TO OWHE delẹ die, Cesar po asi etọn Rocio po nọ Californie bo nọ zan gbẹzan fẹẹmẹninọ tọn, podọ Cesar nọ wà agbasazọ́n whenu-gigọ́ tọn de, enẹ wẹ nado jla zomọ he nọ na yozò, jẹhọn po fifá po lẹ do, bọ Rocio to agbasazọ́n whenu gli tọn de wà to dotowhé de. Yé tindo owhé yetọn titi, podọ yé ma tindo ovi depope. Ṣigba, nude wá zọ́n bọ gbẹzan yetọn diọ. Etẹwẹ yin nulọ?

To octobre 2009, alahọ Etats-Unis tọn do wekanhlanmẹ de hlan agun he to otò lọ mẹ lẹpo, nado basi oylọna alọnuzọ́nwatọ he sọgan ze yede jo lẹ dọ yé ni doalọwemẹ nado wá sẹ̀n to Bẹtẹli na ojlẹ gli de bo gọalọ to azọ́n he to yinyin wiwà nado hẹn alahọ Wallkill New York tọn gblodeji mẹ. Mẹhe owhe yetọn ko zẹ̀ owhe mẹhe sọgan sẹ̀n to Bẹtẹli lẹ tọn go tlẹ yin oylọ-basina ga. Cesar po Rocio po dọmọ: “Na owhe he mí tindo wutu, mí mọdọ dotẹnmẹ hundote dopo gee he mí tindo nado sọgan sẹ̀n to Bẹtẹli wẹ ehe yin. Mí ma na dike dotẹnmẹ hundote ehe ni gbọ mí go!” Asu po asi po lọ doalọwemẹ bo ze e jo to niyaniya mẹ.

Ṣigba, na nuhe hugan owhe dopo, Cesar po Rocio po ma yin oylọ-basina nado wá Bẹtẹli. Etomọṣo, yé ze afọdide devo lẹ nado sọgan jẹ yanwle yetọn kọ̀n gbọn gbẹzan jlẹkaji tọn zinzan dali. Cesar dọmọ: “Mí yí fie mí nọ glin mọto do dó basi họ̀nù dopo, na mí nido sọgan haya ohọ̀ mítọn na mẹdevo. Enẹgodo, mí tọ́n sọn ohọ̀ he mí yiwanna hugan enẹ mẹ, he gblo na 200 mètres carrés, ehe mí gbá to owhe awe poun die, bo bẹ agbàn jẹ họ̀nù pẹvi mítọn mẹ he gbigblo etọn ma hugan 25 mètres carrés.” E yidogọ dọmọ: “Diọdo ehelẹ he mí basi zọ́n bọ mí tin to gbesisọ mẹ nado kẹalọyi oylọ-basinamẹ Bẹtẹli tọn, to whedepopenu he e na yin didohlan mí.” Etẹwẹ jọ bọdego? Rocio dọmọ: “To osun dopo godo he mí bẹ agbàn jẹ họ̀nù pẹvi mítọn mẹ, mí mọ oylọ-basinamẹ de yí nado wá sẹ̀n taidi mẹdezejotọ ojlẹ gli tọn lẹ to Wallkill. E họnwun na mí dọ diọdo he mí basi nado zan gbẹzan jlẹkaji tọn hùn dotẹnmẹ dote na mí nado mọ dona Jehovah tọn yí.”

Taidi Cesar po Rocio po, mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu kanweko susu lẹ po ko basi avọ́sinsan nado tindo  mahẹ to azọ́n họ̀gbigbá tọn mẹ, he to yìyì to Ayimatẹn New York tọn mẹ. Mẹdelẹ to yé mẹ to azọ́nwa to Wallkill, fie azọ́nwatẹn devo lẹ to yinyin gbigbá dogọ te, bọ mẹsusu devo lẹ tindo lẹblanulọkẹyi nado gọalọ to azọ́n họ̀gbigbá tọn mẹ to Warwick, fie tatọ́-tẹnnọ lọ to yinyin gbigbá te. * Asu po asi po susu lẹ wẹ ko jo owhé whanpẹnọ, agbasazọ́n he pekuẹ, podọ etlẹ yin kanlin yetọn he yé yiwanna hugan lẹ do nado wà nususu dogọ to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ. Be Jehovah dona gbigbọ mẹde-yido-sanvọ́ tọn ehe ya? Gbau!

