Yì hosọ lẹ ji

Yì todowhinnu hosọ lẹ tọn ji

HOSỌ OPLỌN TỌN 12

OHÀN 119 Mí Dona Tindo Yise

Nọ to Zọnlinzin Gbọn Yise Dali Zọnmii

Nọ to Zọnlinzin Gbọn Yise Dali Zọnmii

“Gbọn yise dali wẹ mí to zọnlinzin, e ma yin gbọn mimọ dali.”2 KỌL. 5:7.

NUHE E BẸHẸN

Lehe mí na to zọnlinzin zọnmii gbọn yise dali do whenue mí jlo na basi nudide titengbe lẹ.

1. Naegbọn apọsteli Paulu gán do pekọ eyin e lẹnnupọndo gbẹzan he e zan ji?

 E WÁ jẹ fide bọ apọsteli Paulu yọnẹn dọ emi na yin hùhù to madẹnmẹ, amọ́ e tindo whẹwhinwhẹ́n lẹpo nado do pekọ to aliho he mẹ e zan gbẹzan etọn te. Whenue e pọ́n godo hlan, e gán dọmọ: “Yẹn ko họ̀n alewezun lọ jẹ vivọnu, yẹn ko tẹdo yise lọ go.” (2 Tim. 4:6-8) Paulu ko basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ to lizọnyizọn Klistiani tọn etọn mẹ, podọ e kudeji dọ homẹ Jehovah tọn hùn do emi go. Mílọsu nọ jlo na basi nudide nuyọnẹn tọn lẹ bo tindo nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn. Nawẹ e gán pà mí gbọn?

2. Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado zinzọnlin gbọn yise dali?

2 Paulu dọ gando ede po Klistiani nugbonọ devo lẹ po go dọmọ: “Gbọn yise dali wẹ mí to zọnlinzin, e ma yin gbọn mimọ dali.” (2 Kọl. 5:7) Etẹ na dọ wẹ Paulu te? To Biblu mẹ, hogbe lọ “to zọnlinzin” to whedelẹnu nọ dlẹnalọdo aliho he mẹ mẹde de nado zan ogbẹ̀ etọn te. Eyin mẹde nọ zinzọnlin gbọn mimọ kẹdẹ dali, e nọ basi nudide lẹ sinai do nuhe e gán mọ, sè kavi do numọtolanmẹ etọn lẹ kẹdẹ ji. To alọ devo mẹ, eyin mẹde nọ zinzọnlin gbọn yise dali, nudide he e nọ basi lẹ nọ sinai do jidide etọn do Jehovah Jiwheyẹwhe go ji. Nuyiwa etọn lẹ nọ dohia dọ e kudeji dọ Jiwheyẹwhe na suahọ emi, dọ emi na mọaleyi eyin emi hodo ayinamẹ Jehovah tọn he to Ohó Etọn mẹ.—Salm. 119:66; Heb. 11:6.

3. Ale tẹlẹ wẹ mí na mọyi eyin mí zinzọnlin gbọn yise dali? (2 Kọlintinu lẹ 4:18)

3 Na nugbo tọn, mímẹpo wẹ nọ basi nudide delẹ sinai do nuhe mí mọ po nuhe mí sè lẹ po ji kavi sinai do numọtolanmẹ mítọn lẹ ji. Amọ́, e yọnbasi dọ mí ni do nuhahun eyin mí nọ nọte do nuhe mí mọ kavi sè lẹ kẹdẹ ji whenue mí jlo na basi nudide do whẹho titengbe lẹ ji. Etẹwutu? Nuhe mí mọ kavi sè lẹ gán blẹ mí to whedelẹnu. Eyin enẹ ma tlẹ jọ, mí gán wá dovọ́na ojlo kavi ayinamẹ Jiwheyẹwhe tọn, eyin mí nọ zinzọnlin gbọn mimọ kẹdẹ dali. (Yẹwh. 11:9; Mat. 24:37-39) Amọ́ eyin mí nọ zinzọnlin gbọn yise dali, e yọnbasi dogọ dọ mí ni basi nudide he “Oklunọ kẹalọyi lẹ.” (Efe. 5:10) Ayinamẹ Jiwheyẹwhe tọn hihodo na na mí jijọho ahun mẹ tọn bo na zọ́n bọ mí na tindo ayajẹ nujọnu tọn. (Salm. 16:8, 9; Isa. 48:17, 18) Podọ eyin mí zindonukọn nado nọ zinzọnlin gbọn yise dali, mí na mọ ogbẹ̀ madopodo he to nukọn ja lọ.—Hia 2 Kọlintinu lẹ 4:18.

