To whenue n’yin jiji, mẹjitọ ṣie lẹ tindo ogle pẹvi de to Galicia, he yin gbétatò agewaji tọn de to whèyihọ-waji Espagne tọn dali. To ovi ṣinatọ̀n he mẹjitọ ṣie lẹ ji lẹ mẹ, yẹn wẹ yin ovi ẹnẹtọ. Ayajẹ nọ tin to whẹndo mítọn mẹ taun. To ojlẹ lọ mẹ to Espagne, e whè gbau ovi dopo sọn whẹndo dopodopo mẹ nọ biọ wehọmẹ yẹwhenọ lẹ tọn kavi opá yẹwhenọ-yọnnu lẹ tọn mẹ. To whẹndo mítọn mẹ, ovi atọ̀n wẹ ze afọdide enẹ.

To whenue n’tindo owh 13, n’biọ opá yẹwhenọ-yọnnu lẹ tọn mẹ to Madrid, fie mẹdaho ṣie yọnnu ko te. Ayajẹ ma nọ tin to opá lọ mẹ paali. Mí ma sọgan jihọntọn hẹ ogbẹ́ mítọn lẹ, kakatimọ mí nọ tin to dandannu glọ nado yìn osẹ́n voovo lẹ bo nọ to dẹ̀ho mapote, podọ mẹhe to opá lọ mẹ lẹ sọ yin hẹngogonọ. To zánfinfọ́n lẹ, mí nọ pli do ṣọṣi-họmẹ nado lẹnayihamẹpọn do Jiwheyẹwhe ji, amọ́ ayiha ṣie nọ to fidevo pete. Enẹgodo, mí nọ ji sinsẹ̀n-hàn lẹ bo nọ basi amísa; mí nọ wà ehe lẹpo do Latin-gbè mẹ. Suhugan nuhe nọ yin didọ lọ lẹ tọn ma nọ họnwun na mi podọ n’nọ mọ to dee mẹ dọ Jiwheyẹwhe dẹn do mi. Mẹde ma nọ hò jẹ mẹde ji to opá lọ mẹ. Eyin yẹn po mẹdaho ṣie yọnnu po tlẹ pé míde, nuhe mí nọ dọna míde poun wẹ, “Gigo wẹ na Malia, mẹwiwe hugan lọ.” Nukunwhiwhe 30 poun wẹ yẹwhenọ-yọnnu lọ lẹ nọ na mí nado dọhodopọ to núdùdù godo. To whenue n’to whẹndo ṣie mẹ n’nọ tindo ayajẹ taun, amọ́ to file ayajẹ depope ma tin! N’nọ mọ dee to ṣokẹdẹ podọ n’nọ saba viavi.

N’nọ mọ to dee mẹ to whelẹponu dọ n’ma tindo haṣinṣan pẹkipẹki de hẹ Jiwheyẹwhe. Etomọṣo, to whenue n’tindo owhe 17 n’dopà to sinsẹ̀n lọ mẹ bo lẹzun yẹwhenọ-yọnnu. Na nugbo tọn, n’nọ wà nuhe yin bibiọ to asi e lẹ, amọ́ to ojlẹ kleun de godo, n’jẹ kinkanse dee ji dọ, ‘Be Jiwheyẹwhe janwẹ de mi dodo ya?’ Yẹwhenọ-yọnnu lọ lẹ nọ saba dọ dọ mẹhe nọ tindo ayihaawe enẹ nkọ lẹ na yì zòmẹ! Ṣogan, n’gbẹ́ to ayihaawe tindo janwẹ. N’yọnẹn dọ Jesu Klisti ma klan ede dovo gba; kakatimọ, e nọ to nuplọn gbẹtọ lẹ bosọ nọ to alọgọna yé to whepoponu. (Matiu 4:23-25) To whenue n’tindo owhe 20, e wá họnwun na mi dọ n’dona jo yẹwhenọ-yọnnu yinyin do. E paṣa mi taun to whenue ogán yẹwhenọ-yọnnu lẹ tọn lọ dọna mi dọ eyin n’gbẹ́ to ayihaawe tindo, e na yọ́n hugan dọ ma tọ́n sọn opá lọ mẹ do mẹwhenu. N’mọdọ obu etọn wẹ yindọ pọndohlan ṣie sọgan bẹpla yẹwhenọ-yọnnu he pò lẹ. Enẹwutu, n’yì sọn opá lọ mẹ.

 To whenue n’lẹkọyi whé, mẹjitọ ṣie lẹ ma gblewhẹdo mi. Amọ́, azọ́n depope ma tin to gbétatò mítọn mẹ, enẹwutu n’sẹtẹn yì Allemagne, fie nọvisunnu ṣie de te. Nọvisunnu ṣie tin to pipli de mẹ, yèdọ pipli de he nọ yiavùnlọna jlọjẹ azọ́nwatọ Espagne-nu he to tògodo lẹ tọn. N’nọ voawu taun eyin n’to hagbẹ pipli enẹ tọn lẹ ṣẹnṣẹn, na yé nọ yiavùnlọna jlọjẹ azọ́nwatọ lẹ po yọnnu lẹ po tọn. Enẹwutu, yẹnlọsu biọ pipli lọ mẹ bọ to nukọn mẹ, n’dà dawe de he yin dopo to hagbẹ pipli lọ tọn lẹ mẹ. N’lẹndọ azọ́n-jọ-azọ́n de wẹ ehe yin, na n’nọ má owe pipli lọ tọn lẹ bosọ nọ tindo mahẹ to gufinfọn lẹ mẹ.

