Magdiretso sa kaundan

Magdiretso sa listahan sang kaundan

KAPITULO 24

Wala sing “Makapahamulag sa Aton sa Gugma sang Dios”

Wala sing “Makapahamulag sa Aton sa Gugma sang Dios”

1. Ano ang negatibo nga balatyagon sang madamo nga tawo, pati ang pila sang matuod nga mga Cristiano?

GINAHIGUGMA ka bala ni Jehova nga Dios? Ang iban nagaugyon nga ginahigugma sang Dios ang katawhan sa kabilugan, subong sang ginasiling sang Juan 3:16. Apang, ang matuod, amo sini ang ila ginabatyag: ‘Indi gid ako mahigugma sang Dios subong indibiduwal.’ Bisan gani ang matuod nga mga Cristiano mahimo nga nagaduhaduha sa sini kon kaisa. Ang isa ka lalaki nga ginluyahan sing buot nagsiling: “Indi gid ako makapati nga ginaulikdan ako sang Dios.” May subong ka man bala sini nga pagduhaduha kon kaisa?

2, 3. Sin-o ang luyag magpapati sa aton nga kita walay pulos ukon indi mahigugma sa panulok ni Jehova, kag paano naton mabatuan ini nga panghunahuna?

2 Luyag gid ni Satanas nga papatihon kita nga si Jehova nga Dios wala nagahigugma sa aton ukon nagapabalor sa aton. Matuod, masami nga ginahaylo ni Satanas ang mga tawo paagi sa pagpukaw sa ila bugal. (2 Corinto 11:3) Apang nalipay man sia nga dugmukon ang kompiansa sa kaugalingon sang mga maluya. (Juan 7:47-49; 8:13, 44) Amo gid sini sa sining makahalanguyos nga “katapusan nga mga adlaw.” Madamo karon ang nagadaku sa mga pamilya nga wala sing “kinaugali nga gugma.” Ang iban pirme lang makasumalang sing mga tawo nga mapintas, makagod, kag matig-a sing ulo. (2 Timoteo 3:1-5) Ang madugay nga pagpamintas, pag-ihig-ihig sa ila rasa, ukon dumot mahimo nga nagkumbinsi sa ila nga wala sila sing pulos ukon indi mahigugma.

3 Kon mabatyagan mo ining negatibo nga mga balatyagon, indi magkasubo. Madamo sa aton kon kaisa ang di-makatarunganon nga nagapakalain sa aton kaugalingon. Apang, dumduma ang Pulong sang Dios gindesinyo “sa pagtadlong sa mga butang” kag “sa pagbaliskad sa mga butang nga natukod sing malig-on.” (2 Timoteo 3:16; 2 Corinto 10:4) Ang Biblia nagasiling: “Mapasalig naton ang aton tagipusuon sa atubangan niya tuhoy sa kon ang aton tagipusuon nagatagudili sa aton, bangod ang Dios daku pa sa aton tagipusuon kag nakahibalo sang tanan nga butang.” (1 Juan 3:19, 20) Binagbinagon naton ang apat ka paagi nga ang Kasulatan nagabulig sa aton sa ‘pagpasalig sa aton tagipusuon’ sang gugma ni Jehova.

Ginapabaloran Ka ni Jehova

4, 5. Paano ang ilustrasyon ni Jesus tuhoy sa mga maya nagapakita nga may balor kita sa panulok ni Jehova?

4 Una, ang Biblia direkta nga nagatudlo nga ang tagsa ka alagad sang Dios may balor sa iya panulok. Halimbawa, si Jesus nagsiling: “Wala bala ginabaligya ang duha ka maya sa isa ka sensilyo nga diutay sing balor? Apang wala sing isa sa ila nga mahulog sa duta nga indi mahibaluan sang inyo Amay. Apang bisan ang mga buhok sa inyo ulo naisip na tanan. Busa dili kamo mahadlok: mahal pa kamo sa madamo nga maya.” (Mateo 10:29-31) Binagbinaga kon ano ang kahulugan sadtong mga pulong sa mga tagpalamati ni Jesus sang nahauna nga siglo.

