1, 2. Avùnnukundiọsọmẹnu tẹlẹ wẹ mẹsusu nọ pehẹ eyin yé lẹkọwa whé? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

EDUARDO * dọmọ: “To whenue n’to tògodo, n’tindo azọ́n dagbe de bo nọ dù akuẹ susu. Ṣigba, to whenue n’jẹ Biblu plọn hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ji, n’wá mọdọ n’tindo azọngban titengbe hugan de, enẹ wẹ nado penukundo whẹndo ṣie go to gbigbọ-liho, e ma yin to agbasa-liho kẹdẹ. Enẹwutu, n’lẹkọwa whé.”—Efe. 6:4.

² Eduardo yọnẹn dọ emi hẹn homẹ Jehovah tọn hùn, na emi lẹkọwa whẹndo emitọn mẹ wutu. Ṣigba, taidi Marilyn he yin nùdego to hosọ he wayi mẹ, e na biọ whenu susu to Eduardo si nado vọ́ haṣinṣan he e tindo hẹ whẹndo etọn jlado. E sọ pehẹ avùnnukundiọsọmẹnu lọ nado penukundo asi po ovi etọn lẹ po go to ninọmẹ akuẹzinzan tọn he vẹawu de mẹ. Nawẹ ewọ na mọ dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ gbọn? Alọgọ tẹwẹ e sọgan donukun sọn hagbẹ agun lọ tọn devo lẹ si?

3. Eyin mẹjitọ de ma tin to whé, nawẹ ehe nọ yinuwado ovi lẹ ji gbọn?

³ Eduardo yigbe dọmọ: “N’mọnukunnujẹemẹ dọ n’ko dovọ́na ovi ṣie lẹ to whenue yé tindo nuhudo anademẹ po owanyi ṣie po  tọn te hugan. N’ma tin to finẹ nado nọ hia otàn Biblu tọn lẹ na yé, nado nọ hodẹ̀ hẹ yé, nado nọ gbò yé fán, podọ nado nọ daihun hẹ yé.” (Deut. 6:7) Viyọnnu etọn mẹho, Anna dọmọ: “N’nọ mọdọ n’jẹdò owanyi otọ́ mítọn tọn to whenue e ma tin po mí po to whégbè. To whenue e lẹkọwa whé, nukunmẹ etọn po ogbè etọn po wẹ zọ́n bọ mí do yọ́n ẹn. E ma tlẹ di nude na mi to whenue e gbò mi fán.”

4. Eyin otọ́ de ma tin to whé, nawẹ enẹ nọ yinuwado azọngban etọn taidi tatọ́ whẹndo tọn ji gbọn?

⁴ Eyin otọ́ de ma tin to whé, e ma sọgan penukundo azọngban etọn go taidi tatọ́ whẹndo tọn to gigọ́ mẹ. Ruby he yin asi Eduardo tọn dọmọ: “N’dona nọ penukundo azọngban omẹ awe tọn go, enẹ wẹ otọ́ po onọ̀ po tọn, podọ e wá má mi nado nọ basi suhugan nudide whẹndo lọ tọn lẹ tọn. To whenue Eduardo lẹkọwa whé, n’dona plọn nuhe taliai Klistiani tọn zẹẹmẹdo na taun tọn. Etlẹ yin todin, n’dona nọ flinnu dee to whedelẹnu dọ asu ṣie tin tofi.” (Efe. 5:22, 23) Eduardo yidogọ dọmọ: “Eyin viyọnnu ṣie lẹ jlo na wà nude, yé nọ saba yì biọgbè onọ̀ yetọn. Taidi mẹjitọ yetọn lẹ, mí jlo nado dohia ovi mítọn lẹ dọ mí nọ basi nudide lẹ to pọmẹ, podọ n’dona plọn nado nọ deanana whẹndo lọ to aliho Klistiani tọn mẹ.”