Di apajlẹ, lẹtliki-zọ́nwatọ de he nọ yin Way po asi etọn po Debra po tindo owhe 50 linlán bo nọ nọ̀ Kansas. Yé sà owhé yetọn po nutindo yetọn susu po, bo sẹtẹn yì Wallkill nado sẹ̀n taidi hagbẹ whẹndo Bẹtẹli tọn, he ma nọ dọ́ owhé Bẹtẹli tọn gbè. * Dile ehe tlẹ biọ dọ yé ni basi diọdo lẹ to gbẹzan yetọn mẹ, yé mọdọ avọ́sinsan he yé basi lẹ ma yin to ovọ́ mẹ. Debra dọ gando azọ́ndenamẹ etọn to Bẹtẹli go dọmọ: “To whedelẹnu, n’nọ tindo numọtolanmẹ taidi dọ n’to mahẹ tindo to azọ́n họ̀gbigbá tọn de mẹ to Paladisi mẹ wẹ nkọ, dile mí nọ mọ to yẹdide owe mítọn lẹ tọn mẹ do!”

Melvin po Sharon po sà owhé yetọn po nuhe yé tindo to Caroline du Sud lẹ po nado sọgan gọalọ to Warwick. Dile etlẹ yindọ avọ́sinsan ehelẹ ma bọawu, asu po asi po lọ mọdọ lẹblanulọkẹyi de wẹ e yin nado doalọ to azọ́n họ̀gbigbá tọn vonọtaun ehe mẹ. Yé dọmọ: “Ayajẹ mítọn nọ sù taun, na mí yọnẹn dọ nuhe wà mí te na hẹn ale wá na titobasinanu lẹdo aihọn pé lọ.”

Kenneth yin họ̀gbátọ de bo to gbọjẹ whenu gaa tọn mẹ, podọ ewọ po asi etọn Maureen po tindo nudi owhe 55, bo tọ́n sọn Californie nado yì gọalọ to azọ́n họ̀gbigbá tọn mẹ to Warwick. Nado sọgan sẹtẹn, yé basi tito hẹ mẹmẹyọnnu de to agun lọ mẹ nado nọ penukundo ohọ̀ yetọn go, bo biọ to hagbẹ whẹndo yetọn tọn delẹ si nado gọalọna yé nado penukundo otọ́ Kenneth tọn he ko poyọnho go. Be e vẹna yé dọ yé basi avọ́sinsan lẹ nado sẹ̀n to Bẹtẹli wẹ ya? Paali! Kenneth dọmọ: “Mí to ale susugege mọyi. Be enẹ dohia dọ mí ma pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu lẹ wẹ ya? Na nugbo tọn, avùnnukundiọsọmẹnu ma nọ hán, ṣigba mí duvivi gbẹzan ayajẹ tọn, podọ mí nọ yí ahun lẹpo do na tuli mẹdevo lẹ nado doafọna sinsẹ̀nzọn ehe.”

Suhugan mẹhe ze yede jo lẹ tọn wẹ ko dovivẹnu nado duto avùnnukundiọsọmẹnu delẹ ji. Di apajlẹ, William po Sandra po tindo owhe 60 linlán, bo nọ zan gbẹzan fẹẹmẹninọ tọn to fie yé nọ nọ̀ to Pennsylvanie. Yé tindo azọ́nwhé dagbe de he nọ basi adà voovo maṣinu lẹ tọn, bo tindo azọ́nwatọ 17. Yé tin to agun he mẹ yé ko te sọn ovu whenu yetọn gbọ́n, podọ lẹdo dopolọ mẹ wẹ yé nọ nọ̀ po suhugan hẹnnumẹ yetọn lẹ tọn po. Enẹwutu, to whenue dotẹnmẹ  lọ hundote na yé nado sẹ̀n taidi hagbẹ whẹndo Bẹtẹli tọn he ma nọ dọ́ owhé Bẹtẹli tọn gbè to Wallkill, yé mọdọ enẹ na biọ dọ emi ni dọ e yì whedenu diblayin na mẹhe yé jẹakọ hẹ lẹpo po nudevo lẹ po. William dọmọ: “Matin ayihaawe, avùnnukundiọsọmẹnu dopo gee he mí pehẹ wẹ nado tọ́n sọn lẹdo mítọn he mí ko jẹakọ hẹ hugan lọ mẹ.” Ṣigba to odẹ̀ susu hihò godo, asu po asi po lọ basi dide nado sẹtẹn, podọ nudide ehe ma vẹna yé. William yidogọ dọmọ: “Ayajẹ he nọ wá sọn hagbẹ whẹndo Bẹtẹli tọn yinyin po azọ́nwiwa hẹ hagbẹ whẹndo Bẹtẹli tọn lẹ po mẹ ma sọgan yin yiyijlẹdo nudevo depope go. Yẹn po Sandra po tindo ayajẹ hugan gbede pọ́n!”

