1-3. (a) Ngaa may utang kita kay Jehova? (b) Ano ang ginapatuman sa aton sang aton mahigugmaon nga Manluluwas?

HANDURAWA nga indi ka makaguwa sa isa ka nagalugdang nga barko. Sang pagdumdom mo nga wala ka na sing paglaum, may nagtabang sa imo kag ginsalbar ka. Nakaginhawa ka sing madalom samtang ginadala ka sang nagsalbar sa imo palayo sa katalagman kag ginsilingan: “Luwas ka na”! Indi ka bala magbatyag sing utang nga kabalaslan sa sini nga tawo? Ang matuod, utang mo gid sa iya ang imo kabuhi.

² Sa pila ka bahin, ginailustrar sini kon ano ang nahimo ni Jehova para sa aton. Sa pagkamatuod may utang kita sa iya. Kay man, nag-aman sia sing gawad, sa amo nangin posible nga maluwas kita gikan sa gahom sang sala kag kamatayon. Ginabatyag naton nga may kalig-unan kita kay nahibaluan naton nga tubtob nagatuo kita sa sining hamili nga halad, ang aton mga sala ginapatawad, kag sigurado ang aton dayon nga palaabuton. (1 Juan 1:7; 4:9) Subong sang nahangpan naton sa Kapitulo 14, ang gawad labing daku nga kapahayagan sang gugma kag katarungan ni Jehova. Ano ang dapat naton himuon?

³ Nagakaigo nga binagbinagon naton kon ano ang ginapatuman sa aton sang aton mahigugmaon nga Manluluwas. Si Jehova nagsiling paagi kay manalagna Miqueas: “Ginsiling niya sa imo, O dutan-on nga tawo, ang maayo. Kag ano bala ang ginapatuman ni Jehova sa imo kundi ang paghimo sing katarungan kag ang paghigugma sa kaayo kag ang paglakat sing maugdang upod sa imo Dios?” (Miqueas 6:8) Talupangda nga ang isa sang mga butang nga ginapatuman sa aton ni Jehova amo nga ‘maghimo kita sing katarungan.’ Paano naton mahimo ini?

4. Paano naton nahibaluan nga ginapaabot ni Jehova nga magkabuhi kita nahisanto sa iya matarong nga mga talaksan?

⁴ Ginapaabot ni Jehova nga magkabuhi kita suno sa iya mga talaksan  sang husto kag sayop. Sanglit ang iya mga talaksan matarong, ginatinguhaan naton ang katarungan kag pagkamatarong kon ginasunod naton ini. “Magtuon sa paghimo sing maayo; pangitaa ang katarungan,” siling sang Isaias 1:17. Ginalaygayan kita sang Pulong sang Dios nga ‘pangitaon ang pagkamatarong.’ (Sofonias 2:3) Ginapalig-on man kita sini nga “magsuklob sing bag-o nga personalidad nga gintuga suno sa kabubut-on sang Dios sa matuod nga pagkamatarong.” (Efeso 4:24) Ang matuod nga pagkamatarong—matuod nga katarungan—nagalikaw sa kasingki, pagkadimatinlo, kag imoralidad, kay nagapasipala ini sa kon ano ang balaan.—Salmo 11:5; Efeso 5:3-5.

5, 6. (a) Ngaa indi mabudlay sundon ang mga talaksan ni Jehova? (b) Paano ginapakita sang Biblia nga ang pagtinguha sa pagkamatarong isa ka dalayon nga proseso?

⁵ Mabudlay bala sundon ang matarong nga mga talaksan ni Jehova? Indi. Ang tagipusuon nga malapit kay Jehova wala ginabudlayan sa iya mga ginapatuman. Bangod ginahigugma naton ang Dios kag kon ano nga sahi sia sang Dios, luyag naton magkabuhi sa isa ka paagi nga nagapahamuot sa iya. (1 Juan 5:3) Dumduma nga “ginahigugma [ni Jehova] ang matarong nga mga buhat.” (Salmo 11:7) Agod mailog gid naton ang katarungan, ukon pagkamatarong sang Dios, dapat naton higugmaon ang ginahigugma ni Jehova kag dumtan ang iya ginadumtan.—Salmo 97:10.