5. Etẹwẹ otọ́ de wà nado vọ́ haṣinṣan he e tindo hẹ whẹndo etọn jlado to whenue e lẹkọwa whé, podọ etẹwẹ yin kọdetọn lọ?

⁵ Eduardo magbe nado wà nuhe go e pé lẹpo nado jla haṣinṣan he e tindo hẹ whẹndo etọn do, podọ nado hẹn yé lodo to gbigbọ-liho. E dọmọ: “Yanwle ṣie wẹ nado do nugbo lọ do ahun ovi ṣie lẹ tọn mẹ gbọn ohó po apajlẹ po dali, e ma yin nado nọ dọ poun dọ n’yiwanna Jehovah, ṣigba nado do e hia.” (1 Joh. 3:18) Be Jehovah dona Eduardo to whenue e yinuwa po yise po ya? Anna na gblọndo dọmọ: “To whenue n’mọ vivẹnu he e to dido nado yin otọ́ dagbe de podọ nado dọnsẹpọ mí whladopo dogọ, enẹ hẹn diọdo susu wá whẹndo lọ mẹ. Homẹ mítọn nọ hùn nado mọdọ e to vivẹnudo nado pegan na azọngban to agun mẹ. Aihọn lọ to tintẹnpọn nado hẹn mí jẹla sọn Jehovah dè. Ṣigba, mí mọdọ nugbo lọ wẹ mẹjitọ mítọn lẹ nọ na ayidonugo, enẹwutu mílọsu tẹnpọn nado wà nudopolọ. Papa dopagbe dọ emi ma nasọ jo mí do pọ́n gbede ba, podọ e yin nugbonọ na opagbe etọn. Eyin e ko lẹkọyi wẹ, e yọnbasi dọ n’ma nasọ tin to titobasinanu Jehovah tọn mẹ to egbehe.”

6. Etẹwẹ mẹjitọ delẹ plọn to ojlẹ awhàn tọn de mẹ?

⁶ Numimọ delẹ dohia dọ to awhàn he yin fùnfùn to otò Balkan tọn lẹ mẹ whenu, ovi Kunnudetọ Jehovah tọn he nọ nọ̀ finẹ lẹ tọn tindo ayajẹ mahopọnna ninọmẹ sinsinyẹn he mẹ yé tin te. Etẹwutu? Na mẹjitọ lọ lẹ ma sọgan tọ́n nado yì azọ́nmẹ wutu, yé nọ tin to whégbè bo nọ plọnnu ovi yetọn lẹ, nọ daihun hẹ yé, bosọ nọ dọho hẹ yé. Etẹwẹ mí plọn sọn ehe mẹ? Ovi lẹ tindo nuhudo mẹjitọ yetọn lẹ tọn hugan akuẹ kavi nunina lẹ. Na nugbo tọn, dile Ohó Jiwheyẹwhe tọn dọ do, ovi lẹ nọ mọaleyi eyin mẹjitọ yetọn lẹ nọ yí whenu zan hẹ yé bo nọ plọnnu yé.—Howh. 22:6.

7, 8. (a) Nuṣiwa tẹwẹ mẹjitọ he lẹkọwa whé delẹ nọ basi? (b) Nawẹ mẹjitọ lẹ sọgan gọalọna ovi yetọn lẹ nado duto homẹgble ji gbọn?

⁷ E blawu dọ, to whenue mẹjitọ delẹ lẹkọwa whé bo mọdọ ovi yetọn lẹ gblehomẹ kavi dovọ́na yé, yé dọna ovi lọ lẹ dọ, “Mì ma tlẹ yọ́n pinpẹn tukla he n’jẹ do ota mìtọn mẹ tọn paali!” Ṣigba, nugbo lọ wẹ yindọ ovi yetọn lẹ sọgan ko gblehomẹ, na mẹjitọ lọ lẹ ma tin to whé wutu. Etẹwẹ mẹjitọ de sọgan wà nado vọ́ ninọmẹ lọ jlado?

⁸ Biọ Jehovah nado gọalọna we nado mọnukunnujẹ numọtolanmẹ hagbẹ whẹndo towe tọn lẹ tọn mẹ ganji. Enẹgodo, to whenue a to hodọ hẹ whẹndo towe, yọ́n nuṣiwa towe to whẹho lọ mẹ bosọ kẹalọyi i. Vẹvivẹ ahundopo tọn sọgan gọalọ. Eyin alọwlemẹ towe po ovi towe lẹ po mọdọ a to vivẹnudo nado vọ́ nulẹ jlado, yé na mọdọ a yin ahundoponọ. Eyin a nọ fahomẹ bo ma gbọjọ,  vudevude, hagbẹ whẹndo towe tọn lẹ na wá yiwanna we bo na nọ na we sisi.