“Mahal pa kamo sa madamo nga maya”

5 Mahimo matingala kita kon ngaa may mabakal sing isa ka maya. Bueno, sang adlaw ni Jesus, ang maya amo ang pinakabarato nga pispis nga ginabaligya subong kalan-on. Talupangda nga ang isa ka manubo sing balor nga sensilyo makabakal sing duha ka maya. Apang nagsiling si Jesus sang ulihi nga kon ang isa ka tawo handa magbayad sing duha ka sensilyo, lima pa ka maya sa baylo nga apat lamang, ang iya matigayon. Ang ikalima paaman na lang. Ayhan balewala sa panulok sang mga tawo ini nga mga pispis, apang paano sila gintamod sang Manunuga? Si Jesus nagsiling: “Wala sing isa sa ila [bisan ang paaman] ang malipatan sa atubangan sang Dios.” (Lucas 12:6, 7) Mahimo nga mahangpan na naton karon ang buot silingon ni Jesus. Kon ginapabaloran ni Jehova ang isa ka maya, labi pa nga may balor ang isa ka tawo! Subong sang ginpaathag ni Jesus, kilala gid kita ni Jehova. Ti, bisan gani ang mga buhok sa aton ulo naisip na!

6. Ngaa napat-od naton nga realistiko si Jesus sang nagsiling sia nga ang mga buhok sa aton ulo naisip na?

6 Naisip na ang aton mga buhok? Mahimo magasiling ang iban nga indi realistiko si Jesus sa pagsiling sini. Apang, hunahunaa lamang ang ginalauman nga pagkabanhaw. Pat-od nga kilala gid kita ni Jehova agod matuga niya kita liwat! Daku gid ang iya pagpabalor sa aton amo nga madumduman niya ang tanan nga detalye, lakip ang aton genetic code kag ang tanan naton nga tinuig sang memorya kag mga eksperiensia. * Ang pag-isip sa buhok sang aton ulo—nga sa promedyo may kadamuon nga mga 100,000—simple lamang nga buhat kon ipaanggid.

Ano ang Ginapabaloran sa Aton ni Jehova?

7, 8. (a) Ano ang mga kinaiya nga ginakalipay ni Jehova nga makita samtang ginausisa niya ang tagipusuon sang mga tawo? (b) Ano nga mga hilikuton nga ginahimo naton ang ginapabaloran ni Jehova?

7 Ikaduha, ginatudlo sa aton sang Biblia kon ano ang ginapabaloran ni Jehova sa iya mga alagad. Sa simple nga hambal, nalipay sia sa aton maayong mga kinaiya kag sa aton mga panikasog. Ginsilingan ni Hari David ang iya anak nga si Solomon: “Ang tanan nga tagipusuon ginausisa ni Jehova, kag ang tagsa ka huyog sang hunahuna ginahantop niya.” (1 Cronica 28:9) Samtang ginausisa sang Dios ang binilyon ka tagipusuon sang tawo sa sining masingki kag puno sing dumot nga kalibutan, pat-od nga nagakalipay gid sia kon makakita sia sing tagipusuon nga nagahigugma sa paghidait, kamatuoran, kag pagkamatarong! Ano ang nagakatabo kon makakita ang Dios sing isa ka tagipusuon nga puno sing gugma para sa iya, nagatinguha nga makilala sia kag ginapaambit sa iban ini nga ihibalo? Ginasugiran kita ni Jehova nga ginatalupangod niya ang mga nagasugid sa iban tuhoy sa iya. May yara pa gani sia “isa ka tulun-an sang handumanan” para sa tanan nga “nagakahadlok kay Jehova kag para sa mga nagapainuino sa iya ngalan.” (Malaquias 3:16) Hamili sa iya ining mga kinaiya.

8 Ano ang maayong mga buhat nga ginapabaloran ni Jehova? Sa pagkamatuod amo ang aton panikasog nga ilugon ang iya Anak, si Jesucristo. (1 Pedro 2:21) Ang isa ka importante nga hilikuton nga ginapabaloran sang Dios amo ang pagpalapnag sa maayong balita sang iya Ginharian. Sa Roma 10:15, aton mabasa: “Daw ano katahom sang mga tiil sang mga nagabantala sing maayong balita sang maayong mga butang!” Mahimo nga sa kinaandan indi naton pagtamdon nga “matahom” ang aton mga tiil. Apang sa sini nga bahin ginalaragway sini ang mga panikasog sang mga alagad ni Jehova agod mabantala ang maayong balita. Ini tanan nga panikasog matahom kag hamili sa iya mga mata.—Mateo 24:14; 28:19, 20.