⁶ Indi mahapos para sa di-himpit nga mga tawo ang pagtinguha sa pagkamatarong. Dapat naton ubahon ang daan nga personalidad upod ang makasasala nga mga buhat sini kag isuklob ang bag-o nga personalidad. Ang Biblia nagasiling nga ang bag-ong personalidad “ginabag-o” paagi sa sibu nga ihibalo. (Colosas 3:9, 10) Ginapakita sang tinaga nga “ginabag-o” nga ang pagsuklob sing bag-ong personalidad isa ka dalayon nga proseso, nga nagakinahanglan sing maukod nga panikasog. Bisan ano pa ang pagtinguha naton nga himuon ang husto, may mga tion nga bangod sang aton pagkamakasasala, nagakasandad kita sa hunahuna, sa pulong, ukon sa buhat.—Roma 7:14-20; Santiago 3:2.

7. Paano naton dapat tamdon ang mga balagbag sa aton mga panikasog nga tinguhaan ang pagkamatarong?

⁷ Paano naton dapat tamdon ang mga balagbag sa aton mga panikasog nga tinguhaan ang pagkamatarong? Sa pagkamatuod, indi naton luyag nga pakadiutayon ang pagkaserioso sang sala. Sa amo man nga tion, indi kita dapat mag-untat, nga nagabatyag  nga bangod sang aton mga kakulangan, indi kita takus sa pag-alagad kay Jehova. Ang aton mainayuhon nga Dios naghimo sing mga kahimusan agod mangin kalahamut-an liwat ang mga nagahinulsol sing sinsero. Binagbinaga ang makapasalig nga mga pulong ni apostol Juan: “Ginasulat ko sa inyo ining mga butang agod indi kamo makahimo sing sala.” Nian realistiko nga nagdugang sia: “Apang, kon ang bisan sin-o makahimo sing sala [ bangod sang napanubli nga pagkadihimpit], may mananabang kita upod sa Amay, si Jesucristo.” (1 Juan 2:1) Huo, gin-aman ni Jehova ang halad nga gawad ni Jesus agod nga mahimo kita makaalagad sa Iya sing kalahamut-an walay sapayan sang aton duna nga pagkamakasasala. Wala bala ini nagapahulag sa aton nga handumon ang paghimo sang aton bug-os nga masarangan agod pahamut-an si Jehova?

8, 9. Paano ang pagwali sing maayong balita nagapasundayag sang katarungan ni Jehova?

⁸ Sarang naton mapakita ang katarungan—sa katunayan, mailog ang katarungan sang Dios—paagi sa pagpakigbahin sing bug-os sa pagbantala sing maayong balita sang Ginharian sang Dios sa iban. Ano ang kaangtanan sang katarungan ni Jehova kag sang maayong balita?

⁹ Indi paglaglagon ni Jehova ining malaut nga sistema nga wala anay nagahatag sing paandam. Sa iya tagna tuhoy sa kon ano ang matabo sa tion sang katapusan, si Jesus nagsiling: “Sa tanan nga kapungsuran ang maayong balita dapat anay ibantala.” (Marcos 13:10; Mateo 24:3) Ang paggamit sa tinaga nga “anay” nagapahangop nga may iban pa nga mga hitabo nga magasunod sa pagbantala nga hilikuton sa bug-os nga kalibutan. Ini nga mga hitabo nagalakip sa gintagna nga dakung kapipit-an, nga magakahulugan sing kalaglagan para sa mga malauton kag magabukas sang dalan para sa matarong nga bag-ong kalibutan. (Mateo 24:14, 21, 22) Sa pagkamatuod, wala sing bisan sin-o ang makasumbong nga si Jehova indi matarong sa mga malauton. Paagi sa paghatag sing paandam, nagahatag sia sa ila sing daku nga kahigayunan nga bag-uhon ang ila mga dalanon kag sa amo, malikawan ang kalaglagan.—Jonas 3:1-10.

