1-4. Ngaa makadto sa Jerusalem si Pablo, kag ano ang matabo sa iya didto?

 NASUBUAN gid ang tanan sang maghalin sa Mileto sanday Pablo kag Lucas. Mabudlay gid para sa ila nga duha nga magbulag sa ila pinalangga nga mga gulang sa Efeso. Nakasakay na ining duha ka misyonero sa barko. Bastante ang ila mga kinahanglanon sa paglakbay. Dala man nila ang mga pondo nga gintipon para sa imol nga mga Cristiano sa Judea kag gusto nila nga madul-ong na ini.

² Ginhuyop sang hangin ang layag, kag naghalin ang barko sa magahod nga pantalan. Ginatan-aw sang duha upod sa ila pito pa ka upod, ang masubo nga mga kauturan sa baybayon. (Binu. 20:4, 14, 15) Wala untat ang babay sang mga manuglakbay asta nga indi na kitaon ang ila mga abyan.

³ Sa sulod sang mga tatlo ka tuig, nagpangabudlay gid si Pablo upod sa mga gulang sa Efeso. Pero subong, pakadto na sia sa Jerusalem sa paggiya sang balaan nga espiritu. May ideya na sia sa matabo. Antes sini, ginhambalan niya ang mga gulang: “Bangod sa pagtuytoy sang balaan nga espiritu, makadto ako sa Jerusalem, bisan pa wala ako makahibalo kon ano ang matabo sa akon didto, luwas lamang sa pirme ginapaandam sa akon sang balaan nga espiritu nga bilangguon ako kag hingabuton sa mga siudad nga kadtuan ko.” (Binu. 20:22, 23) Bisan pa sa sining katalagman, nagabatyag si Pablo nga ‘ginatuytuyan sia sang balaan nga espiritu.’ Katungdanan niya nga sundon ang paggiya sang espiritu nga magkadto sa Jerusalem kag handa sia nga himuon ini. Ginapabaloran niya ang iya kabuhi, pero ang pinakaimportante para sa iya amo ang paghimo sang kabubut-on sang Dios.

⁴ Amo man bala sini ang imo ginabatyag? Sang nagdedikar kita kay Jehova, nagpromisa kita nga ang paghimo sang iya kabubut-on mangin amo ang pinakaimportante sa aton. Makabenepisyo kita kon binagbinagon naton ang matutom nga halimbawa ni apostol Pablo.

5. Diin nag-agi si Pablo kag ang iya mga kaupod sang nagkadto sila sa Tiro?

⁵ Ang barko nga ginsakyan ni Pablo kag sang iya mga kaupod ‘nagpanakayon sing diretso.’ Buot silingon ayon sila sa hangin asta nga nakalab-ot  sila sa Cos sina mismo nga adlaw. (Binu. 21:1) Posible nga didto nagpundo ang barko sa bilog nga gab-i antes ini magtulak pa Rodas kag Patara. Sa Patara, sa nabagatnan nga baybayon sang Asia Minor, nagsakay ining mga kauturan sa de-karga nga barko nga naglayag pa Tiro sa Fenicia. Nalabayan nila ang “isla sang Cipre sa wala nayon.” (Binu. 21:3) Ngaa ginsambit sang manunulat sang Mga Binuhatan nga si Lucas ini nga detalye?

6. (a) Ngaa napalig-on si Pablo sang makita niya ang Cipre? (b) Samtang ginadumdom mo kon paano ka ginpakamaayo kag ginbuligan ni Jehova, ano ang imo masiling?

