Nuhe Mí Sọgan Plọn sọn Apajlẹ Malia Tọn Mẹ

Be nuhahun kavi azọngban madonukun de ko hẹn we jẹflumẹ pọ́n ya? Be kànhiho egbesọegbesọ tọn nado mọ dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ ko hẹn apọṣi we pọ́n ya? Vlavo a yin dopo to omẹ livi susu he ko jẹflumẹ bosọ to sijọsijọ ji na yé dona jo otò yetọn do bo yì dín fibẹtado to fidevo lẹ mẹ. Podọ mẹnu to mí mẹ wẹ ma ko jẹdò mẹyiwanna he kú de tọn kavi tindo numọtolanmẹ awufiẹsa sinsinyẹn he nujijọ mọnkọtọn nọ hẹnwa tọn pọ́n?

BE A yọnẹn dọ Malia, onọ̀ Jesu tọn, pehẹ nuhahun enẹ lẹpo pọ́n ya? Humọ, e sọ duto popolẹpo ji! Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ etọn mẹ?

Matin ayihaawe, mẹsusu wẹ yọ́n Malia lẹdo aihọn pé. Podọ enẹ ma paṣa mí, na e yí adà tangan de wà to lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ hinhẹndi mẹ. Humọ, livi susu gbẹtọ lẹ tọn wẹ nọ sẹ̀n Malia. Ṣọṣi Katoliki tọn nọ pọ́n ẹn hlan taidi Onọ̀ yiwanna de po mẹhe ze apajlẹ yise, todido po walọ dagbe po tọn dai. Sinsẹ̀ngán lẹ ko plọn mẹsusu dọ Malia ji wẹ gbẹtọ lẹ na gbọn do yì Jiwheyẹwhe dè.

Nukun tẹwẹ hiẹ nọ yí do pọ́n onọ̀ Jesu tọn? Podọ na taun tọn, nukun tẹwẹ Jiwheyẹwhe nọ yí do pọ́n ẹn?

Azọ́ndenamẹ Vonọtaun De

Malia, viyọnnu Heli tọn yin Islaelivi de sọn whẹndo Juda tọn mẹ. Biblu donù Malia go whla tintan to kọndopọ mẹ hẹ nujijọ ayidego tọn de. Angẹli de dla ẹ pọ́n bo dọmọ: “[Kúdo lewhenu], hiẹ he mọ nukundagbe daho, [Jehovah] tin to dè we.” Tlolo whẹ́, e paṣa Malia bọ e “sọ lẹn to ayiha etọn mẹ dọ, nudọdomẹ tẹ nkọ wẹ ehe . . . yin?” Enẹwutu, angẹli lọ dọna ẹn dọ ewọ ko yin dide nado hẹn azọ́ndenamẹ sinsinyẹn he jiawu de di, yèdọ nado mọhò bo ji Ovi Jiwheyẹwhe tọn bosọ pọ́n e go whẹ́n.—Luku 1:26-33.

Azọngban nankọ die yin zizedo alọmẹ na awhli he ma ko wlealọ ehe! Nawẹ e yinuwa gbọn? Malia sọgan ko lẹn to ohò ede tọn mẹ dọ mẹde ma na yí ehe sè. Be ohò he e na mọ ehe ma na hẹn ẹn zun aṣagbọ́nu de na gbẹtọ lẹ kavi hẹn Josẹfu, asu mọdo-aliji etọn nado jo e do ya? (Deutelonomi 22:20-24) E ma whleawu nado kẹalọyi azọngban titengbe ehe.

Yise dolido Malia tọn gọalọna ẹn nado wà nuhe Jehovah, Jiwheyẹwhe etọn biọ to e si. E kudeji dọ Jiwheyẹwhe na penukundo emi go. Abajọ e dọmọ: “Pọ́n afanumẹ yọnnu [Jehovah] tọn; ni nọ hlan mi kẹdẹdi ohó towe.” Malia wleawufo nado pehẹ nuhahun he to nukọnna ẹn lẹ na e yọ́n pinpẹn lẹblanulọkẹyi he e mọyi sọn Jiwheyẹwhe dè lọ tọn wutu.—Luku 1:38.