9. Naegbọn e ma biọ dọ mí ni dín adọkunnu susu whẹpo do ‘wleawudaina mẹhe yin mítọn titi lẹ’?

⁹ Apọsteli Paulu na anademẹ dọ eyin Klistiani mẹhomẹ lẹ ma sọgan penukundo yede go ba, ovi po ovivi yetọn lẹ po dona “nọ sú dagbe họ́ mẹjitọ yetọn lẹ po mẹjitọ daho yetọn lẹ po.” Ṣigba, Paulu zindonukọn nado dotuhomẹna Klistiani lẹpo nado nọ tindo pekọ to nuhudo egbesọegbesọ tọn yetọn lẹ mẹ, enẹ wẹ núdùdù, avọ̀, po adọtẹn po. Mí ma dona nọ to vivẹnudo nado zan gbẹzan adọkunnọ tọn kavi nado dín hihọ́ he akuẹ nọ hẹnwa. (Hia 1 Timoti 5:4, 8; 6:6-10.) E ma yin dandan dọ Klistiani de ni doafọna adọkun aihọn he na juwayi to madẹnmẹ ehe tọn whẹpo do “wleawudaina mẹhe yin etọn titi lẹ.” (1 Joh. 2:15-17) Mí ma dona dike “huhlọn mẹkiklọ adọkunnu lẹ tọn” kavi “magbọjẹ gbẹ̀mẹ tọn lẹ” ni glọnalina whẹndo mítọn ma nado “tẹdo ogbẹ̀ nujọnu tọn” he na wá aimẹ to aihọn yọyọ dodowiwa tọn Jiwheyẹwhe tọn mẹ lọ go gligli!—Malku 4:19; Luku 21:34-36; 1 Tim. 6:19.

10. Nawẹ nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn sọgan gọalọna mí gando ahọ́dudu go gbọn?

¹⁰ Jehovah yọnẹn dọ mí tindo nuhudo akuẹ tọn jẹ obá de mẹ. Ṣigba, akuẹ ma sọgan basi hihọ́na mí bo gọalọna mí dile nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn sọgan wà do. (Yẹwh. 7:12; Luku 12:15) To whẹho susu mẹ, mẹdelẹ nọ yí nukunpẹvi do pọ́n owù he tin to e mẹ nado yì wà azọ́n to tògodo, podọ e ma yin mẹhe yì tògodo lẹpo wẹ na mọ akuẹ dandan. Na nugbo tọn, owùnu daho wẹ. Susu mẹhe yì tògodo lẹ tọn wẹ lẹkọwa whé po ahọ́ daho po. Kakati yé ni vò nado sẹ̀n Jiwheyẹwhe, yé wá to mẹhe yé duahọ do lẹ sẹ̀n. (Hia Howhinwhẹn lẹ 22:7.) Nuyọnẹnnu wẹ e yin nado dapana ahọ́dudu.

11. Nawẹ kandai de go titẹdo nọ gọalọna whẹndo lẹ nado de nuhahun akuẹzinzan tọn pò gbọn?

¹¹ Eduardo yọnẹn dọ eyin nudide emitọn nado nọpọ́ hẹ whẹndo emitọn na pà emi, be emi dona yọ́n akuẹ zan. Ewọ po asi etọn po basi kandai nutindo agbasa tọn he yé tindo nuhudo etọn nugbonugbo lẹ tọn. Nugbo wẹ dọ nuhe yé kandai lẹ whè taun yijlẹdo nuhe whẹndo etọn nọ họ̀ dai go. Ṣigba, yemẹpo kọngbedopọ, bo ma nọ họ̀ nuhe ma yin dandan tọn lẹ. * Eduardo dọmọ: “Di apajlẹ, n’bẹ ovi ṣie lẹ sọn wehọmẹ gbẹtọ paa tọn lẹ mẹ bo bẹ yé do wehọmẹ ahọlu tọn dagbe lẹ mẹ.” Ewọ po whẹndo etọn po hodẹ̀ nado mọ agbasazọ́n dagbe de he na zọ́n bọ yé na nọ tindo mahẹ to nuwiwa gbigbọmẹ tọn lẹ mẹ. Nawẹ Jehovah na gblọndo odẹ̀ yetọn gbọn?