4. Nawẹ mẹde gán wagbọn do yọnẹn eyin e nọ zinzọnlin gbọn yise dali kavi gbọn mimọ dali?

4 Nawẹ mí gán wagbọn do yọnẹn eyin mí nọ zinzọnlin gbọn yise dali kavi gbọn mimọ dali? Na taun tọn, kanbiọ ehelẹ gán gọalọ: Etẹlẹ wẹ nọ deanana nudide mítọn lẹ? Be nuhe mí nọ mọ lẹ kẹdẹ wẹ nọ deanana mí ya? Kavi jidide do Jehovah go po ayinamẹ etọn lẹ po wẹ nọ deanana mí? Mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe mí gán zindonukọn nado nọ zinzọnlin gbọn yise dali do to adà titengbe atọ̀n delẹ mẹ: whenue mí jlo na de agbasazọ́n de, whenue mí jlo na de alọwlemẹ de podọ whenue mí mọ anademẹ yẹwhehọluduta tọn de yí. To adà dopodopo mẹ, mí na dọhodo nuhe ji mí dona nọ lẹnnupọndo nado basi nudide dagbe lẹ ji.

WHENUE MÍ JLO NA DE AGBASAZỌ́N DE

5. Etẹ ji wẹ mí dona nọ lẹnnupọndo whenue mí jlo na de agbasazọ́n de?

5 Mímẹpo wẹ nọ jlo na penugo bo wleawuna nuhe míwlẹ po whẹndo mítọn po do hudo etọn. (Yẹwh. 7:12; 1 Tim. 5:8) Azọ́n delẹ tin he pekuẹ taun. Yé gán zọ́n bọ azọ́nwatọ de na penukundo akuẹzinzan egbesọegbesọ tọn etọn go bosọ sẹ̀ akuẹ do na sọgodo. Na nuhe dù azọ́n devo lẹ, azọ́nkuẹ lọ gán whè, amọ́ bo gán gọalọna azọ́nwatọ lọ nado penukundo dandannu whẹndo etọn tọn lẹ kẹdẹ go poun. Whenue mí to nudide basi eyin mí na kẹalọyi azọ́n de kavi lala, ayihaawe ma tin dọ mí nọ lẹnnupọndo akuẹ nẹmu he mí na dù ji. Amọ́, mẹde gán zinzọnlin gbọn mimọ dali eyin adà enẹ kẹdẹ mẹ wẹ e lẹnnupọn hlan.

6. Whenue mí jlo na de agbasazọ́n de, nawẹ mí gán zinzọnlin gbọn yise dali gbọn? (Heblu lẹ 13:5)

6 Eyin mí nọ zinzọnlin gbọn yise dali, mí nasọ lẹnnupọndo lehe azọ́n lọ gán yinuwado haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah ji do ji. Mí gán kanse míde dọ: ‘Be azọ́n lọ na biọ dọ n’ma do mahẹ to walọ delẹ he Jehovah gbẹwanna mẹ wẹ ya?’ (Howh. 6:16-19) ‘Be e na yinuwado sinsẹ̀n-bibasi ṣie ji bo gán zọ́n bọ n’na dẹn do whẹndo ṣie na ojlẹ dindẹn wẹ ya?’ (Flp. 1:10) Eyin gblọndo kanbiọ enẹlẹ tọn yin mọwẹ, nuyọnẹnnu wẹ e na yin ma nado kẹalọyi azọ́n lọ eyin azọ́n ma tlẹ yọ́n mọ. Na mí nọ zinzọnlin gbọn yise dali wutu, mí nọ basi nudide he nọ dohia dọ mí kudeji dọ Jehovah na penukundo hudo mítọn lẹ go to aliho de kavi devo mẹ.—Mat. 6:33; hia Heblu lẹ 13:5.

