Kapitulo Nuebe

Magsalig kay Jehova Walay Sapayan Sang Kabudlayan

Isaias 7:1–8:18

1. Ngaa makabenepisyo ang mga Cristiano karon paagi sa pag-usisa sang Isaias kapitulo 7 kag 8?

 ANG Isaias kapitulo 7 kag 8 nagapakita sing duha ka magkatuhay nga reaksion. Si Isaias kag si Ahaz mga katapo sang isa ka pungsod nga dedikado kay Jehova; lunsay sila may tulumanon gikan sa Dios, ang isa subong manalagna, ang isa naman subong hari sang Juda; kag lunsay sila nag-atubang sing pareho nga katalagman—ang pagsalakay sang mas gamhanan nga mga puwersa sang kaaway sa Juda. Apang, gin-atubang ni Isaias ang katalagman nga may pagsalig kay Jehova, samtang si Ahaz nagpadaug sa kahadlok. Ngaa magkatuhay ang reaksion? Sanglit ang mga Cristiano karon ginapalibutan man sang makiawayon nga mga puwersa, maayo nga usisaon nila ining duha ka kapitulo sang Isaias agod tukibon kon ano ang mga leksion sini.

Pagdesisyon

2, 3. Ano nga sumaryo ang ginhatag ni Isaias sa iya nagabukas nga mga pulong?

² Kaangay sang isa ka pintor nga nagadrowing sang kabilugan sang isa ka bag-o nga laragway paagi sa pila ka masangkad nga hamlit, ginsugdan ni Isaias ang iya panaysayon paagi sa pila ka masangkad nga mga pinamulong nga nagatanda sang panugod kag katapusan sang mga hitabo nga iya buot isaysay: “Natabo sang mga adlaw ni Ahaz nga anak ni Jotam nga anak ni Uzzias, nga hari sang Juda, nga si Rezin nga hari sang Siria kag si Peka nga anak ni Remalias, nga hari sang Israel, nagtaklad sa Jerusalem agod makig-away batok sa sini, kag wala sia makasarang sa pagpakig-away batok sa sini.”—Isaias 7:1.

 ³ Ikawalo nga siglo B.C.E. sadto. Ginbuslan ni Ahaz ang iya amay, nga si Jotam, subong hari sa Juda. Ginsalakay ni Rezin, nga hari sang Siria, kag ni Peka, nga hari sang naaminhan nga ginharian sang Israel, ang Juda, kag mabaris nga nagsalakay ang ila mga hangaway. Sa ulihi, salakayon nila ang Jerusalem mismo. Apang, indi magmadinalag-on ang pagsalakay. (2 Hari 16:5, 6; 2 Cronica 28:5-8) Ngaa? Mahibaluan naton ini sa ulihi.

4. Ngaa ang tagipusuon ni Ahaz kag sang iya katawhan puno sing kahadlok?

⁴ Sang maaga nga bahin sang inaway, “isa ka report ang ginsugid sa panimalay ni David, nga nagasiling: ‘Ang Siria nagsandig sa Efraim.’ Kag ang iya tagipusuon kag ang tagipusuon sang iya katawhan nagkurog, subong sang pagkurog sang kakahuyan sang kagulangan bangod sang hangin.” (Isaias 7:2) Huo, hinadlukan si Ahaz kag ang iya katawhan sang mahibal-an nila nga nagtingob ang mga Sirianhon kag ang mga Israelinhon kag nga ang ila mga hangaway sa sini gid nga tinion nagakampo sa duta sang Efraim (Israel). Duha ukon tatlo ka adlaw lamang nga pagmartsa ang kalayuon nila gikan sa Jerusalem!

5. Sa anong paagi ang katawhan sang Dios karon nagaanggid kay Isaias?

⁵ Ginsugo ni Jehova si Isaias: “Magguwa ka, palihug, agod sugataon si Ahaz, ikaw kag si Sear-jasub nga imo anak, sa punta sang pailigan sang mataas nga punong sang tubig sa tupad sang daku nga dalan sa latagon sang manuglaba.” (Isaias 7:3) Hunahunaa lamang! Sa tion nga dapat kuntani ginapangita sang hari ang manalagna ni Jehova kag mangayo sing tuytoy, ang manalagna pa ang nangita sa hari! Walay sapayan sini, kinabubut-on nga gintuman ni Isaias si Jehova. Sing kaanggid, ang katawhan sang Dios karon kinabubut-on nga nagapangita sa mga tawo nga mahinadlukon bangod sang mga pag-ipit sining kalibutan. (Mateo 24:6, 14) Daw ano ka makalilipay nga kada tuig ginatos ka libo ang nagabaton sang mga pagduaw sining mga manugbantala sing maayong balita kag nagauyat sa maamligon nga kamot ni Jehova!

6. (a) Anong makapahalipay nga mensahe ang ginpaalinton sang manalagna kay Hari Ahaz? (b) Ano nga kahimtangan ang nagaluntad karon?

