Pareho sa madamo nga pungsod subong, ginatugutan sang Italy ang mga pumuluyo sini nga mangindi nga magsoldado bangod sang ila relihioso nga mga pagpati. Pero indi amo sini sadto. Ginkilala lamang sang Italy ining isa sa nagapanguna nga kinamatarong sang tawo bilang resulta sang daku nga sakripisyo sang mga Saksi ni Jehova.

Sa sulod sang madamo nga tinuig pagkatapos sang World War II, ginpatuman sang kasuguan sa Italy nga ang mga lalaki dapat magsoldado. Sang 1946, pagkatapos sang inaway, 120 lang ang mga Saksi sa bilog nga pungsod. Pero samtang nagadamo ang nagdedikar sang ila kabuhi kay Jehova, nagdamo man ang pamatan-on nga mga Saksi nga nangindi nga magsoldado. Ini nga desisyon nabase sa mga prinsipio sa Biblia nga ang mga Cristiano dapat neutral, wala nagapamintas, kag nagahigugma sa ila isigkatawo.

Sang nagsurbe ang branch sa Italy, nakita nga indi magnubo sa 14,180 ka brother nga buhi pa asta subong ang nakaagi nga ginpriso bangod nangindi sila nga magsoldado. Ang kalabanan sa ila ginpriso sang mga tinuig sugod sang 1965 asta sang 1998. Kon totalon, 9,732 ka tuig ang gintener nila sa prisuhan.

Si Sergio Albesano, nga isa ka historian sa Turin, Italy, nagsiling nga mga Saksi ni Jehova ang “pinakamadamo nga pamatan-on nga ginpriso bangod sa pagpangindi nga magsoldado.” Nagsiling man sia nga bangod sang ila mabakod nga kombiksion, ining mga pamatan-on “nakabulig para mabal-an sang mga tawo sa Italy ang parte sa sini nga problema.”

Ang Prime Minister sadto sang Italy nga si Giulio Andreotti nagsiling nga samtang nagaalagad sia bilang defense minister sang 1959 asta 1966, ginkadtuan gid niya sing personal ang pila sa mga Saksi nga ginpriso bangod nangindi sila nga magsoldado. Nagsulat sia sang ulihi: “Nagdayaw gid ako sa [ila] mabakod nga relihioso nga pagpati kag sa ila pagpangindi nga mag-entra sa pulitika; may rason gid sila kon ngaa indi sila magsoldado, amo nga nabatas nila nga mapriso sing tinuig.”

Ang una nga kasuguan nga nagatugot sa mga pumuluyo sa pagpangindi nga magsoldado gin-aprobahan sang 1972. Pero bisan pa ginpatuman sini nga kasuguan ang alternative civilian service, gindumalahan ini sang militar, amo nga indi gihapon ini puede para sa aton mga brother.

Sang Hulyo 8, 1998, ang gobierno sang Italy naghimo sang bag-o nga kasuguan parte sa alternative civilian service nga wala ginadumalahan sang militar, gani puede na para sa mga Saksi ni Jehova. Sang Agosto 2004, naghimo sang kasuguan ang Italy nga untatan na ang pagpatawag sa mga lalaki para magsoldado. Ginpatuman ini nga kasuguan sang Enero 2005.

Madamo nga eksperto ang nagapasalamat gid sa mga Saksi ni Jehova bangod sa sining mga pagbag-o sa mga kasuguan sa Italy. Isa sa sini si Sergio Lariccia, nga isa ka abogado kag law professor sadto sa Sapienza University of Rome. Nagsiling sia: “Sang una, ang mga pari sang militar nagasiling nga ang pagpangindi nga magsoldado ‘pag-insulto sa pungsod nga natawhan sang isa, wala labot sa sugo para sa mga Cristiano nga maghigugmaanay, kag ebidensia sang katalaw.’ Pero bangod nagpanindugan ang mga Saksi ni Jehova, nakabulig sila para magbag-o ang mga kasuguan kag ang panghunahuna sang mga tawo sa Italy.”

Daku gid ang epekto sang panindugan sang aton mga brother indi lamang sa mga kasuguan sa Italy kundi pati man sa mga guardia sa prisuhan. Madamo sa sining mga guardia ang nangin Saksi ni Jehova bangod sa paggawi sang mga Saksi nga priso. Ang isa sa ila nga si Giuseppe Serra nagsiling: “Ang halimbawa sadtong pamatan-on nga mga Saksi nagpahulag gid sa akon, gani nagtuon ako sa Biblia.” Nangin Saksi sia sang 1972. (Tan-awa ang kahon sa ubos.)

Nalipay gid kita sa maisog nga mga halimbawa sang pila ka henerasyon sang mga brother kag sang ila pamilya sa Italy, kag sang madamo nga kauturan sa bilog nga kalibutan, nga nagatuman gid sa sugo nga ‘indi na magtuon sa pagpakig-away.’—Isaias 2:4.