12, 13. Afọdide tẹlẹ wẹ otọ́ de ze nado penukundo whẹndo etọn go, podọ nawẹ Jehovah dona gbemima etọn nado zan gbẹzan jlẹkaji tọn gbọn?

¹² Eduardo dọmọ: “To owhe awe tintan lẹ mẹ, mí ma mọ akuẹ sọmọ. Akuẹ he tin to sẹdotẹnmẹ na mi to vivọ̀, na akuẹ vude he n’nọ dù ma nọ saba pé mí na nuhihọ̀ lẹ, podọ agbọ́ nọ pé mi taun. Ṣigba, mí nọ yì opli lẹpo bo nọ tọ́n na kunnudegbe dopọ.” Eduardo magbe dọ eyin azọ́n de yin zizedonukọnna emi bo na biọ dọ emi na yì fidindẹn do whẹndo emitọn na osun lẹ kavi owhe lẹ, emi ma na nọ lẹnnupọndeji. E dọmọ: “Kakatimọ, n’plọn azọ́n susu bọ eyin azọ́n de ma tin, n’nọ wà devo.”

¹³ Na Eduardo dona to ahọ́ etọn sú vudevude wutu, akuẹvi susu wẹ e dona sú na akuẹ he e yàn. Ṣigba, e pọ́n mọwiwà taidi akuẹ pẹvide súsú, na e nido penugo nado nọ nọpọ́ hẹ whẹndo etọn to adà gbẹzan yetọn tọn lẹpo mẹ, dile Jehovah biọ to mẹjitọ lẹ si do. Eduardo dọmọ: “Akuẹ he n’nọ dù todin ma sọ̀ mado-ao akuẹ he n’nọ dù to tògodo tọn, ṣigba mí ma nọ dọ́ huvẹ. ‘Alọ Jehovah tọn ma whete.’ Na nugbo tọn, mí basi dide nado sẹ̀n taidi gbehosọnalitọ. Nujiawu wẹ e yin dọ to ojlẹ vude godo, nuhahun akuẹzinzan tọn lẹ depò bọ e bọawuna mí nado nọ mọ dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ.”—Isa. 59:1.

14, 15. Nawẹ whẹndo lẹ sọgan pehẹ kọgbidinamẹ lọ nado ze onú agbasa tọn lẹ do otẹn tintan mẹ na gbigbọ tọn lẹ gbọn, podọ etẹwẹ sọgan yin kọdetọn lọ eyin yé ze apajlẹ dagbe dai?

¹⁴ To fisusu, gbẹtọ lẹ nọ mọdọ dandannu wẹ e yin nado nọ do akuẹ po nunina lẹ po hlan hẹnnumẹ po họntọn lẹ po. Eduardo basi zẹẹmẹ dọmọ: “Aṣa otò mítọn tọn wẹ nado nanúmẹ podọ homẹ mítọn nọ hùn nado wàmọ, ṣigba e do fie mí sọgan wàmọ jẹ. N’nọ yí zinzin do basi zẹẹmẹ na hẹnnumẹ sẹpọmẹ lẹ dọ n’na nanú yé jẹ obá he mẹ n’penugo jẹ bọ e ma na bẹpla nuhudo po tito gbigbọmẹ tọn whẹndo ṣie tọn po.”

¹⁵ Hẹnnumẹ delẹ nọ jẹflumẹ bo nọ gblehomẹ bosọ nọ zùn mẹhe gbẹ́ ma nado jo whẹndo yetọn do nado yì dín akuẹ to tògodo kavi basi nudide nado lẹkọwa whé lẹ. Mẹdelẹ tlẹ nọ ylọ yé dọ ṣejannabinọ. (Howh. 19:6, 7) Anna, viyọnnu Eduardo tọn dọmọ: “Etomọṣo, eyin mí gbẹ́ nado yí onú gbigbọmẹ tọn lẹ do sanvọ́ do onú agbasa tọn lẹ tamẹ, delẹ to hẹnnumẹ mítọn lẹ mẹ na wá yọ́n lehe gbẹzan Klistiani tọn mítọn yin nujọnu sọ. Ṣigba, nawẹ yé na yọ́n enẹ gbọn eyin mí joawuna ojlo yetọn?”—Yijlẹdo 1 Pita 3:1, 2 go.