Amọ́ to nukọn mẹ, ojlo he n’tindo na azọ́n ehe lọsu jẹ mimiọn ji. N’doayi e go dọ pipli lọ ma nọ saba yí nuhe e nọ plọnmẹ lẹ do yizan mẹ. Ojlo he n’tindo na azọ́n lọ wá miọn pete to whenue jọja delẹ sọn pipli mítọn mẹ yì domiyọ́n azọ́nwatẹn afọzedaitọ Espagne tọn lẹ tọn (Consulat d’Espagne) to Francfort to 1971. Yé wàmọ nado dohia gandudu aṣẹglanglan-panamẹtọ Espagne tọn dọ emi ma kẹalọyi nuyiwa whẹdida agọ̀ tọn yetọn lẹ. Amọ́, n’kudeji dọ mọwiwà ma yin aliho dagbe hugan lọ nado do homẹgble yetọn hia.

To whenue n’ji ovi ṣie tintan, n’dọna asu ṣie dọ n’masọ jlo na yì opli he pipli lọ nọ basi lẹ tẹnmẹ ba. N’mọ dee to ṣokẹdẹ, na họntọn ṣie hoho lẹ dopo tata ma wá pọ́n yẹn po ovi ṣie po. N’nọ kanse dee dọ, ‘Etẹwutu mí do wá gbẹ̀mẹ taun? Be nuyọnẹnnu wẹ e yin dọ mí ni to kanván nado jla ninọmẹ aihọn lọ tọn do ya?’

To 1976, asu po asi po de he yin Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ húhúhọ̀n na mí bo na mí owe sinai do Biblu ji delẹ bọ n’yí owe lọ lẹ. To whenue yé lẹkọwa mí dè, n’jẹ kanbiọ susu kanse yé ji do yajiji, whẹdida mawadodo po nuhewutu ninọmẹ mẹdelẹ tọn nọ pọnte hú mẹdevo lẹ tọn po ji. Awuji mi to whenue yé yí Biblu do na gblọndo kanbiọ ṣie lẹ dopodopo tọn! To whenue yé dọ dọ emi na plọn Biblu hẹ mi, n’yigbe to afọdopolọji.

To bẹjẹeji, ojlo ṣie wẹ nado plọnnu bo mọnukunnujẹnumẹ poun. Amọ́, pọndohlan ṣie wá diọ to whenue yẹn po asu ṣie po jẹ opli lẹ yì ji to Plitẹnhọ Ahọluduta tọn Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ tọn mẹ. To ojlẹ lọ mẹ, ovi awe wẹ mí tindo. Kunnudetọ lọ lẹ jọmẹ taun, na yé nọ wá plan mí sọyi opli lẹ bosọ nọ penukundo ovi mítọn lẹ go hẹ mí to whenue opli lẹ to yìyì. N’wá yiwanna Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ taun.

Etomọṣo, n’gbẹ́ tindo ayihaawe gando whẹho sinsẹ̀n tọn delẹ go. To whenue n’yì Espagne nado yì pọ́n mẹjitọ ṣie lẹ, tavẹ ṣie de he yin yẹwhenọ tẹnpọn nado diọlinlẹnna mi na ma do jo Biblu pinplọn do. Amọ́, Kunnudetọ Jehovah tọn he to Espagne lẹ gọalọna mi taun. Yé yí Biblu zan nado na gblọndo na kanbiọ ṣie lẹ dile Kunnudetọ he n’mọ to Allemagne lẹ wà do. Enẹwutu, to whenue n’lẹkọwa Allemagne, n’magbe nado zindonukọn to Biblu pinplọn mẹ. Dile etlẹ yindọ asu ṣie gbẹ́ dọ emi ma nasọ plọn Biblu ba, yẹn hẹn gbemima ṣie nado zindonukọn to Biblu pinplọn mẹ go. To 1978, n’yí baptẹm bo lẹzun Kunnudetọ Jehovah tọn.

Oyọnẹn he sọgbe he n’tindo gando Biblu go ko gọalọna mi nado tindo lẹndai nujọnu tọn de to gbẹ̀mẹ podọ nado yọ́n lehe n’na zan gbẹzan ṣie do. Taidi apajlẹ, 1 Pita 3:1-4 na tuli asi lẹ nado nọ “yin mẹmẹglọ” hlan asu yetọn lẹ bo nọ na yé “sisi sisosiso” bosọ nọ wleawuna “gbigbọ . . . walọmimiọn tọn, . . . ehe yin nuhọakuẹ taun to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ.” Nuplọnmẹ Biblu tọn ehelẹ ko gọalọna mi nado yin asi dagbe podọ onọ̀ owanyinọ de.

E ko yì owhe 35 todin he n’yin Kunnudetọ Jehovah tọn. Homẹ ṣie hùn taun dọ n’to Jiwheyẹwhe sẹ̀n to pọmẹ hẹ whẹndo mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹdo aihọn pé tọn de po, podọ ayajẹnu daho de wẹ e yin na mi dọ ẹnẹ to ovi atọ́n he n’tindo lẹ mẹ to mọwà ga.