10, 11. Paano ang aton pagpakigbahin sa pagbantala sing maayong balita nagapabanaag sing diosnon nga katarungan?

¹⁰ Paano ang aton pagbantala sing maayong balita nagapabanaag  sang katarungan sang Dios? Una sa tanan, husto lamang nga himuon naton ang aton masarangan nga buligan ang iban nga makatigayon sing kaluwasan. Binagbinaga liwat ang ilustrasyon nga ikaw ginasalbar gikan sa isa ka nagalugdang nga barko. Karon nga yara ka na sa sulod sang lifeboat kag luwas sa peligro, pat-od nga luyag mo man buligan ang iban nga yara pa sa tubig. Sing kaanggid, may obligasyon man kita sa mga tawo nga nagapanginluwas pa sa “mga tubig” sining malaut nga kalibutan. Matuod, madamo ang nagasikway sa aton mensahe. Apang tubtob nagapailob si Jehova sa ila, salabton naton nga hatagan sila sing kahigayunan nga “makadangat sa paghinulsol” kag sa amo mahimo maluwas.—2 Pedro 3:9.

¹¹ Paagi sa pagbantala sing maayong balita sa tanan nga aton masumalang, nagapakita kita sing katarungan sa isa pa ka importante nga paagi: Nagapakita kita sing pagkawalay pinilian. Dumduma nga ang “Dios wala sing ginapasulabi, apang sa tagsa ka pungsod ang tawo nga nagakahadlok sa iya kag nagahimo sing pagkamatarong kalahamut-an sa iya.” (Binuhatan 10:34, 35) Agod mailog naton ang Iya katarungan, indi naton dapat paghukman ang mga tawo. Sa baylo, dapat naton ipaambit ang maayong balita sa iban walay sapayan sang ila rasa, tindog sa katilingban, ukon kahimtangan sa pangabuhi. Sa amo, ginahatagan naton ang tanan nga mamati sing kahigayunan nga makabati kag batunon ang maayong balita.—Roma 10:11-13.

12, 13. (a) Ngaa indi kita dapat magpadasudaso sa paghukom sa iban? (b) Ano ang kahulugan sang laygay ni Jesus nga “indi na kamo maghukom” kag “indi na kamo magkondenar”? (Tan-awa man ang footnote.)

¹² Makahimo man kita sing katarungan paagi sa pagpakig-angot sa iban subong sang pagpakig-angot ni Jehova sa aton. Mahapos lang maghukom sa iban, nga ginamulay ang ila mga sayop kag ginaduhaduhaan ang ila mga motibo. Apang sin-o sa aton ang maluyag nga usisaon ni Jehova ang aton mga motibo kag mga kakulangan sing walay kaluoy? Indi amo sini ang pagpakig-angot ni Jehova sa aton. Ang salmista nagsiling: “Kon ang mga sayop amo ang imo ginabantayan, O Jah, O Jehova, sin-o bala ang makatindog?” (Salmo 130:3) Wala bala kita nagapasalamat nga ang aton matarong kag maluluy-on nga Dios wala nagatalupangod sang aton mga kasaypanan? (Salmo 103:8-10) Paano naton, nian, dapat pakig-angutan ang iban?

 ¹³ Kon nahangpan naton ang pagkamaluluy-on sang katarungan sang Dios, indi kita magpadasudaso sa paghukom sa iban sa mga butang nga wala gid sing labot sa aton ukon indi tanto ka importante. Sa iya Sermon sa Bukid, si Jesus nagpaandam: “Mag-untat na kamo sa paghukom agod indi kamo paghukman.” (Mateo 7:1) Suno sa pagsaysay ni Lucas, si Jesus nagdugang pa: “Mag-untat na kamo sa pagkondenar, kag indi gid kamo pagkondenahon.” * (Lucas 6:37) Ginpakita ni Jesus nga nahibaluan niya nga ang di-himpit nga mga tawo may huyog nga mangin mahukmanon. Kon may yara sa iya mga manugpalamati nga may batasan sa paghukom sa iban sing walay pasunaid, dapat mag-untat na sila sa paghimo sini.