 ⁶ Nakita ni Isaias si Ahaz sa guwa sang mga pader sang Jerusalem, diin, subong paghanda sa ginapaabot nga pagsalakay, ginausisa sang hari ang suplay nga tubig sang siudad. Ginpaalinton sa iya ni Isaias ang mensahe ni Jehova: “Mag-andam ka kag magkalma. Dili magkahadlok, kag indi pagtuguti ang imo tagipusuon nga makulbaan bangod sang duha ka punta sining nagaaso nga mga dungkulan, bangod sang mainit nga kaakig ni Rezin kag sang Siria kag sang anak ni Remalias.” (Isaias 7:4) Sang ginsalakay sang mga kaaway ang Juda sang una, ang ila kaakig subong kainit sang kalayo. Karon subong na lamang sila sang ‘duha ka punta sang nagaaso nga mga dungkulan.’ Indi dapat mahadlok si Ahaz kay Hari Rezin sang Siria ukon kay Hari Peka sang Israel, nga anak ni Remalias. Amo man sa karon. Sa sulod sang mga siglo, nagahingalayo nga ginhingabot sang mga lider sang Cristiandad ang matuod nga mga Cristiano. Apang, karon, ang Cristiandad daw subong na lamang sang dungkulan nga halos nasunog na. Malapit na ang iya katapusan.

7. Ngaa ang ngalan ni Isaias kag sang iya anak naghatag sing rason sa paglaum?

⁷ Sang adlaw ni Ahaz, indi lamang ang mensahe ni Isaias kundi ang kahulugan man sang ngalan ni Isaias kag sang iya anak ang naghatag sing paglaum sa mga nagsalig kay Jehova. Matuod, yara sa katalagman ang Juda, apang ang ngalan nga Isaias, nga nagakahulugan “Ang Pagluwas ni Jehova,” nagapatimaan nga si Jehova magaaman sing kaluwasan. Ginsugo ni Jehova si Isaias nga paupdon ang iya anak nga si Sear-jasub, nga ang iya ngalan nagakahulugan “Nagkalabilin Lamang ang Magabalik .” Bisan pa mapukan sa ulihi ang ginharian sang Juda, maluluy-on nga pabalikon sang Dios ang mga nagkalabilin sa duta.

Indi Lamang Isa ka Inaway sa Ulot Sang mga Pungsod

8. Ngaa ang pagsalakay sa Jerusalem indi lamang isa ka inaway sa ulot sang mga pungsod?

⁸ Paagi kay Isaias, ginsugid ni Jehova ang estratehiya sang mga kaaway sang Juda. Amo sini ang ila ginaplano: “Magtaklad kita  batok sa Juda kag bungkagon ini kag paagi sa mga pagsalakay kuhaon naton ini para sa aton kaugalingon; kag lain nga hari ang aton pagahumon sa sini, ang anak ni Tabeel.” (Isaias 7:5, 6) Ang nagtingob nga puwersa sang Siria kag Israel nagplano nga agawon ang Juda kag ibulos kay Ahaz, nga anak ni David, ang ila pinili nga hari. Maathag nga ang pagsalakay karon sa Jerusalem indi lamang isa ka inaway sa ulot sang mga pungsod. Nangin isa ini ka inaway sa ulot ni Satanas kag ni Jehova. Ngaa? Bangod nakigkatipan si Jehova nga Dios kay Hari David, sa amo nagpasalig sa iya nga ang iya mga anak magagahom sa katawhan ni Jehova. (2 Samuel 7:11, 16) Daw ano nga kadalag-an para kay Satanas kon makapalingkod sia sing lain nga dinastiya sang mga hari sa trono sa Jerusalem! Mahimo pa gani niya mabalabagan ang katuyuan ni Jehova nga gikan sa kaliwatan ni David magalutaw ang isa ka permanente nga manunubli, ang “Prinsipe sang Paghidait.”—Isaias 9:6, 7.

Ang Mahigugmaon nga mga Pasalig ni Jehova

9. Ano nga mga pasalig ang dapat maghatag sing kaisog kay Ahaz subong man sa mga Cristiano karon?

⁹ Magamadinalag-on bala ang pahito sang Siria kag Israel? Indi. Si Jehova nagsiling: “Dili ini magtindog, ni mahanabo ini.” (Isaias 7:7) Paagi kay Isaias, si Jehova nagsiling nga indi lamang mapaslawan ang pagsalakay sa Jerusalem kundi “sa sulod lamang sang kan-uman kag lima ka tuig ang Efraim dugmukon agod indi na mangin isa ka katawhan.” (Isaias 7:8) Huo, sa sulod sang 65 ka tuig ang Israel indi na magaluntad subong isa ka katawhan. a Ini nga pasalig, lakip ang espesipiko nga tion, dapat maghatag sing kaisog kay Ahaz. Sa amo man nga paagi, ang katawhan sang Dios karon ginapalig-on sang paghibalo nga ang tion nga nabilin sa kalibutan ni Satanas malapit na maubos.