9, 10. (a) Ngaa makasalig kita nga ginapabaloran ni Jehova ang aton pagbatas sa atubangan sang nanuhaytuhay nga mga kabudlayan? (b) Wala gid ginahimo ni Jehova ang anong negatibo nga mga pagtamod sa iya matutom nga mga alagad?

9 Ginapabaloran man ni Jehova ang aton pagbatas. (Mateo 24:13) Dumduma, luyag ni Satanas nga talikdan mo si Jehova. Ang tagsa ka adlaw nga nagapabilin ka nga matutom kay Jehova isa pa gid ka adlaw nga nakabulig ka sa paghatag sing sabat sa mga pagyubit ni Satanas. (Hulubaton 27:11) Indi mahapos kon kaisa ang magbatas. Ang mga problema sa panglawas, kabalaka sa pinansial, kahuol sa emosyon, kag ang iban pa nga mga balagbag makahimo sang tagsa ka adlaw nga isa ka pagtilaw. Makapaluya man sang buot ang nagadugay nga paghulat. (Hulubaton 13:12) Ang pagbatas sa atubangan sining mga hangkat labi pa nga hamili kay Jehova. Amo kon ngaa ginpangabay ni Hari David si Jehova nga isulod ang iya mga luha sa “panit nga suludlan,” kag may pagsalig nga nagdugang pa: “Indi bala yara ina sa imo tulun-an?” (Salmo 56:8) Huo, ginapakabahandi ni Jehova kag ginadumdom ang tanan nga luha kag kabudlayan nga ginabatas naton samtang ginahuptan naton ang aton katutom sa iya. Hamili man ini sa iya mga mata.

Ginapabaloran ni Jehova ang aton pagbatas sa atubangan sang mga pagtilaw

10 Mahimo nga pamatukan sang nagapakalain sa kaugalingon nga tagipusuon ini nga ebidensia sang aton balor sa mga mata sang Dios. Mahimo nga magapamilit ini sa paghutik: ‘Apang madamo ang mas huwaran sangsa akon. Pat-od nga nagalungo gid si Jehova kon ipaanggid niya ako sa ila!’ Wala nagapaanggid si Jehova; kag indi man sia estrikto ukon matigdas sa iya panghunahuna. (Galacia 6:4) Mahinantupon nga ginabasa niya ang aton tagipusuon, kag ginapabaloran niya ang maayo—bisan daw ano ini ka diutay.

Ginapain ni Jehova ang Maayo Gikan sa Malain

11. Ano ang matun-an naton kay Jehova sa iya ginhimo kay Abias?

11 Ikatlo, samtang ginausisa kita ni Jehova, mahalungon nga ginapangita niya kon ano ang maayo kag ginapain ini. Halimbawa, sang ginmando ni Jehova nga pamatyon ang bug-os nga apostata nga dinastiya ni Hari Jeroboam, ginmando Niya nga hatagan sing desente nga lubong ang isa sa mga anak sang hari nga si Abias. Ngaa? “May isa ka maayong butang para kay Jehova nga Dios sang Israel nga nakita sa iya.” (1 Hari 14:1, 10-13) Daw subong bala nga gin-usisa ni Jehova ang tagipusuon sadtong pamatan-on nga lalaki kag nakakita sia didto sing “maayong butang.” Bisan pa daw ano ka diutay ukon indi salapakon ini, gintamod ini ni Jehova nga takus talupangdon sa iya Pulong. Ginpadyaan pa gani niya ini kag nagpakita sia sing nagakaigo nga kadakuon sang kaluoy sa sadtong isa ka katapo sang isa ka apostata nga panimalay.

12, 13. (a) Paano ginapakita sang kaso ni Hari Jehosafat nga ginapangita ni Jehova ang maayo sa aton bisan pa kon makasala kita? (b) Kon tuhoy sa aton maayong mga binuhatan kag mga kinaiya, paano si Jehova nagapanghikot kaangay sang isa ka mapinalanggaon nga Ginikanan?