7, 8. Nawẹ mẹmẹsunnu de to Hùwaji Amelika tọn zinzọnlin gbọn yise dali gbọn? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

7 Doayi lehe Javier, a yèdọ mẹmẹsunnu de sọn Hùwaji Amelika tọn mọdọ nujọnu wẹ e yin nado zinzọnlin gbọn yise dali do go. E dọmọ: “N’mọ agbasazọ́n dagbe de he na zọ́n bọ sunmẹ-kuẹ ṣie na yin donù awe azọ́n he n’nọ wà dai tọn, bọ n’nasọ duvivi etọn ganji.” Amọ́, Javier jlo vẹkuvẹku nado yin gbehosọnalitọ. E yidogọ dọmọ: “Tito yin bibasi na hokansemẹ de to yẹn po azọ́ngán lọ po ṣẹnṣẹn. Jẹnukọnna hokansemẹ lọ, n’hodẹ̀ bo biọ alọgọ, podọ n’kudeji dọ Jehovah yọ́n nuhe yin dagbe hugan na mi. N’jlo na yinukọn to azọ́nmẹ, amọ́ n’ma jlo azọ́n ehe eyin e na glọnalina mi nado jẹ yanwle gbigbọmẹ tọn ṣie lẹ kọ̀n.”

8 Javier dọmọ: “To hokansemẹ lọ whenu, azọ́ngán lọ dọ dọ n’na nọ wà gàngodo-zọ́n whẹwhẹ. N’yí sisi do dọna ẹn dọ e ma gán pà mi, na lizọnyizọn ṣie wutu.” Mọwẹ, Javier gbẹ́ nuzedonukọnnamẹ lọ dai. To osẹ awe godo, e bẹ gbehosọnalitọ jẹeji. Podọ jei vivọnu owhe enẹ dopolọ tọn, e mọ azọ́n whenu-gli tọn de. E dọmọ: “Jehovah sè odẹ̀ ṣie lẹ bo na mi azọ́n de he gán na mi dotẹnmẹ nado basi gbehosọnalitọ. Homẹ ṣie hùn taun nado mọ azọ́n de he na mi whenu dogọ nado sẹ̀n Jehovah podọ nado wadevizọn na mẹmẹsunnu ṣie lẹ.”

Eyin a mọ dotẹnmẹ lọ nado yinukọn dogọ to agbasazọ́n mẹ, be nudide towe na dohia dọ a kudeji dọ Jehovah yọ́n nuhe yin dagbe na we hugan ya? (Pọ́n hukan 7, 8​tọ)


9. Etẹwẹ a plọn sọn numimọ Trésor tọn mẹ?

9 Etẹwẹ lo eyin mí doayi e go dọ agbasazọ́n he mí to wiwà to alọnu ma nọ na mí dotẹnmẹ nado zinzọnlin gbọn yise dali? Lẹnnupọndo apajlẹ Trésor he nọ nọ̀ Congo tọn ji. E dọmọ: “Dotẹnmẹ he azọ́n yọyọ ṣie hundote na mi lẹ ma pé awe. Akuẹ he n’nọ dù dai sin donù atọ̀n wẹ yè nọ sú mi todin, podọ mẹlẹ nọ na mi sisi taun.” Amọ́, gàngodo-zọ́n lẹ nọ zọ́n bọ Trésor nọ gọ̀n opli lẹ whẹwhẹ. Yè sọ nọ gbidikọna ẹn nado ṣinyọnnudo nuyiwa nugbomadọ tọn lẹ. Trésor jlo na jo azọ́n lọ do, amọ́ e to budi dọ emi ma na mọ devo. Etẹwẹ gọalọna ẹn? E dọmọ: “Habakuku 3:17-19 gọalọna mi nado mọnukunnujẹemẹ dọ eyin n’ma tlẹ sọ nọ mọ akuẹ ba, Jehovah na penukundo go e to aliho de kavi devo mẹ. Enẹwutu, n’jo azọ́n lọ do.” E dotana dole: “Azọ́nmẹyimẹdotọ susu nọ lẹndọ, nudepope wẹ mẹde gán yí do sanvọ́ na azọ́n he pekuẹ de kakajẹ gbẹzan whẹndo tọn po nuwiwa gbigbọmẹ tọn etọn lẹ po ji. Homẹ ṣie hùn dọ n’basi hihọ́na haṣinṣan ṣie hẹ Jehovah podọ hẹ whẹndo ṣie. Po alọgọ Jehovah tọn po, to owhe dopo godo, n’mọ azọ́n dagbe de he gọalọna mi nado zan gbẹzan jlẹkaji tọn bo mọ whenu susu dogọ na nuwiwa Klistiani tọn lẹ. Eyin mí ze Jehovah do otẹn tintan mẹ, nulẹ gán vẹawuna mí na ojlẹ de to akuẹzinzan-liho, amọ́ Jehovah na penukundo mí go.” Mọwẹ, eyin mí nọ dejido ayinamẹ po opagbe Jehovah tọn lẹ po go, mí na zindonukọn nado to zọnlinzin gbọn yise dali, podọ ewọ na dona mí.