10. (a) Paano mailog sang matuod nga mga Cristiano karon si Jehova? (b) Ano ang gintanyag ni Jehova kay Ahaz?

¹⁰ Mahimo nga daw indi makapati si Ahaz, kay paagi kay Isaias,  si Jehova nagsiling: “Luwas kon magtuo kamo, indi kamo magadugay.” Si Jehova mapailubon nga “nagpadayon pa sa pagpamulong kay Ahaz.” (Isaias 7:9, 10) Daw ano kaayo nga huwaran! Sa karon, bisan pa madamo ang wala nagabaton sang mensahe sang Ginharian, dapat naton ilugon si Jehova paagi sa ‘padayon pa nga pagpamulong’ sa aton pagduaw sa liwat kag liwat. Nian nagsiling si Jehova kay Ahaz: “Pangayo ka sing tanda gikan kay Jehova nga imo Dios, nga ginahimo ini nga subong kadalom sa Sheol ukon ginahimo ini nga subong kataas sa mataas nga mga duog.” (Isaias 7:11) Makapangayo si Ahaz sing tanda, kag himuon ini ni Jehova subong garantiya nga amligan niya ang panimalay ni David.

11. Ano nga pasalig ang masapwan sa ginsiling ni Jehova nga “imo Dios”?

¹¹ Talupangda nga si Jehova nagsiling: ‘Mangayo ka sing tanda sa imo Dios.’ Mainayuhon gid si Jehova. Ginapakita sang rekord nga si Ahaz nagasimba na sa butig nga mga dios kag nagasunod sa makangilil-ad nga mga buhat sang mga pagano. (2 Hari 16:3, 4) Walay sapayan sina kag sang mahinadlukon nga panimuot ni Ahaz, ginatawag gihapon ni Jehova ang iya kaugalingon nga Dios ni Ahaz. Nagapasalig ini sa aton nga si Jehova wala nagasikway sa mga tawo sing padalidali. Handa sia nga buligan ang mga nakasala ukon ang mga nagluya sa ila pagtuo. Batunon ayhan ni Ahaz ang bulig ni Jehova bangod sining gugma nga ginapasalig sang Dios?

Gikan sa Pagduhaduha Padulong sa Paglalis

12. (a) Anong matinaastaason nga panimuot ang ginpakita ni Ahaz? (b) Sa baylo nga magdangop kay Jehova, kay sin-o nangayo sing bulig si Ahaz?

¹² Si Ahaz mabinatuon nga nagsabat: “Indi ako mangayo, ni ibutang ko si Jehova sa pagsulay.” (Isaias 7:12) Wala diri gintuman ni Ahaz ang sugo nga nagasiling: “Dili ninyo ibutang si Jehova nga inyo Dios sa pagsulay.” (Deuteronomio 6:16) Pagligad sang mga siglo, ginbalikwat ni Jesus ini gihapon nga sugo sang ginsulay sia ni Satanas. (Mateo 4:7) Apang, sa bahin ni Ahaz, gin-agda sia ni Jehova nga magbalik sa matuod nga pagsimba kag gintanyagan sia nga pabakuron ang iya pagtuo paagi sa paghimo sing isa ka tanda. Walay sapayan sini, ginpasulabi ni Ahaz nga mangayo sing  pangamlig gikan sa iban. Mahimo nga sa amo sini nga tion nga ang hari nagpadala sing daku nga kantidad sang kuwarta sa Asiria, nga nagapangayo sing bulig batok sa iya mga kaaway sa aminhan. (2 Hari 16:7, 8) Samtang, ginpalibutan sang mga hangaway sang Siria kag Israel ang Jerusalem kag ang pagsalakay nagsugod.

13. Ano nga pagbag-o ang matalupangdan naton sa bersikulo 13, nga nagakahulugan sing ano?

¹³ Bangod sang kakulang sing pagtuo sang hari, si Isaias nagsiling: “Pamati kamo, palihug, O panimalay ni David. Diutay lang bala nga butang sa inyo ang maglapyo sang mga tawo, nga lapyuon man ninyo ang akon Dios?” (Isaias 7:13) Huo, mahimo lapyuon si Jehova sa pirme nga pagbato sa iya. Talupangda man nga ang manalagna nagsiling karon nga “akon Dios,” indi “imo Dios.” Isa ini ka pagbag-o nga may malain nga ginapatimaan! Sang ginsikway ni Ahaz si Jehova kag nagdangop sa Asiria, nadula niya ang maayong kahigayunan nga mapasag-uli ang iya kaangtanan sa Dios. Kabay nga indi gid naton pag-isakripisyo ang aton kaangtanan sa Dios paagi sa pagkompromiso sang aton Makasulatanhon nga mga pagtuluuhan agod makatigayon sing temporaryo nga mga bentaha.