14. Sa anong mga rason dapat kita “mag-untat sa paghukom” sa iban?

¹⁴ Ngaa dapat kita “mag-untat sa paghukom” sa iban? Una, limitado ang aton awtoridad. Ang disipulo nga si Santiago nagapahanumdom sa aton: “Isa lamang ang manughatag sang kasuguan kag hukom”—si Jehova. Gani prangka nga nagapamangkot si Santiago: “Sin-o ka bala nga nagahukom sa imo isigkatawo?” (Santiago 4:12; Roma 14:1-4) Dugang pa, bangod sang aton pagkamakasasala, madali kita maghukom sing di-makatarunganon. Madamo nga panimuot kag motibo—lakip ang pagdampigdampig, nasaklaw nga bugal, kahisa, kag pagpakamatarong sa kaugalingon—ang makapatiko sang aton pagtamod sa aton mga isigkatawo. May iban pa kita nga mga limitasyon, kag ang paghunahuna sini dapat magpugong sa aton nga indi magpadasudaso sa pagpangita sing sayop sa iban. Indi kita makabasa sing mga tagipusuon; indi man naton mahibaluan ang tanan nga personal nga mga kahimtangan sang iban. Gani, sin-o kita nga maghatag sing sayop nga mga motibo sa mga masigkatumuluo ukon magmulay sa ila mga panikasog sa pag-alagad sa Dios? Daw ano pa kaayo nga ilugon si Jehova paagi sa pagtalupangod sa maayo nga mga kinaiya sang aton mga kauturan nga lalaki kag babayi sa baylo nga talupangdon ang ila mga kasaypanan!

15. Ano nga mga pulong kag pagpakig-angot ang wala sing duog sa tunga sang mga sumilimba sang Dios, kag ngaa?

¹⁵ Kamusta naman ang mga katapo sang aton pamilya? Sing  makapasubo, sa kalibutan karon ang pila sang pinakamapintas nga mga paghukom ginapabutyag sa duog nga kuntani isa ka duog sang paghidait—ang puluy-an. Kinaandan na nga mabatian ang tuhoy sa abusado nga mga bana, mga asawa, ukon mga ginikanan nga nagapaantos sa mga katapo sang ila pamilya paagi sa masunson nga pag-abuso sa pulong ukon sa pisikal. Apang wala sing duog ang masakit nga mga pulong, mapait nga pagyubit, kag walay pasunaid nga mga pagpakig-angot sa tunga sang mga sumilimba sang Dios. (Efeso 4:29, 31; 5:33; 6:4) Ang laygay ni Jesus nga “mag-untat sa paghukom” kag “mag-untat sa pagkondenar” dapat iaplikar gihapon kon yara kita sa aton puluy-an. Dumduma nga ang pagpakita sing katarungan nagadalahig sing pagpakig-angot sa iban subong sang pagpakig-angot ni Jehova sa aton. Kag ang aton Dios indi gid mapiguson ukon mapintas sa pagpakig-angot sa aton. Sa baylo, sia “tuman ka mapinalanggaon sa paghigugma” sa mga nagahigugma sa iya. (Santiago 5:11) Daw ano gid ka dalayawon nga huwaran nga sundon naton!

16, 17. (a) Ano ang ginapaabot ni Jehova sa mga gulang? (b) Ano ang dapat himuon kon ang isa nga nakasala indi magpakita sing matuod nga paghinulsol, kag ngaa?

