinakamaayo nga balita nga ipasag-uli ang matuod nga pagsimba!

15. Ano nga mensahe ang ginpahayag ni Jeremias?

¹⁵ Si Jeremias nangin propeta sugod sang 647 asta sang 580 B.C.E. Gintawag sia sang mga tawo nga manug-anunsio sang kalaglagan. Ginpaandaman gid niya ang malauton nga mga Israelinhon parte sa kalaglagan nga pahanabuon ni Jehova sa ila. a Pero may maayo man sia nga balita parte sa pagbalik sang katawhan sang Dios sa ila lugar kag pagpasag-uli sang putli nga pagsimba didto.—Jer. 29:10-14; 33:10, 11.

16. Ano ang maayo nga resulta sang mensahe ni Ezequiel sa mga bihag sa Babilonia?

¹⁶ Si Ezequiel gintangdo nga bantay sugod sang 613 B.C.E., kag nagpabilin sia sa sini nga asaynment asta sang 591 B.C.E. Sa Kapitulo 5 kag 6 sini nga publikasyon, natun-an naton nga makugi nga ginpaandaman ni Ezequiel ang katawhan sang Israel parte sa kalaglagan nga magaabot sa ila, amo nga wala sia sing salabton sa kabuhi sang mapatay. Wala lang niya ginpaandaman ang mga tinapok nga silutan ni Jehova ang mga apostata sa Jerusalem kundi ginbuligan man niya ang mga bihag sa Babilonia nga makapabilin nga mabakod sa espirituwal kag mangin handa sa mga hilikuton sa ulihi. Sa katapusan sang 70 ka tuig nga pagkatapok, itanom ni Jehova ang nagkalabilin sa napasag-uli nga duta sang Israel. (Ezeq. 36:7-11) Ini nga nagkalabilin amo ang mga kabataan kag mga apo sang mga nagpamati sa paandam ni Ezequiel. Pareho sa nabinagbinag na sa iban nga kapitulo sang Seksion Tres sini nga publikasyon, madamo nga  maayong balita ang ginpahayag ni Ezequiel, nga nagapasalig nga ang putli nga pagsimba mapasag-uli sa Jerusalem.

17. San-o nagtangdo si Jehova sing mga bantay?

¹⁷ Antes kag pagkatapos nga nalaglag ang Jerusalem sang 607 B.C.E., may gintangdo si Jehova nga mga propeta para sa iya katawhan. Sila lamang bala ang gingamit ni Jehova nga mga bantay? Indi. Sa kada tion nga ginatuman ni Jehova ang iya katuyuan, may ginatangdo sia nga mga bantay para magpaandam sa mga malauton kag magpahayag sing maayong balita.

18. Ano nga hilikuton ang ginhimo ni Juan nga Manugbawtismo?

¹⁸ Sang unang siglo C.E., si Juan nga Manugbawtismo naghimo sang hilikuton sang isa ka bantay. Ginpaandaman niya ang mga Judiyo nga sikwayon sila sa ulihi. (Mat. 3:1, 2, 9-11) Pero wala lang nagpaandam si Juan. Nagsiling si Jesus nga si Juan amo ang gintagna nga “mensahero” nga magahanda sang dalan para sa Mesias. (Mal. 3:1; Mat. 11:7-10) Lakip sa iya hilikuton amo ang pagpahayag sing maayong balita nga nagkari “ang Kordero sang Dios,” si Jesus, kag ‘magakuha sang sala sang kalibutan!’—Juan 1:29, 30.

19, 20. Paano si Jesus kag ang iya mga disipulo nangin mga bantay?

¹⁹ Sa tanan nga bantay, si Jesus ang nagapanguna. Pareho kay Ezequiel, ginpadala sia ni Jehova “sa panimalay sang Israel.” (Ezeq. 3:17; Mat. 15:24) Ginpaandaman ni Jesus ang pungsod sang Israel nga sikwayon sila sa ulihi kag laglagon ang Jerusalem. (Mat. 23:37, 38; 24:1, 2; Luc. 21:20-24) Pero ang iya panguna nga hilikuton amo ang pagpahayag sing maayong balita.—Luc. 4:17-21.

²⁰ Sang diri sia sa duta, ginsilingan ni Jesus ang iya mga disipulo: “Padayon kamo nga magbantay.” (Mat. 24:42) Gintuman nila ang iya sugo kag nangin mga bantay, kag nagpaandam nga ginsikway na Jehova ang pungsod sang Israel kag ang siudad sang Jerusalem. (Roma 9:6-8; Gal. 4:25, 26) Pareho sa mga bantay nga nauna sa ila, nagpahayag man sila sing maayong balita. Lakip sa ila mensahe ang makalilipay nga balita nga ang mga Gentil mangin bahin na sang Israel sang Dios nga ginhaplasan sang espiritu kag magabulig sa Cristo sa pagpasag-uli sang putli nga pagsimba sa duta.—Binu. 15:14; Gal. 6:15, 16; Bug. 5:9, 10.