Ang Tanda ni Emmanuel

14. Paano ginpakita ni Jehova ang iya katutom sa iya katipan kay David?

¹⁴ Nangin matutom si Jehova sa iya katipan kay David. May tanda nga gintanyag, may tanda nga ihatag! Si Isaias nagpadayon: “Si Jehova gid magahatag sa inyo sing isa ka tanda: Yari karon! Ang isa ka dalaga magamabdos, kag magaanak sia sing isa ka anak nga lalaki, kag tawgon niya ang iya ngalan nga Emmanuel. Mantikilya kag dugos ang kaunon niya kon makahibalo na sia magsikway sing malaut kag magpili sing maayo. Kay sa indi pa makahibalo ang bata sa pagsikway sing malaut kag sa pagpili sing maayo, ang duta sang duha ka hari nga ginakahadlukan mo gid bayaan sing bug-os.”—Isaias 7:14-16.

15. Anong duha ka pamangkot ang ginsabat sang tagna tuhoy kay Emmanuel?

¹⁵ Maayo ini nga balita para kay bisan sin-o nga nagakahangawa nga basi mautod ang Davidiko nga kaliwatan sang mga hari. Ang  “Emmanuel” nagakahulugan “Ang Dios Kaupod Naton.” Ang Dios upod sa Juda kag indi sia magtugot nga ang iya katipan kay David mangin walay pulos. Dugang pa, ginsugiran si Ahaz kag ang iya katawhan indi lamang sang kon ano ang himuon ni Jehova kundi kon san-o man niya himuon ini. Sa indi pa mangin husto ang kagulangon sang bata nga lalaki nga si Emmanuel nga ipatuhay ang maayo gikan sa malaut, ang kaaway nga mga pungsod pagalaglagon. Kag nagmatuod ini!

16. Ano mahimo ang rason nga wala ginsugid ni Jehova kon sin-o si Emmanuel sang panahon ni Ahaz?

¹⁶ Wala ginasugid sang Biblia kon kay sin-o anak si Emmanuel. Apang sanglit ang bata nga si Emmanuel mangin isa ka tanda kag si Isaias nagsiling sang ulihi nga sia kag ang iya mga anak mangin “mga tanda,” mahimo nga si Emmanuel anak sang manalagna. (Isaias 8:18) Mahimo nga wala ginsugid ni Jehova kon sin-o si Emmanuel sang panahon ni Ahaz agod indi matublag ang igtalupangod sang ulihi nga mga kaliwatan gikan sa Daku Pa nga Emmanuel. Sin-o ina?

17. (a) Sin-o ang Daku Pa nga Emmanuel, kag ano ang kahulugan sang iya pagkabun-ag? (b) Ngaa ang katawhan sang Dios makasinggit karon sing, “Ang Dios Kaupod Naton”?

¹⁷ Luwas sa tulun-an sang Isaias, ang ngalan nga Emmanuel makaisa lang naglutaw sa Biblia, sa Mateo 1:23. Gin-inspirar ni Jehova si Mateo agod iaplikar ang tagna tuhoy sa pagkabun-ag ni Emmanuel sa pagkabun-ag ni Jesus, ang may kinamatarong nga Manunubli sa trono ni David. (Mateo 1:18-23) Ang pagkabun-ag sang nahauna nga Emmanuel isa ka tanda nga wala ginbiyaan sang Dios ang panimalay ni David. Subong man, ang pagkabun-ag ni Jesus, ang Daku Pa nga Emmanuel, isa ka tanda nga wala ginbiyaan sang Dios ang katawhan ukon ang iya katipan para sa Ginharian sa panimalay ni David. (Lucas 1:31-33) Karon nga ang puno nga tiglawas ni Jehova yara sa tunga sang katawhan, si Mateo makasiling gid, ‘Ang Dios kaupod naton.’ Sa karon, si Jesus nagagahom subong langitnon nga Hari kag nagaupod sa iya kongregasyon sa duta. (Mateo 28:20) Sa pagkamatuod, may dugang nga rason ang katawhan sang Dios sa pagsinggit sing masidla: “Ang Dios Kaupod Naton!”

 Dugang Pa nga mga Resulta Sang Pagkadimatutom

18. (a) Ngaa hinadlukan ang mga tagpalamati ni Isaias sa iya masunod nga ginhambal? (b) Ano nga pagbag-o sang mga hitabo ang matabo sa indi madugay?

¹⁸ Bisan pa makalulugpay ang iya ulihi nga ginhambal, ang masunod nga ginhambal ni Isaias nagdala sing kakugmat sa iya mga tagpalamati: “Pakarion ni Jehova batok sa imo kag batok sa imo katawhan kag batok sa panimalay sang imo amay ang mga adlaw nga wala pa mag-abot kutob sang adlaw nga ang Efraim nagbulag gikan sa luyo sang Juda, nga amo, ang hari sang Asiria.” (Isaias 7:17) Huo, manug-abot ang kalamidad gikan sa hari sang Asiria. Ang posibilidad nga gamhan sila sang bantog sa kapintas nga mga Asirianhon mahimo gid nga ginbangdan sang indi pagkatulog sa madamo nga gab-i ni Ahaz kag sang iya katawhan. Nangatarungan si Ahaz nga kon makig-abyan sia sa Asiria wala sia sing kahangaw-an sa Israel kag Siria. Sa pagkamatuod, sabton sang hari sang Asiria ang pangabay ni Ahaz paagi sa pagsalakay sa ulihi sa Israel kag Siria. (2 Hari 16:9) Mahimo gid nga amo sini kon ngaa sanday Peka kag Rezin mapilitan nga untaton ang ila pagsalakay sa Jerusalem. Sa amo, ang pagtingob sang Siria kag Israel wala makasarang sa pag-agaw sa Jerusalem. (Isaias 7:1) Apang, karon, ginsugiran ni Isaias ang iya nakibot nga tagpalamati nga ang Asiria, ang ila ginalauman nga manug-amlig, amo ang magapigos sa ila!—Ipaanggid ang Hulubaton 29:25.