 Josẹfu jlo na doalọtena họntọnmẹninọ yetọn to whenuena Malia dọna ẹn dọ emi to ohò. Ojlẹ sinsinyẹn de wẹ ehe na ko yin na yé omẹ awe lẹ. Biblu ma dọ lehe ojlẹ sinsinyẹn ehe dẹnsọ gba. Ṣigba, kọgbọ daho wẹ e na ko yin na Malia po Josẹfu po whenuena angẹli Jehovah tọn sọawuhia Josẹfu. Angẹli enẹ basi zẹẹmẹ lehe Malia mọhò to azọ́njiawu-liho do tọn na Josẹfu bosọ deanana ẹn nado plan ẹn taidi asi.—Matiu 1:19-24.

Ojlẹ Sinsinyẹn lẹ to Gbẹzan Malia Tọn Mẹ

To egbehe, yọnnu hohonọ susu nọ yí osun lẹ do wleawuna jiji ovi de tọn, podọ Malia sọgan ko wà nudopolọ. Ovi tintan he e jlo na ji die. Ṣigba, nujijọ madonukun de hẹn tito etọn lẹ wlu. Sesali Augusti degbè nado hia gbẹtọ lẹ, bo biọ to mẹlẹpo si nado yì ze yinkọ dai to otò yetọn titi mẹ. Enẹwutu, Josẹfu plan Malia he ko to ohò na osun ṣinẹnẹ todin, bọ yé zingbejizọnlin na nudi kilomẹtlu 150, vlavo to kẹtẹkẹtẹ ji! Mẹhe jlo na ze yinkọ dai lẹ sù taun to Bẹtlẹhẹm podọ Malia dona mọ fihe e sọgan jivi te, ṣigba fidopo gee he vò wẹ kanlinpó de. Vijiji to kanlinpó de mẹ dona ko vẹawuna Malia taun. Vlavo e sọgan ko jẹflumẹ bo nasọ to obu ji.

Matin ayihaawe, to ojlẹ sinsinyẹn ehe mẹ, Malia hodẹ̀ vivẹ hlan Jehovah, bo deji dọ ewọ na penukundo emi po viyẹyẹ emitọn po go. E ma dẹn bọ lẹngbọhọtọ delẹ wá bo to jejeji nado mọ viyẹyẹ lọ. Yé dọna ẹn dọ angẹli lẹ ylọ ovi ehe dọ “Whlẹngántọ de . . . he yin Klisti Oklunọ.” Enẹgodo kandai lọ dọmọ: “Malia yí onú ehe lẹpo whlá, bo to yé lẹnpọn to ayiha etọn mẹ.” E lẹnayihamẹpọn do ohó ehelẹ ji podọ yé hẹn ẹn lodo.—Luku 2:11, 16-19.

Míwlẹ lo? E yọnbasi dọ mí ni wá jugbọn whlepọn mẹ to gbẹ̀mẹ. Humọ, Biblu dohia dọ depope to mí mẹ sọgan pehẹ awusinyẹnnamẹnu wunmẹwunmẹ lẹ na nujijọ “ojlẹ po kosọ po” tọn lẹ wutu. (Yẹwhehodọtọ 9:11) Eyin enẹ jọ, be mí na duadi bo gblewhẹdo Jiwheyẹwhe wẹ ya? Be e ma na yọ́n nado hodo apajlẹ Malia tọn bo dọnsẹpọ Jehovah Jiwheyẹwhe dogọ gbọn Ohó etọn Biblu pinplọn po ayihamẹlinlẹnpọn do nuhe mí plọn lẹ ji po dali ya? Matin ayihaawe, mọwiwà na gọalọna mí nado doakọnna whlepọn lẹ.

Wamọnọ Podọ Fibẹtado-Dintọ De

Gbọnvona nuhahun he ko yin nùdego lẹ, Malia sọ jiya ohẹ́n tọn bosọ dona jo otò etọn do to ajiji mẹ. Be hiẹ ko pehẹ nuhahun mọnkọtọn lẹ pọ́n ya? Sọgbe hẹ linlin de, “madoawe mẹhe tin to aihọn mẹ lẹ tọn—yèdọ nudi gbẹtọ liva atọ̀n—wẹ ma nọ mọ dọla Amelika tọn awe zan to gbèdopo,”  podọ livi susu devo lẹ nọ jẹtukla nado mọ dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ dile etlẹ yindọ yé nọ nọ̀ lẹdo he nọ yin pinpọnhlan taidi otò adọkunnọ lẹ mẹ. Hiẹ lo? Be kànhiho egbesọegbesọ tọn nado mọ núdùdù, avọ̀ po adọtẹn po na whẹndo towe nọ hẹn agbọ́pé we bo tlẹ nọ hẹn apọṣi we to whedelẹnu wẹ ya?