12 Ang mas talalupangdon nga halimbawa mahimo masapwan sa maayo nga si Hari Jehosafat. Sang nakahimo ang hari sing binuang nga buhat, ginsilingan sia sang manalagna ni Jehova: “Bangod sini ang kasingkal yara sa imo gikan sa atubangan ni Jehova.” Makapaserioso gid ini! Apang indi tubtob diri lamang ang mensahe ni Jehova. Nagpadayon ini: “Walay sapayan, may maayo nga mga butang nga nakita sa imo.” (2 Cronica 19:1-3) Gani bisan pa makatarunganon ang kaakig ni Jehova, wala niya malipatan ang maayo kay Jehosapat. Tuhay gid sia sa di-himpit nga mga tawo! Kon akig kita sa iban, mahimo nga ginakalipatan naton ang maayo sa ila. Kag kon makasala kita, bangod sang kalugaw-an, kahuya, kag pagbatyag nga nakasala, mahimo nga ginakalipatan naton ang maayo sa aton kaugalingon. Apang, dumduma nga kon maghinulsol kita sa aton mga sala kag magtinguha gid nga indi pagliwaton ini, patawaron kita ni Jehova.

13 Samtang ginausisa ka ni Jehova, ginakuha niya ini nga mga sala, subong sang manugpamulawan nga nagaayag sing bulawan kag ginahaboy ang walay pulos nga graba. Kamusta ang imo maayong mga kinaiya kag mga binuhatan? Amo ini ang “mga tinipik” nga iya ginatago! Natalupangdan mo bala kon paano ginapakabahandi sang mapinalanggaon nga mga ginikanan ang mga drowing ukon mga proyekto sa eskwelahan sang ila mga anak, kon kaisa sing mga dekada nga nalipatan na ini sang ila mga anak? Si Jehova amo ang labing mapinalanggaon nga Ginikanan. Tubtob nagapabilin kita nga matutom sa iya, wala gid niya ginakalipatan ang aton maayong mga binuhatan kag mga kinaiya. Sa katunayan, ginatamod niya nga pagkadimatarong ang pagkalipat sa sini, kag indi gid sia di-matarong. (Hebreo 6:10) Ginausisa man niya kita sa isa pa ka paagi.

14, 15. (a) Ngaa wala gid ginakalipatan ni Jehova ang maayo sa aton walay sapayan sang aton pagkadihimpit? Iilustrar. (b) Ano ang himuon ni Jehova sa maayong mga kinaiya nga makita niya sa aton, kag paano niya ginatamod ang iya matutom nga katawhan?

14 Indi ang aton mga di-kahimpitan ang ginatan-aw ni Jehova kundi ang aton ikasangkol. Sa pag-ilustrar: Ang mga tawo nga maluyagon sa mga binuhatan sang taliambong magapakabudlay gid agod mapasag-uli ang naguba nga mga painting ukon iban pa nga mga binuhatan. Halimbawa, sang ang drowing ni Leonardo da Vinci sa National Gallery sa London, Inglaterra, nga nagabili sing mga $30 milyones, gintiro sang isa ka tawo, wala sing sin-o man ang nanugda nga sanglit naguba na ini, ihaboy na lang ini. Ginsugdan gilayon ang pagpasag-uli sa halos 500-anyos nga obra-maestra. Ngaa? Bangod hamili ini sa mga mata sang maluyagon sa taliambong. Indi bala nga mas mahal ka pa sa drowing nga chalk kag charcoal? Amo gid sini ikaw sa mga mata sang Dios—bisan pa daw ano ikaw ka guba bangod sang napanubli nga pagkadihimpit. (Salmo 72:12-14) Himuon ni Jehova nga Dios, ang lantip nga Manunuga sang tawhanon nga pamilya, ang bisan ano nga kinahanglanon agod mapasag-uli sa kahimpitan ang tanan nga magabaton sang iya mahigugmaon nga pag-atipan.—Binuhatan 3:21; Roma 8:20-22.

15 Huo, makita ni Jehova ang maayo sa aton nga ayhan indi naton makita sa aton kaugalingon. Kag samtang nagaalagad kita sa iya, palambuon niya ang maayo sa aton tubtob nga mangin himpit kita sa ulihi. Bisan ano pa ang pagtratar sa aton sang kalibutan ni Satanas, ginapabaloran ni Jehova ang iya matutom nga mga alagad subong halandumon.—Hageo 2:7.

Aktibo nga Ginapasundayag ni Jehova ang Iya Gugma

16. Ano ang labing daku nga pamatuod sang gugma ni Jehova para sa aton, kag paano naton nahibaluan nga ini nga dulot para gid sa aton?