⁶ Mahimo nga gintudlo ni Pablo ang isla kag ginsugid niya ang iya mga eksperiensia didto. Sang nagligad nga mga siam ka tuig, sa iya una nga paglakbay bilang misyonero, nagtabuay sa sini nga isla ang banas nanday Pablo, Bernabe, kag Juan Marcos kag sang babaylan nga si Elimas, nga nagpamatok sa ila pagbantala. (Binu. 13:4-12) Mahimo nga sang nakita ni Pablo ang isla, nadumduman niya ang natabo didto, gani napalig-on sia nga atubangon ang ano man nga matabo sa iya. Makabenepisyo man kita kon dumdumon naton kon paano kita ginpakamaayo sang Dios kag ginbuligan nga mabatas ang mga pagtilaw. Kon himuon naton ini, mabatyagan naton ang ginsiling ni David, nga nagsulat: “Madamo  ang kabudlayan sang matarong, apang ginaluwas sia ni Jehova sa sini tanan.”—Sal. 34:19.

7. Ano ang ginhimo sang mga nagalakbay pag-abot nila sa Tiro?

⁷ Nabal-an ni Pablo nga importante ang pagpakig-upod sa mga Cristiano kag gusto gid niya nga makapakig-upod sa ila. Pag-abot nila sa Tiro, si Lucas nagsulat nga ‘ginpangita nila ang mga disipulo’ kag nakita nila sila. (Binu. 21:4) Bangod nahibaluan nanday Pablo nga may mga Cristiano sa Tiro, ginpangita nila sila kag posible nga didto sila nagdayon. Ang isa ka daku nga pagpakamaayo bangod ara sa aton ang kamatuoran amo nga bisan diin man kita makadto, may makilala kita nga mga kauturan nga magaabiabi sa aton. Ang mga nagahigugma sa Dios kag ara sa matuod nga pagsimba may mga abyan sa bilog nga kalibutan.

8. Paano naton hangpon ang Binuhatan 21:4?

⁸ Sa paglaragway sang pito ka adlaw nga pagtener nila sa Tiro, may ginrekord si Lucas nga daw katingalahan: “Bangod sang ginpahibalo sang balaan nga espiritu, sulitsulit nila [sang mga kauturan sa Tiro] nga ginsilingan si Pablo nga indi magkadto sa Jerusalem.” (Binu. 21:4) Nagbag-o bala ang hunahuna ni Jehova? Indi na bala niya pagpakadtuon si Pablo sa Jerusalem? Wala ginapahibalo sang espiritu nga dapat maglikaw si Pablo sa Jerusalem, kundi nga pintasan sia didto. Posible nga paagi sa balaan nga espiritu, naintiendihan sang mga kauturan sa Tiro nga mabutang sa katalagman ang kabuhi ni Pablo sa Jerusalem. Gani, bangod sang kabalaka kay Pablo, ginpalig-on nila sia nga indi magkadto sa siudad. Natural lang nga gusto nila proteksionan si Pablo. Pero bangod determinado si Pablo nga himuon ang kabubut-on sang Dios, nagpadayon sia pa Jerusalem.—Binu. 21:12.

9, 10. (a) Sang mabatian ni Pablo ang kabalaka sang mga kauturan sa Tiro, ano ang mahimo nadumduman niya? (b) Ano ang gusto himuon sang madamo sa kalibutan subong, kag ngaa indi amo sina ang ginsiling ni Jesus?

⁹ Sang mabatian ni Pablo ang kabalaka sang mga kauturan, mahimo nga nadumduman niya nga amo man sini nga pagpamatok ang naatubang ni Jesus sang ginsugiran niya ang iya mga disipulo nga makadto sia sa Jerusalem, magaantos sang madamo nga butang, kag patyon. Bangod sang emosyon, si Pedro nagsiling kay Jesus: “Maluoy ka sa imo kaugalingon, Ginuo; indi gid ina matabo sa imo.” Pero si Jesus nagsabat: “Kadto ka sa likod ko, Satanas! Kasandaran ka sa akon kay ang imo panghunahuna indi iya sang Dios, kundi iya sang tawo.” (Mat. 16:21-23) Determinado si Jesus nga himuon ang kabubut-on sang Dios, kag ihatag ang iya kabuhi bilang halad. Amo man sini ang ginbatyag ni Pablo. Pareho kay apostol Pedro, wala sing duhaduha nga maayo man ang intension sang mga kauturan sa Tiro, pero wala nila maintiendihan ang kabubut-on sang Dios.