19. Ano ang paandam sining maragtason nga drama para sa mga Cristiano karon?

¹⁹ Ining matuod nga kasaysayan sang maragtas may paandam para sa mga Cristiano karon. Kon ginaipit kita mahimo nga masulay kita nga ikompromiso ang Cristianong mga prinsipio, paagi sa amo ginasikway ang pag-amlig ni Jehova. Indi ini maalamon, kag isa pa gani ka paghikog, subong sang maathag nga ginapakita sang dugang pa nga ginhambal ni Isaias. Nagpadayon ang manalagna sa paglaragway kon ano ang himuon sang pagsalakay sang Asiria sa duta kag sa katawhan sini.

20. Sin-o “ang mga langaw” kag “ang mga putyukan,” kag ano ang himuon nila?

²⁰ Gintunga ni Isaias ang iya ginpamulong sa apat ka bahin, ang tagsa nagatagna sang kon ano ang mahanabo “sa amo nga adlaw” —kon sayuron, ang adlaw nga salakayon sang Asiria ang Juda. “Mahanabo sa amo nga adlaw nga panihulan ni Jehova ang mga langaw nga yara sa punta sang mga kanal sang Nilo sang Egipto kag ang mga putyukan nga yara sa duta sang Asiria, kag sila pat-od nga magaabot kag magahugpa, sila tanan, sa madalom nga mga nalupyakan kag sa mga litik sang gasanggasang nga mga igang kag sa tanan nga habong nga tunukon kag sa tanan nga tubigon nga mga duog.” (Isaias 7:18, 19) Ang mga hangaway sang Egipto kag Asiria, kaangay sang panong sang mga langaw kag mga putyukan, magapatuhoy sang ila igtalupangod sa Ginsaad nga Duta. Ini nga pagsalakay indi sa malip-ot lamang nga tion. “Ang mga langaw” kag “ang mga putyukan” magahugpa, kag manginaon sa tanan nga hilit sang duta.

21. Sa anong paagi ang hari sang Asiria mangin kaangay sang labaha?

²¹ Si Isaias nagpadayon: “Sa amo nga adlaw, paagi sa ginhinakayan nga labaha sa duog sang Suba, paagi gid sa hari sang Asiria, kiskison ni Jehova ang ulo kag balahibo sang mga tiil, kag aruton pati ang bungot.” (Isaias 7:20) Ang Asiria lamang karon, nga pinakadaku nga peligro, ang ginasambit. Ginhinakayan ni Ahaz ang hari sang Asiria sa ‘pagkiskis’ sa Siria kag Israel. Apang, ining “ginhinakayan nga labaha” gikan sa duog sang Eufrates magahulag batok sa “ulo” sang Juda kag aruton niya ini, pati ang bungot sini!

22. Ano nga mga huwaran ang gingamit ni Isaias agod ipakita ang mangin mga resulta sang nagahilapit nga pagsalakay sang Asiria?

²² Ano ang mangin resulta? “Mahanabo sa amo nga adlaw nga tipigan nga buhi sang isa ka tawo ang isa ka bataon nga baka sang panong kag duha ka karnero. Kag mahanabo nga, bangod sang kabugana sang gatas nga makuha, magakaon sia sing mantikilya; kay ang mantikilya kag dugos amo ang kaunon sang tanan nga nabilin sa tunga sang duta.” (Isaias 7:21, 22) Sa tion nga ‘nakiskisan’ na sang mga Asirianhon ang duta, diutay lamang nga mga tawo ang mabilin amo kon ngaa diutay lamang nga mga sapat ang kinahanglanon sa pag-aman sing kalan-on. “Mantikilya kag dugos” ang kaunon—wala na sing iban pa, wala sing alak, wala sing tinapay, wala sing iban nga kinaandan nga kalan-on. Agod ipadaku ang kadakuon sang kahapayan, makatlo nagsiling si Isaias nga sa baylo sang mapuslanon, mapatubason nga duta sang una,  magatubo karon ang tunukon nga mga kahoykahoy kag mga talungon. Ang bisan sin-o nga mangahas sa pagkadto sa kaumhan magakinahanglan sing “mga baslay kag mga pana” subong proteksion batok sa talunon nga mga sapat nga nagapanago sa kasiutan. Ang nahawanan nga kaumhan mangin duog nga talasakan sang mga toro kag mga karnero. (Isaias 7:23-25) Ini nga tagna nagsugod nga matuman sang panahon gid ni Ahaz.—2 Cronica 28:20.