16. (a) Nawẹ mẹde sọgan ‘klọ ede po linlẹn agọ̀ po’ gbọn? (Jak. 1:22) (b) Nudide tẹlẹ wẹ Jehovah nọ dona?

¹⁶ Mẹmẹyọnnu he jo asu po ovi etọn lẹ po do bo yì otò adọkunnọ de mẹ dọna mẹho agun tọn lẹ dọmọ: “Avọ́sinsan susu wẹ mí basi na ma do sọgan wáfi. Asu ṣie tlẹ jo azọngban mẹho tọn do. Enẹwutu, n’tindo todido dọ Jehovah na dona tẹnsisẹ ṣie.” Jehovah nọ dona nudide he mí basi sọgbe hẹ yise he mí tindo to ewọ mẹ, ṣigba be ewọ sọgan dona nudide he ma sọgbe hẹ ojlo etọn, titengbe to whenue mẹde basi nudide nado jo lẹblanulọkẹyi wiwe etọn lẹ do ya?—Hia Heblu lẹ 11:6; 1 Johanu 5:13-15.

17. Naegbọn mí dona nọ dín anademẹ Jehovah tọn whẹpo do basi nudide, podọ nawẹ mí sọgan wà ehe gbọn?

¹⁷ Nọ dín anademẹ Jehovah tọn whẹpo do basi nudide po gbemima towe lẹ po, e ma yin to whenue a ko basi yé godo. Nọ biọ gbigbọ wiwe, nuyọnẹn po anademẹ etọn po to odẹ̀ mẹ. (2 Tim. 1:7) Kanse dewe dọ: ‘Ninọmẹ tẹlẹ mẹ wẹ n’jlo na setonuna Jehovah te? Be n’na wàmọ etlẹ yin to homẹkẹn glọ ya?’ Eyin mọ wẹ, be a jlo na setonuna ẹn eyin e biọ dọ a ni zan gbẹzan jlẹkaji tọn ya? (Luku  14:33) Biọ to mẹho lẹ si nado na we ayinamẹ sinai do Owe-wiwe lẹ ji bo do yise towe hia bosọ dejido opagbe Jehovah tọn nado gọalọna we go gbọn ayinamẹ etọn hihodo dali. Mẹho lẹ ma sọgan basi nudide na we, ṣigba yé sọgan gọalọna we nado basi nudide he na dekọtọn do ayajẹ mẹ to godo mẹ.—2 Kọl. 1:24.

18. Mẹnu wẹ tindo azọngban lọ nado nọ penukundo whẹndo go, ṣigba ninọmẹ tẹlẹ wẹ sọgan hùn dotẹnmẹ dote na mẹdevo lẹ nado gọalọ?

¹⁸ Jehovah ze azọngban do alọmẹ na tatọ́ whẹndo tọn lẹ nado penukundo whẹndo yetọn go egbesọegbesọ. Mẹhe nọ to azọngban enẹ hẹndi bo ma nọ jo alọwlemẹ kavi ovi yetọn do mahopọnna kọgbidinamẹ po whlepọn po lẹ jẹna pipà podọ mí dona nọ hodẹ̀ do ota yetọn mẹ. Mí sọ nọ tindo dotẹnmẹ hundote nado do owanyi nugbo Klistiani tọn hia mẹmẹsunnu mítọn lẹ to whenue nujijọ ajiji lẹ jọ, taidi nugbajẹmẹji jọwamọ tọn kavi to whenue mẹde tindo nuhudo nado mọ nukunpedomẹgo dotowhé tọn yí to niyaniya mẹ. (Gal. 6:2, 5; 1 Pita 3:8) Be hiẹ sọgan gọalọ to akuẹzinzan-liho to nujijọ ajiji de whenu kavi gọalọna Klistiani hatọ de nado mọ agbasazọ́n to lẹdo etọn mẹ ya? Eyin mọ wẹ, be hiẹ sọgan de nuhahun he na zọ́n bọ mẹlọ na jo whẹndo etọn do nado yì dín azọ́n to fidevo pò.—Howh. 3:27, 28; 1 Joh. 3:17.