Biblu dohia dọ Josẹfu po Malia po ma do alọnu sọmọ. Nawẹ mí wagbọn do yọnẹn? Delẹ to nuhe owe Wẹndagbe tọn lẹ—Matiu, Malku, Luku po Johanu po—dohia gando asu po asi po ehe go wẹ yindọ to azán 40 he Malia jivi godo, ewọ po Josẹfu po wá tẹmpli mẹ nado na avọ́nunina he osẹ́n biọ lọ—enẹ wẹ “apoe awe, kavi awhànnẹvu awe.” a (Luku 2:22-24) Mẹhe yin hẹntọnọ klókló he ma sọgan na lẹngbọvu lẹ wẹ nọ yí ohẹ̀ ehelẹ do sanvọ́. Ehe dohia dọ e ma nọ bọawuna Josẹfu po Malia po nado mọ dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ. Etomọṣo, yé penugo nado wleawuna whẹndo ayajẹnọ de. Matin ayihaawe, whẹho he gando sinsẹ̀n-bibasi yetọn hlan Jiwheyẹwhe go lẹ wẹ nọ duahunmẹna yé hugan.—Deutelonomi 6:6, 7.

Ojlẹ kleun de to jiji Jesu tọn godo, gbẹzan Malia tọn sọ diọ pete whladopo dogọ. Angẹli de dọna Josẹfu nado họ̀n po whẹndo etọn po yì Egipti. (Matiu 2:13-15) Whla awetọ die bọ Malia na jo lẹdo he ewọ jẹakọ hẹ do, ṣigba to ojlẹ ehe mẹ, ewọ dona họnyi tògodo. Juvi susu wẹ tin to Egipti, enẹwutu Malia po Josẹfu po sọgan nọ̀ omẹ yetọn titi lẹ ṣẹnṣẹn. Etomọṣo, gbẹninọ to tògodo sọgan vẹawu bosọ hẹnmẹ jẹflumẹ. Be hiẹ po whẹndo towe po tin to gbẹtọ livi susu he dona tọ́n sọn otò yetọn lẹ mẹ, vlavo na dagbemẹninọ ovi yetọn lẹ tọn kavi nado họ̀nna owù de wutu wẹ ya? Eyin mọ wẹ, hiẹ sọgan mọnukunnujẹ delẹ to nuhahun he Malia na ko pehẹ to Egipti lẹ mẹ.

Asi Podọ Onọ̀ He Dibusi Jiwheyẹwhe De

Gbọnvona kandai he gando jiji Jesu tọn po ovu whenu etọn po go, owe Wẹndagbe tọn lẹ ma donù Malia go sọmọ. Ṣogan, mí yọnẹn dọ e whè gbau, Malia po Josẹfu po tindo ovi ṣidopo devo lẹ. Ehe sọgan paṣa we. Ṣigba, gbọ mí ni gbadopọnna nuhe owe Wẹndagbe tọn lẹ dọ.

Josẹfu yí nukun nujọnu tọn do pọ́n lẹblanulọkẹyi he yin nina Malia nado ji Ovi Jiwheyẹwhe tọn. Enẹwutu, e ma tindo kọndopọ zanhẹmẹ tọn hẹ ẹ whẹpo Jesu do yin jiji. Matiu 1:25 dọ dọ Josẹfu ‘ma yọ́n ẹn kavi tindo zanhẹmẹ hẹ ẹ kaka ewọ do ji visunnu de.’ Hogbe lọ “kaka” to wefọ ehe mẹ dohia dọ Josẹfu po Malia po tindo kọndopọ zanhẹmẹ tọn to jọwamọ-liho taidi asu po asi po to jiji Jesu tọn godo. Taidi kọdetọn de, kandai owe Wẹndagbe tọn lẹ dohia dọ Malia ji visunnu po viyọnnu lẹ po na Josẹfu. Jakobu, Josẹfu, Simọni po Juda po yin nọvisunnu-daa Jesu tọn lẹ. E whè gbau, Malia ji viyọnnu awe. (Matiu 13:55, 56) Ṣigba to vogbingbọn mẹ, e mọ ohò ovi ehelẹ tọn to jọwamọ-liho. b