¹⁶ Kita tanan may salabton nga maghimo sing katarungan, apang ang mga gulang sa Cristianong kongregasyon ilabi na nga may salabton sa sining bahin. Talupangda ang matagnaon nga paglaragway sa “mga prinsipe,” ukon mga gulang, nga ginrekord ni Isaias: “Yari karon! Ang isa ka hari magahari sa pagkamatarong; kag tuhoy sa mga prinsipe, magagahom sila subong mga prinsipe para sa katarungan.” (Isaias 32:1) Huo, ginapaabot ni Jehova ang mga gulang nga mag-alagad sila nahisanto sa katarungan. Paano nila mahimo ini?

¹⁷ Nahibaluan gid sining kalipikado sa espirituwal nga mga lalaki nga ang katarungan, ukon pagkamatarong, nagakinahanglan nga dapat huptan nga matinlo ang kongregasyon. Kon kaisa, obligado ang mga gulang nga maghukom sa mga kaso sang mabug-at nga pagpakasala. Kon ginahimo ini, ginatandaan nila nga ang katarungan sang Dios nagatinguha sa pagpakita sing kaluoy kon posible gid. Sa amo, ginatinguhaan nila nga buligan ang nakasala sa paghinulsol. Apang ano kon ang nakasala indi magpakita sing matuod nga paghinulsol walay sapayan sini nga mga panikasog nga buligan sia? Upod ang himpit nga katarungan, ang Pulong ni Jehova nagasugo nga dapat himuon ang isa ka matigdas nga tikang: “Kuhaa ang tawo nga malaut gikan sa tunga ninyo.” Nagakahulugan ini nga paguwaon sia gikan sa kongregasyon. (1 Corinto 5:11-13; 2 Juan 9-11) Nagakasubo ang mga gulang sa paghimo sini nga tikang, apang ginakilala nila nga kinahanglanon ini agod maamligan ang katinlo sa moral kag sa espirituwal sang kongregasyon. Bisan sa sini nga kahimtangan, nagalaum sila nga sa pila ka adlaw makamaradmad ang nakasala kag magabalik sa kongregasyon.—Lucas 15:17, 18.

18. Ano ang ginatandaan sang mga gulang kon nagahatag sing napasad sa Biblia nga laygay sa iban?

¹⁸ Ang pag-alagad nahisanto sa katarungan nagadalahig man sang paghatag sing napasad sa Biblia nga laygay kon kinahanglanon. Sa pagkamatuod, wala nagatinguha ang mga gulang nga pangitaon kon ano ang mga kaluyahon sang iban. Wala man sila nagahandum gid nga maghatag sing pagtadlong. Apang ang isa ka masigkatumuluo  mahimo “makahimo sing sayop nga tikang antes niya matalupangdan ini.” Ang indi pagkalipat nga ang katarungan sang Dios indi mapintas ukon walay balatyagon magapahulag sa mga gulang sa pagtinguha nga “pasibuon ina nga tawo sa espiritu sang pagkalulo.” (Galacia 6:1) Busa, indi pag-akigan sang mga gulang ang isa nga nakasala ukon maggamit sia sing masakit nga mga pulong. Sa baylo, ang laygay nga ginahatag sing mahigugmaon nagapalig-on sa isa nga ginalaygayan. Bisan kon nagahatag sing nagakaigo nga sabdong—prangka nga nagapaathag sang mangin resulta sang isa ka di-maalamon nga dalanon—ginatandaan sang mga gulang nga ang isa ka masigkatumuluo nga nakasala isa ka karnero sa panong ni Jehova. * (Lucas 15:7) Kon ang laygay ukon sabdong maathag nga ginahatag sing mahigugmaon, mahimo gid nga pasibuon sini ang isa nga nakasala.

19. Ano nga mga desisyon ang ginapangabay sa mga gulang nga himuon nila, kag sa ano nila dapat ipasad ini nga mga desisyon?