16 Ikap-at, madamo sang ginahimo si Jehova agod pamatud-an ang iya gugma sa aton. Sa pagkamatuod, ang halad nga gawad ni Cristo amo ang labing mabakod nga sabat sa binutig ni Satanas nga kita walay pulos ukon indi mahigugma. Indi gid naton pagkalipatan nga ang masakit nga kamatayon nga gin-antos ni Jesus sa usok sang pag-antos kag ang daku pa nga kasakit nga ginbatas ni Jehova samtang ginatan-aw niya ang kamatayon sang iya hinigugma nga Anak pamatuod sang ila gugma sa aton. Makapasubo nga madamo nga tawo ang indi makapati nga ini nga dulot gintuyo para sa ila mismo. Ginabatyag nila nga indi sila takus. Dumduma, nga si apostol Pablo isa anay ka manughingabot sa mga sumulunod ni Cristo. Apang, nagsulat sia: “Ang Anak sang Dios . . . naghigugma sa akon kag nagtugyan sang iya kaugalingon para sa akon.”Galacia 1:13; 2:20.

17. Sa anong paagi ginabuyok kita ni Jehova sa iya kaugalingon kag sa iya Anak?

17 Ginapamatud-an ni Jehova ang iya gugma sa aton paagi sa pagbulig sa kada isa sa aton nga himuslan ang mga kaayuhan sang halad ni Cristo. Si Jesus nagsiling: “Wala sing tawo nga makakari sa akon luwas kon buyukon sia sang Amay.” (Juan 6:44) Huo, si Jehova mismo ang nagabuyok sa aton sa iya Anak kag sa paglaum nga dayon nga kabuhi. Paano? Paagi sa pagbantala nga hilikuton, nga nagalab-ot sa tagsatagsa sa aton, kag paagi sa iya balaan nga espiritu, nga ginagamit ni Jehova sa pagbulig sa aton nga mahangpan kag iaplikar ang espirituwal nga mga kamatuoran walay sapayan sang aton mga limitasyon kag mga pagkadihimpit. Sa amo, masiling ni Jehova sa aton ang ginsiling niya sa Israel: “Ginhigugma ko ikaw sang gugma nga tubtob sa walay latid nga tion. Amo nga ginbuyok ko ikaw nga may mahigugmaon nga kaayo.”—Jeremias 31:3.

18, 19. (a) Ano ang pinakasuod nga paagi nga ginapasundayag ni Jehova ang iya gugma para sa aton, kag ano ang nagapakita nga ginadipara gid niya ini? (b) Paano kita ginapasalig sang Pulong sang Dios nga si Jehova isa ka mahinuklugon nga manugpamati?

18 Mahimo nga ang pinakasuod nga paagi nga maeksperiensiahan naton ang gugma ni Jehova amo ang pribilehiyo sa pagpangamuyo. Ginaagda kita sang Biblia nga “indi mag-untat sa pagpangamuyo” sa Dios. (1 Tesalonica 5:17) Nagapamati sia. Ginatawag pa gani sia nga “Nagapamati sang pangamuyo.” (Salmo 65:2) Wala niya gintugyan ini nga posisyon sa iban, bisan sa iya Anak. Hunahunaa lamang: Ginapalig-on kita sang Manunuga sang uniberso nga magpalapit sa iya sa pangamuyo, nga may kahilwayan sa paghambal. Kag ano nga sahi sia sang manugpamati? Wala balatyagon, daw wala nagasapak, wala nagaulikid? Indi gid.

19 Si Jehova mahinuklugon. Ano ang kahanuklog? Ang isa ka matutom nga tigulang nga Cristiano nagsiling: “Ang kahanuklog amo ang imo kasakit sa akon tagipusuon.” Apektado gid bala si Jehova sang aton kasakit? Mabasa naton ang tuhoy sa mga pag-antos sang iya katawhan nga Israel: “Sa tanan nila nga kapipit-an ginpiutan sia.” (Isaias 63:9) Wala lamang makita ni Jehova ang ila kabudlayan; nahanuklog sia sa katawhan. Ang ginsiling mismo ni Jehova sa iya alagad nagapakita kon daw ano ka daku ang iya kahanuklog: “Sia nga nagatandog sa inyo nagatandog sang tawotawo sang akon mata.” * (Zacarias 2:8) Daw ano ini kasakit! Huo, ginabatyag man ni Jehova ang ginabatyag naton. Kon masakitan kita, masakitan man sia.