Malia nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n haṣinṣan he e tindo hẹ Jiwheyẹwhe. Dile etlẹ yindọ Osẹ́n Mose tọn ma biọ dọ yọnnu lẹ ni yì hùnwhẹ Juwayi tọn tẹnmẹ, aṣa Malia tọn wẹ nado hodo Josẹfu to whemẹwhemẹ yì hùnwhẹ lọ tẹnmẹ to Jelusalẹm. (Luku 2:41) Enẹ na ko biọ dọ yé ni nọ basi gbejizọnlin na nudi kilomẹtlu 300 to whemẹwhemẹ—po whẹndo daho de po. Ayihaawe ma tin dọ  gbejizọnlin ehe nọ hẹn ayajẹ wá na whẹndo lọ.

Yọnnu susu nọ hodo apajlẹ dagbe Malia tọn to egbehe. Yé nọ wazọ́n sinsinyẹn bo nọ hẹn azọngban he Jiwheyẹwhe dena yé lẹ di matin ṣejannabi. Lehe asi budisi Jiwheyẹwhe tọ́ ehelẹ nọ doakọnnanu bo nọ do linsinsinyẹn, po whiwhẹ po hia to whepoponu do sọ! Nulinlẹnpọndo apajlẹ walọ dagbe Malia tọn ji nọ gọalọna yé nado yí nukun nujọnu tọn do pọ́n haṣinṣan yetọn hẹ Jiwheyẹwhe hugan ojlo yetọn nado zan gbẹzan fẹẹmẹninọ tọn. Taidi Malia, yé yọnẹn dọ Jiwheyẹwhe sinsẹ̀n to pọmẹ hẹ asu yetọn po ovi yetọn lẹ po nọ hẹn whẹndo yetọn lodo bosọ nọ kọ̀n yé dopọ.

To gbèdopo, Malia po Josẹfu po lẹkọ sọn hùnwhẹ de tẹnmẹ to Jelusalẹm, vlavo po ovi susu po todin, bo doayi e go dọ Jesu he tindo owhe 12 ma tin po yé po. Be a sọgan yí nukun homẹ tọn do pọ́n ayimajai Malia tọn dile yé do magbọjẹ na yede bo to Jesu dín na azán atọ̀n ya? To whenuena ewọ po Josẹfu po wá mọ Jesu to tẹmpli mẹ godo, e dọna yé dọmọ: “Mì ma yọnẹn dọ yẹn ma sọgan nọma tin to azọ́n Otọ́ ṣie tọn kọ̀n?” Whladopo dogọ, kandai lọ dohia dọ Malia “yí onú ehe lẹpo whlá do ayiha etọn mẹ.” Ehe sọ dohia dọ Malia nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n pọndohlan Jiwheyẹwhe tọn do whẹho lẹ ji. E yí sọwhiwhe do lẹnayihamẹpọn do nuhe jọ do Jesu go lẹpo ji. To owhe susu godo, ewọ sọgan ko flin nujijọ ehe po devo he gando ovu whenu Jesu tọn go lẹ po mlẹnmlẹn bo pìntàn yetọn na Wẹndagbe-kàntọ lẹ.—Luku 2:41-52.

 Akọndidona Yajiji po Okú Mẹyiwanna de Tọn Po

Etẹwẹ dogbọn Josẹfu, otọ́ mẹgopọntọ Jesu tọn dali? To whenuena e yin nùdego to nujijọ he gando ovu whenu Jesu tọn go enẹ mẹ godo, owe Wẹndagbe tọn lẹ masọ donù e go ba. Na mẹdelẹ, ehe dohia dọ Josẹfu kú whẹpo Jesu do bẹ lizọnyizọn etọn jẹeji. c Depope he whẹho lọ yin, e taidi dọ Malia ko lẹzun asuṣiọsi to vivọnu lizọnyizọn Jesu tọn na to whenuena yé jlo na hù Jesu, e ze onọ̀ etọn do alọmẹ na apọsteli Johanu. (Johanu 19:26, 27) Jesu ma na ko wà ehe eyin Josẹfu gbẹ́ pò to ogbẹ̀.