Ricky he yin ogán azọ́nwhé họ̀gbigbá tọn de to Hawaii, yin oylọ-basina nado wá sẹ̀n taidi hagbẹ whẹndo Bẹtẹli tọn he ma nọ dọ́ owhé Bẹtẹli tọn gbè, nado gọalọ to azọ́n họ̀gbigbá tọn mẹ to Warwick. Asi etọn Kendra jlo dọ ewọ ni kẹalọyi oylọ-basinamẹ lọ. Ṣigba, onú titengbe de to ahunmẹduna yé: enẹ wẹ dagbemẹninọ visunnu yetọn Jacob tọn, he tindo owhe 11. Yé to nuhà eyin nuyọnẹnnu wẹ e na yin dọ whẹndo lọ ni sẹtẹn yì Ayimatẹn New York tọn mẹ, podọ eyin visunnu yetọn na penugo nado jẹakọ hẹ lẹdo devo.

Ricky dọmọ: “Dopo to onú tintan he mí wà lẹ mẹ wẹ nado dín agun he mẹ jọja lẹ to dagbe wà te to gbigbọ-liho, na mí jlo dọ Jacob ni tindo họntọn dagbe susu lẹ wutu.” To godo mẹ, yé wá jẹ agun he mẹ yọpọvu lẹ ma sù te de mẹ, ṣigba mẹsusu to agun lọ mẹ nọ wazọ́n to Bẹtẹli. Ricky dọmọ: “To whenue mí basi opli tintan to finẹ godo, n’kanse Jacob nuhe e lẹn gando agun yọyọ he mẹ mí tin te todin go, titengbe na jọja hagbẹ etọn de ma tin to finẹ wutu. E gblọn dọ ‘Papa, mì ma hanú blo. Mẹmẹsunnu jọja he nọ wazọ́n to Bẹtẹli lọ lẹ wẹ n’na jihọntọn hẹ.’”

Na nugbo tọn, Jacob jihọntọn hẹ jọja he to Bẹtẹli lọ lẹ. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? Ricky dọmọ: “To zánmẹ gbèdopo, n’gbọn abò visunnu ṣie tọn nukọn bo mọdọ miyọ́n gbẹ́ to titá. N’lẹndọ n’na gbò e do bọ e na to aihunda to ọdinatẹẹ ji wẹ sin, ṣigba Biblu hia wẹ e te! To whenue n’kàn nuhe wà e te sè e, Jacob gblọn dọ, ‘N’to nuyiwa taidi hagbẹ whẹndo Bẹtẹli tọn, bo jlo na hia Biblu fó to owhe dopo mẹ.’” E họnwun dọ, Ricky po Kendra po gọ́ na ayajẹ taun, e ma yin na Ricky penugo nado tindo mahẹ to azọ́n họ̀gbigbá tọn mẹ to Warwick kẹdẹ wẹ gba, ṣigba na tẹnsisẹ yetọn sọ yidogọna whinwhẹ́n gbigbọmẹ tọn visunnu yetọn tọn.—Howh. 22:6.

Azọ́n họ̀gbigbá tọn he to yìyì to Wallkill po Warwick po na wá vivọnu to gbèdopo, enẹwutu mẹhe yin oylọ-basina nado gọalọ lẹ yọnẹn dọ sinsẹ̀nzọn whenu gli tọn wà wẹ yé te to Bẹtẹli. Be mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu ehelẹ po nọ to nuhà mapote gando fie yé na nọ kavi nuhe yé na wà to sọgodo go wẹ ya? Paali! Susu yetọn wẹ tindo numọtolanmẹ dopolọ taidi asu po asi po awe delẹ tọn he wá sọn Floride bo tindo nudi  owhe 50. John, he yin họ̀gbátọ-gán de po asi etọn Carmen po wá Warwick nado sẹ̀n taidi mẹdezejotọ whenu gli tọn lẹ. Yé dọmọ: “Mí mọ lehe Jehovah penukundo nuhudo vonọtaun mítọn lẹ go do kakajẹ egbé. Mí mọdọ Jehovah ma sọgan hẹn mí wáfi to ojlẹ ehe mẹ nado wá jo mí do poun to godo mẹ.” (Ps. 119:116) Luis he nọ wleawuna maṣinu he nọ ṣí miyọ́n lẹ po asi etọn Quenia po to sinsẹ̀n to Wallkill. Yé dọmọ: “Mí mọdọ Jehovah ko gbọn alọtútlú dali penukundo nuhudo mítọn lẹ go to agbasa-liho. Mí deji dọ ewọ na to nukunpedo mí go zọnmii, dile etlẹ yindọ mí ma yọ́n aliho he mẹ e na wàmọ te, whenue e na wàmọ kavi fie e na wàmọ te.”—Ps. 34:10; 37:25.