WHENUE MÍ JLO NA DE ALỌWLEMẸ DE

10. Etẹwẹ gán zọ́n bọ mí na zinzọnlin gbọn mimọ dali whenue mí jlo na de alọwlemẹ de?

10 Nunina de wẹ alọwle yin sọn Jehovah dè, podọ e sọgbe nado jlo nado wlealọ. Whenue mẹmẹyọnnu de to nulẹnpọn do alọwlemẹ sọgodo tọn de ji, e gán doayi gbẹtọ-yinyin mẹmẹsunnu de tọn go, gọna awusọhia etọn, yinkọ dagbe etọn, ninọmẹ akuẹzinzan tọn etọn, azọngban whẹndo tọn etọn lẹ podọ lehe e nọ yinuwa hẹ ẹ do. b Nujọnu wẹ onú ehelẹ yin. Amọ́, eyin onú ehelẹ kẹdẹ ji wẹ e lẹnnupọndo, be e gán ko to zọnlinzin gbọn mimọ dali.

11. Whenue mí jlo na de alọwlemẹ de, nawẹ mí gán zinzọnlin gbọn yise dali gbọn? (1 Kọlintinu lẹ 7:39)

11 Lehe homẹ Jehovah tọn nọ hùn do mẹmẹyọnnu po mẹmẹsunnu mítọn he hodo ayinamẹ etọn lẹ po go do sọ whenue yé jlo na de alọwlemẹ de! Di apajlẹ, yé nọ hẹn tudohomẹnamẹ lọ nado nọte kakajẹ whenue yé zẹ̀ “owhe aflanmẹ tọn” go whẹpo do biọ họntọn mẹ do ayiha mẹ. (1 Kọl. 7:36) Jẹhẹnu he Jehovah dọ dọ e nọ dohiagona asu kavi asi dagbe de lẹ go wẹ yé nọ tẹdo na taun tọn whenue yé to nulẹnpọn do alọwlemẹ sọgodo tọn de ji. (Howh. 31:10-13, 26-28; Efe. 5:33; 1 Tim. 5:8) Eyin mẹhe ma yin Kunnudetọ de dọna yé dọ emi na biọ họntọn mẹ hẹ yé, yé nọ setonuna ayinamẹ he to 1 Kọlintinu lẹ 7:39 mẹ, enẹ wẹ nado wlealọ to “Oklunọ mẹ kẹdẹ.” (Hia.) Yé nọ zindonukọn nado to zọnlinzin gbọn yise dali bo nọ deji dọ Jehovah na penukundo nuhudo yetọn lẹ go to numọtolanmẹ-liho hugan mẹdevo depope.—Salm. 55:22.