Sibu Gid nga mga Tagna

23. (a) Ano karon ang ginpahimo kay Isaias? (b) Paano ginpamatud-an ang tanda sang tapitapi?

²³ Gintalupangod karon ni Isaias ang nagaluntad gid nga kahimtangan.  Samtang ang Jerusalem ginasalakay pa sang nagtingob nga puwersa sang Siria kag Israel, si Isaias nagreport: “Si Jehova nagsiling sa akon: ‘Magkuha ka sing isa ka daku nga tapitapi kag isulat sa sini paagi sa isululat sang mamalatyon nga tawo, “Maher-salal-has-baz.” Kag hatagan mo ako sing pamatuod gikan sa matutom nga mga saksi, si Urias nga saserdote kag si Zacarias nga anak ni Jeberekias.’” (Isaias 8:1, 2) Ang ngalan nga Maher-salal-has-baz nagakahulugan, “Dalidalia, O Pag-ati! Madasig Sia nga Nag-abot sa Pag-ati.” Nangabay si Isaias sing duha ka talahuron nga lalaki sa komunidad agod magtestigo sa pagsulat niya sining ngalan sa isa ka daku nga tapitapi, agod mapamatud-an nila sa ulihi ang pagkamatuod sang dokumento. Apang, ini nga tanda, dapat palig-unon sang ikaduha pa nga tanda.

24. Ano dapat ang mangin epekto sang tanda ni Maher-salal-has-baz sa katawhan sang Juda?

²⁴ Si Isaias nagsiling: “Nian nagpalapit ako sa manalagna nga babayi, kag nagmabdos sia kag sang ulihi nag-anak sing isa ka anak nga lalaki. Kag si Jehova nagsiling sa akon: ‘Tawga ang iya ngalan nga Maher-salal-has-baz, kay sa indi pa ang bata makahibalo sa pagtawag sing, “Amay ko!” kag “Iloy ko!” kuhaon sang isa ang mga manggad sang Damasco kag ang mga inati sang Samaria sa atubangan sang hari sang Asiria.’” (Isaias 8:3, 4) Ang daku nga tapitapi kag ang bag-o natawo nga bata nga lalaki mangin mga tanda nga sa indi madugay atihon sang Asiria ang mga nagapigos sa Juda, ang Siria kag ang Israel. Daw ano kadugay? Sa indi pa mamitlang sang bata nga lalaki ang nahauna nga mga tinaga nga matun-an sang kalabanan nga bata—“Tatay” kag “Nanay.” Ining sibu gid nga tagna dapat magpabakod sang pagsalig sang katawhan kay Jehova. Ukon mahimo nga yubiton sang iban si Isaias kag ang iya mga anak bangod sini. Kon ano man, ang matagnaon nga mga pulong ni Isaias magamatuod.—2 Hari 17:1-6.

25. Ano ang mga pagkaanggid sa ulot sang panahon ni Isaias kag sang karon?

²⁵ Makatuon ang mga Cristiano gikan sa sulitsulit nga mga paandam ni Isaias. Ginpahayag sa aton ni apostol Pablo nga sa sining maragtason nga drama, ginlaragway ni Isaias si Jesucristo  kag ginlandong sang mga anak ni Isaias ang hinaplas nga mga disipulo ni Jesus. (Hebreo 2:10-13) Paagi sa iya hinaplas nga mga sumulunod sa duta, ginapahanumdom ni Jesus ang matuod nga mga Cristiano sang kinahanglanon nga “magpabilin nga nagamata” sa sining makahalanguyos nga mga tion. (Lucas 21:34-36) Sa amo man nga tion, ang di-mahinulsulon nga mga manugpamatok ginapaandaman tuhoy sa ila nagapakari nga kalaglagan, bisan pa ini nga mga paandam masami nga ginayubit. (2 Pedro 3:3, 4) Ang katumanan sang nagadalahig-sing-tion nga mga tagna sang adlaw ni Isaias isa ka garantiya nga ang talaksan sang tion sang Dios para sa aton panahon ‘pat-od nga magaabot [man]. Indi ini magpalantang.’—Habacuc 2:3.

Makahalapay nga “mga Tubig”

26, 27. (a) Ano nga mga hitabo ang gintagna ni Isaias? (b) Ano ang ginapakita sang mga pulong ni Isaias para sa mga alagad ni Jehova karon?