¹⁰ Mas gusto sang madamo subong nga indi magsakripisyo ukon indi pagpabudlayan ang ila kaugalingon. Ang kalabanan subong nagapangita sing relihion nga mahapos sundon kag diutay lang ang ginapatuman sa mga miembro sini.  Pero indi amo sini ang ginsugo ni Jesus. Ginsilingan niya ang iya mga disipulo: “Kon ang bisan sin-o luyag magsunod sa akon, ipanghiwala niya ang iya kaugalingon kag pas-anon ang iya usok sang pag-antos kag padayon nga magsunod sa akon.” (Mat. 16:24) Ang pagsunod kay Jesus amo ang maalamon kag husto nga himuon, pero indi ini mahapos.

11. Paano ginpakita sang mga kauturan sa Tiro ang ila pagpalangga kag pagsuporta kay Pablo?

¹¹ Nag-abot na ang tion para magpadayon sa paglakbay sanday Pablo, Lucas, kag ang iban nila nga kaupod. Makatalandog ang paglaragway sang ila paglakat. Makita sa sini ang pagpalangga sang mga kauturan sa Tiro kay Pablo kag pati man ang ila pagsuporta sa iya ministeryo. Gindul-ong si Pablo kag ang iya mga kaupod sang mga lalaki, babayi, kag mga kabataan sa baybayon. Nagluhod sila tanan kag nangamuyo sing tingob kag dayon nagpaalam. Pagkatapos, nagsakay sanday Pablo, Lucas, kag ang iban nila nga kaupod sa lain naman nga barko pa Tolemaida, diin nakigkita sila sa mga kauturan kag nagtener didto sing isa ka adlaw.—Binu. 21:5-7.

12, 13. (a) Ano nga katutom ang ginpakita ni Felipe? (b) Ngaa maayo nga halimbawa si Felipe para sa Cristiano nga mga amay subong?

¹² Masunod, nagreport si Lucas nga naglayag si Pablo kag ang iya mga kaupod pa Cesarea. Sang nakalab-ot sila didto, “nagkadto [sila] sa balay ni Felipe nga ebanghelisador.” a (Binu. 21:8) Nalipay gid sila nga makita si Felipe. Sang nagligad nga mga 20 ka tuig, gintangdo sia sa Jerusalem sang mga apostoles para magbulig sa pagpanagtag sing pagkaon sa bag-o lang matukod nga Cristianong kongregasyon. Si Felipe madugay na nga mapisan sa pagbantala. Dumduma nga sang nag-alaplaag ang mga kauturan bangod sang paghingabot, nagkadto si Felipe sa Samaria kag nagbantala didto. Sang ulihi, ginbantalaan niya kag ginbawtismuhan ang Etiopianhon nga eunuco. (Binu. 6:2-6; 8:4-13, 26-38) Matutom gid si Felipe sa pag-alagad kay Jehova sa sulod sang malawig nga tinuig.

¹³ Wala magtahaw ang kapisan ni Felipe sa pagbantala. Sa Cesarea na sia nag-istar, pero masako gihapon sia sa pagbantala, pareho sang ginpakita ni Lucas paagi sa pagtawag sa iya nga “ebanghelisador.” Nahibaluan man naton nga ang  iya apat ka bata nga babayi nagapanagna, nga nagapakita nga ginsunod nila ang halimbawa sang ila amay. b (Binu. 21:9) Gani daku gid ang nahimo ni Felipe para palanggaon kag alagaron sang iya pamilya si Jehova. Maayo gid kon sundon sang Cristiano nga mga amay subong ang iya halimbawa, nga nagapanguna sa ministeryo kag nagabulig sa ila kabataan nga mangin mapisan sa pagbantala.