12. Etẹwẹ a plọn sọn apajlẹ Rosa tọn mẹ?

12 Lẹnnupọndo numimọ Rosa tọn ji, yèdọ gbehosọnalitọ de to Colombie. Azọ́n etọn zọ́n bọ e nọ wanu dopọ whẹwhẹ hẹ dawe de he ma yin Kunnudetọ Jehovah tọn, podọ dawe lọ wá jẹ ojlo tindo na ẹn ji. Onú dawe lọ tọn jẹ Rosa tọn ji. E dọmọ: “E taidi dọ dawe lọ ma ylan paali. E nọ wà dagbe na mẹdevo lẹ to lẹdo etọn mẹ podọ aliho gbẹninọ tọn etọn sọ yọ́n. N’yiwanna lehe e nọ yinuwa hẹ mi do. Nuhe n’to jijlo to asu de dè lẹpo wẹ to e si, Kunnudetọ janwẹ e ma yin poun.” E yidogọ dọmọ: “E vẹawuna mi nado dọ lala na ẹn, na nuhe n’to jijlo to numọtolanmẹ-liho niyẹn. To ojlẹ lọ mẹ, n’nọ mọ dee to ṣokẹdẹ, podọ n’jlo na wlealọ, amọ́ n’ma ko mọ mẹde to nugbo lọ mẹ.” Etomọṣo, Rosa ma ze ayiha do nuhe e gán mọ lẹ kẹdẹ ji. E lẹnnupọndo nuyiwadomẹji he nudide ehe na tindo do haṣinṣan etọn hẹ Jehovah ji. Enẹwutu, e sánkanna nuwadopọ etọn hẹ dawe lọ, podọ e hẹn alọnu etọn ján to nuwiwa yẹwhehọluduta tọn lẹ mẹ. Ojlẹ vude to enẹgodo, e yin oylọ-basina yì Wehọmẹ Wẹndagbe-Jlatọ Ahọluduta lọ tọn lẹ tọn, podọ e to sinsẹ̀n to alọnu taidi gbehosọnalitọ titengbe. Rosa dọmọ: “Jehovah ko dona mi susugege, ehe zọ́n bọ n’do ayajẹ taun.” Dile etlẹ yindọ e gán nọma bọawu nado zinzọnlin gbọn yise dali to whẹho he mẹ yè tindo numọtolanmẹ sinsinyẹn na nude te lẹ mẹ, vivẹnudido lọ lẹ ma nọ yin to ovọ́ mẹ.

WHENUE MÍ MỌ ANADEMẸ YẸWHEHỌLUDUTA TỌN DE YÍ

13. Etẹwẹ gán sisẹ́ mí nado zinzọnlin gbọn mimọ dali whenue mí mọ anademẹ yẹwhehọluduta tọn lẹ yí?

13 Mí nọ saba mọ anademẹ yẹwhehọluduta tọn lẹ yí sọn mẹho agun tọn lẹ, nugopọntọ lẹdo tọn, wekantẹn alahọ tọn kavi Hagbẹ Anademẹtọ lọ dè, ehe nọ deanana mí to sinsẹ̀n-bibasi mítọn mẹ. Amọ́ etẹwẹ lo, eyin e wá jọ bọ mí ma gán mọnukunnujẹ whẹwhinwhẹ́n he wutu yè do na anademẹ lọ mẹ? Mí gán mọ adà he mẹ anademẹ lọ hihodo ma na wà dagbe na mí te lẹ kẹdẹ. Mí tlẹ gán jẹ ayiha zedo awugbopo mẹmẹsunnu he dè anademẹ lọ wá sọn lẹ tọn ji.

14. Etẹwẹ na gọalọna mí nado zinzọnlin gbọn yise dali whenue mí mọ anademẹ yẹwhehọluduta tọn lẹ yí? (Heblu lẹ 13:17)

14 Eyin mí nọ zinzọnlin gbọn yise dali, mí na deji dọ Jehovah wẹ to anadena nulẹ, podọ e yọ́n ninọmẹ mítọn lẹ. Taidi kọdetọn de, mí nọ wleawufo nado setonu, podọ mí nọ wàmọ po pọndohlan dagbe po. (Hia Heblu lẹ 13:17.) Mí nọ mọnukunnujẹemẹ dọ tonusise mítọn nọ yidogọna pọninọ agun mítọn tọn. (Efe. 4:2, 3) Mí nọ deji dọ dile etlẹ yindọ mẹmẹsunnu he to anadenanu lẹ yin mapenọ, Jehovah na dona tonusise mítọn. (1 Sam. 15:22) To ojlẹ sisọ mẹ, ewọ na jla nuhe dona yin vivọjlado nugbonugbo lẹpo do.—Mika 7:7.

15, 16. Etẹwẹ gọalọna mẹmẹsunnu de nado zinzọnlin gbọn yise dali mahopọnna dọ e do ayihaawe gando anademẹ he e mọyi go? (Sọ pọ́n yẹdide lọ.)

