Daniel 4:1-37
4 “Amo ini ang mensahe ni Hari Nabocodonosor sa tanan nga katawhan halin sa lainlain nga mga pungsod kag mga lenguahe nga nagaistar sa bug-os nga duta: Kabay pa nga may paghidait kamo!
2 Nalipay ako nga ipahayag sa inyo ang mga tanda kag mga kalatingalahan nga ginhimo sa akon sang Labing Mataas nga Dios.
3 Makatilingala gid ang iya mga tanda, kag gamhanan gid ang mga kalatingalahan nga iya ginhimo! Ang iya ginharian isa ka ginharian nga wala sing katapusan, kag nagagahom sia sa tanan nga kaliwatan.+
4 “Ako, si Nabocodonosor, nagakabuhi sing masulhay kag mauswagon sa akon palasyo.
5 Nagdamgo ako nga nagpahadlok gid sa akon. Hinadlukan ako sa mga laragway kag mga palanan-awon nga nakita ko samtang nagahigda ako sa akon hiligdaan.+
6 Gani nagmando ako nga dalhon sa akon ang tanan nga maalamon nga tawo sa Babilonia agod masugid nila sa akon ang kahulugan sang akon damgo.+
7 “Nag-abot ang madyikero nga mga saserdote, ang mga babaylan, ang mga Caldeanhon,* kag ang mga astrologo.+ Sang ginsugid ko sa ila ang akon damgo, indi nila masugid sa akon ang kahulugan sini.+
8 Sang ulihi, nag-abot si Daniel, nga gintawag Beltesasar+ suno sa ngalan sang akon dios+ kag yara sa iya ang espiritu sang balaan nga mga dios,+ kag ginsugid ko sa iya ang akon damgo:
9 “‘Beltesasar nga pangulo sang madyikero nga mga saserdote,+ nakahibalo gid ako nga yara sa imo ang espiritu sang balaan nga mga dios+ kag wala sing sekreto nga indi mo mahibaluan.+ Gani ipaathag sa akon ang mga palanan-awon nga nakita ko sa akon damgo kag kon ano ang kahulugan sini.
10 “‘Samtang nagahigda ako sa akon hiligdaan, nakita ko sa akon palanan-awon ang isa ka mataas gid+ nga kahoy+ sa tunga sang duta.
11 Nagtaas pa kag nagbakod ang kahoy tubtob nakalambot ini sa langit, kag kitaon ini bisan sa pinakamalayo nga mga bahin sang bug-os nga duta.
12 Matahom ang mga dahon sini kag madamo ang mga bunga sini nga sarang makapakaon sa tanan. Nagapahandong sa sini ang mga sapat sa latagon, kag nagaistar sa mga sanga sini ang mga pispis, kag diri nagakuha ang tanan nga tinuga* sang ila ginakaon.
13 “‘Nakita ko man sa akon palanan-awon samtang nagahigda ako sa akon hiligdaan ang isa ka balaan nga bantay nga nagapanaug halin sa langit.+
14 Nagsinggit sia: “Tapsa ang kahoy,+ utda ang mga sanga sini, taktaka ang mga dahon sini, kag laptaha ang mga bunga sini! Tabuga ang mga sapat sa idalom sini kag ang mga pispis sa mga sanga sini.
15 Apang pabay-i lang ang tuod* sini sa duta, nga may higot nga salsalon kag saway, sa tunga sang kahilamnan sang latagon. Pabay-i nga mabasa ini sang tun-og, kag magpabilin ini nga kaupod sang mga sapat sa katamnan sang duta.+
16 Ang tagipusuon sini nga iya sang tawo mangin tagipusuon sang sapat sa sulod sang pito ka tion.+
17 Ginapahayag ini sang mga bantay,+ kag ginapahibalo sang balaan nga mga anghel* ini nga paghukom, agod mahibaluan sang katawhan nga ang Labing Mataas amo ang Manuggahom sa mga ginharian sang tawo+ kag ginahatag niya ang paggahom kay bisan sin-o nga luyag niya hatagan sini, bisan sa pinakakubos sa katawhan.”
18 “‘Ako si Hari Nabocodonosor, kag amo ini ang nakita ko sa akon damgo. Sugiri ako, Beltesasar, kon ano ang kahulugan sini, kay indi masugid sa akon sang tanan nga maalamon nga tawo sa akon ginharian ang kahulugan sini.+ Apang masugid mo ini sa akon bangod yara sa imo ang espiritu sang balaan nga mga dios.’
19 “Sina nga tion si Daniel, nga gintawag Beltesasar,+ kinulbaan sing makadali kag hinadlukan.
“Nagsiling ang hari, ‘Beltesasar, indi ka magkahadlok sa damgo kag sa kahulugan sini.’
“Nagsabat si Beltesasar, ‘O ginuo ko, kuntani ang damgo para sa mga nagadumot sa imo, kag kuntani matabo ang kahulugan sini sa mga kaaway mo.