19, 20. Naegbọn Klistiani lẹ sọgan deji dọ Jehovah na gọalọna yé?

¹⁹ Owe-wiwe lẹ dotuhomẹna mí dọmọ: “Mì gbọ aliho gbẹninọ tọn mìtọn ni tin matin wanyina akuẹ, na mì ni tindo pekọ po nuhe mì tindo lẹ po. Na [Jiwheyẹwhe] ko dọmọ: ‘Yẹn ma na jo mì do to aliho depope mẹ kavi gbẹ́ mì dai to aliho depope mẹ.’ Na mí nido sọgan gọ́ na adọgbigbo bo dọmọ: ‘Jehovah wẹ alọgọtọ ṣie; yẹn ma na dibu. Etẹwẹ gbẹtọ sọgan wà na mi?’” (Heb. 13:5, 6) Nawẹ mí sọgan wà ehe gbọn?

²⁰ Mẹho agun tọn de he sẹ̀n na owhe susu to otò he to nukun hùn de mẹ dọmọ: “Gbẹtọ lẹ nọ saba dọhodo lehe Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ yin ayajẹnọ do ji. Yé sọ nọ doayi e go dọ Kunnudetọ wamọnọ lẹ nọ sọnú ganji bọ e nọ taidi dọ onú pọnte na yé hugan mẹdevo lẹ.” Ehe sọgbe hẹ opagbe he Jesu do na mẹhe ze Ahọluduta lọ to otẹn tintan mẹ lẹ. (Mat. 6:28-30, 33) Mọwẹ, Jehovah, Otọ́ mítọn olọn mẹ tọn yiwanna we podọ onú dagbe hugan kẹdẹ wẹ e jlo na hiẹ po ovi towe lẹ po. “Nukun OKLUNỌ tọn lẹ to godo po nukọn po yì lẹdo aigba lẹpo pete, nado do ede hia huhlọnnọ na ayiha yé mẹhe tọn yin pipé hlan e dè lẹ tọn.” (2 Otan. 16:9) E ko na mí gbedide etọn lẹ, ehe delẹ gando gbẹzan whẹndo tọn po nukunpipedo nuhudo agbasa tọn mítọn lẹ po go, podọ e wà ehe na dagbe mítọn wutu. Eyin mí setonuna yé, be mí to didohia dọ mí yiwanna ẹn bo dejido ewọ go niyẹn. “Ehe wẹ nuhe owanyi Jiwheyẹwhe tọn zẹẹmẹdo, dọ, mí ni yìn gbedide etọn lẹ; ṣogan gbedide etọn lẹ ma pẹnagbànmẹ.”—1 Joh. 5:3.

21, 22. Naegbọn hiẹ magbe nado dohia dọ a dejido Jehovah go?

²¹ Eduardo dọmọ: “N’yọnẹn dọ n’ma sọgan mọ whenu he n’ma do tin topọ hẹ asi po ovi ṣie lẹ po gbede ba, ṣigba n’ma nọ to nulẹnpọn mapote do nuṣiwa ṣie ji. Susu to hagbẹ ṣie hoho lẹ mẹ ko jẹ adọkun ṣigba yé ma tindo ayajẹ. Whẹndo yetọn tindo nuhahun sinsinyẹn. Ṣigba, whẹndo mítọn tindo ayajẹ taun! Podọ to whenue n’mọdọ mẹmẹsunnu he tin to otò ehe mẹ lẹ ze onú gbigbọ tọn lẹ do otẹn tintan mẹ to gbẹzan yetọn mẹ dile etlẹ yindọ yé yin wamọnọ, e yinuwado ji e taun. Mímẹpo wẹ mọdọ opagbe Jesu tọn lẹ mọ hẹndi.”—Hia Matiu 6:33.

²² Gboadọ! Basi dide nado setonuna Jehovah bo dejido ewọ go. Dike owanyi towe na Jiwheyẹwhe, alọwlemẹ towe, po ovi towe lẹ po ni whàn we nado hẹn azọngban he a tindo nado penukundo whẹndo towe go to gbigbọ-liho di. Eyin a wàmọ, a na mọdọ ‘Jehovah wẹ alọgọtọ towe.’