15 Lẹnnupọndo numimọ de ji he zinnudo ale he zọnlinzinzin gbọn yise dali nọ hẹnwa ji. To Pérou, dile etlẹ yindọ Espagne-gbè wẹ gbayipe, whétọ susu wẹ nọ do ogbè lẹdo lọ tọn lẹ. Dopo to ogbè lọ lẹ mẹ wẹ Quechua-gbè. Na owhe susu, mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu po he nọ do Quechua-gbè lẹ dín mẹhe nọ do ogbè enẹ to aigba-denamẹ lọ ji lẹ. Amọ́, nado setonuna osẹ́n gandutọ lẹ tọn, diọdo lẹ yin bibasi gando lehe yè gán jẹ mẹlẹ dè do go. (Lom. 13:1) Taidi kọdetọn de, mẹdelẹ kanse eyin e na yinuwado azọ́n lọ ji to aigba-denamẹ lọ ji. Na mẹmẹsunnu lẹ yinuwa sọgbe hẹ diọdo lọ lẹ wutu, Jehovah dona vivẹnudido yetọn lẹ nado mọ Quechua-gbè dótọ susu.

16 Kevin, yèdọ mẹho agun tọn de he to agun Quechua-gbè tọn de mẹ, yin dopo to mẹhe hànu lẹ mẹ. E dọmọ: “N’kanse dee dọ, ‘Nawẹ mí na mọ mẹhe nọ do Quechua-gbè lẹ gbọn din?’” Etẹwẹ Kevin wà? E dọmọ: “N’flin Howhinwhẹn lẹ 3:5. Podọ n’lẹnnupọndo Mose ji. E dona plan Islaelivi lẹ sọn Egipti podọ gbọn nuhe taidi agbàdo okú tọn mẹ, ehe na zọ́n bọ alọ Egiptinu lẹ tọn gán jẹ yé go po awubibọ po. Etomọṣo, e setonu podọ Jehovah dona tonusise etọn to aliho ayidego tọn mẹ.” (Eks. 14:1, 2, 9-11, 21, 22) Kevin desọn ojlo mẹ bo diọalọ to lizọnyizọn etọn mẹ. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? E dọmọ: “Aliho he mẹ Jehovah dona mí te jiawu na mi. To dai, mí nọ zinzọnlin susu to lizọnyizọn lọ mẹ podọ to whedelẹnu Quechua-gbè dótọ dopo kavi awe poun wẹ mí nọ dukosọna. Todin aigba-denamẹ he ji Quechua-gbè dótọ lẹ sù te wẹ mí nọ na ayidonugo. Taidi kọdetọn de, mí nọ do hodọdopọ, gọyìpọn po plọnmẹ Biblu susu po dogọ. Sọha mẹhe nọ wá opli mítọn lẹ tọn jideji.” Mọwẹ, eyin mí zinzọnlin gbọn yise dali, Jehovah nọ dona mí to whepoponu.

Mẹmẹsunnu lẹ mọdọ mẹsusu he yé dukosọna lẹ wẹ penugo nado jlẹ lẹdo he mẹ yé gán mọ mẹhe nọ do ogbè lọ te lẹ na yé (Pọ́n Hukan 15, 16​tọ)


17. Etẹwẹ a plọn to hosọ ehe mẹ?

17 Mí ko gbadopọnna lehe mí gán zindonukọn bo to zọnlinzin gbọn yise dali do to adà titengbe atọ̀n delẹ mẹ. Amọ́, mí dona zindonukọn nado to zọnlinzin gbọn yise dali to adà gbẹzan tọn mítọn lẹpo mẹ, taidi whenue mí jlo na de aihundida de kavi ayidedai de, podọ whenue mí to nudide basi gando wepinplọn kavi ovi lẹ pinplọn whẹ́n go. To whenue mí jlo na basi nudide depope, e ma yin nuhe mí gán mọ lẹ kẹdẹ wẹ dona nọ deanana mí, amọ́ haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah, ayinamẹ etọn lẹ gọna opagbe etọn nado penukundo mí go. Eyin mí nọ wàmọ, mí na penugo nado “nọ zinzọnlin to oyín Jehovah Jiwheyẹwhe mítọn tọn mẹ kakadoi podọ doidoi.”—Mika 4:5.

OHÀN 156 Yise Ṣie Lodo

a Yinkọ delẹ ko yin didiọ.

b Nado hẹn nulẹ bọawu, hukan ehe to hodọna mẹmẹyọnnu de he to asu dín. Ayinamẹ dopolọ lẹ gando mẹmẹsunnu he to asi dín de go.