20. Anong di-balanse nga panghunahuna ang dapat naton likawan kon luyag naton tumanon ang laygay sa Roma 12:3?

20 Wala sing balanse nga Cristiano ang magagamit sini nga ebidensia sang gugma kag pagpabalor sang Dios nga balibad agod magpabugal ukon magtinikal. Si apostol Pablo nagsulat: “Paagi sa di-bagay nga kaayo nga ginhatag sa akon ginasugiran ko ang kada isa sa inyo dira nga indi maghunahuna sing labaw sa dapat niya hunahunaon sa iya kaugalingon; kundi maghunahuna agod mangin maligdong sa hunahuna, ang kada isa suno sa kadakuon sang pagtuo nga ginhatag sa iya sang Dios.” (Roma 12:3) Ang isa pa ka pagbadbad nagasiling sa sini: “Ginasiling ko sa tagsatagsa sa inyo nga indi pagpabaloran ang iya kaugalingon sing labaw sa iya matuod nga balor, kundi maghimo sing realistiko nga pagpabalor sa iya kaugalingon.” (A Translation in the Language of the People, ni Charles B. Williams) Gani samtang ginaagom naton ang gugma sang aton langitnon nga Amay, magmaligdong kita sa aton hunahuna kag dumdumon naton nga bisan ano man ang himuon naton indi gid kita makatigayon sing kinamatarong sa gugma sang Dios.—Lucas 17:10.

21. Anong mga binutig ni Satanas ang dapat naton padayon nga pamatukan, kag anong kamatuoran sa Biblia ang padayon nga ipasalig naton sa aton tagipusuon?

21 Kabay nga himuon naton ang tanan nga masarangan naton agod sikwayon ang tanan nga kabutigan ni Satanas, lakip ang binutig nga wala kita sing balor ukon indi mahigugma. Kon bangod sang imo mga inagihan sa kabuhi ginatamod mo ang imo kaugalingon nga isa ka daku gid nga balagbag nga landason sang daku nga gugma sang Dios, ukon ang imo maayong mga binuhatan nga tuman ka diutay nga matalupangdan pa sang iya masanag nga mga mata, ukon ang imo mga sala nga tuman ka daku nga indi matabunan bisan sang kamatayon sang iya hamili nga Anak, gintudluan ka sing binutig. Sikwaya ina nga mga kabutigan sing bug-os tagipusuon! Padayon nga pasaligon naton ang aton tagipusuon sang kamatuoran nga ginpabutyag sa inspirado nga mga pulong ni Pablo: “Kumbinsido ako nga bisan ang kamatayon bisan ang kabuhi bisan ang mga anghel bisan ang mga panguluhan bisan ang mga butang karon bisan ang mga butang nga magaabot bisan ang mga kagamhanan bisan ang kataason bisan ang kadalumon bisan ang tanan iban pa nga mga tinuga indi makapahamulag sa aton sa gugma sang Dios nga yara kay Cristo Jesus nga aton Ginuo.” —Roma 8:38, 39.

^ par. 6 Sulit-sulit nga ginaangot sang Biblia ang pagkabanhaw nga paglaum sa memorya ni Jehova. Ang matutom nga tawo nga si Job nagsiling kay Jehova: “O . . . tangduan mo ako kuntani sing pinat-od nga tion kag dumdumon ako!” (Job 14:13) Ginpatuhuyan ni Jesus ang pagkabanhaw sang “tanan nga yara sa handumanan nga lulubngan.” Nagakaigo ini bangod madumduman gid ni Jehova ang mga patay nga iya banhawon.—Juan 5:28, 29.

^ par. 19 Ginapahangop sang iban nga mga pagbadbad sa sini nga ang isa nga nagatandog sa katawhan sang Dios nagatandog sang iya kaugalingon nga mata ukon sang mata sang Israel, indi sang mata sang Dios. Ginhimo ini nga sala sang pila ka escriba nga nagtamod sini nga dinalan nga indi matinahuron kag busa ginliwat nila ini. Ginapaburon sang ila napatalang nga panikasog ang kadakuon sang personal nga kahanuklog ni Jehova.