14. Ano ang resulta sang pagbisita ni Pablo sa iya mga kauturan, kag ano ang pareho man sini nga mga kahigayunan subong?

¹⁴ Bisan diin sia magkadto, ginapangita ni Pablo ang mga kauturan kag nagapakig-upod sa ila. Sigurado nga gusto gid sang mga kauturan nga atipanon ining nagalakbay nga misyonero kag ang iya mga kaupod. Ini nga mga pagbisita sigurado nga nagresulta sa pagpalig-unay. (Roma 1:11, 12) May amo man sini nga mga kahigayunan subong. Daku gid ang imo mabenepisyo kon padayunon mo sa imo balay, bisan pa simple lang ini, ang manugtatap sang sirkito kag ang iya asawa.—Roma 12:13.

15, 16. Ano ang mensahe ni Agabo, kag ano ang epekto sini sa mga nakabati?

¹⁵ Samtang nagadayon si Pablo kanday Felipe, nag-abot ang isa pa ka talahuron nga bisita, si Agabo. Nahibaluan sang mga nagtipon sa balay ni Felipe nga manalagna si Agabo. Gintagna niya ang daku nga tiggulutom sang paggahom ni Claudio. (Binu. 11:27, 28) Mahimo nga nagpalibog sila: ‘Ngaa nag-abot si Agabo? Ano ang iya mensahe?’ Samtang nagatan-aw sila sing maayo, ginkuha niya ang paha ni Pablo. Malaba ini nga tela nga puede masudlan sang kuarta kag iban nga butang kag ginahigot sa hawak. Gingamit ini ni Agabo para gapuson ang iya mga kamot kag tiil. Dayon, naghambal si Agabo. Makahaladlok ang mensahe: “Amo ini ang ginasiling sang balaan nga espiritu, ‘Ang tawo nga nagapanag-iya sini nga paha gapuson sang mga Judiyo pareho sini sa Jerusalem, kag itugyan nila sia sa mga tawo sang mga pungsod.’”—Binu. 21:11.

 ¹⁶ Base sa sini nga tagna, sigurado gid nga makadto si Pablo sa Jerusalem. Ginpakita man sini nga kon magbantala sia sa mga Judiyo, itugyan sia “sa mga tawo sang mga pungsod.” Naapektuhan gid ang mga nagapamati sang tagna. Si Lucas nagsulat: “Sang mabatian namon ini, ginpangabay namon si Pablo pati na sang mga yara didto nga indi sia magtaklad sa Jerusalem. Nagsiling si Pablo: ‘Ngaa nagahibi kamo kag ginapaluya ninyo ang akon pamat-od? Handa ako nga gapuson kag mapatay sa Jerusalem tungod sa ngalan ni Ginuong Jesus.’”—Binu. 21:12, 13.

17, 18. Paano ginpakita ni Pablo ang iya malig-on nga pamat-od, kag ano ang reaksion sang mga kauturan?

¹⁷ Imadyina ang kahimtangan. Ang mga kauturan, pati si Lucas, nangabay kay Pablo nga indi na lang magdayon. Ang iban naghibi. Bangod sang ila kabalaka sa iya, malulo nga ginsilingan sila ni Pablo nga ‘ginapaluya nila ang iya pamat-od,’ ukon pareho sang iban nga translation sa Griego, ‘ginasakit nila ang iya tagipusuon.’ Pero malig-on ang iya pamat-od, kag pareho sa reaksion niya sa mga kauturan sa Tiro, wala sia nagpadala sa ila mga pangabay ukon mga luha. Ginpaathag niya sa ila kon ngaa dapat sia magpadayon. Maisog gid sia kag determinado! Pareho kay Jesus, namat-od si Pablo nga magkadto sa Jerusalem. (Heb. 12:2) Indi gusto ni Pablo nga mangin martir, pero kon matabo ini, kabigon niya nga dungog nga mapatay bilang sumulunod ni Jesucristo.