²⁶ Nagpadayon si Isaias sa iya pagpaandam: “Tungod nga ginsikway sining katawhan ang mga tubig sang Siloa nga nagailig sing mahinay, kag nagakalipay kay Rezin kag sa anak ni Remalias; busa, yari karon! si Jehova magapasaka batok sa ila sing mabaskog kag madamo nga tubig sang Suba, ang hari sang Asiria kag ang iya bug-os nga himaya. Kag sia pat-od nga magalapnag sa tanan niya nga sapa kag magaawas sa tanan niya nga pangpang kag magapadayon latas sa Juda. Magabaha gid sia kag magalambas. Magalambot sia tubtob sa liog. Kag ang paghumlad sang iya mga pakpak magahil-ob sang kasangkaron sang imo duta, O Emmanuel!”—Isaias 8:5-8.

²⁷ ‘Ining katawhan,’ ang naaminhan nga ginharian sang Israel, nagsikway sa katipan ni Jehova kay David. (2 Hari 17:16-18) Para sa ila, daw subong ini kaluya sa nagatulotulo nga tubig sang Siloa, ang tubig nga suplay sang Jerusalem. Nagkalipay sila sa ila pagpakig-away batok sa Juda. Apang silutan gid ini nga pagtamay. Tugutan ni Jehova ang mga Asirianhon nga ‘magbaha,’ ukon maglambas, sa Siria kag Israel, subong nga sa indi madugay tugutan man ni Jehova ang politikal nga bahin karon sang kalibutan nga magbaha sa duog sang butig nga relihion. (Bugna 17:16; ipaanggid  ang Daniel 9:26.) Masunod, siling ni Isaias, ang nagabaha nga “tubig” “magapadayon latas sa Juda,” lab-ot “tubtob sa liog,” tubtob sa Jerusalem, diin nagagahom ang pangulo (hari) sang Juda. b Sa aton tion salakayon man sang politikal nga mga manuglaglag sang butig nga relihion ang mga alagad ni Jehova, kag palibutan sila “tubtob sa liog.” (Ezequiel 38:2, 10-16) Ano ang mangin resulta? Bueno, ano bala ang natabo sang panahon ni Isaias? Ginsulod bala sang mga Asirianhon ang mga pader sang siudad kag ginhapay ang katawhan sang Dios? Wala. Ang Dios kaupod nila.

Indi Kamo Mahadlok—‘Ang Dios Kaupod Naton!’

28. Walay sapayan sang lakas nga panikasog sang mga kaaway, ano ang ginpasalig ni Jehova sa Juda?

²⁸ Si Isaias nagpaandam: “Magmahaliton kamo, O kamo nga katawhan [batok sa nakigkatipan nga katawhan sang Dios], kag magkaladugmok; kag pamati kamo, tanan kamo nga yara sa malayo nga mga bahin sang duta! Mangwagkus kamo, kag magkaladugmok! Mangwagkus kamo, kag magkaladugmok! Magplano kamo sing padihot, kag mabungkag ini! Maghambal kamo sing bisan ano nga pulong, kag indi ini mahimo, kay ang Dios kaupod namon!” (Isaias 8:9, 10) Pagligad sang pila ka tuig, sang paggahom sang matutom nga anak ni Ahaz nga si Ezequias, nagmatuod ining mga pulong. Sang ginpahog sang mga Asirianhon ang Jerusalem, ginpatay sang anghel ni Jehova ang 185,000 sa ila. Maathag nga ang Dios kaupod sang iya katawhan kag sang harianon nga kaliwat ni David. (Isaias 37:33-37) Sa nagapakari nga inaway sang Armagedon, gamiton man ni Jehova ang Daku Pa nga Emmanuel indi lamang sa pagdugmok sa Iya mga kaaway kundi sa pagluwas man sa tanan nga nagasalig sa Iya.—Salmo 2:2, 9, 12.

29. (a) Paano ang mga Judiyo sang panahon ni Ahaz tuhay sa mga Judiyo sang panahon ni Ezequias? (b) Ngaa ang mga alagad ni Jehova karon nagalikaw nga makig-alyansa sa relihion kag politika?

²⁹ Indi kaangay sang mga Judiyo sang panahon ni Ezequias, ang  mga katubotubo ni Ahaz kulang sing pagtuo sa pag-amlig ni Jehova. Pabor sila sa isa ka paghimbon, ukon “pagpuhon,” nga ginagamit ang mga Asirianhon subong proteksion batok sa pagtingob sang Siria kag Israel. Apang, gintulod sang “kamot” ni Jehova si Isaias sa paghambal batok sa “dalanon sining katawhan,” ukon sa popular nga huyog. Sia nagpaandam: “Dili kamo magkahadlok sa ila ginakahadlukan, ni magkurog kamo sa sini. Si Jehova sang mga kasuldadusan—sia ang Isa nga dapat ninyo tamdon subong balaan, kag sia ang dapat nga kahadlukan ninyo, kag sia ang Isa nga dapat magpakurog sa inyo.” (Isaias 8:11-13) Ginatandaan ini, ang mga alagad ni Jehova karon nagabantay batok sa paghimbon ukon sa pagpahamtang sang ila pagsalig sa relihioso nga mga konsilyo kag politikal nga mga liga. Ang mga alagad ni Jehova nagasalig sing bug-os sa maamligon nga gahom sang Dios. Kay man, kon ‘si Jehova yara sa aton kiliran, ano ang mahimo sa aton sang dutan-on nga tawo?’—Salmo 118:6.