Malia po Josẹfu po ko gbọn nususu mẹ dopọ! Angẹli lẹ dla yé pọ́n, yé họ̀nna kọgbidinamẹtọ de, sẹtẹn whlasusu, bosọ pọ́n ovi susu go whẹ́n. Yé na ko yí whèjai susu zan dopọ nado dọho gando Jesu go bo lẹnnupọndo nuhe e na pehẹ to nukọn mẹ lẹ ji, bosọ nọ kanse yede eyin yé to pinplọn ẹn kavi to dide e do omọ́ dagbe ji to aliho he sọgbe mẹ. Ṣigba to ajiji mẹ, Malia hẹn asu etọn bu to okú mẹ.

Be hiẹ ko hẹn alọwlemẹ towe bu to okú mẹ wẹ ya? Be a pò to oyà awufiẹsa po ṣokẹdẹninọ he ehe nọ hẹnwa po tọn ji, etlẹ yin to owhe susu godo wẹ ya? Matin ayihaawe, yise he Malia tindo po nukunnumọjẹnumẹ etọn dọ fọnsọnku tin po miọnhomẹna ẹn. d (Johanu 5:28, 29) Ṣigba, linlẹn homẹmiọnnamẹ tọn ehelẹ ma de nuhahun Malia tọn lẹ sẹ̀ gba. Taidi onọ̀ godoponọ susu to egbehe, e dona didá azọngban he ovi lẹ go pinpọn whẹ́n nọ bẹhẹn, matin alọgọ asu de tọn.

E sọgbe hẹ lẹnpọn dagbe nado lẹndọ Jesu didá azọngban lọ todin nado penukundo whẹndo lọ go to whenuena Josẹfu kú. Dile nọvisunnu Jesu tọn lẹ to whinwhẹ́n, yelọsu dona yí adà de wà to azọngban ehe mẹ. To whenuena Jesu tindo “owhe gbàn nkọ,” e jo whẹndo etọn do nado bẹ lizọnyizọn etọn jẹeji. (Luku 3:23) Mẹjitọ susu wẹ nọ tindo numọtolanmẹ ayajẹ po awubla po tọn to whenuena  visunnu kavi viyọnnu mẹho de tọ́n sọn whégbè. Na e nọ biọ whenu, vivẹnudido po owanyi susu po to mẹjitọ lẹ si nado plọn ovi yetọn lẹ go whẹ́n wutu, yé nọ jẹdò yetọn na ojlẹ dindẹn to whenuena yé yì sọn whégbè godo. Be visunnu kavi viyọnnu towe lẹ ko tọ́n sọn whégbè nado doafọna yanwle yetọn lẹ wẹ ya? Be hiẹ nọ doawagun to yé mẹ, podọ to ojlẹ dopolọ mẹ, gbẹ́ nọ mọ to whedelẹnu dọ e na ko yọ́n hugan eyin yé tin to yakẹ wẹ ya? Eyin mọ wẹ, e na bọawuna we nado mọnukunnujẹ numọtolanmẹ Malia tọn mẹ to whenuena Jesu tọ́n sọn whégbè.

Nuhahun Madonukun Lẹ

Malia sọgan nọma ko donukun whlepọn he mẹ e na jugbọn todin. Dile Jesu to yẹwhehodọ, mẹsusu hodo e—ṣigba nọvisunnu etọn titi lẹ ma wàmọ gba. Biblu dọmọ: “Nọvisunnu etọn lẹ lọsu ma yí i sè.” (Johanu 7:5) Malia sọgan ko dọ nuhe angẹli lọ dọna ẹn lẹ na yé—dọ Jesu yin “Ovi Jiwheyẹwhe tọn.” (Luku 1:35) Ṣogan, na Jakobu, Josẹfu, Simọni po Juda po, mẹdaho yetọn wẹ Jesu yin poun. Enẹwutu Malia mọ ede to whẹndo he klan to sinsẹ̀n-liho de mẹ.

Be ninọmẹ lọ hẹn Malia gbọjọ bọ e hònúpla wẹ ya? Paali! To gbèdopo he Jesu to yẹwhehodọ to Galili, e yì owhé de gbè nado dùnú bọ gbẹtọgun de pli nado sè ohó etọn. Mẹnu lẹ wẹ to gbonu bo to dindin in? Malia po nọvisunnu Jesu tọn lẹ po wẹ. Enẹwutu eyin Jesu tin to lẹdo he ma dẹn do whégbè mẹ, Malia nọ plan ovi etọn he pò lẹ bọ yé nọ hodo e, vlavo to linlẹn lọ mẹ dọ ovi ehelẹ na diọ pọndohlan yetọn gando Jesu go.—Matiu 12:46, 47.