Suhugan mẹhe wá New York nado gọalọ to azọ́n họ̀gbigbá tọn lọ mẹ lẹ tọn sọgan ko dín whẹwhinwhẹ́n lẹ ma nado ze yede jo. Ṣigba, yé tẹ́n Jehovah pọ́n kẹdẹdile ewọ biọ to mímẹpo si do dọmọ: “[Mì] tẹ́n mi pọ́n dinvie, . . . eyin yẹn ma na hùn ovẹ́sẹ olọn tọn lẹ na mì, bosọ kọ̀n dona de jẹgbonu na mì, he otẹn ma na tin finẹ sù nado hẹn ẹn.”—Mal. 3:10.

Be hiẹ lọsu na tẹ́n Jehovah pọ́n bo mọ dona susugege etọn lẹ yí ya? Hodẹ̀ bo lẹnnupọndo nuhe a sọgan wà nado tindo mahẹ to azọ́n awuvivi tọn he to yìyì to alọnu lọ mẹ ji, vlavo to New York kavi to fidevo depope he azọ́n họ̀gbigbá yẹwhehọluduta tọn de to yìyì te, bo pọ́n lehe Jehovah na dona hiẹ lọsu do.—Malku 10:29, 30.

Dale he yin họ̀gbátọ-gán de po asi etọn Cathy po sọn Alabama, yí ahun lẹpo do kẹalọyi sinsẹ̀nzọn ehe. Yé dọho gando mẹdezizejo nado wazọ́n to Wallkill go dọmọ: “Eyin a yí adọgbigbo do ze afọdide lẹ bo tọ́n sọn lẹdo he a ko jẹakọ hẹ hugan mẹ, a na tindo dotẹnmẹ hundote nado mọ lehe gbigbọ Jehovah tọn nọ yinuwa do.” Podọ etẹwẹ e biọ dọ a ni wà nado sọgan ze dewe jo? Dale dọmọ: “Hẹn gbẹzan towe bọawu, hẹn ẹn bọawu, bosọ hẹn ẹn bọawu dogọ. Enẹ ma na wá vẹna we gbede!” Gary he wá sọn Caroline du Nord ko yin ogán to azọ́nwhé họ̀gbigbá tọn de mẹ na owhe 30. Ewọ po asi etọn Maureen po dọ dọ dopo to dona he yé to vivi etọn dù to Warwick lẹ mẹ wẹ yindọ “mí nọ basi opli lẹ bosọ nọ wazọ́n dopọ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu homẹdagbenọ susu lẹ po he ze gbẹzan yetọn jo nado sẹ̀n Jehovah to Bẹtẹli.” Gary yidogọ dọmọ: “Nado sẹ̀n to Bẹtẹli, hiẹ dona zan gbẹzan jlẹkaji tọn, ehe yin aliho gbẹninọ tọn he yọ́n hugan to aihọn ehe mẹ.” Jason nọ wazọ́n to azọ́nwhé lẹtliki tọn de, podọ ewọ po asi etọn Jennifer po wá sọn Illinois. Yé omẹ awe lẹ dọ dọ nuhe sin vivi dù emi te to azọ́n họ̀gbigbá tọn mẹ to Wallkill yin “dopo to nuhe mẹde sọgan duvivi etọn to aihọn yọyọ lọ mẹ nkọ lẹ mẹ.” Jennifer yidogọ dọmọ: “Awú nọ ji mí nado mọdọ nuhe wà mí te lẹpo nọ hẹn homẹ Jehovah tọn hùn bosọ nọ nọgodona sọgodo he ewọ to awú etọn wle dai na mí. Jehovah nọ hẹn ẹn diun dọ mí yin didona zẹ̀ nuhe mí donukun go.”