20 “‘Ang kahoy nga nakita mo nga nagtaas pa kag nagbakod tubtob nakalambot sa langit kag kitaon sa bug-os nga duta,+
21 nga matahom ang mga dahon kag madamo ang mga bunga nga sarang makapakaon sa tanan, kag nagaistar sa idalom sini ang mga sapat sa latagon kag nagaistar sa mga sanga sini ang mga pispis,+
22 ikaw ini, O hari, bangod nangin bantog ka kag gamhanan kag ang imo kadungganan nakalambot sa langit,+ kag naggahom ka tubtob sa pinakamalayo nga mga bahin sang duta.+
23 “‘Kag nakita sang hari ang balaan nga bantay+ nga nagapanaug halin sa langit, nga nagasiling: “Tapsa ang kahoy kag laglaga ini, apang pabay-i ang tuod* sini sa duta nga may higot nga salsalon kag saway sa tunga sang kahilamnan sa latagon. Kag pabay-i nga mabasa ini sang tun-og kag magpabilin nga kaupod sang mga sapat sa latagon sa sulod sang pito ka tion.”+
24 Amo ini ang kahulugan, O hari; mando ini sang Labing Mataas nga matabo sa akon ginuo nga hari.
25 Tabugon ka palayo sa mga tawo kag magaistar ka upod sa mga sapat sa latagon, kag magakaon ka sing mga tanom pareho sang mga baka; kag mabasa ka sang tun-og.+ Matabo ini sa imo+ sa sulod sang pito ka tion+ tubtob mahibaluan mo nga ang Labing Mataas amo ang Manuggahom sa mga ginharian sang tawo kag ginahatag niya ang paggahom kay bisan sin-o nga luyag niya hatagan sini.+
26 “‘Apang bangod nagsiling sila nga pabay-an lang ang tuod* sang kahoy,+ ibalik sa imo ang imo ginharian sa tapos mo mahibaluan nga ang Dios nagagahom sa langit.
27 Gani kabay pa nga batunon mo ang akon laygay, O hari. Talikdi ang imo mga sala paagi sa paghimo sang husto, kag ang imo kalautan paagi sa pagpakita sing kaluoy sa mga imol. Kon himuon mo ini, mahimo nga maglawig pa ang imo kahamungayaan.’”+
28 Natabo ini tanan kay Hari Nabocodonosor.
29 Pagligad sang 12 ka bulan pagkatapos sini nga damgo, nagdayandayan sia sa atop sang palasyo sang Babilonia.
30 Nagsiling ang hari: “Indi bala nga amo ini ang Babilonia nga Daku nga akon ginhimo nga harianon nga puluy-an paagi sa akon kusog kag gahom kag para sa akon daku nga kadungganan?”
31 Wala pa gani makatapos hambal ang hari, may tingog nga naghalin sa langit: “O Hari Nabocodonosor, para sa imo ini nga mensahe, ‘Ginkuha sa imo ang ginharian,+
32 kag tabugon ka palayo sa katawhan. Magaistar ka upod sa mga sapat sa latagon, kag magakaon ka sing mga tanom pareho sang mga baka sa sulod sang pito ka tion tubtob mahibaluan mo nga ang Labing Mataas may gahom sa mga ginharian sang tawo, kag ginahatag niya ang paggahom kay bisan sin-o nga luyag niya hatagan sini.’”+
33 Sa sina mismo nga tion natuman ini kay Nabocodonosor. Gintabog sia palayo sa katawhan, kag nagkaon sia sing mga tanom pareho sang mga baka, kag nabasa sia sang tun-og, naglaba ang iya buhok pareho sang bulbol sang agila kag ang iya mga kuko pareho sang kuko sang pispis.+
34 “Pagkatapos sina nga tion,+ ako, si Nabocodonosor, nagtangla sa langit, kag nagbalik sa akon ang akon maayo nga panghunahuna; kag gindayaw ko ang Labing Mataas. Gindayaw ko kag ginhimaya ang Isa nga nagakabuhi sing dayon, bangod ang iya paggahom wala sing katapusan kag ang iya ginharian tubtob sa tanan nga kaliwatan.+
35 Balewala ang tanan nga pumuluyo sang duta kon ipaanggid sa iya, kag ginahimo niya sa tanan nga anghel sa langit kag sa mga pumuluyo sang duta ang suno sa iya kabubut-on. Wala sing makaupang sa iya*+ ukon makasiling sa iya, ‘Ano ang imo ginahimo?’+
36 “Sa sina nga tion nagbalik sa akon ang akon maayo nga panghunahuna, kag ang himaya sang akon ginharian, ang akon pagkahalangdon, kag kadungganan.+ Nagpangayo liwat sing laygay sa akon ang akon mataas nga mga opisyal kag ang akon halangdon nga mga tawo, kag naggahom ako liwat sa akon ginharian, kag labi pa ako nga nangin dungganon.
37 “Ako, si Nabocodonosor, nagadayaw kag nagahimaya sa Hari sang mga langit,+ bangod ang tanan niya nga binuhatan nagahisanto sa kamatuoran kag ang iya mga dalanon matarong,+ kag bangod mapaubos niya ang mga nagapabugal.”+
Footnote
^ Grupo nga sampaton sa pagpamakot kag astrolohiya.
^ Sa literal, “unod.”
^ Ukon “gamot.”
^ Sa literal, “balaan nga mga tinuga.”
^ Ukon “gamot.”
^ Ukon “gamot.”
^ Ukon “sing makapugong sang iya kamot.”