Mọdopolọ, hiẹ sọgan to vivẹnudo nado hodo Jesu to whenuena hagbẹ whẹndo towe tọn he pò lẹ ma jlo na wàmọ. Ma dike ehe ni hẹn we gbọjọ blo! Taidi Malia, mẹsusu ko yí linsinsinyẹn do dotuhomẹna hagbẹ whẹndo tọn yetọn lẹ na owhe susu whẹpo do mọ diọdo tangan depope. Jiwheyẹwhe nọ yọ́n pinpẹn linsinsinyẹn mọnkọtọn tọn, vlavo gbẹtọ lẹ kẹalọyi owẹ̀n lọ kavi lala.—1 Pita 3:1, 2.

Whlepọn He Sinyẹn Hugan Lọ

Whlepọn godo tọn he Biblu dọ dọ Malia pehẹ sọgan ko hẹn awubla susu wá na ẹn bo hẹn ẹn jẹflumẹ hugan. E yí nukun etọn lẹ do to visunnu etọn pọ́n dile e kú okú awufiẹsa tọn to whenuena omẹ etọn lẹ ko gbẹ́ ẹ dai godo. Okú ovi de tọn ko yin alọdlẹndo taidi “nuhẹnbu he sinyẹn hugan,” “okú  he nọ hẹn awubla wá hugan,” vlavo ovi lọ pò to ovu kavi yin mẹho. Dile e ko yin didọdai owhe susu jẹnukọn do, Malia tindo numọtolanmẹ lọ taidi dọ ohí de gbọn ohò etọn mẹ luntọ́n wẹ nkọ!—Luku 2:34, 35.

Be Malia dike whlepọn godo tọn ehe ni hẹn ẹn jẹflumẹ kavi dekanpona yise etọn to Jehovah mẹ wẹ ya? Lala. To whenuena Biblu donù Malia go bọdego, kandai lọ dọ dọ e kọnawudopọ hẹ devi Jesu tọn lẹ bo “yí ayiha dopo do nọte to odẹ̀” mẹ po yé po. Podọ e ma yin ewọ ṣo. Visunnu etọn he pò lẹ, he jẹ yise dohia to mẹdaho yetọn mẹ ji todin, tin po e po. Lehe enẹ na ko miọnhomẹna Malia do sọ! e—Owalọ lẹ 1:14.

Gbẹzan Malia he yin yọnnu, asi, podọ onọ̀ nugbonọ de tọn gọ́ na pekọ po ayajẹ po. Sinsẹ̀nzọn etọn na Jiwheyẹwhe hẹn dona susu wá na ẹn. E duto whlepọn po nuhahun susu po ji. To whenuena mí pehẹ nuhahun madonukun de kavi to nuhà gando nuhahun whẹndo tọn lẹ go, ayihaawe ma tin dọ mí sọgan mọ nususu plọn sọn apajlẹ akọndonanu po nugbonọ-yinyin Malia tọn po mẹ.—Heblu lẹ 10:36.

Ṣigba, etẹwẹ mí sọgan dọ gando aliho he mẹ gbẹtọ lẹ nọ sẹ̀n Malia te go? Be kandai Biblu tọn he dọhodo adà vonọtaun he Malia yiwà to lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ hinhẹndi mẹ ji dohia dọ mí dona sẹ̀n ẹn wẹ ya?

[Nudọnamẹ odò tọn]

[Apotin to weda 6]

 Be Jesu Tindo Nọvisunnu po Nọviyọnnu lẹ po Ya?