30. Ano ang madangatan sang mga wala nagasalig kay Jehova?

³⁰ Padayon nga ginsulit ni Isaias nga si Jehova mangin “isa ka sagrado nga duog,” isa ka pangamlig, para sa mga nagasalig sa iya. Sa pagpatuhay, ang mga nagasikway sa iya “pat-od nga masandad kag mapukan kag mabalian, kag masiod kag madakpan”—lima ka maathag nga mga berbo nga wala nagabilin sing duhaduha tuhoy sa madangatan sang mga wala nagasalig kay Jehova. (Isaias 8:14, 15) Sang nahauna nga siglo, nasandad man kag napukan ang mga nagsikway kay Jesus. (Lucas 20:17, 18) Amo man sini ang nagahulat sa ila karon nga wala nagapakita sing katutom sa ginpalingkod-sa-trono nga langitnon nga Hari, si Jesus.—Salmo 2:5-9.

31. Paano masunod sang matuod nga mga Cristiano karon ang huwaran ni Isaias kag sang mga namati sa iya panudlo?

³¹ Sang panahon ni Isaias, indi tanan nasandad. Si Isaias nagsiling: “Ibalulon ang pamatuod, butangi sing pat-in ang kasuguan sa tunga sang akon mga disipulo! Kag padayon nga magahulat ako kay Jehova, nga nagalipon sang iya nawong gikan sa panimalay ni Jacob, kag magalaum ako sa iya.” (Isaias 8:16, 17) Si Isaias kag ang mga nagapamati sa iya panudlo indi magasikway sa Kasuguan sang Dios. Padayon sila nga nagsalig kay Jehova, bisan  pa ang ila malinapason nga mga kasimanwa wala maghimo sini kag sa amo ginlipnan ni Jehova ang iya nawong gikan sa ila. Kabay nga sundon naton ang huwaran sadtong mga nagsalig kay Jehova kag mangin determinado man nga mag-unong sa putli nga pagsimba!—Daniel 12:4, 9; Mateo 24:45; ipaanggid ang Hebreo 6:11, 12.

“Mga Tanda” kag “mga Milagro”

32. (a) Sin-o karon ang “kasubong sang mga tanda kag kasubong sang mga milagro”? (b) Ngaa dapat mangin talalupangdon nga tuhay ang mga Cristiano gikan sa kalibutan?

³² Si Isaias nagsiling karon: “Yari karon! Ako kag ang mga anak nga ginhatag sa akon ni Jehova kasubong sang mga tanda kag kasubong sang mga milagro sa Israel gikan kay Jehova sang mga kasuldadusan, nga nagapuyo sa Bukid Sion.” (Isaias 8:18) Huo, sanday Isaias, Sear-jasub, kag Maher-salal-has-baz mga tanda sang mga katuyuan ni Jehova para sa Juda. Sa karon, si Jesus kag ang iya hinaplas nga mga kauturan mga tanda man. (Hebreo 2:11-13) Kag ginabuylugan sila sa ila hilikuton sang “isa ka dakung kadam-an” sang “iban nga mga karnero.” (Bugna 7:9, 14; Juan 10:16) Sa pagkamatuod, ang isa ka tanda mapuslanon lamang kon talalupangdon ini sa palibot. Sing kaanggid, matuman lamang sang mga Cristiano ang ila komisyon subong mga tanda kon talalupangdon sila nga tuhay gikan sa sining kalibutan, nga nagapahamtang sang ila bug-os nga pagsalig kay Jehova kag masidla nga nagabantala sang iya mga katuyuan.

33. (a) Determinado ang matuod nga mga Cristiano nga himuon ang ano? (b) Ngaa makatindog sing malig-on ang matuod nga mga Cristiano?

³³ Kabay nian, nga sundon sang tanan ang mga talaksan sang Dios, indi ang mga talaksan sining kalibutan. Magpabilin kamo nga tuhay nga wala nagakahadlok—subong mga tanda—nga nagahimo sang komisyon nga ginhatag sa Daku Pa nga Isaias, si Jesucristo: ‘Ibantala ang tuig sang maayong kabubut-on . . . kag ang adlaw sang pagtimalos sa bahin sang aton Dios.’ (Isaias 61:1, 2; Lucas 4:17-21) Sa pagkamatuod, bisan pa kon ang baha sang mga Asirianhon maglapnag sa duta—bisan pa kon makalab-ot ini tubtob sa aton liog—ang matuod nga mga Cristiano indi maanod. Magatindog kita sing malig-on bangod ‘ang Dios kaupod naton.’

[Mga nota]

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

 [Retrato sa pahina 103]

Ginpaupod ni Isaias si Sear-jasub sang ginpaalinton niya ang mensahe ni Jehova kay Ahaz

[Retrato sa pahina 111]

Ngaa ginsulat ni Isaias ang “Maher-salal-has-baz” sa isa ka daku nga tapitapi?