¹⁸ Ano ang reaksion sang mga kauturan? Ginrespeto nila ang desisyon ni Pablo. Aton mabasa: “Sang indi namon sia makumbinsi, nag-untat kami sa pagpugong sa iya kag nagsiling: ‘Kabay pa nga matuman ang kabubut-on ni Jehova.’” (Binu. 21:14) Ang mga nagakumbinsi kay Pablo nga indi magkadto sa Jerusalem wala na magpamilit. Namati sila kay Pablo kag nagpasugot. Ginbaton nila ang kabubut-on ni Jehova, bisan pa nga mabudlay ini sa ila. Nagpadayon si Pablo sa iya paglakbay nga magaresulta sa iya kamatayon sa ulihi. Mas mahapos kuntani para kay Pablo kon ang mga nagapalangga sa iya wala magtinguha nga punggan sia.

19. Ano nga importante nga leksion ang aton matun-an sa natabo kay Pablo?

¹⁹ Matun-an naton ang importante nga leksion sa natabo kay Pablo: Indi naton gusto nga punggan ang iban nga nagatinguha sa pagsakripisyo sang ila kaugalingon sa pag-alagad sa Dios. Maaplikar naton ini nga leksion sa madamo nga sitwasyon, pati sa mga sitwasyon nga indi man gid magaresulta sa kamatayon. Halimbawa, madamo nga Cristiano nga mga ginikanan ang ginasubuan kon ang ila kabataan magbiya sa ila balay para mag-alagad kay Jehova sa malayo nga mga lugar. Pero, determinado sila nga indi pagpunggan ang ila kabataan. Nadumduman ni Phyllis, nga nagaistar sa England, kon ano ang iya ginbatyag sang ang iya bugtong nga bata nga babayi nangin misyonero sa Africa. “Ginsubuan gid ako sadto,” siling niya. “Nabudlayan gid ako kay malayo na sia sa amon. Nasubuan ako pero proud man. Ginapangamuyo ko ini pirme. Pero iya ini desisyon kag indi ko gusto nga bag-uhon ini. Kay ang matuod, ako man ang nagtudlo sa iya nga unahon pirme ang Ginharian! Treinta ka tuig na sia nga nagaalagad sa iban nga pungsod, kag ginapasalamatan ko si Jehova kada adlaw bangod nangin matutom ang akon bata.” Ginahimo gid naton ang maayo kon ginapalig-on naton ang mga kauturan nga nagasakripisyo para alagaron si Jehova.

20, 21. Ano ang nagapakita nga gusto ni Pablo nga makig-upod sa mga kauturan, kag ngaa gusto niya nga magpakig-upod sa ila?

²⁰ Nagpanghimos si Pablo, kag nagpadayon sia upod ang mga kauturan nga gusto gid magsuporta sa iya. Sa kada lugar nga ginhapitan nila pa Jerusalem, ginapangita ni Pablo kag sang iya mga kaupod ang Cristiano nga mga kauturan. Sa Tiro, may nakit-an sila nga mga kauturan kag nagdayon sila didto sing pito ka adlaw. Sa Tolemaida, nakigkita sila sa mga kauturan kag nagtener didto sing isa ka adlaw. Sa Cesarea, nagdayon sila sing pila ka adlaw sa balay ni Felipe. Masunod, ang pila ka disipulo sa Cesarea nag-upod kanday Pablo sa Jerusalem. Pag-abot nanday Pablo sa Jerusalem, gin-abiabi sila ni Manason nga isa sa una nga mga disipulo. Si Lucas nagreport nga “gin-abiabi kami sang mga kauturan.”—Binu. 21:17.

²¹ Maathag nga gusto makig-upod ni Pablo sa iya mga kauturan. Napalig-on sia sang mga kauturan, pareho man sa aton subong. Sigurado nga nagpabakod ini kay Pablo para mabatas niya ang paghingabot sang akig nga mga tawo nga magatinguha sa pagpatay sa iya.