21. Ano nga halimbawa ang ginpakita ni Pablo?

²¹ Sa gintangdo nga mga bantay sang unang siglo, isa si apostol Pablo sa nagpakita sing maayo nga halimbawa. Serioso sia sa iya responsibilidad. Pareho kay Ezequiel, nahibal-an niya nga may salabton sia sa dugo kon indi niya pagtumanon ang iya asaynment. (Binu. 20:26, 27) Ginsunod man ni Pablo ang ginhimo sang iban nga bantay. Wala lang sia nagpaandam kundi nagpahayag man sing maayong balita. (Binu. 15:35; Roma 1:1-4) Paagi sa paggiya sang balaan nga espiritu, ginkutlo niya ang tagna ni Isaias: “Katahom sa mga bukid sang mga tiil sang nagadala sing maayong balita,” kag gin-aplikar niya ini sa hilikuton sang mga sumulunod sang Cristo  samtang ginabantala nila ang parte sa Ginharian sang Dios.—Isa. 52:7, 8; Roma 10:13-15.

22. Ano ang natabo sang napatay ang mga apostoles?

²² Sang napatay ang mga apostoles, naglapnag ang gintagna nga apostasya sa Cristianong kongregasyon. (Binu. 20:29, 30; 2 Tes. 2:3-8) Sa sulod sang malawig nga tion, ang butig nga mga Cristiano nga pareho sa mga hilamon mas madamo sangsa mga sumulunod sang Cristo nga pareho sa mga trigo, kag ang mensahe parte sa Ginharian sang Dios natabunan sang butig nga mga panudlo. (Mat. 13:36-43) Pero panahon na nga manghikot si Jehova. Ipakita niya liwat ang iya gugma kag katarungan paagi sa pagtangdo sing mga bantay para magpaandam kag magpahayag sing maayong balita. Sin-o ini nga mga bantay?

23. Ano ang papel ni C. T. Russell kag sang iya mga kaupod?

²³ Sa sulod sang mga tuig antes sang 1914, si Charles Taze Russell kag ang iya mga kaupod nangin “mensahero” nga ‘magahanda sing dalan’ antes matukod ang Mesianikong Ginharian. b (Mal. 3:1) Ginhimo man sini nga grupo ang hilikuton sang isa ka bantay kag gingamit nila ang magasin nga Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence para magpaandam parte sa paghukom sang Dios kag magpalapnag sing maayong balita parte sa Ginharian sang Dios.

24. (a) Paano ang matutom nga ulipon nangin bantay? (b) Ano ang imo natun-an sa halimbawa sang mga bantay sang una? (Tan-awa ang tsart nga “Ang Pila ka Maayo nga Manugbantay.”)

 ²⁴ Sa tapos nga matukod ang Ginharian, nagtangdo si Jesus sing gamay nga grupo sang mga lalaki para mangin matutom nga ulipon. (Mat. 24:45-47) Halin sadto, ang matutom nga ulipon, nga nakilala karon nga Nagadumala nga Hubon, naghimo sang hilikuton sang isa ka bantay. Ginpangunahan sini indi lang ang pagpaandam sa “adlaw sang pagtimalos” kundi ang pagpahayag man sang “tuig sang maayong kabubut-on ni Jehova.”—Isa. 61:2; tan-awa man ang 2 Corinto 6:1, 2.

25, 26. (a) Ano nga hilikuton ang dapat himuon sang tanan nga sumulunod sang Cristo, kag paano ini himuon? (b) Ano ang binagbinagon naton sa masunod nga kapitulo?

²⁵ Ang matutom nga ulipon ang nagapanguna sa hilikuton sang mga bantay. Pero ginsilingan ni Jesus ang “tanan” niya nga sumulunod nga ‘magpadayon nga magbantay.’ (Mar. 13:33-37) Ginatuman naton ina nga sugo paagi sa pagpabilin nga alisto sa espirituwal, kag mainunungon nga pagsuporta sa modernong adlaw nga bantay. Ginapakita naton nga alisto kita paagi sa paghimo sang aton responsibilidad nga magbantala. (2 Tim. 4:2) Ngaa ginahimo naton ini? Ang isa ka rason amo nga gusto naton nga maluwas ang kabuhi sang mga tawo. (1 Tim. 4:16) Sa indi madugay, madamo ang malaglag bangod wala nila ginsapak ang paandam sang modernong adlaw nga bantay. (Ezeq. 3:19) Pero ang aton panguna nga rason amo nga gusto gid naton nga ipahayag ang pinakamaayo nga balita—ang putli nga pagsimba napasag-uli na! Subong, sa tion sang “tuig sang maayong kabubut-on ni Jehova,” bukas ang kahigayunan para sa madamo nga magbuylog sa pagsimba sa aton matarong kag mahigugmaon nga Dios, si Jehova. Sa indi madugay, ang tanan sa duta nga makalampuwas sa sining malauton nga sistema makabenepisyo sa maluluy-on nga paggahom sang iya Anak, si Jesucristo. Gani, himuon gid naton ang tanan para buligan ang modernong adlaw nga bantay sa pagsugid sang maayong balita.—Mat. 24:14.

²⁶ Bisan wala pa nag-abot ang katapusan sining malaut nga sistema, ginahiusa ni Jehova ang iya katawhan sa makatilingala nga paagi. Binagbinagon sa masunod nga kapitulo ang isa ka tagna parte sa duha ka lipak nga nagapakita kon paano ini natuman.