¹⁹ Ang mga gulang masami nga ginapangabay sa paghimo sing mga desisyon nga nagaapektar sa ila mga masigkatumuluo. Halimbawa, ang mga gulang nagatipon sa tion kag tion agod hambalan kon bala ang iban nga mga utod nga lalaki sa kongregasyon kalipikado na nga irekomendar nga mangin mga gulang ukon ministeryal nga mga alagad. Nahibaluan sang mga gulang ang pagkaimportante sang pagkawalay pinilian. Ginatugutan nila ang talaksan sang Dios para sa sini nga mga pagtangdo nga magtuytoy sa ila sa paghimo sing mga desisyon, nga wala nagasandig sa personal lamang nga mga balatyagon. Sa amo, nagapanghikot sila nga “walay pauna nga paghukom, nga indi maghimo sing bisan ano nga may nadampigan.”—1 Timoteo 5:21.

20, 21. (a) Ano ang ginapanikasugan sang mga gulang nga mangin amo sila, kag ngaa? (b) Ano ang mahimo sang mga gulang agod mabuligan ang “mga ginapung-awan”?

²⁰ Ang mga gulang nagapadapat sang katarungan sang Dios  sa iban man nga mga paagi. Sa tapos itagna nga ang mga gulang magaalagad “para sa katarungan,” si Isaias nagpadayon: “Ang kada isa mangin subong sang palalipdan sa hangin kag palanaguan sa unos, subong sang mga ilig sang tubig sa duog nga kigas, subong sang landong sang daku nga igang sa duta nga lamgod.” (Isaias 32:2) Gani, nagatinguha ang mga gulang nga mangin tuburan sang lugpay kag paumpaw para sa ila mga masigkatumuluo.

²¹ Sa karon, bangod sang tanan nga mga problema nga daw nagapaluya sang buot, madamo ang nagakinahanglan sing pagpalig-on. Mga gulang, ano ang inyo mahimo agod mabuligan ang “ginapung-awan nga mga kalag”? (1 Tesalonica 5:14) Pamatii sila nga may kahanuklog. (Santiago 1:19) Ayhan kinahanglan nila nga ipaambit ang “kabalaka” sa ila tagipusuon upod sa isa nga ila ginasaligan. (Hulubaton 12:25) Pasaliga sila nga sila ginakinahanglan, ginapabaloran, kag ginahigugma—huo, ni Jehova kag sang ila man mga kauturan nga lalaki kag babayi. (1 Pedro 1:22; 5:6, 7)  Dugang pa, makapangamuyo kamo upod sa ila kag para sa ila. Mahimo makapaumpaw gid nga mabatian ang isa ka gulang nga nagahatag sing isa ka tinagipusuon nga pangamuyo para sa ila. (Santiago 5:14, 15) Ang inyo mahigugmaon nga mga panikasog sa pagbulig sa mga ginapung-awan indi gid makalampas sa panulok sang Dios sang katarungan.

22. Sa anong mga paagi mailog naton ang katarungan ni Jehova, kag ano ang resulta?

²² Sa pagkamatuod, labi pa kita nga nagalapit kay Jehova paagi sa pag-ilog sa iya katarungan! Kon ginasakdag naton ang iya matarong nga mga talaksan, kon ginapaambit naton ang makaluwas-kabuhi nga maayong balita sa iban, kag kon ginatalupangod naton ang maayo nga mga kinaiya sang iban sa baylo nga pangitaan sila sing mga sayop, nagapakita kita sing diosnon nga katarungan. Mga gulang, kon ginaamligan ninyo ang katinlo sang kongregasyon, kon nagahatag kamo sing makapalig-on nga Makasulatanhon nga laygay, kon nagahimo kamo sing walay nadampigan nga mga desisyon, kag kon ginapalig-on ninyo ang mga ginapung-awan, nagapabanaag kamo sing diosnon nga katarungan. Nagakalipay gid ang tagipusuon ni Jehova kon magtulok sia gikan sa langit kag makita niya ang iya katawhan nga nagatinguha sa paghimo sang ila bug-os nga masarangan sa “paghimo sing katarungan” sa paglakat upod sa ila Dios!