Mọwẹ. Sinsẹ̀n-nuplọnmẹtọ delẹ ko tẹnpọn nado jẹagọdo nugbo ehe dile etlẹ yindọ owe Wẹndagbe tọn lẹ do nugbo ehe hia hezeheze whlasusu. (Matiu 12:46, 47; 13:54-56; Malku 6:3) Nalete, weyọnẹntọ he nọ basi zẹẹmẹ do Biblu ji lẹ ko dọhodo onú awe ji gando nuplọnmẹ lọ dọ Malia ma ji ovi devo lẹ go. Tintan, onú mọnkọtọn lẹ nọ yin pinplọnmẹ na whẹwhinwhẹ́n de wutu—enẹ wẹ nado nọgodona sinsẹ̀n-nuplọnmẹ ṣọṣi tọn de he yin alọkẹyi to godo mẹ dọ Malia yin yọnnu alọji de to gbẹzan etọn lẹpo mẹ. Awetọ, nuplọnmẹ lọ lẹ ma tindo dodonu de.

Di apajlẹ, dopo to nuplọnmẹ mọnkọtọn lẹ mẹ dohia dọ “nọvisunnu” he yin alọdlẹndo ehelẹ wẹ visunnu he Josẹfu tindo whẹpo do wlealọ hẹ Malia lẹ. Nuplọnmẹ ehe ma tindo dodonu de, na e na de jlọjẹ viplọnji tọn sọn Jesu ji taidi mẹhe dona dugu gánzinpo Davidi tọn.—2 Samuẹli 7:12, 13.

Nuplọnmẹ devo wẹ yindọ nọvisunnu ehelẹ yin tavẹ-vi kavi nafẹ-vi Jesu tọn lẹ, dile etlẹ yindọ Owe-wiwe Glẹki tọn lẹ yí hogbe voovo lẹ zan na “nọvisunnu,” “tavẹ-vi kavi nafẹ-vi,” po “hẹnnumẹ” po. Enẹwutu, weyọnẹntọ Frank E. Gaebelein ylọ sinsẹ̀n- nuplọnmẹ ehelẹ dọ hopàdọ. E wá tadona kọ̀n dọmọ: “Aliho dagbe hugan he mẹ mí dona mọnukunnujẹ hogbe lọ ‘nọvisunnu’ te mẹ . . . wẹ yindọ hogbe lọ dlẹnalọdo visunnu Malia po Josẹfu po tọn lẹ bo gbọnmọ dali yin nọvisunnu Jesu tọn he tindo onọ̀ dopolọ hẹ ẹ lẹ.”

[Apotin to weda 7]

 E Tindo Adọgbigbo lọ Nado Diọ Sinsẹ̀n

Malia yin jiji do whẹndo Ju tọn de mẹ bosọ yin pinplọn whẹ́n to sinsẹ̀n Ju lẹ tọn mẹ. E nọ yì fie Ju lẹ nọ basi sinsẹ̀n te, yèdọ sinagọgu he tin to lẹdo yetọn mẹ bosọ nọ yì tẹmpli Jelusalẹm tọn mẹ. Ṣigba, dile Malia wá mọnukunnujẹ lẹndai Jiwheyẹwhe tọn lẹ mẹ dogọ, e mọdọ Jiwheyẹwhe masọ kẹalọyi aṣa sinsẹ̀n-bibasi tọgbo etọn tọn lẹ ba. Nukọntọ sinsẹ̀n Ju lẹ tọn wẹ hù Visunnu etọn, yèdọ Mẹssia lọ. Whẹpo enẹ do jọ, Jesu dọna yé dọmọ: “Pọ́n, yè jo owhé mìtọn dai hlan mì ovọ́.” (Matiu 23:38) Sinsẹ̀n he mẹ Malia yin pinplọn whẹ́n te masọ tindo nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn ba. —Galatianu lẹ 2:15, 16.

To whenuena agun Klistiani tọn yin didoai, Malia sọgan ko tindo nudi owhe 50. Etẹwẹ e na wà todin? Be e dọ dọ sinsẹ̀n Ju lẹ tọn mẹ wẹ emi yin pinplọn whẹ́n te bosọ dona yin nugbonọ na aṣa tọgbo emitọn tọn lẹ wẹ ya? Be e dọ dọ emi ko whẹ́n gbau nado diọ sinsẹ̀n wẹ ya? Lala! Na Malia mọnukunnujẹemẹ dọ agun Klistiani tọn wẹ Jiwheyẹwhe kẹalọyi todin wutu, e tindo adọgbigbo lọ nado diọ sinsẹ̀n.

[Yẹdide to weda 5]

Yé họ̀n nado dín fibẹtado to Egipti

[Yẹdide to weda 8]

Numimọ he blawu hugan he onọ̀ de sọgan tindo